คนสารคาม พลิกไร่มันสำปะหลัง ทำเกษตรผสมผสานแบบลดต้นทุน รายได้มั่นคง

ทางเดินชีวิต…สู่แนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

คุณจันทร์ นาชัยดุลย์ เลขที่ 117 หมู่ที่ 7 ตำบลนาโพธิ์ อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม 44130 โทรศัพท์ 086-237-2683, 082-836-8780 มีอาชีพทำไร่มันสำปะหลัง ไร่อ้อย ประสบปัญหาต้นทุนการผลิตสูงเพราะใช้สารเคมี พร้อมทั้งได้ประกอบอาชีพเสริมเป็นช่างไม้ โดยรับเหมาก่อสร้างในหมู่บ้านและพื้นที่ใกล้เคียง เป็นผู้รับเหมาซึ่งต้องรับผิดชอบและดูแลลูกน้องทุกคน ทำให้ไม่มีเงินเหลือเก็บเพราะกำไรเล็กน้อย เงินที่ได้ก็ต้องนำมาลงทุนและเป็นค่าใช้จ่ายในครัวเรือนทำให้ต้องกู้เงินและมีหนี้สินเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

คุณจันทร์ได้รับชมข่าวสารจากโทรทัศน์ในเรื่องของเศรษฐกิจพอเพียง พร้อมทั้งเข้ารับการอบรมกับทางอำเภอในโครงการเกษตรทฤษฎีใหม่ ทำให้เกิดแนวคิดการดำเนินชีวิตตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คือ ปลูกทุกอย่างที่กิน กินทุกอย่างที่ปลูก เงินที่หาได้มาก็ใช้แต่ในสิ่งจำเป็น และเหลือเก็บเป็นเงินออม ทำให้ไม่ต้องดิ้นรนเพื่อการอยู่รอดเพราะอยู่บ้านก็มีข้าวกิน ปัจจุบัน ไม่มีหนี้สิน มีเงินออม มีความสุขอยู่กับครอบครัว และได้จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ครูเกษตรชุมชนเพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้แก่เกษตรกรและประชาชนทั่วไป

รูปแบบกิจกรรมทางการเกษตร

คุณจันทร์ได้ดำเนินกิจกรรมการเกษตรโดยมีความโดดเด่นในเรื่องเกษตรผสมผสาน มีพื้นที่ในการทำเกษตรกรรม ประมาณ 12 ไร่ แบ่งพื้นที่ตามความเหมาะสม และปลูกพืชหลายอย่าง จัดแบ่งเป็นกลุ่มโดยใช้ปุ๋ยหมัก น้ำหมักชีวภาพ น้ำส้มควันไม้ที่ผลิตไว้ใช้เองเพื่อลดต้นทุนและนำมาจำหน่ายเพื่อเพิ่มรายได้

นอกจากนี้ ยังปลูกพืชผักหลายชนิดและเพาะเห็ดไว้เพื่อจำหน่ายในชุมชน แล้วแต่ฤดูกาลว่าจะมีผลผลิตของพืชชนิดใดออกมา ซึ่งก็ได้นำออกมาจำหน่ายเอง ทำให้ได้ราคาดีกว่าจำหน่ายผ่านพ่อค้าคนกลาง และได้ผลผลิตสินค้าที่ปลอดภัยไว้จำหน่ายให้แก่พี่น้องและเพื่อนบ้านในชุมชน

คุณจันทร์ปลูกไม้ผล ได้แก่ มะนาว น้อยหน่า มะละกอ ขนุน เป็นต้น โดยปลูกแบบผสมผสานในแปลงและรอบบ่อน้ำ การปลูกมะนาวปลูกพันธุ์ไร้เมล็ดและพันธุ์มะนาวแป้นโดยใช้กิ่งพันธุ์ลงปลูก

สำหรับพันธุ์ไร้เมล็ดจะเสียบกิ่งพันธุ์บนตอต้นกระสัง ทำให้มะนาวให้ผลผลิตเร็วภายใน 1 ปีก็จะให้ผล การให้น้ำจะให้ 15 วันต่อครั้ง และใช้น้ำหมักชีวภาพฉีดพ่นทางใบและเทราดรอบโคนต้นเพื่อให้มะนาวสมบูรณ์และติดผล

การปลูกมะม่วง

ที่ี่นี่ปลูกมะม่วงพันธุ์โชคอนันต์ เขียวเสวย น้ำดอกไม้ และฟ้าลั่น เป็นการปลูกโดยใช้กิ่งทาบ การปลูกจะขุดหลุมและใช้ปุ๋ยหมักมูลวัวรองก้นหลุม การปลูกมะม่วงให้ได้ผลผลิตดีจะต้องมีการตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง แดดส่องถึง จะทำให้มะม่วงออกช่อดอกและติดผลดี การให้ปุ๋ยจะให้ปีละ 2 ครั้ง ระยะเวลาปลูก 3-4 ปีก็จะให้ผลผลิต

การปลูกน้อยหน่า

ส่วนใหญ่เป็นพันธุ์พื้นบ้านและพันธุ์เพชรปากช่อง การปลูกใช้ทั้งเมล็ดและกิ่งพันธุ์ซึ่งจะให้ผลผลิตไม่ต่างกัน ระยะเวลาปลูก 2 ปีก็จะให้ผลผลิต การดูแลให้น้ำทุก 10-15 วัน และให้ปุ๋ยหมักปีละ 2 ครั้ง หากพบโรคแมลงจะใช้น้ำส้มควันไม้หมักกับรากไหลแดงฉีดพ่น

ปลูกมะละกอ

คุณจันทร์ปลูกพันธุ์ท้องถิ่น ซึ่งมีข้อดีคือ ดูแลรักษาง่าย ไม่มีโรค การปลูกใช้วิธีเพาะเมล็ดและการปลูกมะละกอจะต้องมีการปรับปรุงสภาพดินให้มีความร่วนซุย โดยใส่ปุ๋ยหมักเดือนละ 1 ครั้ง และให้น้ำสัปดาห์ละ 1 ครั้ง รวมทั้งควรหาเศษใบไม้ กิ่งไม้ ไปกองรอบโคนต้นเพื่อให้เกิดความชุ่มชื้นและทำให้ดินมีความโปร่ง ไม่ควรใช้ปุ๋ยเคมีเพราะจะทำให้ดินแน่น ระยะเวลาปลูก 4 เดือน สามารถเก็บผลผลิตได้และจำหน่ายได้ทั้งผลดิบและผลสุก ราคามะละกอดิบกิโลกรัมละ 5-6 บาท มะละกอสุกกิโลกรัมละ 10 บาท

ปลูกขนุน

คุณจันทร์ปลูกพันธุ์ทวายและพันธุ์ทองประเสริฐ การปลูกจะใช้กิ่งพันธุ์ โดยสภาพดินที่เหมาะสมในการปลูกขนุนควรเป็นดินเหนียว การให้น้ำเดือนละ 1 ครั้ง และให้ปุ๋ยหมักรอบโคนต้น ปีละ 2 ครั้ง เพื่อบำรุงต้น ผลผลิตที่ได้จะขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของต้น โดยจำหน่ายได้กิโลกรัมละ 10-12 บาท

ซึ่งผลผลิตส่วนใหญ่คุณจันทร์จะนำมาจำหน่ายภายในชุมชน พร้อมทั้งมีการทำปุ๋ยหมักและน้ำหมักชีวภาพไว้ใช้เอง เพื่อเป็นการลดต้นทุนการผลิต โดยมีการปลูกพืชผัก ผลไม้ ไว้บริโภคในครัวเรือนและนำไปจำหน่าย ทำให้รายจ่ายของครัวเรือนลดลง ทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้นตามปรัญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่นำมาปฏิบัติ

คุณจันทร์ได้ดำเนินชีวิตและประกอบอาชีพตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คือ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมีภูมิคุ้มกัน โดยเฉพาะใช้หลัก ความพอประมาณ คุณจันทร์รู้จักประมาณตนเองโดยไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย พอเพียง และการเข้าสังคมก็ประมาณตนไม่หน้าใหญ่ใจโต ไม่อวดร่ำอวดรวย พออยู่พอกิน พอเพียง เหลือจากกินก็แจกจ่ายและนำไปจำหน่าย โดยทำหลายๆ อย่าง และทำอย่างละเล็กละน้อยพออยู่ได้ ตามกำลังที่ตนเองทำได้โดยการพึ่งพาตนเองและไม่เบียดเบียนผู้อื่น

ขอบคุณข้อมูล จากหนังสือ การเพิ่มรายได้เกษตรกร ด้วยปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

………………….

เผยแพร่ในระบบออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันอาทิตย์ที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2564