ที่มา	สมุนไพรอภัยภูเบศร
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม พ.ศ.2565

จากอภัยภูเบศรสาร ปีที่ 16 ฉบับเดือนกรกฎาคม 2562 คอลัมน์พืชใกล้ตัว โดย ภก.ณัฐดนัย มุสิกวงศ์ ให้ข้อมูลไว้ว่า มะเร็ง คือ ก้อนโตของเนื้อเยื่อที่เกิดจากการแบ่งตัวของเซลล์ที่ผิดปกติ โดยสามารถกระจายไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียงหรืออวัยวะที่อยู่ไกลจากจุดกำเนิดได้ ส่งผลทำให้เกิดอันตรายต่ออวัยวะนั้น หรือเกิดอันตรายต่อทั้งระบบในร่างกาย

สาเหตุการเกิดมะเร็ง เป็นแบบปัจจัยร่วมหลายสาเหตุและประกอบด้วยหลายกลไกหลายขั้นตอน ส่งผลให้เกิดการแบ่งตัวของเซลล์ที่ผิดปกติไป ทำให้การป้องกันและรักษามีได้หลากหลาย เช่น การเพิ่มการทำลายสารก่อมะเร็ง (carcinogens) การยับยั้ง oxidative stress ที่ทำให้เกิดการทำลายเซลล์ใน DNA การยับยั้งกระบวนการแบ่งตัวของเซลล์ในขั้นตอนต่างๆ

ยาต้านมะเร็งแบบแผนปัจจุบันมีประสิทธิภาพดีในการรักษา แต่ยังมีข้อจำกัดเกี่ยวกับอาการข้างเคียงของยา รวมทั้งผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็ง จะมีการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งแล้ว การรักษาด้วยการผ่าตัดหรือการฉายรังสีจะไม่ค่อยได้ผล จึงต้องใช้ยาต้านมะเร็งที่มีฤทธิ์ฆ่าเซลล์มะเร็ง หรือยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็งร่วม ทำให้มีผลต่อเซลล์ปกติที่กำลังแบ่งตัวได้ด้วย เช่น เซลล์รากผม เซลล์ไขกระดูก ทำให้เกิดการพัฒนาสารหรือยาที่ให้ผลดีในการักษาและผลข้างเคียงต่ำ โดยมีผลการศึกษาที่น่าสนใจพบว่า กลุ่มประชากรที่ได้บริโภคพืช ผัก สมุนไพร จะมีการเกิดมะเร็งบางชนิดลดลง

หากต้องการป้องกันมะเร็ง เราควรหาสมุนไพรที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ (anti-inflammatory) ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) สารที่มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน (immunomodulatory) ส่วนสมุนไพรที่มีฤทธิ์ความเป็นพิษต่อเซลล์ (cytotoxicity) จะมีผลต่อระยะแพร่กระจาย

กลุ่มสารจากสมุนไพรที่มีการศึกษาสำหรับการยับยั้งมะเร็งที่เด่นๆ ได้แก่ กลุ่มฟีโนลิก สามารถพบได้ในพืช ผัก ผลไม้ทั่วไป กลไกที่มีส่วนในการยับยั้งมะเร็งคือ กระบวนการต้านอนุมูลอิสระ เพื่อลดการเกิด oxidative stress ที่จะทำให้เกิดความผิดปกติของเซลล์

มะขามป้อม เป็นสมุนไพรที่มีสารสำคัญ ได้แก่ กรดแกลลิก วิตามินซี แทนนิน และฟลาโวนอยด์ ซึ่งล้วนมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระที่ดีอย่างยิ่ง รวมทั้งมีการศึกษาว่า สามารถป้องกันหรือยับยั้งเซลล์มะเร็งได้

นอกจากนั้น ยังพบว่า สารสกัดผลมะขามป้อม มีผลต่อการลดลงของเนื้องอก ป้องกันการทำลายของเนื้อเยื่อตับในสัตว์ทดลองได้ รวมทั้งยังมีฤทธิ์ต้านการอักเสบและมีผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน ตรงตามที่เราคาดหวัง สำหรับการป้องกันและรักษามะเร็ง

เนื่องจากการเกิดมะเร็งเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไปในระยะแรกๆ สมุนไพรจึงเข้ามามีบทบาทและมีรายงานยืนยันถึงฤทธิ์ต่างๆ ที่เป็นผลดีต่อโรคนี้ รวมถึงยังสามารถใช้ร่วมกับยาต้านมะเร็ง ทำให้ลดการดื้อยาและลดขนาดยาได้