| ที่มา | กองบรรณาธิการเทคโนโลยีชาวบ้าน |
|---|---|
| เผยแพร่ |
หากใครมีโอกาสท่องเที่ยวป่าธรรมชาติ ในบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ อาจจะเคยรู้จักและคุ้นเคยกับชื่อ น้ำตกผามะนาวยักษ์ กันมาบ้างแล้วน้ำตกแห่งนี้มีบรรยายกาศสวยงาม ร่มรื่น เหมาะสำหรับเล่นน้ำหรือนั่งพักผ่อนฟังเสียงน้ำตก หลายคนด้นดนมายังน้ำตกแห่งนี้ เพื่อมาดูความมหัศจรรย์ของต้นมะนาวยักษ์ ใกล้ๆ น้ำตก ต้นมะนาวยักษ์เหล่านี้ เติบโตตามธรรมชาติ และมีขนาดผลใหญ่ยักษ์จริงๆ จึงกลายเป็นที่มาของชื่อ น้ำตกผามะนาวยักษ์ จนทุกวันนี้
ต้นมะนาวยักษ์ ลักษณะลำต้นสีน้ำตาล เป็นไม้ยืนต้นตระกูลมะนาวสูงประมาณ 3-10 เมตร ตามลำต้นและกิ่งก้านมีหนาม ใบเดี่ยวออกสลับ ใบกลมมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบงอขึ้นเล็กน้อยสีเขียวเข้มเป็นมันวาว ใบใหญ่และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ผลกลมใหญ่ ผิวเรียบเปลือกหนา ดอกมีสีขาวอมม่วง มีกลิ่นหอม ระยะแรก ผลมีสีเขียว หลังจากผลสุกเต็มที่แล้ว จะมีสีเหลืองมะนาว ขนาดผลใหญ่เท่าผลส้มโอ น้ำหนักตั้งแต่ 1 กิโลกรัมขึ้นไป
ที่ผ่านมากรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้เคยตรวจสอบลักษณะต้นและผลมะนาวยักษ์ ก็ได้ข้อสรุปว่า มะนาวยักษ์ จัดเป็นพืชตระกูลส้มประเภท ซิตรอน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Citrus medica มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดีย มะนายยักษ์ชอบดินร่วนปนทราย ไม่ชอบที่ชื้นแฉะ สามารถขยายพันธุ์ด้วยวิธีการตอนกิ่ง
หลายคนสงสัยว่า มะนาวยักษ์มีถิ่นกำเนิดในอินเดีย ทำไมมาโผล่ที่เมืองประเทศไทยได้ในประเด็นนี้ กรมส่งเสริมการเกษตรสันนิฐานว่า ชาวเขาที่อพยพมาจากประเทศจีนตอนใต้เป็นผู้นำเข้ามาปลูกแพร่หลายในเมืองไทย เนื่องจากปัจจุบันมีการปลูกมะนาวยักษ์ทั่วไปตามหมู่บ้านชาวเขาในพื้นที่ภาคเหนือ ชาวเขานิยมใช้มะนาวยักษ์มาประกอบอาหารประเภทต่างๆ เช่น ยำและแกงส้ม ฯลฯ
โดยทั่วไป ต้นมะนาวยักษ์มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น ชาวเขาเผ่าจีนฮ่อ เรียกมะนาวยักษ์ว่า “เซียนหยิน” ส่วนชาวเขาเผ่าแม้ว เรียกว่า “ชาเย็ง ” ด้านคนไทยภาคกลางเรียกว่า “ส้มมะนาวหรือส้มมะละกอ” นอกจากนี้ บางท้องถิ่นยังเรียกมะนาวยักษ์ว่า “มะนาวควาย” เนื่องจากมะนาวยักษ์ เป็นพืชแปลกหายากชาวบ้านส่วนใหญ่จึงนิยมปลูกเพื่อเป็นผลมะนาวแฟนซี เพื่อโชว์ความแปลกมหัศจรรย์ของผลใหญ่ยักษ์เป็นหลัก
ความจริง หากใครมีพื้นที่ว่างที่ยังไม่ได้ใช้ประโยชน์ อยากจะแนะนำให้ลองปลูกต้นมะนาวยักษ์ เพื่อคลังอาหารสำรองในครัวเรือน เพราะผลมะนาวยักษ์ไม่มีเมล็ด เมื่อนำไปคั้นน้ำจะได้ปริมาณน้ำประมาณ 350 – 400 ซีซีต่อผล เมื่อนำมาปรุงอาหาร ก็จะได้รสชาติเปรี้ยวแต่มีกลิ่นหอมน้อยกว่ามะนาวแป้น หากต้องการเพิ่มความหอม ก็ทำได้ไม่ยากเพียงแค่บีบมะนาวแป้นลงไปผสมสัก 2 ลูก เพียงเท่านี้ก็จะได้น้ำมะนาวที่มีกลิ่นหอมจำนวนมาก
หากมีน้ำมะนาวเหลือใช้ก็คั้นน้ำ เก็บใส่ขวดแช่ตู้เย็นไว้ เพื่อรักษาคุณาภาพความสด วิธีนี้จะช่วยให้มีน้ำมะนาว เก็บไว้ปรุงอาหารได้นานหลายวัน โดยเฉพาะช่วงฤดูร้อน นอกจากนี้ หากใครอยากได้น้ำมะนาวแสนอร่อย ก็เริ่มจากบีบน้ำมะนาวยักษ์ 1 ลูก ก็จะได้น้ำมะนาวชามใหญ่ ใส่น้ำหวานเฮลล์บลูบอย เติมโซดาและน้ำตาลทรายแดงลงไป คนให้ส่วนผสมทุกอย่างเข้ากัน เติมน้ำแข็ง ทำครั้งเดียวก็กินอร่อยกันได้ทั้งบ้าน
ลองมาปลูกมะนาวยักษ์
ตอนนี้หลายคนชักสนใจอยากปลูกต้นมะนาวยักษ์กันคนละ 1– 2 ต้นกันบ้างแล้ว หากใครยังไม่แหล่งกล้าพันธุ์ดีๆ ล่ะก็ ขอแนะนำให้สอบถามไปที่ ลุงสุทิน สุวรรณทีป 59 หมู่ 8 ต.บึงน้ำรักษ์ อ.บางน้ำเปรี้ยว จ.ฉะเชิงเทรา โทร.081-2062265
สวนของลุงสุทิน สะสม สายพันธุ์ของมะนาว ไว้มากมายหลายชนิด เช่น พันธุ์เทพประทาน มะนาวแป้นรำไพมะนาวพวง มะนาวควาย และมะนาวสามเม็ด ลุงสุทินเล่า เล่าให้ฟังว่า สมัยก่อน มะนาวยักษ์ หรือมะนาวควาย เกษตรกรไม่นิยมปลูกในเชิงการค้า แต่จะปลูกเอาไว้ดูเล่นตามสวน เพราะต้องใช้เวลาปลูกและดูแลนานพอสมควร กว่าต้นมะนาวยักษ์จะผลิดอกออกผล แต่ละครั้งจะเก็บผลผลิตได้ไม่เกิน 10 ผล
ลุงสุทินโชว์ขั้นตอนการตอนกิ่งมะนาว โดยใช้มีดตอนกิ่งที่ลุงคิดค้นขึ้นมาเอง สิ่งประดิษฐ์นี้ได้รับรางวัลจากกระทรวงวิทยาศาสตร์ปี 2544 ช่วยให้การตอนกิ่งเป็นเรื่องง่าย เมื่อตอนกิ่งเสร็จ ก็ใช้ ขุยมะพร้าว นำมาห่อ มัดเชือกตรงกลางถุงขุยมะพร้าว ให้แน่น มากที่สุดยิ่งดี เพราะจะช่วยให้รากของมะนาว สามารถงอกได้ไวขึ้น ภายใน 1 เดือน สามารถนำมาปลูกในถุงดำได้แล้ว การปลูกดูแลต้นมะนาวยักษ์ก็ไม่ยุ่งยากอะไร เพราะใช้หลักการเดียวกับการดูแลต้นมะนาวทั่วไป
เทพประทาน…มะนาวพันธุ์ดี น้ำมาก ผลดก
นอกจากนี้ ลุงสุทินยังมีมะนาวคุณภาพดีที่อยากแนะนำอีกหนึ่งสายพันธุ์ คือ มะนาวเทพประทาน ที่มีลักษณะเด่นคือ ขนาดใบหนา กว้างใหญ่ มีดอกสีขาว ช่วงที่เริ่มแตกยอดใหม่ กิ่งจะเปราะบางมาก เมื่อกิ่งเริ่มแก่ จะเหนียวมาก มะนาวมีผลขนาดใหญ่ ไร้เมล็ด น้ำมาก รสเปรี้ยว ผลดก ให้ผลผลิตตลอดทั้งปี มะนาวเทพประทานมีจุดแข็งในเรื่องขนาดใบใหญ่และหนา จึงไม่มีปัญหาเรื่องโรคแคงเกอร์ เพลี้ยไฟและแมลงต่างๆ เข้ามารบกวน ที่สำคัญ น้ำมะนานวเทพประทานมีกลิ่นหอมกว่ามะนาวแป้นชนิดอื่นๆ อีกด้วย
ลุงสุทิน บอกว่า เมื่อปลูกมะนาวเทพประทานลงดินไปแล้ว ต้นมะนาวจะออกดอก ติดผลไม่เกิน 15 วัน เห็นผลเท่าหัวไม้ขีด รอไปอีก 7 เดือนถึงจะเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ จัดว่าเป็นมะนาวคุณภาพดี ที่ให้ผลดกเหมาะสำหรับปลูกเชิงพาณิชย์ เพราะมะนาวแต่ละต้นจะให้ที่ผลผลิตประมาณ 200 ผล สามารถเก็บผลมะนาวออกขาย ได้ทุกวัน
แนะเคล็ดลับดูแลต้นมะนาว แบบมืออาชีพ
ลุงสุทินบำรุงต้นมะนาว ให้มีคุณภาพดี โดยใส่ปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ ที่ทำขึ้นใช้เองเริ่มจากเตรียม ขี้วัวแห้ง 1 กระสอบ ขี้แพะแห้ง 1 กระสอบ รำหยาบ 1 กระสอบ ขุยมะพร้าว 1 กระสอบ ทุกอย่างผสมเข้าด้วยกันหมักนาน 1 เดือนรอให้ความร้อนเย็นลง พอปุ๋ยแห้งดี แล้วก็นำมาใช้งานได้เลย เวลาปลูกมะนาว ก็ใส่ปุ๋ยหมักรองพื้น 1 กำมือ ปลูกต้นมะนาวในระดับความลึก 1 คืบ ในระยะห่างประมาณ 2 วา หรือประมาณ 4 เมตร ในพื้นที่ราบ คอยรดน้ำต้นมะนาววันละ 2 ครั้ง และให้ฮอร์โมน เสริมอีกครั้ง เป็นปุ๋ยที่ฉีดพ่นทางใบ ใช้ได้ทุกช่วงของอายุมะนาว ฉีดพ่นทุก 10 วัน
นอกจากนี้ ลุงสุทินยังมีปุ๋ยน้ำหมักสูตรเด็ด เริ่มจากเตรียมแป้งข้าวหมัก 10 ลูก นมเปรี้ยวบีทาเก้น 5 ขวด นมสดตราหมี และนมผงคาร์เนชั่น 2-3 กระป๋อง จากนั้นค่อยนำหน่อกล้วยความสูงไม่เกินหัว รวมทั้งรากและดิน เอาหน่อกล้วย 20 กิโลกรัม นำมาหั่นละเอียด จากนั้นนำมาผสมกันกับกากน้ำตาล 5 กิโลกรัม ไม่ต้องผสมน้ำ ไข่ 10 ฟองผสมกันทั้งเปลือก หาผ้ามุงมาห่อแล้วมัดให้แน่น นำไปหมักลงในภาชนะที่เตรียมเอาไว้ หมักนาน 1 เดือน พอจะใช้งานก็กรองเอาแต่น้ำหมัก 200 ซีซีต่อน้ำ 20 ลิตร ใช้ฉีดพ่นทางใบได้เลย ฉีด 10 วันต่อครั้ง แต่ถ้าต้องการน้ำหมักเพิ่มให้ใส่น้ำมะพร้าวลงไปสัก 70-80 ลิตร หรือแล้วแต่จะหาได้ หมักต่ออีก 1 เดือน
จากนั้นก็หาธาตุอาหารเสริมพวกเหล็ก ทองแดง สังกะสี ใส่ลงไปด้วย เช่น ธาตุเหล็กได้มาจากเลือดสดเป็นวัว หรือหมู เทใส่ลงไป และใส่วิตามินเด็ก เป็นธาตุสังกะสี 2 ขวดใส่ลงไป นอกจากนั้นก็จะมีธาตุทองแดง จำพวกปลาเบญจพรรณทั้งหลายเช่นปลาทูสด สับใส่เข้าไป เป็นการหมักเพื่อใช้งานได้นานข้ามปี ลุงสุทินดูแลเอาใจใส่ต้นมะนาวด้วยเทคนิคต่างๆ เหล่านี้ ทำให้ต้นมะนาวเติบโตแข็ง ทนทานต่อน้ำท่วมแม้สวนของลุงจะเจอปัญหาน้ำท่วมในช่วงที่ผ่านมา ต้นมะนาวก็ไม่ตายแม้แต่ต้นเดียว
หากใครสนใจสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับการปลูกและดูแลต้นมะนาว สามารถติดต่อสอบถามกับลุงสุทินได้โดยตรง ตามเบอร์โทร.และที่อยู่ข้างต้น รับรองไม่ผิดหวัง
เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์ เมื่อวันที่ 18 กันยายน 2562
