มะพร้าวเผาของแท้วิถีดั้งเดิม ที่แม่ใจ พะเยา

“พระเจ้าทองทิพย์คู่ถิ่น แหล่งทำกินหนองเล็งทราย มากมายมะพร้าวเผา”

นี่คือคำขวัญท่องเที่ยวของอำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา ในวันนี้ขอยกประเด็นเรื่องของมะพร้าวเผามาคุยกัน เล่าเรื่องส่วนตัวกันนิดหนึ่งว่าผู้เขียนเองเป็นลูกแม่ค้าขายมะพร้าวเผา (จริงๆ คือมะพร้าวต้ม) สมัยเป็นนักเรียนมัธยมศึกษา แม่จะซื้อมะพร้าวแถวละแวกบ้านที่ตำบลหนองตอง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ มาปอกเปลือกนอกทิ้งเหลือติดกะลาเพื่อไม่ให้คาน (เปลืองพื้นที่) หม้อจะได้ปริมาณมากๆ ต่อการต้ม 1 ครั้ง

ผู้เขียนที่ร้านมาลีมะพร้าวเผา

แล้วเอาไปต้ม เมื่อสุกก็นำไปแช่ในน้ำเย็นแกะเปลือกทิ้ง นำมาขูดด้วยกระจกให้ผิวเกลี้ยงเกลา แล้วจึงนำไปขายที่ตลาดหนองดอก อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน ยังมีเรื่องเล่าตลกๆ กันในหมู่แม่ค้าว่ามีแม่ค้ารายหนึ่งยืนยันกับลูกค้าว่ามะพร้าวที่ตนเองขายเป็นมะพร้าวเผา เผอิญลูกค้าถามว่ามะพร้าวลูกนี้ทำไมหัวจุกมันมีสีเขียวคล้ำ แม่ค้าเผลอตอบไปว่ามันอยู่บนสุดน้ำท่วมไม่ถึงสีมันจึงออกสีคล้ำๆ ทำให้ลูกค้าจับได้ว่าเป็นมะพร้าวต้มไม่ใช่มะพร้าวเผา ตอนมาเรียนที่แม่โจ้ เมื่อมีงานทางชมรมนักศึกษาไม้ผลก็จะสอยมะพร้าวในสวนของสาขามาเผาขาย (เผาจริง) ทำให้รู้ว่าถึงแม้ผิวข้างนอกจะเหมือนกัน แต่ถ้าได้ชิมแล้วจะรู้ถึงความแตกต่างระหว่างมะพร้าวเผาและมะพร้าวต้ม

ที่ตั้งร้าน

ในคำขวัญของอำเภอแม่ใจที่บอกมากมายมะพร้าวเผานั้น จะเหลือเจ้าที่เผาจริงๆ ไม่มาก หนึ่งในนั้นคือ มาลีมะพร้าวเผา ที่สังเกตได้ว่าเป็นของเจ้านี้คือจะใช้ตราประทับชื่อร้านไว้ทุกลูกเพราะเคยมีการแอบอ้างว่าเป็นมะพร้าวเผาของร้านแต่คุณภาพไม่ดีจริงเหมือนโฆษณา อีกทั้งไม่ได้เผาจริง เอาไปต้มแล้วใช้หัวพ่นแก๊สเป่าให้เห็นร่องรอยของการไหม้ ซึ่งถ้าเผาจริงๆ จะไม่ปล่อยให้ไหม้ถึงกะลา

มะพร้าวเผามาลีของแท้ต้องประทับตราชื่อร้าน มาลี

คุณลุงบุญยืน กัณธา เจ้าของร้านมาลีมะพร้าวเผา เล่าให้ฟังว่า ตนเองทำมะพร้าวเผาขายมานานด้วยวิธีการเผาจริงๆ ไม่เหมือนบางเจ้าที่เปลี่ยนไปเป็นการต้ม มะพร้าวเผาที่ร้านจะทำวันต่อวัน ตนเองใช้มะพร้าวน้ำหอมจากแหล่งผลิตที่มีชื่อเสียงจากดำเนินสะดวก ราชบุรี หรือสามพราน นครปฐม ซื้อมาครั้งละ 1 คันรถปิกอัพ ราวๆ 1,800-1,900 ลูก เป็นพันธุ์ตูดจีบ หรือพันธุ์ลูกกลม พันธุ์ตูดจีบเปลือกจะหนา รูปผลอาจจะไม่ค่อยสวย พันธุ์ลูกกลมรูปผลจะสวยกว่า ที่ใช้มะพร้าวน้ำหอมจากแหล่งผลิตแถวราชบุรีหรือนครปฐม เพราะมะพร้าวน้ำหอม กับมะพร้าวแกงแถวบ้านเราจะมีข้อแตกต่างกันทั้งขนาด รสชาติ และความหอมที่เป็นเอกลักษณ์ มะพร้าวที่เหมาะกับการเผาจะมีเนื้อประมาณ 2 ชั้นครึ่ง เมื่อตัดทะลายแรกไปแล้วจะเว้นระยะเวลา 15-20 วัน จึงจะตัดทะลายต่อไปซึ่งเนื้อจะพอดีไม่แก่หรืออ่อนเกินไป การเผาจะเริ่มเผาตั้งตี 5 จะเสร็จประมาณ 7 โมงครึ่งพร้อมที่ขายให้ลูกค้า วิธีการเผาจะก่อกองฟืนเสร็จแล้วก็จะนำมะพร้าวขึ้นไปวางทับไว้ การเผาครั้งหนึ่งประมาณ 150 ลูก ต่อเตา จะใช้เวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง แต่ถ้ามะพร้าวมาหลายวันเปลือกมันจะแห้งลงจะทำให้ใช้เวลาการเผาน้อยลงเหลือประมาณครึ่งชั่วโมงก็สุก จะช่วยประหยัดฟืนด้วย จากนั้นจะทำการแกะเปลือกออก แล้วนำไปขูดผิวด้วยเครื่องขูดผิวไฟฟ้า ซึ่งทำได้รวดเร็วกว่าสมัยก่อนที่ใช้มีดหรือกระจกในการขูดผิวให้เกลี้ยงเกลา ในช่วงหน้าร้อนจะเพิ่มปริมาณการทำขึ้นเพื่อให้พอกับความต้องการของผู้บริโภค

คนขายกำลังเฉาะมะพร้าวเผาให้ลูกค้า

หากต้องการมะพร้าวเผาที่เผาจริง ต้องมะพร้าวเผาที่ ร้านมาลีมะพร้าวเผา ตั้งอยู่ที่เลขที่ 132 หมู่ที่ 7 ตำบลศรีถ้อย อำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา ที่คนทั่วไปเรียกว่าแยกมะพร้าวเผา (สี่แยกไฟแดง) พร้อมให้บริการมะพร้าวเผา ร้านนี้ทำการเผาแบบนี้มากว่า 40 กว่าปี มีเทคนิคเพิ่มเติมอีกเล็กน้อยคือเวลาเผาให้มีควันนิดหนึ่งจะทำให้มีกลิ่นหอมเพิ่มขึ้นกว่าปกติ และในอนาคตจะทำเตาให้ทันสมัยขึ้น กำลังประสานกับสถานศึกษาที่จะออกแบบและติดตั้งต่อไป แต่จะยังคงรักษาคุณภาพของการเผาไว้ และทางร้านยังคงยึดมั่นในจรรยาบรรณของแม่ค้ามะพร้าวเผา ด้วยการขายมะพร้าวเผาที่เผาสดๆ จากเตาทุกๆ เช้า ไม่มีการต้มแล้วมาหลอกลวงผู้บริโภค เพื่อรักษาคุณภาพและเกียรติประวัติของร้าน สังเกตมะพร้าวทุกลูกจะประทับตราชื่อร้านไว้ทุกลูกและมีขายที่ร้านเท่านั้น ไม่มีสาขา

มะพร้าวที่เตรียมไว้เผา
หน้าร้าน

จึงเป็นร้านค้าที่น่าสนับสนุนถ้าคิดถึงมะพร้าวเผาน้ำหอมๆ เนื้อนุ่มๆ ชุ่มคอ ชื่นใจ ต้องมะพร้าวเผามาลีเท่านั้น สอบถามรายละเอียดหรือสั่งซื้อได้จาก คุณบุญยืน กัณธา ร้านมาลีมะพร้าวเผา โทร. (089) 263-4905 หรือคุณป้ามาลี โทร. (081) 530-7587