| ที่มา | เทคโนโลยีการเกษตร |
|---|---|
| ผู้เขียน | หมอเกษตร ทองกวาว |
| เผยแพร่ |
เรียน คุณหมอเกษตร ทองกวาว ที่นับถือ
ปัจจุบัน กัญชากำลังมาแรง ผมอยากทราบว่า ในกัญชานั้นมีสารอะไร ที่บอกว่า สามารถรักษาได้สารพัดโรค แล้วกัญชาต่างกับกัญชงอย่างไร และพืชอีกชนิดหนึ่งคือ กัญชาแมว เป็นพืชชนิดเดียวกันหรือไม่อย่างไร คำถามของผมอาจจะเชย แต่คำตอบก็เป็นประโยชน์กับตัวผมเองและผู้อ่านท่านอื่นๆ อีกด้วย ผมจึงขอรบกวนคุณหมอให้ข้อมูลรายละเอียดของพืชทั้งสามชนิดดังกล่าว ผมขอขอบคุณ หมอเกษตร มาในโอกาสนี้
ขอแสดงความนับถือ
วรเมศร์ จันทร์ประสงค์สุข
กรุงเทพฯ
ตอบ คุณวรเมศร์ จันทร์ประสงค์สุข
ปัจจุบัน ในบ้านเรามีการกล่าวขวัญถึงกัญชากันอย่างกว้างขวางและเกือบทุกวงการ กัญชา (Cannabis หรือ Marijuana ก็เรียกกัน) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cannabis sativa L.subsp.indica มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปเอเชีย ตั้งแต่ไซบีเรีย แถบเปอร์เซีย และทางตอนเหนือของอินเดีย ต่อมามีผู้นำมาปลูกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไปจนถึงอินโดนีเซีย และหมู่เกาะแปซิฟิก
กัญชา มีลำต้นสูง 90-150 เซนติเมตร ใบแหลมเป็นแฉก ลึกเข้าไปในก้านใบ คล้ายมือมนุษย์ที่แบออก มี 5-7 แฉก แต่ละแฉก กว้าง 0.3-1.5 เซนติเมตร และยาว 6-10 เซนติเมตร ขอบใบเป็นจักรแบบฟันเลื่อย ลำต้นเป็นต้นเดี่ยวไม่แตกสาขา เป็นประเภทไม้ล้มลุก แต่มีอายุข้ามปี ต้นเพศผู้กับเพศเมียแยกกันอยู่คนละต้น ดอกมีสีเขียว ดอกเพศผู้ออกตามข้อ ส่วนดอกเพศเมียจะออกที่ปลายยอด
สารสำคัญที่พบในกัญชาคือ สารแคนนาบินอยล์ (Cannabinoids) ประกอบด้วย สารเตตร้าไฮโดร แคนนาบินอยล์ (Tetrahydro Cannabionol : THC) พบมากที่ช่อดอกเพศเมีย มีสรรพคุณช่วยลดอาการคลื่นไส้อาเจียนจากการได้รับเคมีบำบัด ลดอาการปวด รักษาโรคลมชัก ช่วยผ่อนคลาย แต่หากเสพเข้าไปในปริมาณมากจะทำให้เกิดอาการประสาทหลอน เห็นภาพลวงตา หูแว่ว ควบคุมตัวเองไม่ได้ และสารสำคัญอีกชนิดหนึ่ง สารแคนนาบินอล (Cannabinol : CBD) มีคุณสมบัติในการช่วยลดอาการเจ็บปวด ลดการอักเสบของแผล ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
กัญชง (Hemp) มีรูปร่างลักษณะคล้ายกับกัญชา แต่เนื่องจากมีสารสำคัญ ทั้ง THC และ CBD ต่ำมาก จึงไม่ได้จัดอยู่ในประเภทยาเสพติด ทั้งนี้ ลักษณะคือมีเส้นใยคุณภาพดีนำมาใช้ในการถักทอได้ดีมาก กัญชง เป็นพืชล้มลุกอายุข้ามปี มีความสูง 1-6 เมตร รูปร่างคล้ายกัญชา แต่มีข้อแตกต่างที่ชัดเจนคือ ขอข้อ หรือชั้นของกิ่งสูงชะลูดกว่ากัญชา กัญชงมีใบเหมือนกัญชา แต่มีสีเขียวซีดกว่า
ส่วนที่เหมือนกันคือ ต้นเพศผู้กับต้นเพศเมียแยกกันอยู่คนละต้น และเมล็ดแก่เต็มที่มีขนาดเล็ก และรูปร่างกลมรีเหมือนกัน และ กัญชาแมว (Catnip) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Nepeta cataria จัดอยู่ในประเภทมินท์ หรือสะระแหน่ ต้นเดี่ยวสูงเฉลี่ยประมาณ 1 เมตร พบเห็นขึ้นอยู่ตามที่รกร้างว่างเปล่าทั่วไป มีสารออกฤทธิ์ ชื่อว่า Nepetalactone
ผลของสารชนิดนี้ช่วยให้แมวแสดงอาการร่าเริง แต่ในทางตรงข้ามในสุนัขกลับทำหน้าที่คล้ายยานอนหลับ ส่วนที่แมวชอบกัดกินคือส่วนราก ส่วนสรรพคุณทางยาสำหรับมนุษย์ ช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้นและช่วยลดอาการไข้ได้ดี รูปร่างหน้าตาของกัญชาแมว เป็นประเภทใบเดี่ยว ทรงพัด กลมรี กว้างและยาว 5-6 เซนติเมตร ก้านใบยาวเท่ากัน ที่ 5-6 เซนติเมตร ออกเวียนรอบต้นเดี่ยวไม่มีแตกแขนง ออกดอกสีเขียว เป็นช่อรูปแบบเหมือนลูกชิ้นที่อยู่ในไม้เสียบทิ้งระยะห่างๆ แต่มีรูปร่างเหมือนขันเล็กๆ คว่ำลงแทนลูกชิ้น ในหนึ่งช่อจะมีดอกเพศเมีย 10-14 ดอก ส่วนเกสรเพศผู้จะอยู่ปลายสุดของช่อ
ปัจจุบัน มีผู้ผลิตเมล็ดและต้นกล้าจำหน่ายในราคาค่อนข้างแพง คอยจับตาดูครับว่า อนาคตอาจมีภาคประชาสังคมหันมาให้ความสนใจมากขึ้นก็เป็นได้
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2562
