ดูความสำเร็จ เงาะแปลงใหญ่ แหล่งดั้งเดิม เงาะโรงเรียน อำเภอบ้านนาสาร

มีโอกาสสัมภาษณ์ คุณสุวิทย์ คงปาน ประธานกลุ่มเงาะแปลงใหญ่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนพัฒนาไม้ผลเพิ่มพูนทรัพย์ คุณกรุณา อักษรเพียร เหรัญญิกกลุ่มเงาะแปลงใหญ่ฯ และคณะกรรมการท่านอื่นๆ ที่ หมู่ที่ 4 บ้านเหมืองทวด ตำบลเพิ่มพูนทรัพย์ อำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี

คุณสุวิทย์ เล่าว่า “อดีตเมื่อ 70-80 ปีที่แล้ว มีการทำเหมืองแร่ดีบุกมาก่อน โดยที่ผ่านมาชาวบ้านแถวนี้ทำการเกษตรทั่วไป อาทิ สวนผลไม้ สวนเงาะ สวนยางพารา หลักๆ ก็จะเป็นสวนเงาะ”

ปัจจุบัน คุณสุวิทย์ อายุ 50 ปี โดยกล่าวเทียบราคาเงาะจากครั้งในอดีตตอนที่ยังคงเป็นเด็กว่า สมัยนั้นเงาะราคากิโลกรัมละประมาณ 7 บาท

จากซ้ายไปขวา คุณโสภิดา จันอิ, คุณจวบ คำแก้ว, คุณวารินทร์ เพชรโกษาชาติ, คุณยินดี กลับฟ้อย, คุณสุวิทย์ คงปาน, คุณกรุณา อักษรเพียร, คุณยงยุทธ ทองท่าชี, คุณวิยะดา ศรีเผือก และ คุณพชระ รัตนทิฆัมพร

“เมื่อสมัย 30-40 ปีก่อน แถวนี้เป็นทุ่งนาปลูกข้าว ช่วงปี พ.ศ. 2531 มีเหตุการณ์น้ำป่าไหลหลากเกิดขึ้น ส่งผลให้น้ำท่วมหมดเลย โดยหลังจากนั้นจึงทำการฟื้นฟูก็ปลูกเงาะปลูกทุเรียนเพิ่มขึ้น ตอนแรกสวนเงาะ สวนทุเรียน ก็มีน้อย ส่วนใหญ่ก็มีนาข้าว พื้นที่ปลูกส่วนใหญ่ต่อคนหรือครอบครัว อยู่ที่ 10-20 ไร่ โดยประมาณ” คุณกรุณา กล่าว

คุณสุวิทย์ เล่าว่า “จุดเริ่มต้นการกำเนิดเงาะแปลงใหญ่ เริ่มเมื่อปี พ.ศ. 2558 นำโดยเกษตรอำเภอบ้านนาสารและเจ้าหน้าที่…โครงการแปลงใหญ่เป็นการรวมคนในตำบล รวมพื้นที่ 1,134 ไร่ รวมสินค้า ก่อเกิดการลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต ต่อยอดสู่การพัฒนาคุณภาพ ทำมาประมาณ 4-5 ปีแล้ว ทาง ธ.ก.ส. ได้ให้ทุนในส่วนของการหมุนเวียน พัฒนาที่ดิน ให้เรื่องน้ำหมักต่างๆ ทางด้านสหกรณ์มาคุยถึงเรื่องของการรวมกลุ่ม ทางพาณิชย์มาดูถึงเรื่องของการตลาด ทางฝ่ายบัญชีก็ดูในส่วนของตัวเลขจดบันทึกค่าใช้จ่าย ชลประทานดูเรื่องน้ำ ประมงมาดูเรื่องของการเลี้ยงปลาในสวน พืชสวนก็มาดูเรื่องของการปลูกผักใต้โคนเงาะ ทางฝนหลวงก็มาดูในเรื่องของอากาศ จริงๆ แล้วพื้นที่ตรงนี้ ประมาณ 5,000-6,000 ไร่ แต่เข้ามาอยู่แปลงใหญ่เพียง 1,000 ไร่เศษ งานในส่วนตรงนี้ถือได้ว่าเป็นงานจิตอาสาเชิงบูรณาการ ที่ภาครัฐเข้ามาให้การสนับสนุนในส่วนของการดูแลและการแนะนำ”

คุณสุวิทย์ บอกว่า ปัญหาปัจจุบันของกลุ่มคือ อายุของสมาชิกกลุ่มยังขาดบุคลากรรุ่นใหม่ที่จะเข้ามาส่งเสริมตลอดจนการพัฒนากลุ่ม

แปลงเงาะของเกษตรกร

สำหรับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นหลังการจัดตั้งแปลงใหญ่ ทางด้านของสมาชิกในปีนี้มีสมาชิกทั้งหมด 118 ราย พื้นที่ 1,000 ไร่เศษ การรวมสินค้ายังไม่ถึง 100 เปอร์เซ็นต์ ปัจจุบัน แปลงใหญ่ยังไม่สามารถรับซื้อทั้งหมด 3,500 ตันได้ ในส่วนของการลดต้นทุนลดได้จริง แต่หากยังไม่ได้หาค่าเฉลี่ยว่าลดได้ถึง 20 เปอร์เซ็นต์ ตามความต้องการหรือไม่ ในส่วนของการเพิ่มผลผลิตสามารถเพิ่มผลผลิตได้ โดยสมาชิกทั้ง 118 คน ได้รับ จีเอพี (GAP) เป็นการรับรองมาตรฐานการผลิตทั้ง 118 คน

คุณกรุณา บอกว่า ผลผลิตต่อต้นของเงาะที่อายุ 40 ปี ให้ผลผลิตต่อต้นไม่ต่ำกว่า 500 กิโลกรัม

คุณยงยุทธ และ คุณกรุณา ให้ข้อมูลว่า คุณสมบัติของเงาะที่จะส่งออก ขนาดไม่เกิน 25-30 ผล ต่อกิโลกรัม สีของเปลือกเงาะไม่แดงจัด ลูกเงาะไม่มีตำหนิ ผลเงาะสะอาด ไม่มีสารหรือสิ่งตกค้าง

อร่อย ล่อน กรอบ

ตลาดเงาะส่วนใหญ่อยู่โซนเอเชีย ราคาเงาะช่วงปี พ.ศ. 2561 มีการเปรียบเทียบราคาตามกลไกตลาด อยู่ที่ 15-16 บาท หากราคาต่ำกว่า 8 บาท ซึ่งเป็นราคาต้นทุน ผู้ปลูกอาจจะอยู่ไม่ได้ ที่ผ่านมามีการส่งเงาะไปต่างประเทศ โดยมีบริษัทเอกชนมารับซื้อ แต่ส่วนใหญ่แล้วผลผลิตยังส่งกันในประเทศ

คุณกรุณา บอกว่า ลูกๆ ของตนเองหลังจากที่จบการศึกษาได้มีการต่อยอดทำผลิตภัณฑ์เงาะอบแห้ง เงาะฟรีซดราย ที่มีรสชาติอร่อย และเงาะสดเกรดพรีเมี่ยม ปัจจุบันมีบริการจัดส่งทั่วประเทศไทย ติดต่อ คุณปิ๊ก โทร. 084-496-6525 และ 080-926-2209

เจ้าของถิ่นบอกว่า ตำบลเพิ่มพูนทรัย์ มีภูมิประเทศสวยงาม มีผลไม้อร่อยขึ้นชื่ออย่าง เงาะโรงเรียน ทุเรียน และผลไม้อื่นๆ ผู้สนใจเข้าไปท่องเที่ยว มีที่พักในรูปแบบโฮมสเตย์และรีสอร์ตไว้บริการ

ผู้ที่สนใจดูงาน หรือแวะเวียนไปอุดหนุนผลผลิต สอบถามได้ที่ คุณสุวิทย์ คงปาน โทรศัพท์ 084-323-2787 คุณวารินทร์ เพชรโกษาชาติ ประธาน ศพก. โทรศัพท์ 095-506-9227 คุณกรุณา อักษรเพียร โทรศัพท์ 083-596-0021 และ คุณยงยุทธ ทองท่าชี โทรศัพท์ 089-971-4339

ปฏิทินการดูแลรักษาเงาะโรงเรียนให้มีคุณภาพ

ตามระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ (เงาะโรงเรียน) ตำบลเพิ่มพูนทรัพย์ อำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี

มกราคม-มีนาคม…เตรียมการออกดอก

โดยการใส่ปุ๋ยทางดิน สูตร 8-24-24 หรือ 9-24-24 หรือ 12-24-12 อัตรา 2-3 กิโลกรัม ต่อต้น เมื่อเงาะมีใบแก่และสมบูรณ์เต็มที่ก็หยุดให้น้ำ โดยให้ผ่านช่วงแล้ง 21-30 วัน เพื่อชักนำการออกดอก ทั้งนี้ เพื่อให้เงาะกระทบแล้งได้เร็วโดยการทำความสะอาดใต้ทรงพุ่ม กวาดเศษวัชพืช เศษใบไม้ออก เมื่อสังเกตเห็นใบแก่ที่อยู่ปลายช่อตั้งชันขึ้น มีอาการใบห่อตลอดทั้งกลางวันและกลางคืน ก็จัดการให้น้ำในปริมาณที่มากทันที แล้วหยุดรอดูอาการ 7-10 วัน

เมษายน…การพัฒนาตาดอก

เมื่อตายอดมีการพัฒนาและเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลทอง ก็เริ่มให้น้ำปกติ แต่ถ้าสังเกตตายอดพัฒนาและเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลปนเขียว หรือสีเขียวน้ำตาลแสดงว่าน้ำมากเกิน ทำให้ตายอดพัฒนาเป็นตาใบแทน ต้องหยุดให้น้ำและปล่อยให้เงาะกระทบแล้งอีกครั้ง

พฤษภาคม…ส่งเสริมการติดผล

เมื่อเงาะดอกบานต้องช่วยผสมเกสร โดยการนำช่อดอกเกสรตัวผู้มาเกาะเกี่ยวกับช่อดอกตัวเมียที่บานแล้ว หรือรวบรวมละอองเกสรตัวผู้มาผสมน้ำแล้วฉีดพ่น หรือใช้สารเคมี NAA ฉีดพ่นให้ทั่วต้น ตัวเมียเมื่อช่อดอกบานได้ 5% บนต้น หรือการเลี้ยงผึ้งชันโรงในสวนเงาะเพื่อช่วยผสมเกสร

มิถุนายน…การพัฒนาของผล

โดยการใช้ปุ๋ยทางดิน สูตร 12-12-17+2 หรือ 13-13-21 ในอัตรา 2-3 กิโลกรัม ต่อต้น หรือใช้ร่วมกับปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยอินทรีย์ก็ได้ทำให้ผลผลิตเงาะเพิ่มขึ้น และทำให้สัดส่วนเงาะมีคุณภาพมากขึ้นด้วย

กรกฎาคม-กันยายน…เก็บเกี่ยวผลผลิต

อายุที่เหมาะสมในการเก็บเกี่ยวเงาะโรงเรียน ประมาณ 16-17 สัปดาห์ หลังดอกบาน หรือประมาณ 20 วัน หลังจากผลเงาะเริ่มเปลี่ยนสี ควรใช้กรรไกรหรือมีดคมๆ ตัดผลทีละช่อ ควรมีผ้าพลาสติกหรือตาข่ายพรางแสงรองเพื่อกันกระแทก ไม่ควรปล่อยให้ผลเงาะร่วงหล่นลงบนพื้นโดยตรง เพราะทำให้ผลช้ำ ขนหักเสียหายได้ก่อนการคัดแยกส่งตลาดโดยการล้างน้ำให้สะอาดด้วย

ตุลาคม-ธันวาคม…เตรียมความพร้อมในปีต่อไป

เตรียมความพร้อมโดยการตัดแต่งกิ่งและใส่ปุ๋ย สูตรเสมอ 15-15-15 หรือ 16-16-16 ต้นละ 1-2 กิโลกรัม และปุ๋ยยูเรีย ต้นละ 1 กิโลกรัม พร้อมปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ปุ๋ยอินทรีย์ หรือปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ พร้อมกับการให้น้ำปกติ

 

สิทธิพร รัตนภิรมย์ เกษตรอำเภอบ้านนาสาร

พูดถึง เงาะโรงเรียน อร่อยล้ำเลิศ

 

ขึ้นชื่อเรื่องความอร่อยและมีชื่อเสียงทางด้านเงาะคุณภาพดี คุณภาพโดดเด่น ต้องยกให้ “เงาะนาสาร”

ทางทีมงานเทคโนโลยีชาวบ้าน มีโอกาสสัมภาษณ์ คุณสิทธิพร รัตนภิรมย์ เกษตรอำเภอบ้านนาสาร ถึงสถานการณ์เงาะนาสารในปัจจุบัน

คุณสิทธิพร รัตนภิรมย์

ข้อมูลจาก สำนักงานเกษตรอำเภอบ้านนาสาร ระบุว่า เงาะโรงเรียนนาสาร ถือเป็นเงาะที่มีชื่อเสียงมานาน มีเอกลักษณ์โดดเด่นคือ ผลใหญ่ สีสด เนื้อล่อน กรอบ รสชาติหวาน กลิ่นหอม ปลูกมากในเขตอำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี…มีประวัติเล่าว่า ประมาณปี พ.ศ. 2468 มีชาวมาเลเซียเชื้อสายจีน ชื่อ นายเค หว่อง มีภูมิลำเนาอยู่ที่เมืองปีนัง เดินทางเข้ามาประเทศไทย ทำเหมืองแร่ดีบุกในพื้นที่ตำบลนาสาร อำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยนำเมล็ดเงาะมาเพาะปลูกด้วย จากนั้น ปี พ.ศ. 2497 ได้ขายกิจการเหมืองแร่ และขายที่ ต่อมาที่บริเวณนั้นได้สร้างเป็นโรงเรียน ซึ่งมีเงาะของ นาย      เค หว่อง ขึ้นอยู่ เพราะเงาะมีคุณสมบัติดีเด่น จึงมีการขยายพันธุ์ปลูกต่อๆ กัน แล้วเรียกว่า เงาะโรงเรียน

ในปี พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) ได้เสด็จพระราชดำเนินไปยังจังหวัดสุราษฎร์ธานี และ นายชัช อุตตมางกูร ได้ทูลเกล้าฯ ถวายผลเงาะโรงเรียน และขอพระราชทานชื่อพันธุ์เงาะใหม่ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร     มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) ได้มีพระราชดำรัสว่า ชื่อ “เงาะโรงเรียนดีอยู่แล้ว” นับแต่นั้นมา เงาะพันธุ์นี้จึงได้เรียกว่า “เงาะโรงเรียน” อย่างเป็นทางการ

คุณสิทธิพร ให้ข้อมูลว่า ปัจจุบันพื้นที่ปลูกเงาะบ้านนาสารมีประมาณ 20,000 ไร่ ถือเป็นแหล่งปลูกที่เยอะที่สุด ความโดดเด่นของเงาะนาสารคือ กลิ่นหอม รสชาติหวาน และมีความกรอบอร่อยที่ถือเป็นอันดับหนึ่ง พื้นที่อำเภอบ้านนาสารส่วนใหญ่มีแร่ยิปซัมอยู่ใต้ดิน ซึ่งยิปซัมถือเป็นแหล่งแร่ที่ช่วยให้เงาะมีเนื้อกรอบ พื้นที่ดินปลูกเป็นดินร่วนปนทราย ในส่วนของการระบายน้ำดี ผลผลิตขึ้นอยู่กับสภาพภูมิอากาศในแต่ละปี

“ในช่วงปี พ.ศ. 2561 ที่ผ่านมา ผลผลิตเงาะดกดีมาก หากแต่เทียบกับผลผลิตเงาะ ในปี พ.ศ. 2562 นี้ ที่สภาพอากาศค่อนข้างแล้ง ส่งผลให้การติดลูกของเงาะล่าช้าออกไป ยกตัวอย่างโซนที่มีฝนตกการติดผลก็จะค่อนข้างดี ให้ผลผลิตที่ดก อาทิ ตำบลคลองปราบ ตำบลท่าชี ตำบลนาสาร…ทางด้านราคาเงาะของอำเภอบ้านนาสารค่อนข้างดีกว่าเงาะอำเภออื่น จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้อำเภออื่นนำเงาะมาขายที่อำเภอบ้านนาสาร” เกษตรอำเภอบ้านนาสารกล่าว

“ในส่วนของแนวทางการแก้ไขปัญหา ทางเทศบาลนาสารร่วมกับสำนักงานเกษตรจังหวัดได้มีการจัดทำสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) เงาะโรงเรียนขึ้น มีการอนุมัติให้ใช้ 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอบ้านนาสาร อำเภอบ้านนาเดิม และอำเภอเวียงสระ ซึ่งถือเป็นแหล่งที่ปลูกเงาะโรงเรียนนาสารที่เก่าแก่มาก่อน… การจัดงานเทศกาลเงาะ ภายในงานมีกิจกรรมให้ร่วมสนุกมากมาย อาทิ การประกวดสวนผลไม้ กิจกรรมหน้าเวที การแข่งขันการทำอาหารจากเงาะ การประกวดธิดาเงาะโรงเรียน การประกวดโคงามและอื่นๆ อีกมากมาย…การจัดงานแต่ละครั้ง มีนักท่องเที่ยวสนใจเข้ามาร่วมกิจกรรมจำนวนมากเพื่อรับประทานเงาะโรงเรียนบ้านนาสารของแท้จากถิ่น สัมผัสรสชาติความอร่อยที่ลงตัวของเงาะโรงเรียนบ้านนาสาร” 

เงาะได้รับ จีเอพี

เงาะอบแห้ง