| ที่มา | เทคโนโลยีการเกษตร |
|---|---|
| ผู้เขียน | พัฒนา นรมาศ |
| เผยแพร่ |
ส้มโอขาวแตงกวา เป็นไม้ผลเศรษฐกิจเฉพาะถิ่นของจังหวัดชัยนาท ที่ปลูกสืบต่อกันมากว่า 100 ปี ปลายปี 2554 เกิดน้ำท่วมครั้งใหญ่ ทำให้พื้นที่ปลูกส้มโอเสียหายอย่างมาก สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท จึงเร่งฟื้นฟูและส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกทดแทนหรือปลูกในพื้นที่ใหม่ ให้ปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสมเพื่อผลิตส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพ และเพื่อให้เกษตรกรสามารถยกระดับรายได้นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่มั่นคงยั่งยืน
เมื่อปลายปี 2554 เกิดน้ำท่วมครั้งใหญ่ ทำให้พื้นที่ปลูกส้มโอขาวแตงกวาเสียหายไปมาก จึงต้องเร่งฟื้นฟูการปลูกและผลิตส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพให้เพียงพอกับความต้องการของผู้บริโภค สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 จังหวัดชัยนาท (สสข.ที่ 1) จึงได้ส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม GAP (Good Agricultural Practice) เพื่อผลิตส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพ ส่งเสริมให้ทุกฝ่ายร่วมกันอนุรักษ์ส้มโอขาวแตงกวา จีไอ หรือ GI (Geographical Indications) สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ที่มีคุณลักษณะพิเศษเฉพาะ ซึ่งเป็นไม้ผลท้องถิ่นพันธุ์ดั้งเดิมคุณภาพดีและเป็นไม้ผลเศรษฐกิจสำคัญ ให้คงอยู่คู่กับจังหวัดชัยนาทสืบไป
คุณลุงเสรี กล่อมน้อย เกษตรกรผู้ปลูกส้มโอขาวแตงกวา เล่าให้ฟังว่า เมื่อปี 2556 ได้เริ่มฟื้นฟูปลูกส้มโอขาวแตงกวา พื้นที่ 35 ไร่ ได้ต้นส้มโอ 800 ต้น ผ่านไปถึงปีที่ 4 ได้ผลส้มโอ 5-10 ลูก ต่อต้น รสชาติเปรี้ยวขม ต่อมาได้พัฒนาคุณภาพด้วยการใช้สารสัดจากพืช เมื่อเข้าสู่ปีที่ 7 ได้ผลส้มโอมากกว่า 100 ลูกขึ้นไป ได้ขนาดผลใกล้เคียงกัน ได้น้ำหนักเฉลี่ย 1.5 กิโลกรัม ต่อลูก ได้คุณภาพ คือเนื้อกุ้งใหญ่ แห้ง หวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย เมล็ดน้อยถึงกับไม่มี
เทคนิคการพัฒนาการปลูกและผลิตส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพ คือ การใช้สารสกัดชีวภาพ ดังนี้
การผลิตและใช้น้ำสกัดชีวภาพ สูตรน้ำสกัดชีวภาพชนิดสมุนไพร ป้องกันกำจัดแมลงศัตรูส้มโอ
มีส่วนประกอบ : พืช 6 ชนิด ได้แก่ หัวกลอย หัวหนอนตายอยาก ใบขี้เหล็ก สะเดา (เมล็ด และใบ) ตะไคร้หอมทั้งต้น เถาหางไหลแดง ชนิดละ 5 กิโลกรัม กากน้ำตาล 10 กิโลกรัม และหัวเชื้ออีเอ็ม/พด.1 อัตรา 2 ลิตร ต่อกิโลกรัม
วิธีทำ สับหรือบดส่วนประกอบทั้ง 6 ชนิด ให้ละเอียด นำไปใส่ถังพลาสติกให้เกือบเต็ม (ช่องว่างจากขอบถังลงมา 10 เซนติเมตร) ใส่กากน้ำตาลและอีเอ็มลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากัน ปิดฝาให้สนิท ตั้งไว้ในที่ร่ม ประมาณ 7 วัน นำมาใช้ได้
วิธีการใช้ กรองน้ำที่ได้จากการหมัก 30 ซีซี ผสมกับน้ำ 20 ลิตร นำไปฉีดพ่นทุก 7 วัน ควรฉีดพ่นในช่วงแดดอ่อน หรือช่วงเช้าจะได้ผลดีมาก ส่วนกากที่เหลือจากการคั้นน้ำนำไปฝังกลบใต้ต้นไม้เพื่อเป็นปุ๋ยและขับไล่แมลงในดินได้
การผลิตและใช้ปุ๋ยหมักแห้งชีวภาพ
มีส่วนประกอบ : มูลค้างคาว และรำละเอียดชนิดละ 1 ส่วน แกลบดำ 3 ส่วน หัวเชื้ออีเอ็ม/พด. 1 อัตรา 30 ซีซี ต่อ 30 กรัม กากน้ำตาล 30 ซีซี และน้ำสะอาด 10 ลิตร
วิธีทำ นำแกลบดำ มูลค้างคาว รำละเอียด ใส่ถังผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วนำกากน้ำตาล อีเอ็ม หรือ พด. 1 และน้ำ ใส่ลงไปผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน เพื่อให้มีความชื้นประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ วิธีตรวจความชื้นให้ใช้มือกำส่วนผสมให้แน่นเป็นก้อนถ้าแบมือออกใช้นิ้วสัมผัสส่วนผสมที่เป็นก้อนแตกออกแสดงว่ามีความชื้น ประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ แต่ถ้าแตกไม่เป็นก้อนแสดงว่าความชื้นน้อยไป ให้ผสมกากน้ำตาล อีเอ็ม และน้ำ เทราดลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากัน แต่ถ้าไม่แตกกระจายแสดงว่าเปียกเกินไป ให้ใส่แกลบดำผสมลงไปเพิ่มอีก จนกว่าจะได้ความชื้นที่ 50 เปอร์เซ็นต์ เมื่อได้ความชื้นตามที่ต้องการแล้ว นำไปกองกับพื้นปูนหรือบนผ้าพลาสติก สูงไม่เกิน 15 เซนติเมตร นำกระสอบป่านคลุมปิดให้มิดชิด หมักไว้ 3 วัน ก็นำมาใช้ได้ โดยมีวิธีการตรวจสอบก่อนใช้ ดังนี้
- ตรวจสอบอุณหภูมิในกองปุ๋ยหมัก โดยใช้มือแหย่ลงไปในกอง ถ้าอุณหภูมิร้อนกว่าอุณหภูมิปกติรอบตัวเรา แสดงว่ายังใช้ไม่ได้ แต่ถ้าอุณหภูมิในกองปุ๋ยหมักเท่ากับอุณหภูมิปกติรอบตัวเรา แสดงว่าใช้ได้
- ดมกลิ่นปุ๋ยที่หมักไว้ ถ้ามีกลิ่นหอมอมเปรี้ยวแสดงว่าใช้ได้ แต่ถ้ามีกลิ่นเหม็น ให้ใช้ อีเอ็ม กากน้ำตาล น้ำ ผสมกันแล้วเทราดลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากัน หมักไว้อีกจนกว่าจะใช้ได้
วิธีการใช้
1.ใช้โรยรอบทรงพุ่มสำหรับส้มโอ ให้ดูอายุไม้ผลเป็นหลัก เช่น ส้มโอมีอายุ 1 ปี ให้ใช้ 1 กิโลกรัม ต่อต้น
2.ใช้ผสมดินสำหรับรองก้นหลุมที่ปลูกใหม่ โดยผสมปุ๋ยหมักแห้งชีวภาพ อัตราส่วน 1:4 ของดินที่ใส่ลงในหลุม
3.ใช้หมักฟางข้าวในนา โดยโรยฟางข้าว ไร่ละ 100 กิโลกรัม และใช้ อีเอ็ม ฉีดพ่นให้เปียกชุ่ม แล้วหมักไว้ 15 วัน
ได้ใช้น้ำสกัดชีวภาพอีก 2 สูตร คือ ฮอร์โมนไข่เร่งดอกและฮอร์โมนผลไม้สุกเร่งการเจริญเติบโต ดังนี้
สูตร ฮอร์โมนไข่เร่งดอก มีส่วนประกอบ : ไข่ไก่ทั้งฟองและกากน้ำตาลชนิดละ 5 กิโลกรัม ลูกแป้งข้าวหมาก 1 ลูกและยาคูลท์หรือนมเปรี้ยว 1 ขวด
วิธีทำ นำไข่ไก่ไปปั่นให้ละเอียดแล้วนำไปใส่ภาชนะผสมกับกากน้ำตาล คลุกเคล้าให้เข้ากัน บดลูกแป้งข้าวหมากให้ละเอียด ยาคูลท์หรือนมเปรี้ยวผสมให้เข้ากัน เสร็จแล้วนำไปใส่ในถังพลาสติก ปิดฝาให้สนิท ตั้งในที่ร่ม อากาศถ่ายเทสะดวก หมักไว้ 7 วัน สามารถนำไปใช้ได้
วิธีการใช้ นำน้ำสกัดชีวภาพ 5-10 ซีซี ผสมกับน้ำ 20 ลิตร นำไปฉีดพ่นทุก 5-7 วัน ฉีดพ่นในขณะที่มีแสงแดดอ่อนหรือในช่วงเช้า ก่อนฉีดพ่นควรบำรุงต้นส้มโอให้เติบโตสมบูรณ์ก่อน และหยุดฉีดพ่นในขณะที่ต้นพืชกำลังออกดอก
สูตรฮอร์โมนผลไม้สุกเร่งการเจริญเติบโต มีส่วนประกอบ : กล้วยน้ำว้าสุก ฟักทองแก่จัด และมะละกอสุก ชนิดละ 1 กิโลกรัม กากน้ำตาล 100 ซีซี หัวเชื้ออีเอ็ม/พด.1 อัตรา 100 ซีซี ต่อกรัม และน้ำสะอาด 5 ลิตร
วิธีทำ สับหรือบดส่วนประกอบทั้ง 3 ชนิด ให้ละเอียด นำไปใส่ในถัง แล้วใส่ อีเอ็ม กากน้ำตาล และน้ำ ลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากัน ปิดฝาให้สนิท หมักไว้ประมาณ 7 วัน ก็นำมาใช้ได้
วิธีการใช้ นำฮอร์โมน 30 ซีซี ผสมกับน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นทุก 7-10 วัน เพื่อใช้เร่งการเจริญเติบโต
คุณลุงเสรี กล่อมน้อย เกษตรกรผู้ปลูกส้มโอขาวแตงกวา เล่าให้ฟังในท้ายนี้ว่า เมื่อต้นส้มโอได้รับน้ำสกัดและปุ๋ยหมักแห้งชีวภาพพอเพียง ได้รับน้ำสม่ำเสมอ ทำให้ต้นเติบโตสมบูรณ์ และนับตั้งแต่ติดดอกไปถึงติดผลแก่สุกนาน 8 เดือน ได้ตัดเก็บผลส้มโอที่แก่สุกตามระยะเวลาคือ เนื้อกุ้งใหญ่ แห้ง หวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย เมล็ดน้อยหรือไม่มี แต่ละปีได้เก็บผลส้มโอ 2 ครั้ง คือช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน ช่วงที่สองเดือนมีนาคม-เมษายน ได้ผลผลิตเฉลี่ยกว่า 100 ลูก ต่อต้น พ่อค้าจะเข้ามาซื้อที่สวน 40 บาท ต่อกิโลกรัม จะไม่ลดราคาให้ แต่ใช้วิธีแถมผลส้มโอ เฉลี่ยต่อต้นจะมีรายได้ตั้งแต่ 3,000 บาท ขึ้นไป เป็นรายได้ที่ยังไม่ได้หักต้นทุนการผลิต เป็นรายได้พอเพียงที่ทำให้มีวิถีการยังชีพมั่นคง
จากเรื่อง ใช้น้ำสกัดและปุ๋ยหมักแห้งชีวภาพ ลดทุนและพัฒนาคุณภาพส้มโอขาวแตงกวา เป็นไม้ผลท้องถิ่นที่เนื้อกุ้งใหญ่ แห้ง หวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย เมล็ดน้อยหรือไม่มี สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณลุงเสรี กล่อมน้อย เลขที่ 445 หมู่ที่ 8 ตำบลเขาท่าพระ อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท โทร. 081-987-1983 หรือ คุณชมพูนุช หน่อทอง สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท โทร. 056-476-720 ก็ได้ครับ
………………..
เผยแพร่ในระบบออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันจันทร์ที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562
