ที่มา	หนังสือ "มะนาว ปลูกกินเองได้ ปลูกขายทำเงิน" สำนักพิมพ์มติชน
เผยแพร่	วันพุธที่ 23 สิงหาคม พ.ศ.2566

สําหรับการตอนกิ่งมะนาวโดยใช้กะปิเป็นตัวเร่งรากนั้น เจ้าของสวนแป้นวิเศษบอกว่า เป็นเทคนิคที่ทํากันมาตั้งแต่สมัยรุ่นบรรพบุรุษ และสามารถให้ผลออกเป็นที่น่าพอใจ ดังนั้น การขยายพันธุ์กิ่งมะนาวแป้นวิเศษเพื่อจําหน่ายให้เกษตรกรที่สนใจ จึงเน้นการใช้วิธีการดังกล่าวเพียงอย่างเดียว

“แต่การปลูกมะนาวให้ประสบความสําเร็จนั้น ไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าคุณจะซื้อมะนาวที่มาจากการขยายพันธุ์ในรูปแบบหรือวิธีการใด แต่ขึ้นอยู่กับว่าเมื่อปลูกแล้ว มีการดูแลเอาใจใส่ดีหรือไม่”

สําหรับการขยายพันธุ์ด้วยวิธีการตอนกิ่งของสวนวโรชานั้น จะต้องมีการเตรียม อุปกรณ์ในการตอน ซึ่งประกอบด้วย

– มีดตอน ควรใช้มีดตอนกิ่ง ซึ่งมีจําหน่ายตามร้านจําหน่ายอุปกรณ์การเกษตร โดยทั่วไป คุณวโรชาฝากข้อแนะนําที่จําเป็นไว้คือ ต้องเน้นเรื่องความคมและความสะอาดของมีด เพื่อป้องกันการเกิดแผลอักเสบในระหว่างการตอน

– กะปิ ช่วยเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการออกรากได้ไวขึ้น ในกะปิมีสารอาหารที่ มีประโยชน์ เช่น ไคโตซาน ซึ่งนํามาใช้แทนฮอร์โมนเร่งราก นับเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญา ชาวบ้านที่มีการใช้กันมาอย่างยาวนาน

– ตอกไม้ไผ่ สาเหตุที่คุณวโรชาใช้ตอกไม้ไผ่ เพราะสามารถหาได้ง่ายในท้องถิ่น ไม่ต้องซื้อหา และมีความแข็ง สามารถขมวดได้ง่าย ซึ่งการนําตอกมาใช้นั้นจะ ต้องมีการแช่น้ำไว้ระยะหนึ่ง เพื่อให้ตอกมีความอ่อนนุ่ม ง่ายต่อการใช้งาน

– ดินเหนียว หรือถ้าเป็นดินจอมปลวกยิ่งดี คุณวโรชา บอกว่า จะเป็นส่วนที่ช่วยดึงรากให้ออกมามากๆ

– วัสดุที่ใช้หุ้มกิ่งตอน ซึ่งทางสวนจะใช้ขุยมะพร้าวแช่น้ำบีบพอหมาดๆ บรรจุใส่ถุงพลาสติก รัดให้แน่นด้วยหนังยาง

เมื่อเตรียมอุปกรณ์เรียบร้อยแล้ว ขั้นต่อมาคือ การตอนกิ่ง

คุณวโรชา ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการตอนกิ่งที่สวนแห่งนี้ โดยเริ่มจากการเลือกกิ่งที่ไม่อ่อนหรือไม่แก่จนเกินไป

ในส่วนของการควั่นกิ่งนั้น คุณวโรชามีข้อปฏิบัติที่แตกต่างออกไปจากการตอน กิ่งของเกษตรกรผู้ปลูกมะนาวอื่นๆ คือ การไม่ขูดเนื้อเยื่อเพื่อตัดท่อน้ำท่ออาหาร

“ปกตินั้นส่วนมากจะต้องขูดเนื้อเยื่อ แต่ที่ผมเลือกไม่ขูด เพราะต้องการป้องกันการเกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อต้นมะนาว เราไม่รู้ว่ามีดที่ใช้ตอนสะอาดพอหรือไม่ ซึ่งหากมีดไม่สะอาดพอจะมีปัญหารากไม่ออกและโรคเน่าบริเวณแผลที่ตอนเข้ามาแทรก แต่พอ 4 วัน หากควั่นแล้วไม่ทําอะไร เนื้อเยื่อจะกลับมาเชื่อมกันใหม่ ดังนั้น หากต้องการทําให้เสร็จก่อนไปธุระที่ไหนใน 4 วัน ให้ใช้วิธีการขูดเนื้อเยื่อได้เลย แต่ ต้องระวังเรื่องความสะอาดของมีดที่ใช้ตอน”