“สวนบุญลอย” ตำนานผู้บุกเบิก ปลูกมะพร้าวน้ำหอมก้นจีบบ้านแพ้ว สู่รุ่นลูก คัดพันธุ์มะพร้าว โดยใช้เทคโนโลยี DNA

ในอดีตหากใครอยากได้มะพร้าวน้ำหอมพันธุ์ดีไปปลูก มักนึกถึง “ฟาร์มอ่างทอง อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร” เป็นที่แรก เพราะที่นี่เป็นแหล่งผลิตมะพร้าวน้ำหอมเชิงการค้าที่มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับของเกษตรกรทั่วไป เพราะมั่นใจได้ว่าพันธุ์มะพร้าวที่ซื้อจากฟาร์มอ่างทอง เป็นมะพร้าวน้ำหอมพันธุ์แท้ ที่มีคุณภาพดีทุกต้น กระแสความนิยมดังกล่าวทำให้พื้นที่แถบลุ่มน้ำท่าจีนและลุ่มแม่น้ำแม่กลอง ตั้งแต่จังหวัดสมุทรสาคร สมุทรสงคราม นครปฐม ราชบุรี กลายเป็นแหล่งปลูกมะพร้าวน้ำหอมแหล่งใหญ่จนถึงทุกวันนี้

คุณชาญชัย ทรัพย์มา หรือ พี่หมู

คุณชาญชัย ทรัพย์มา หรือ พี่หมู อยู่บ้านเลขที่ 56/1 หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านแพ้ว อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร เกษตรกรผู้สืบทอดสวนมะพร้าวบุญลอย รุ่นที่ 3 บอกเล่าประวัติความเป็นมาของสวนมะพร้าวน้ำหอมบ้านแพ้ว สวนบุญลอย ว่า เมื่อ 46 ปีก่อน “คุณสำอางค์ ทรัพย์มา” หรือที่หลายคนเรียกติดปากว่า “ลุงแกละ ทรัพย์มา” ซึ่งเป็นก๋งของตน เป็นเกษตรกรรายแรกที่บุกเบิกปลูกมะพร้าวน้ำหอม หลีเบ็ญ หรือ มะพร้าวก้นจีบ ในย่านตำบลหนองบัว อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทสาคร ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2518 “ลุงแกละ” ได้ซื้อพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมมาจากฟาร์มอ่างทอง อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร ในราคาต้นละ 6 บาท เพื่อนำมาปลูกบนที่ดิน 36 ไร่

“ลุงแกละ” นับเป็นเกษตรกรรุ่นแรกๆ ที่นำมะพร้าวน้ำหอมไปวางขายที่ ตลาด อ.ต.ก. ช่วงแรกนั้น ลุงแกละและลูกๆ ปอกมะพร้าวไม่ค่อยเป็น อาศัยใช้วิธีขายมะพร้าวน้ำหอมยกทะลาย ส่วนมะพร้าวตกเกรด ขนาดผลเล็ก ขายไม่ได้ ลุงแกละจะแก้ปัญหาโดยวิธีการเฉาะผลมะพร้าวและคว้านเนื้อและน้ำบรรจุใส่แก้วแช่ในตู้เย็นขาย ในราคาแก้วละ 4 บาท ปรากฏว่า น้ำมะพร้าวขายดีมาก ทำเท่าไรก็ไม่พอขาย แต่ละวันลุงแกละขายมะพร้าวน้ำหอมได้นับพันลูก

คุณบุญลอย ทรัพย์มา

หลังจากสวนมะพร้าวของลุงแกละมีชื่อเสียงเริ่มเป็นที่รู้จักของพ่อค้ามากขึ้น และเมื่อตลาดมะพร้าวน้ำหอมเติบโตมากขึ้น ลุงแกละได้คัดต้นมะพร้าวพันธุ์ดีออกจำหน่ายให้แก่เพื่อนเกษตรกรที่สนใจ รวมทั้งขยายพื้นที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอมโดยเช่าสวนในพื้นที่อำเภอบ้านแพ้วอีก 4-5 แห่ง สืบทอดทำจากรุ่นสู่รุ่น จากรุ่นที่ 1 คุณสำอาง ทรัพย์มา (ก๋ง) คุณเล็ก ทรัพย์มา (ย่า) รุ่นที่ 2 คุณบุญลอย ทรัพย์มา (พ่อ) คุณชำนาญ ทรัพย์มา (แม่) จนมาถึงปัจจุบันเป็น รุ่นที่ 3 คือตนเข้ามารับหน้าที่สานต่อและพัฒนาการตลาดให้ทันสมัยและสอดคล้องกับยุคสมัยปัจจุบัน และยังมีการอนุรักษ์พันธุ์มะพร้าวน้ำหอมบ้านแพ้ว ให้คงอยู่ด้วยเทคโนโลยีการตรวจ DNA

จุดเด่นของมะพร้าวน้ำหอม ที่สวนบุญลอย

เจ้าของบอกว่า จุดเด่นของมะพร้าวที่สวนคือ ลักษณะผลขนาดกลาง สีเขียว รูปทรงค่อนข้างรี ด้านท้ายผล จะเป็นลักษณะ 3 พู ชัดเจน (ก้นจีบ) หรือคล้ายหัวลิง น้ำมีกลิ่นหอม (คล้ายใบเตย) ซึ่งการปลูกต้นเตยหอม ที่โคนต้นมะพร้าว หรือร่องสวนนั้น ไม่ได้ช่วยให้มะพร้าวมีความหอมขึ้น แต่ความหอมนั้นเกิดจากยีนที่อยู่ในต้นมะพร้าว ที่มีการเปลี่ยนแปลงเป็นยีนด้อย (ซึ่งเป็นผลดี) จึงเรียกกันว่า มะพร้าวน้ำหอมนั่นเอง ส่วนรสชาติของน้ำนั้นอยู่ที่ความอุดมสมบูรณ์ของดิน ซึ่ง อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร เป็นพื้นที่ใกล้กับทะเล มีการทับถมของดินตะกอน และแหล่งน้ำธรรมชาติ มีความหลากหลายคือ น้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม จึงทำให้การปลูกพืชหลายประเภทมีรสชาติที่อร่อย จนเป็นที่ติดใจของผู้บริโภค

ลักษณะของผลมะพร้าวน้ำหอม

เทคนิคการปลูกมะพร้าว
“ปลูกอย่างไร ให้ได้คุณภาพ”

พี่หมู อธิบายถึงเทคนิคการปลูกมะพร้าวให้ได้คุณภาพให้ฟังว่า ที่สวนจะปลูกแบบยกร่องสวน เพื่อความสะดวกในการดูแล เช่น การรดน้ำ การบำรุงดิน และการจัดเก็บมะพร้าวน้ำหอม ได้ง่ายขึ้น

การเตรียมดิน …ที่สวนจะมีการเก็บตัวอย่าง ดิน และน้ำ เพื่อนำไปให้กับศูนย์พัฒนาที่ดินตรวจสอบทุกปี

การปลูก …ระยะของการปลูกเป็นสิ่งที่สำคัญ คือ ประมาณ 6×6 เมตร พื้นที่ 1 ไร่ ปลูกได้ประมาณ 40 ต้น

การให้น้ำ …ใช้เรือรดน้ำ สัปดาห์ละ 2 ครั้ง (หรือขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ)

ร่องน้ำอุดมสมบูรณ์

ปุ๋ย …ใช้แบบผสมผสาน ปุ๋ยหมัก จุลินทรีย์ และปุ๋ยเคมี (ขึ้นอยู่กับสภาพของต้นและดิน)

การกำจัดวัชพืช …ใช้คนเก็บ หรือบางครั้งอาจมีการใช้เคมีบ้างในสถานการณ์ที่ใช้ธรรมชาติควบคุมไม่อยู่ แต่จะใช้ในปริมาณที่ควบคุม

ปริมาณผลผลิตต่อไร่ …มะพร้าวน้ำหอม 1 ต้น ผลผลิตอยู่ที่ 120-150 ผล ต่อปี

ปลูกแบบยกร่องสวน

ที่มาของการคัดพันธุ์มะพร้าว
โดยใช้เทคโนโลยี
DNA
และประโยชน์ที่ได้รับ

เจ้าของบอกว่า ปัจจุบัน มะพร้าวน้ำหอม เป็นที่ต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศเป็นจำนวนมาก แต่ผู้บริโภคส่วนมากยังไม่เข้าใจถึงคุณลักษณะของมะพร้าวน้ำหอม และปัจจุบันผู้ขายได้มีการประชาสัมพันธ์กันอย่างมากมาย มะพร้าวน้ำหอม 100 เปอร์เซ็นต์ ถือเป็นเรื่องที่ยาก เนื่องจากระบบการปลูกเป็นแบบเปิด คือ ไร่ และสวน ไม่มีการควบคุมอย่างถูกต้อง พื้นที่หลายๆ พื้นที่ มีการปลูกมะพร้าว หลากหลายประเภท หลายสายพันธุ์ ในพื้นที่เดียวกันทำให้แมลงและผึ้งที่ทำหน้าที่ผสมเกสร นำพาเกสรจากต้นอื่นๆ มาผสมกัน ซึ่งทำให้ผลมะพร้าวที่ได้เป็นลูกผสมนั่นเอง

การตรวจ DNA เป็นเพียงการตรวจเช็กว่า มะพร้าว ที่ปลูกอยู่ในสวนนั้นๆ ต้นไหนเป็นมะพร้าวน้ำหอม ต้นไหนเป็นลูกผสม หรือไม่ใช่มะพร้าวน้ำหอม โดยใช้หลักการตรวจวัดค่าความหอม เหมือนกับ ข้าวหอมมะลิ โดยการตรวจ สามารถใช้ได้ทุกส่วนของมะพร้าว แต่ที่ดีที่สุดคือ ใบ แต่สิ่งที่สำคัญคือ การควบคุมแหล่งปลูกว่าให้มีแต่ มะพร้าวน้ำหอม ส่วนต้นที่ไม่ใช่ต้องตัดทำลาย จึงจะถือได้ว่าควบคุมได้ดี

ตรวจวัดค่าความหอม ดีที่สุด คือ ใบ

การคัดพันธุ์มะพร้าว …เป็นสิ่งที่สำคัญมากๆ จำเป็นต้องศึกษาหาข้อมูล หรือติดต่อจากแหล่งที่เชื่อถือได้ อย่าเชื่อแต่การโฆษณา เพราะเกษตรกรจะไม่มีทางรู้เลยว่า ผู้ที่เพาะพันธุ์ขายนั้น เขานำลูกแห้งมาจากไหน ต้นแม่พันธุ์เป็นอย่างไร อายุของต้นพันธุ์มีอายุกี่ปี สภาพแวดล้อมพื้นที่การปลูกมีมะพร้าวอื่นๆ อยู่ด้วยหรือไม่ ดังนั้น ควรที่จะซื้อกับสวนที่ไว้ใจ และมีความซื่อสัตย์ หรือสอบถามกับ สำนักงานเกษตรอำเภอ หรือสำนักงานเกษตรจังหวัดก็ได้

การตลาดส่งขายที่ไหน …ปัจจุบันที่สวนมีพื้นที่ปลูกอยู่ 20 ไร่ (แบ่งออกเป็น 2 โซน) โดยมีการจัดทำมาตรฐาน GAP และขึ้นทะเบียนเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ไทย GI หรือเรียกว่า “มะพร้าวน้ำหอมบ้านแพ้ว GI”

โซนที่ 1 โซนตัดผลอ่อน มะพร้าวน้ำหอมอ่อน (โรงงานเป็นผู้มารับซื้อ) และขายออนไลน์

โซนที่ 2 โซนเก็บผลแก่ เพาะต้นพันธุ์ (แก่ผู้สนใจปลูกมะพร้าวน้ำหอม)

ลักษณะต้นพันธุ์มะพร้าวน้ำหอม

ในอนาคต หากวิธีคัดพันธุ์มะพร้าว
โดยใช้เทคโนโลยี
DNA แพร่หลาย
จะเป็นประโยชน์อย่างไรกับเกษตรกร

พี่หมู บอกว่า ในปัจจุบัน วิธีการทดสอบค่าความหอมของมะพร้าวน้ำหอมนั้นยังไม่เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย ประกอบกับค่าใช้จ่าย และวิธีการในการเก็บตัวอย่างนั้น ต้องได้รับการอบรมเบื้องต้น เพื่อให้ประสิทธิผลสูงสุด สำหรับเกษตรกรคงไม่ได้มีความสนใจ เนื่องจาก มะพร้าว ที่ปลูกนั้นขายได้ทั้งหมด และไม่เพียงพออยู่แล้ว แต่เป้าหมายที่ตนนำมาใช้ที่สวนก็เพื่ออยากทราบว่า มะพร้าว ของที่สวนปลูกอยู่นั้น เป็นมะพร้าวน้ำหอมทั้งหมดหรือไม่ และมีค่าความหอมอยู่ที่เท่าไร ซึ่งหลังจากที่ได้ตรวจพบว่า มะพร้าวน้ำหอม ที่ปลูกอยู่มีค่าความหอมอยู่ที่ 87.60 เปอร์เซ็นต์ เบื้องต้นตรวจไปแล้ว 300 ต้น และกำลังที่จะพัฒนาทำโครงการอนุรักษ์สายพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมบ้านแพ้ว เพื่อเป็นการรักษาเอกลักษณ์ ความหอม ของมะพร้าวน้ำหอม ให้คงอยู่กับประเทศไทยตลอดไป

กำลังเก็บเกี่ยวผลผลิต

ดังนั้น หากมะพร้าวน้ำหอมที่ปลูกอยู่ในประเทศไทยมีคุณภาพ ผ่านการรับรองจากสถาบันที่ได้มาตรฐาน และมีการควบคุมอย่างเหมาะสม ก็จะทำให้ผู้บริโภคมีความมั่นใจ ทั้งนี้ เกษตรกรผู้ปลูกมะพร้าวน้ำหอมนั้น มีรายได้ที่ดีขึ้น สร้างเศรษฐกิจและชื่อเสียงให้กับประเทศไทยต่อไป

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม หรือสนใจศึกษาข้อมูลและเทคนิคการปลูกมะพร้าว สามารถติดต่อได้ที่เบอร์โทร. 095-235-4266 หรือติดต่อได้ที่เพจเฟซบุ๊ก : มะพร้าวน้ำหอมบ้านแพ้วสวนบุญลอย

การติดตั้งหมายเลขที่ต้นมะพร้าว เพื่อความสะดวกในการจัดการ