สาวราชบุรี ใช้พื้นที่น้อย ปลูก “วอเตอร์เครส” ผักของคนรักสุขภาพ ปลูกง่าย ต้นทุนต่ำ ราคาดี เป็นที่ต้องการของตลาด

คุณผกามาศ เพิ่มแสงสุวรรณ หรือ พี่นก อยู่บ้านเลขที่ 48/1 หมู่ที่ 5 ตำบลหนองโพธิ์ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ราชบุรี เนรมิตที่ดินมรดกของพ่อแม่เป็นแปลงเกษตรผสมผสาน ปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ สร้างรายได้ไม่ขาดมือ ด้วยการวางแผนและการสร้างเครือข่ายที่ยั่งยืน

คุณผกามาศ เพิ่มแสงสุวรรณ หรือ พี่นก เล่าถึงจุดเริ่มต้นของการเป็นเกษตรกรว่า เริ่มต้นจากการเป็นเกษตรกรวันหยุด ใช้เวลาว่างจากงานประจำวันเสาร์-อาทิตย์ กลับมาปลูกพืชผักไว้ที่บ้านอย่างละนิดอย่างละหน่อยสะสมประสบการณ์มาเรื่อยๆ จนกระทั่งถึงจุดอิ่มตัวจากงานประจำ จึงตัดสินใจลาออก แล้วกลับมาเริ่มต้นชีวิตการเป็นเกษตรกรอย่างเต็มตัว โดยช่วงปีแรกเป็นช่วงของการเสาะแสวงหาความรู้อย่างเดียว ทั้งสมัครเข้ากลุ่มยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์เพื่อที่จะได้เข้าไปแลกเปลี่ยนความรู้จากเพื่อนๆ ในกลุ่ม เพราะแต่ละคนจะมีความรู้ความชำนาญในแต่ละเรื่องที่ไม่เหมือนกัน รวมถึงการเข้าอบรมด้านงานเกษตรต่างๆ ทุกครั้งที่มีโอกาส เพราะรู้ตัวเองว่าไม่ได้จบด้านเกษตรมา จึงต้องตั้งใจกว่าคนอื่น และนำสิ่งที่เรียนรู้มาประยุกต์ใช้กับวิถีชีวิตของตนเองจนเกิดเป็นความรู้ ความชำนาญ กลายเป็นเกษตรกรอย่างเต็มตัว

คุณผกามาศ เพิ่มแสงสุวรรณ หรือพี่นก

ผิดหวังจากพืชเชิงเดี่ยว หันเอาดีด้านเกษตรผสมผสาน
จนประสบความสำเร็จในอาชีพเกษตรกรรม

พี่นก เล่าว่า หลังจากที่มีโอกาสได้เข้าอบรมและแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำเกษตรต่างๆ จากเพื่อนๆ ยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ ตนก็ได้เริ่มต้นชีวิตการเป็นเกษตรกรเต็มขั้น ด้วยการลงมือปลูกพืชเชิงเดี่ยว ปลูกตะไคร้กว่า 10 ไร่ ผลปรากฏออกมาคือเจ๊ง เนื่องจากการปลูกพืชเชิงเดี่ยวช่วงไหนราคาดีก็ดีมาก ได้เงินเป็นกอบเป็นกำ แต่พอถึงช่วงที่ราคาตก ก็ทำเอาขาดทุนได้ง่ายๆ จนต้องล้มเลิกความตั้งใจที่จะปลูกพืชเชิงเดี่ยว ตัดตะไคร้ทิ้ง แล้วกลับมาเริ่มต้นใหม่กับการปลูกพืชผสมผสานแบบอินทรีย์ ด้วยการยึดหลักทฤษฎีบันได 9 ขั้น เป็นแบบอย่าง และตั้งปณิธานว่า พืชผักทุกชนิดที่ปลูกจะปลูกดูแลให้เหมือนกับที่ปลูกให้กับคนในครอบครัวกิน เน้นให้ธรรมชาติดูแลธรรมชาติ ปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ เมื่อถึงเวลาให้อาหารสัตว์ก็จะใช้เศษผักเศษหญ้าภายในสวนมาผสมเป็นอาหารให้ไก่กิน ซึ่งตรงนี้เป็นอาหารเสริมอีกชนิดหนึ่ง ไข่ที่ออกมาก็จะแตกต่างจากไข่ทั่วไป และประโยชน์ในอีกแง่ของมูลไก่ คือ สามารถนำมาทำปุ๋ยหมักปลูกต้นไม้ได้อีกด้วย หรือถ้าที่บ้านใครเลี้ยงวัวก็สามารถนำมูลวัวมาเลี้ยงไส้เดือนได้อีก พยายามใช้ประโยชน์ที่มีอยู่รอบตัวให้เกิดประโยชน์สูงที่สุด เกษตรผสมผสานถือเป็นการสร้างสมดุลภายในไร่ในสวนให้เกิดขึ้น โดยที่ไม่ต้องพึ่งสารเคมีแม้แต่น้อย

ใช้พื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

โดยทำเกษตรผสมผสาน บนพื้นที่ 3 ไร่ ปลูกพืชผักหลากหลายชนิด ทั้งผักพื้นบ้าน ผักริมรั้ว เช่น แค ตำลึง มะนาว ถั่วฝักยาว มะระขี้นก มะเขือพวง เป็นต้น รวมถึงวอเตอร์เครส พืชชอบน้ำ เหมาะสำหรับคนรักสุขภาพ เนื่องจากผักวอเตอร์เครสเป็นผักที่มีคุณประโยชน์สูงมากๆ เป็นที่ต้องการของกลุ่มคนรักสุขภาพ แต่ยังมีคนปลูกน้อย สามารถนำมาประกอบอาหารได้หลากหลาย ทั้งต้ม ทอด แกง ผัด รวมถึงทำเป็นเครื่องดื่ม และยังเป็นผักที่ปลูกและดูแลง่ายมากๆ ปลูกครั้งเดียวเก็บผลผลิตได้นานถึง 6 เดือน กลายเป็นพืชสร้างรายได้ดีให้กับไร่ทรงสุวรรณในขณะนี้

ถั่วฝักยาวสีแดง
มะระขี้นก

“วอเตอร์เครส” ผักของคนรักสุขภาพ ปลูกง่าย
ต้นทุนต่ำ ราคาดี เป็นที่ต้องการของตลาด

เจ้าของเผยเทคนิคการปลูกวอเตอร์เครส พืชทำเงินอันดับต้นๆ ของที่ไร่ว่า วอเตอร์เครสเป็นพืชที่ชอบน้ำ แต่ไม่ชอบแดด เหมาะกับการปลูกในพื้นที่มีแดดรำไร ปลูกใต้ต้นไม้ หรือจะปลูกใต้ซาแรนพรางแสง 60 เปอร์เซ็นต์ขึ้นไปก็ได้ เพราะถ้าปลูกกลางแจ้งต้นจะไม่งามและแข็งเกินไป

ยกตัวอย่างลักษณะการจัดการแปลงปลูกของที่สวนจะไม่ได้ทำเป็นแปลงปลูกทีเดียวบนพื้นที่เยอะๆ แต่จะเลือกปลูกตามความสะดวก พื้นที่ตรงไหนมีที่ว่างใต้ต้นไม้ก็สามารถปลูกได้ ซึ่งเมื่อรวมพื้นที่การปลูก     วอเตอร์เครสของที่สวนแล้วใช้พื้นที่เพียงคิด 4×10 เมตร จะเห็นได้ว่าใช้พื้นที่น้อยมาก แต่สร้างรายได้ดี เพราะวอเตอร์เครสเป็นพืชที่ตัดแล้วแตกใหม่ได้เรื่อยๆ ตามคอนเซ็ปต์ของสวนเน้นปลูกพืชที่ง่าย ปลูกครั้งเดียวเก็บเกี่ยวได้นาน

วอเตอร์เครสขึ้นสวยงาม

ขั้นตอนการปลูก

การเตรียมดิน ใช้ปุ๋ยหมักมูลสัตว์โรยผสมคลุกเคล้าพรวนดิน แล้วนำกิ่งวอเตอร์เครสที่มีความยาวประมาณ 3 ข้อ จิ้มลงปลูกไปในดิน ลึกประมาณ 1 ข้อ ระยะห่างระหว่างต้น อย่างน้อย 10 เซนติเมตร

จากนั้นหมั่นคอยดูแลรดน้ำทุกวัน วันละไม่ต่ำกว่า 10 นาที เพราะวอเตอร์เครสเป็นพืชที่ห้ามขาดน้ำ ระบบน้ำสามารถใช้ได้ทั้งระบบน้ำหยด และใช้สายยางเดินรดได้ ตามความเหมาะสมของพื้นที่

ปุ๋ย ใส่เดือนละครั้ง โดยปุ๋ยที่ใส่จะสลับกันใส่ระหว่างปุ๋ยมูลไส้เดือนกับปุ๋ยหมักที่ทำเอง เช่น เดือนที่หนึ่ง ใส่ปุ๋ยมูลไส้เดือน เดือนที่สองสลับใส่ปุ๋ยหมัก ใส่สลับไปแบบนี้ทุกเดือน และเสริมด้วยการฉีดฮอร์โมนนมสด เพื่อบำรุงใบด้วย

ปลูกแบบนี้ก็ได้

สูตรทำฮอร์โมนนมสด

สามารถใช้นมที่ใกล้หมดอายุ หรือนมวัวที่ไม่ผ่านมาตรฐานส่งเข้าโรงงานมาทำได้ ในอัตราส่วน นม 4 ลิตร น้ำตาลทรายแดง 1 กิโลกรัม อีเอ็มหรือจุลินทรีย์ครึ่งลิตร แล้วหมักทิ้งไว้ 2 สัปดาห์

วิธีใช้ อัตราส่วนฮอร์โมนนมสด 100 ซีซี ต่อน้ำ 20 ลิตร ใช้ฉีดพ่นผักใบ อย่างวอเตอร์เครส ช่วยบำรุงใบได้ดี ทำให้ใบหนา และอวบ

โรคแมลง เป็นแมลงกินใบ และเพลี้ย ป้องกันด้วยการฉีดน้ำหมักสมุนไพรที่มีส่วนผสมของกาแฟ และตะไคร้ สัปดาห์ละ 1 ครั้ง มีแมลงหรือไม่มีก็จะฉีดป้องกันไว้ก่อนเสมอ

ระยะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว ถ้าปลูกครั้งแรกใช้เวลาปลูก 1-1 เดือนครึ่ง เก็บเกี่ยวผลผลิตได้รอบแรก และหลังจากนั้นสามารถเก็บผลผลิตได้ต่อไปอีกประมาณครึ่งปี โดยการตัดแต่งหรือทำให้แตกใบใหม่ สามารถทำได้ง่ายๆ ด้วยการใช้เครื่องตัดหญ้าตัดได้เลย

ผลผลิต เก็บได้ทุกสัปดาห์ตามออเดอร์ โดยจะมีออเดอร์จากลูกค้าทุกสัปดาห์ สัปดาห์ละ 10-20 กิโลกรัม ซึ่งที่สวนผลผลิตยังไม่พอต่อความต้องการ ก็จะแก้ปัญหาด้วยการแจกจ่ายออเดอร์ให้กับเครือข่าย

รายได้ เป็นผักที่มีราคาค่อนข้างดี จำหน่ายได้สูงถึงกิโลกรัมละ 140 บาท กลุ่มลูกค้าส่วนใหญ่เป็นกลุ่มคนรักสุขภาพ แต่ยังไม่เป็นที่รู้จักของชาวบ้านทั่วไปสักเท่าไร แต่ที่สวนจะปลูกเพื่อนำไปขายตลาดในกรุงเทพฯ หรือในพื้นที่ที่มีกลุ่มลูกค้าเป็นคนรักสุขภาพมาเดินจับจ่าย อย่างวอเตอร์เครสเมื่อไปอยู่ถูกที่ถูกเวลา ถูกกลุ่มเป้าหมายจะเป็นผักที่ขายดีมากๆ จนพื้นที่ปลูกไม่พอต่อความต้องการของผู้บริโภค

ต้นทุนการปลูก สำหรับท่านที่สนใจอยากทดลองปลูกไว้กินเอง มีเงินหลักสิบก็สามารถปลูกได้ เพราะที่สวนก็เริ่มจากการได้รับกิ่งพันธุ์มาจากเครือข่ายยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์และขยายพันธุ์เองมาเรื่อยๆ หรือท่านใดอยากทดลองปลูก แต่ไม่รู้จะไปหาต้นพันธุ์จากไหน สามารถติดต่อมาที่ไร่ทรงสุวรรณได้โดยตรง

ปุ๋ยหมักมูลสัตว์

เริ่มต้นการตลาด จากสื่อโซเชียล
ได้ผลดี โดยที่ไม่ต้องเสียเงินค่าโฆษณา

พี่นก บอกว่า ตนก็เป็นอีกหนึ่งคนที่ไม่เก่งเรื่องการตลาด ไม่ถนัดที่จะเดินเข้าไปหาลูกค้าก่อน แต่โชคดีที่ตนสามารถประยุกต์ใช้สื่อโซเชียลที่มีอยู่ในมือให้เกิดประโยชน์ ด้วยการเริ่มต้นง่ายๆ คือ ที่สวนปลูกอะไร ก็พยายามโพสต์สินค้าที่มีอยู่ลงเฟซบุ๊ก ในช่วงแรกอาจจะยังไม่มีคนสนใจเท่าไร แต่ก็อย่าเพิ่งถอดใจ ให้ขยันโพสต์ไปเรื่อยๆ ผ่านไปสักระยะจะมีลูกค้าที่เห็นและสนใจติดต่อเข้ามาเองเรื่อยๆ หรือถ้าเกษตรกรท่านใด มีเทคนิคการเล่นโซเชียล การเพิ่มแฮชแท็ก ก็นับเป็นอีกหนึ่งช่องทางที่เข้ามาช่วยให้การค้นหาร้านค้าของคุณง่ายมากยิ่งขึ้น สามารถช่วยคัดกรองคนที่สนใจสินค้าได้อย่างเฉพาะเจาะจง วิธีนี้ถือว่าได้ผลดีมากๆ สามารถสร้างยอดขายให้เราได้ ดังนั้น สื่อโซเชียลถือเป็นการสร้างตลาดเบื้องต้นได้เป็นอย่างดี และหลังจากนั้นเมื่อเริ่มมีประสบการณ์การขายมากยิ่งขึ้น ทางสวนก็ได้มีการขยับขยายตลาดจากขายทาง    เฟซบุ๊ก ก็มีการทำตลาดทั้งแบบค้าปลีกและค้าส่ง

ซึ่งตลาดค้าส่งจะเป็นรูปแบบของบริษัท ในรูปแบบของร้านค้าที่ซื้อเป็นกิโลกรัมแล้วนำไปแปรรูปต่อ และตลาดค้าปลีกจะเป็นในรูปแบบการแพ็กสินค้าเองแล้วนำไปขายในห้าง และร้านค้าของกลุ่มยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ที่ตลาด อ.ต.ก. ซึ่งการขายแบบปลีกและส่งก็จะมีข้อดีต่างกันไป ขายส่งก็จะขายได้จำนวนที่เยอะกว่า และการขายส่งจะได้รายได้ต่อปริมาณที่มากกว่า

พืชผักอินทรีย์จากไร่ทรงสุวรรณ

ฝากถึงเกษตรกรให้ยืนด้วยสองขาของตัวเอง

ในปัจจุบันโลกเราเปลี่ยนไปแล้ว เกษตรกรไม่สามารถที่จะปลูกผักเพื่อส่งอย่างเดียวได้ เพราะว่าความยั่งยืนมันจะไม่เหมือนเดิมแล้ว แต่จะทำอย่างไร ให้สามารถยืนได้ด้วยตัวเอง คือการเปลี่ยนวิธีคิดใหม่ จากเดิมเกษตรกรหลายท่านอาจจะมุ่งเน้นปลูกส่งตลาดกลาง หรือปลูกส่งพ่อค้าคนกลางเพียงอย่างเดียว แต่ให้เปลี่ยนวิธีการเป็นทั้งปลูกส่งด้วย และปลูกขายเองด้วย ไม่อยากให้ยึดติด เพราะถ้าปลูกส่งตลาดกลางอย่างเดียว เราจะไม่มีสิทธิ์กำหนดราคาได้เองเลย ถ้าพ่อค้าให้ 5 บาท เราก็ต้องรับ 5 บาท ทั้งที่จริงแล้วคุณภาพของสินค้าเราสามารถขายได้ราคาสูงกว่านี้ ยกตัวอย่างมะเขือพวง เราแพ็กส่งเองเท่ากับเราขายได้กิโลละ 60 บาท แต่ถ้าเอาไปส่งที่ตลาด มะเขือพวงเหลือราคากิโลกรัมละ 10-20 บาท เพราะฉะนั้นต้องข้ามผ่านการทำเกษตรแบบเดิมๆ มีอะไรที่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ก็ให้รีบทำ ควรที่จะแสวงหาวิธีการขายโดยใช้โซเชียลเข้ามาด้วย เพราะคนเดี๋ยวนี้ไม่ค่อยเดินตลาดกันแล้ว แต่เขาจะเอาความง่ายเข้าว่า” พี่นก กล่าวทิ้งท้าย

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อวันอาทิตย์ที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2564