| ผู้เขียน | กัลยดา ชุ่มอินทรจักร |
|---|---|
| เผยแพร่ |
เห็ดถั่งเช่าสีทอง เป็นที่นิยมมากในเมืองไทยเวลานี้ และสร้างรายได้ให้แก่คนไทยจำนวนไม่น้อย แต่ก็มีความเชื่อว่าการเพาะเห็ดถั่งเช่าสีทองนั้นใช้ต้นทุนสูงมาก เพราะเห็ดถั่งเช่าสีทองมีราคาแพง แต่ก็มีเกษตรกรบางคนที่มองเห็นว่า การเริ่มต้นเพาะเห็ดถั่งเช่าสีทองนั้นไม่ได้แพงอย่างคิด เป็นการลงทุนต่ำแต่ได้ในระยะยาว อย่างเช่น เกษตรกรท่านนี้ที่สร้างรายได้เสริมด้วยการเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่าสีทอง คือ คุณสุทธิชัย สุทธิพงษ์พร อยู่บ้านเลขที่ 363/2 หมู่ที่ 5 บ้านไร่นาน้อย ตำบลปงแสนทอง อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 52100 เบอร์โทร. (095) 351-6946 Line Id : 0953516946
ชีวิตพลิกผัน…พนักงานบริษัทรับจ้างผลิตเสื้อผ้าสำเร็จรูปส่งออกต่างประเทศ ปัจจุบันสร้างรายได้เสริมด้วยการเพาะเห็ดถั่งเช่าสีทอง ชายวัยกลางคน ที่อายุเป็นเพียงตัวเลข ผู้ไม่คิดแพ้ต่อโชคชะตา มีแต่ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ จนทุกวันนี้นอกจากจะทำไร่กาแฟบนเขาบนดอยแล้วยังมองหาธุรกิจเพาะเห็ดถั่งเช่าสีทอง “ตราบใดที่คำว่าถั่งเช่า มีสรรพคุณทางยาสูง ตลาดยังไปได้ตลอดเพราะเป็นทั้งอาหารและสมุนไพร จึงเชื่อว่าเพาะเห็ดถั่งเช่าสีทองขายสร้างรายได้ที่ยั่งยืน” คุณสิทธิชัย กล่าว
เห็ดถั่งเช่าสีทองใครๆ ก็เพาะได้
“ผมเริ่มต้นจากการเพาะเห็ดครั้งละ 4 กิโลกรัม จะได้เห็ดอบแห้ง 1 กิโลกรัม ค่อยๆ ทำทีละนิด ผมอยากจะแนะนำให้ผู้ที่มีต้นทุนน้อย ก็เริ่มอย่างผมได้เลยครับ โดยมีตู้เย็น 2 ประตู 1 ตู้ เหมือนตู้ขายน้ำดื่มตามภาพ เพาะเห็ดเต็มตู้นี้จะได้เห็ดประมาณ 4 กิโลกรัม ใช้เวลา 2 เดือน ค่าไฟ 2 เดือน 2,000 บาท ขั้นตอนการทำเริ่มแรก โดยการซื้อน้ำเชื้อเห็ดมา 1 ขวด ราคา ซีซี ละ 1 บาท ตัวเพาะเห็ดใช้ข้าวไรซ์เบอร์รี่ ข้าวสังข์หยด และข้าวหอมมะลิ และหนอนไหม นำไปนึ่งให้สุก แล้วนำมาหยดเชื้อ ปิดฝาเก็บใส่ตู้เย็นไว้ 2 เดือน ก็จะได้เห็ดที่งอกอยู่ในขวดความสูงเกือบเต็มขวด ก็นำมาตัดดอกเห็ดออก ขั้นตอนนี้ต้องสวมถุงมือเพื่อกันเชื้อราดำและเชื้อจุลินทรีย์อื่นๆ ปนเปื้อน หลังจากนั้น ก็รีบนำไปอบด้วยเตาอบลมร้อนธรรมดา ในอุณหภูมิไม่เกิน 70 องศา เป็นเวลา 24 ชั่วโมง ในอุณหภูมิขนาดนี้ยังคงรักษาคุณภาพของตัวยาได้ดี หลังจากนั้น นำไปบรรจุขายได้เลย การรับประทานก็ใช้ชงดื่ม หรือนำไปประกอบอาหาร เช่น ตุ๋น ทำแกงจืด หรือทำซุปแบบอาหารตะวันตก” คุณสุทธิชัย เล่า
ข้อควรระวัง
จากประสบการณ์ตรงของคุณสุทธิชัยที่ทำแบบครัวเรือน ต้องระวังทุกขั้นตอน สวมถุงมือทุกครั้ง ระวังเป็นพิเศษตอนหยดเชื้อเห็ดใส่ขวด ระวังเรื่องปนเปื้อนและเชื้อราดำ ขวดเพาะเห็ดต้องนำไปนึ่งฆ่าเชื้อก่อนถึงจะนำมาใช้ สำหรับเชื้อเห็ดนั้นหาซื้อได้ตามกลุ่มสมาชิกเพาะเห็ดถั่งเช่า
ทำเงินจากการขายเห็ดถั่งเช่าสีทอง
เห็ดถั่งเช่านี้จะขายทางออนไลน์หรือทางเฟซบุ๊ก และจากการบอกต่อของคนที่เคยซื้อไปรับประทาน ของคุณสุทธิชัยตอนนี้เริ่มทำมาได้ปีกว่าๆ มีลูกค้าประจำและสั่งจอง เขาซื่อสัตย์ต่อลูกค้า เขาไว้ใจและเชื่อถือก็จะมาตามซื้อ ราคาขายจะแบ่งเป็นกรัม ตั้งแต่ 10 กรัมขึ้นไป ปัจจุบันนี้มีลูกค้าทั่วประเทศ
ทางคุณสุทธิชัย สนใจที่จะเพาะเห็ดถั่งเช่าขายเป็นรายได้เสริมเพราะว่าใช้เนื้อที่น้อย
“ผมใช้ห้องเล็กๆ ในบ้านแบ่งมาเพาะเห็ดถั่งเช่าสีทอง ประหยัดค่าใช้จ่ายและยังได้ดูแลบ้านไปด้วยโดยทำคนเดียวได้ ถั่งเช่ายังมีราคาสูง ถึงกิโลกรัมละ 60,000 บาท ขายกรัมละ 60 บาท ลูกค้าส่วนใหญ่จะสั่งเป็นซอง ซองละ 10-20 กรัม ราคาขายส่งเป็นแคปซูล แคปซูลละ 10 บาท บรรจุแคปซูลละ 500 มิลลิกรัม ราคาเห็ดอบแห้งถือว่าคุ้มครับ” เขาพูดถึงการตลาด
คุณภาพของเห็ดถั่งเช่าแต่ละคนเพาะเห็ดไม่เหมือนกัน บางที่ก็สีเหลืองทองสด บางที่ก็สีเหลืองเข้ม แต่ก็ขึ้นอยู่กับตัวยาที่อยู่ในตัวเห็ดและวัสดุเพาะ ความคงที่ของอุณหภูมิ จะรู้ได้ก็จากลูกค้าซื้อไปรับประทานแล้วเกิดปฏิกิริยาขึ้นกับตัวเอง ว่ารู้สึกอย่างไรหลังจากที่รับประทานไปแล้ว นั่นแหละเป็นเหตุผลที่เขามีลูกค้าเพิ่มตลอด และที่สำคัญคือความซื่อสัตย์ที่มีต่อลูกค้า สำคัญมากต่อการทำการตลาด
สายพันธุ์เห็ดถั่งเช่าสีทอง
ที่เพาะได้ในเมืองไทย
จากการวิจัยของนักวิชาการเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้รายงานไว้ว่า เห็ดถั่งเช่ามีหลายสายพันธุ์ แต่ละสายพันธุ์มีตัวยามากหรือน้อยไม่เหมือนกัน แต่เห็ดถั่งเช่าสายพันธุ์ที่เพาะได้ในเมืองไทยเรียกตรงๆ ว่าเห็ดถั่งเช่าสีทอง มีตัวยาที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายกว่าสายพันธุ์อื่น และเป็นสายพันธุ์ที่เจริญเติบโตได้ดีในเมืองไทย
“คำว่าอาหารเสริมหรือสมุนไพร โดยเฉพาะเห็ดถั่งเช่าสีทอง ถ้าได้ยินทุกคนมองว่าเป็นของดี แต่ติดที่ว่ามีราคาแพง ผมจึงเอาความคิดเห็นตัวนี้มาคิดและหาวิธีทำให้ต้นทุนในการทำให้ถูกที่สุด พยายามที่จะให้คนมีรายได้น้อยจับต้องได้ ได้บริโภคสมุนไพรที่เขาคิดว่ามีประโยชน์ทั้งทางยาและนำมาประกอบอาหารได้ด้วย ผมจึงไปศึกษาเรียนรู้ก็ทำได้ การเพาะไม่ยากอย่างที่คิด เพราะว่าหัวเชื้อของเห็ดถั่งเช่า ทางนักวิชาการมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เป็นต้นคิดและผลิตมาขาย เพียงแต่เรานำเอาหัวเชื้อนั้นมาเพาะต่อยอด ก็ได้เห็ดถั่งเช่าสีทอง ถ้าต้นทุนน้อยอย่างผมผลิตเพียงแค่นี้ขั้นต่ำก็ได้ 4 กิโลกรัม แต่อบแห้งแล้วจะเหลือ 1 กิโลกรัม จะทำให้ได้เห็ดที่มีความชื้นน้อยเก็บไว้ได้นาน ความแห้งระดับนี้จะรักษาคุณภาพเห็ดไว้ได้อย่างดี สามารถนำไปชงดื่มเป็นชาเห็ดถั่งเช่าสีทองและนำไปใส่ต้มจืดได้ โดยจะคงความหอมธรรมชาติของกลิ่นถั่งเช่า” คุณสุทธิชัย อธิบาย
สำหรับการเพาะเห็ดถั่งเช่าสีทอง นั้นมีอยู่หลายสูตรด้วยกันตามอินเตอร์เน็ต แต่ยังไงก็ตาม สิ่งหนึ่งที่ทุกสูตรมีเหมือนกันก็คือต้องเพาะเห็ดถั่งเช่าสีทองนี้ในที่ที่อุณหภูมิต่ำ มีอากาศเย็น และสามารถใช้ขวดโหลในการเพาะได้เนื่องจากสามารถเก็บความชื้นได้ดี ทางประเทศเขตร้อนอย่างประเทศไทยเราจึงต้องเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่าสีทองในตู้เย็น ซึ่งมีการวิจัยแล้วว่าเป็นสายพันธุ์ที่มีตัวยาสูงและอาจจะดีกว่าขึ้นเองตามธรรมชาติด้วยซ้ำไปเพราะว่าในตู้เย็นมีการควบคุมอุณหภูมิให้คงที่นั่นเอง
ถั่งเช่าสีทองเป็นเห็ดที่มีสรรพคุณทางยาสูง
คำว่าถั่งเช่าเป็นสิ่งที่มีคุณค่าและเป็นที่นิยมของชาวจีนมาช้านาน ชาวจีนถือว่าเป็นยาอายุวัฒนะและเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ คำว่ายาอายุวัฒนะในชาวจีนแล้ว มักจะมาในรูปของอาหารจีนเพื่อสุขภาพ เช่น อาหารประเภทตุ๋น ที่มักจะผสมโสม และที่ขาดไม่ได้คือถั่งเช่า เห็ดถั่งเช่าสีทอง ตามธรรมชาติจะอยู่ที่สูงที่มีอากาศหนาวเย็นจัด เช่น หิมาลัย ทิเบต ภูฏาน เป็นต้น
ต้องขอขอบคุณนักวิชาการคนไทยหลายๆ ท่านที่ได้ทดลองและวิจัยจนได้เห็ดถั่งเช่าซึ่งมีหลายพันธุ์ในโลกนี้ แต่พันธุ์ที่มีคุณค่าทางยาสูงสามารถเพาะได้ในเมืองไทยคือ เห็ดถั่งเช่าสีทอง (cordycepps)
ซึ่งตามต้นกำเนิดธรรมชาติของเห็ดถั่งเช่านั้นส่วนใหญ่จะพบได้บนที่ราบสูงของประเทศจีน เช่น มณฑลชิงไห่ รวมถึงเทือกเขาหิมาลัยของทิเบต แต่ยังไงก็ตาม เนื่องจากเห็ดสมุนไพรตัวถั่งเช่านั้นมีสรรพคุณซึ่งเป็นประโยชน์จนใครๆ ก็ต้องการซื้อ จึงมีการวิจัยและเพาะปลูกกันเองภายในห้องที่ควบคุมอุณหภูมิ โดยที่พยายามรักษาสรรพคุณทางยาไว้ให้ใกล้เคียงธรรมชาติที่สุด
ถั่งเช่าสีทอง ซึ่งเป็นเห็ดที่มาจากการเพาะในห้องแล็บขึ้น โดยเห็ดถั่งเช่าสีทองนี้ถือเป็นเห็ดตระกูลเดียวกับถั่งเช่าทิเบตครับ แต่คนละสายพันธุ์หรือสปีชีส์ ซึ่ง ดร.อานนท์ เอื้อตระกูล ผู้เชี่ยวชาญด้านเห็ดได้พูดถึงถั่งเช่าสีทองไว้ว่า “เห็ดถั่งเช่าสีทองก็เหมือนเห็ดถั่งเช่าแท้ แต่ไม่ได้เกิดในระดับสูงกว่าน้ำทะเล และมันโตไวกว่า”
ถั่งเช่า แพทย์จีนโบราณค้นพบและใช้สมุนไพรในการรักษาและบำรุงร่างกายมาเป็นเวลายาวนาน ทั้งยังจัดเป็นเครื่องเสวยขององค์จักรพรรดิและราชวงศ์มานับศตวรรษ นับว่า “ถั่งเช่า” (Cordyceps) เป็นยาแผนโบราณที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในตำราแพทย์ของจีนมาช้านาน
สารสำคัญในถั่งเช่า
ถั่งเช่าอุดมไปด้วยสารสำคัญหลายชนิดที่มีผลทางชีวภาพ เช่น โมโนแซ็กคาไรด์ (Monosaccharide) ไดแซ็กคาไรด์ (Disaccharides) โพลีแซ็กคาไรด์ (Polysaccharides) เบต้า-กลูแคน (Beta glucan) แมนนิทอล (Mannitol) กาแล็กโทส (Galactose) อะดีโนซีน (Adenosine) คอร์ไดเซปิน (Cordycepin) กรดคอร์ไดเซปิก (Cordycepic acid) กรดอะมิโน (Amino acid) โปรตีน (Protein) สเตอรอล (Sterol) วิตามิน และแร่ธาตุหลายชนิด เช่น โพแทสเซียม โซเดียม แคลเซียม แมกนีเซียม เหล็ก คอปเปอร์ แมงกานีส สังกะสี ฟอสฟอรัส และซีลีเนียม เป็นต้น
สรรพคุณของถั่งเช่า
เห็ดถั่งเช่า มีสรรพคุณมากมาย แต่ขอนำมาเสนอเพียงบางส่วน ดังนี้
- เพิ่มภูมิต้านทานโรค ทำให้ร่างกายสดชื่น ช่วยแก้อาการอ่อนเพลีย
- ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ
- ช่วยในด้านอารมณ์ ช่วยระงับประสาท ทำให้จิตใจสงบ ลดอาการหงุดหงิดง่าย
- ช่วยบำรุงหลอดเลือด
- ช่วยบำรุงปอด ช่วยบรรเทาอาการเจ็บหน้าอก
- ช่วยในเรื่องระบบทางเดินหายใจ
- ช่วยบรรเทาและรักษาอาการของโรคหอบหืด
- ช่วยละลายเสมหะ หยุดอาการเลือดออกทางเสมหะ
และอื่นๆ
(ขอบคุณข้อมูลจาก ผศ.ดร.ธัญญา ทะพิค์แก และคณะ, 2556; Bhandari et al., 2010)
____________________________________________________________________________
เทคโนโลยีชาวบ้านจัดงานใหญ่ประจำปี! “นวัตกรรมใหม่ เพื่อเกษตรกรไทยยุค 5G” ในวันที่ 29 ตุลาคม 2563 ที่ห้องประชุมใหญ่ บริษัท ข่าวสด จำกัด แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร
ผู้สนใจเข้าร่วมฟังการสัมมนาฟรี โดยผ่านการลงทะเบียน 2 ช่องทาง คือ https://www.eventpassinsight.co/mobile/registration/create/ifn/?code=5g หรือโทรศัพท์แจ้งความจำนงได้ที่ (02) 580-0021 ต่อ 2335, 2339, 2342 และ 2343 ซึ่งผู้ที่ลงทะเบียนเข้าร่วมการสัมมนาล่วงหน้า จะได้รับกล้ามะละกอเสียบยอดจากคุณทวีศักดิ์ กลิ่งคง และต้นกล้าดอกดาวเรืองจาก บริษัท East-West seed (ศรแดง) ฟรี
