หนุ่มปทุมฯ อนุรักษ์สายพันธุ์กล้วยแปลก มากกว่า 170 สายพันธุ์ สร้างคุณค่า สร้างรายได้

คุณธีระพงษ์ สุขสว่าง หรือ คุณตั้ม อยู่บ้านเลขที่ 43 หมู่ที่ 5 ตำบลหนองสามวัง อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี ยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์รุ่นใหม่ที่หันมาสนใจอยากจะอนุรักษ์พันธุ์กล้วยโบราณหายากและมากคุณค่าให้คงอยู่ ซึ่งนอกเหนือจากคุณค่าทางจิตใจแล้ว การอนุรักษ์กล้วยสายพันธุ์แปลกยังกลายเป็นการสร้างรายได้เสริมให้กับคุณตั้มได้เป็นอย่างดี

คุณตั้ม เรียนจบปริญญาโท สาขาวิศวกรรมเคมี จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หลังจากเรียนจบได้มีโอกาสทำงานตามสายที่ตนเองเรียนมาเป็นระยะเวลากว่า 3-4 ปี และมีเหตุจำเป็นที่ต้องลาออกมาช่วยพ่อแม่ที่มีอายุมากขึ้น โดยพื้นฐานครอบครัวคุณตั้มเป็นเกษตรกรมาก่อน คุณพ่อคุณแม่เป็นชาวสวนส้ม แต่ทำได้สักระยะสวนส้มแถวปทุมธานีก็เกิดวิกฤต ส้มเป็นโรคตาย ที่บ้านจึงปรับเปลี่ยนมาปลูกไม้ประดับ ลีลาวดี หมากแดง เป็นไม้ขุดล้อมขายแทน จนกระทั่งในปี 2554 ตนเองและคุณพ่อคุณแม่ก็เริ่มหันมาสนใจเกี่ยวกับกล้วยพันธุ์แปลกหายาก ซึ่งมีจุดเริ่มต้นมาจากพี่ข้างบ้าน

คุณธีระพงษ์ สุขสว่าง หรือ คุณตั้ม

ปลูกกล้วยน้ำว้า กล้วยหอม สร้างรายได้หลัก
ขายต้นพันธุ์กล้วยแปลก เป็นรายได้เสริม

คุณตั้ม เล่าว่า สาเหตุที่ตนเองเริ่มสนใจที่จะปลูกกล้วยพันธุ์แปลก ส่วนหนึ่งมาจากความมีใจรักและอีกส่วนคือมองเห็นช่องทางการสร้างรายได้เสริมให้ครอบครัวด้วย เนื่องจากช่วงนั้นมีเพื่อนบ้านหลังติดกันเขาเป็นพ่อค้าขายต้นไม้ และมักจะมีกล้วยพันธุ์แปลกติดไปขายและก็ขายดี จึงเกิดความสนใจและได้ไปสอบถามข้อมูลจากเขา เขาเห็นตนชอบจึงให้กล้วยพันธุ์แปลกมาให้ทดลองปลูก ประมาณ 4-5 สายพันธุ์ ซึ่งในระหว่างนั้นก็เห็นว่าธุรกิจของพี่เขาดีขึ้นเรื่อยๆ จนเกิดความคิดที่จะทำบ้าง จึงบอกให้พี่เขาช่วยหาพันธุ์แปลกมาขายให้เพิ่ม จากนั้นก็เริ่มสะสมมาเรื่อยๆ ตั้งแต่ ปี 2554 จนถึงปัจจุบันสะสมได้ร้อยกว่าสายพันธุ์ นับได้ว่าเป็น 1 ใน 3 เจ้า ที่มีกล้วยสายพันธุ์แปลกและหายากที่สุดในตอนนี้

ซึ่งหลังจากที่เริ่มสะสมและมีพันธุ์แปลกมากมายหลายสายพันธุ์ ก็เริ่มมองเห็นช่องทางการตลาดของตัวเอง เริ่มทำการตลาดเอง มีจุดเด่นที่การจัดส่งต้นพันธุ์ให้ลูกค้าทางไปรษณีย์ ผลตอบรับค่อนข้างดี จนกระทั่งเมื่อปี 2560 ก็เริ่มขยับขยายพื้นที่ปลูกกล้วยหอม และกล้วยน้ำว้าเป็นพันธุ์ขายผลเพิ่ม โดยแบ่งปลูกกล้วยน้ำว้า 3 ไร่ กล้วยหอม จำนวน 1 ไร่ครึ่ง เนื่องจากเริ่มเห็นช่องว่างของการขายหน่ออย่างเดียว ว่าไม่สามารถสร้างรายได้ที่แน่นอนได้ เพราะตนไม่สามารถที่จะกำหนดได้ว่า ครั้งนี้หน่อจะออกมากี่หน่อ หรือกำหนดไม่ได้ว่า ครั้งนี้ลูกค้าจะต้องการมากน้อยขนาดไหน แต่ถ้าขายผลก็ยังสามารถที่จะรู้ล่วงหน้าวันที่ผลผลิตออก และคำนวณปริมาณผลผลิตได้ แต่ถ้าการขายหน่อต้องรอลูกค้ามาซื้อ บางเดือนขายได้แค่หลักพัน บางเดือนขายได้หลักหลายหมื่นมันไม่แน่นอน จึงเลือกปลูกทั้งสองอย่างเพื่อความมั่นคง ขายผลเป็นรายได้หลัก พันธุ์แปลกเป็นรายได้เสริมที่ดี

แปลงปลูกกล้วยร่มรื่นสวยงาม

เริ่มอนุรักษ์พันธุ์กล้วยแปลก ตั้งแต่ ปี 54
จนถึงปัจจุบัน สะสมได้มากกว่า 170 สายพันธุ์

เจ้าของบอกว่า กล้วยพันธุ์แปลกที่สะสมไว้ ส่วนใหญ่ได้มาจากพี่ข้างบ้าน และที่ตนเองหาเองเพิ่มเติม ซึ่งความยากของการอนุรักษ์กล้วยพันธุ์แปลกไม่ใช่แค่เพียงหายาก แต่บางครั้งกล้วยพันธุ์เดียวกัน แต่ต่างจังหวัดหรือต่างภาคเรียกชื่อไม่เหมือนกัน บางครั้งตนเองไปแลกพันธุ์กับคนที่ไม่รู้จริงก็จะได้พันธุ์เดิมพันธุ์ซ้ำกลับมา หรืออีกกรณีคือ โดนหลอก แนะนำว่าถ้าจะซื้อต้องไปซื้อสวนที่รู้จักและไว้ใจได้

 

วิธีการจัดการแปลงปลูก

การปลูกกล้วยของที่นี้จะเน้นความถูกต้องของสายพันธุ์ โดยจะเน้นตั้งแต่การขุดหน่อ การวางตำแหน่งก่อนปลูกของกล้วยแต่ละสายพันธุ์ จนถึงขั้นตอนการปลูก

ในขั้นตอนการปลูกเราสามารถกำหนดทิศทางในการออกเครือของผลกล้วยได้ด้วย โดยการหันรอยตัดของหน่อให้ตรงข้ามกับทิศทางที่จะให้เครือของกล้วยออกผล การปลูกต้องวางเหง้ากล้วยลงไปในหลุม แล้วกลบดินให้มิดเหง้ากล้วย แล้วต้องเหยียบดินที่กลบให้แน่นเพื่อให้ไม่มีช่องว่างระหว่างดินกับเหง้ากล้วย จากนั้นรดน้ำให้ชุ่มแล้วปิดด้วยฟางหรือเศษหญ้าแห้ง

พื้นที่สวนมีทั้งหมด 12 ไร่ จะแบ่งพื้นที่ปลูกกล้วยไว้ครึ่งหนึ่ง 6 ไร่ มี 4 ร่อง ปลูกเฉพาะแต่ละสายพันธุ์ ปลูกครั้งละ 2-3 ร่อง เพื่อที่ทุกๆ 2-3 ปี จะต้องสลับพื้นที่ปลูก เพราะว่ากล้วยเป็นพืชที่อายุไม่ยืน จึงจำเป็นต้องย้ายแปลงปลูกและต้องมีการเตรียมดินเอาไว้สลับพื้นที่ปลูก ถ้าปลูกซ้ำที่เดิมผลผลิตจะออกได้ไม่ดีเท่าที่ควร ยกตัวอย่างก่อนหน้าไม่นานมานี้ที่แปลงเพิ่งจะโดนพายุ ทำให้สายพันธุ์ที่สะสมไว้ได้รับความเสียหายไปมากกว่าสิบสายพันธุ์ เพราะเตรียมแปลงปลูกใหม่ไม่ทัน ทำให้จากเดิมมี 187 สายพันธุ์ ลดเหลือ 170 กว่าสายพันธุ์

ย้ายแปลงปลูกแบบประณีต

การแบ่งพื้นที่ปลูก…เลือกปลูกสายพันธุ์ละ 2-3 ต้น แต่ถ้าสายพันธุ์ใดลูกค้านิยมก็จะปลูกให้เพียงพอต่อความต้องการ 10-20 ต้น ซึ่งสายพันธุ์หลักที่สร้างรายได้จะมี พันธุ์น้ำว้าดำ พันธุ์เทพนม พันธุ์สาวกระทืบหอ พันธุ์เทพรส และอื่นๆ อีกนับแล้วประมาณ 10 สายพันธุ์ ส่วนสายพันธุ์ที่ขายได้บ่อยๆ ก็มีประมาณ 50 กว่าสายพันธุ์ โดยกลุ่มลูกค้าที่เข้ามา จะมีอยู่ 4 ประเภท

  1. 1. ลูกค้าที่มีความทรงจำในวัยเด็กว่าเคยกินกล้วยสายพันธุ์นี้แล้วอร่อยมาก แต่ตอนโตหาซื้อกินไม่ได้ แล้วเขามาเห็นเขาก็ดีใจซื้อไปปลูกไว้กินเอง
  2. 2. ซื้อไปเป็นไม้ประดับ เลือกสายพันธุ์ที่ใบลายๆ หรือมีดอกสีสันสวยงาม
  3. 3. พ่อค้านักเก็งกำไร ซื้อแล้วนำไปขายต่อ
  4. 4. ลูกค้าที่ซื้อพันธุ์ทั่วไป อย่างกล้วยน้ำว้า และกล้วยหอม อันนี้ซื้อไปเพื่อนำไปปลูกขายผล กลุ่มนี้จะซื้อจำนวนมาก

ผลผลิต …เกือบทุกสายพันธุ์จะมีผลออกมาให้เห็น แต่ผลที่ออกมานั้นส่วนใหญ่ลักษณะจะไม่เหมาะกับการนำมากิน บางพันธุ์มีผลเล็กเท่านิ้วก้อย หรือบางพันธุ์เป็นกล้วยป่า ข้างในจะมีเมล็ด และอีกพันธุ์ที่มีผลใหญ่ 1 ลูก น้ำหนักหลายขีด ประเภทนี้แป้งจะมากกัดกินเข้าไปจะรู้สึกเหมือนเคี้ยวมันสำปะหลัง

ย้ายแปลงปลูกแบบประณีต

ยกตัวอย่าง การปลูกกล้วย
สายพันธุ์แปลก

ขอยกตัวอย่างการปลูกกล้วยเทพนม เจ้าของบอกว่า คล้ายกับการปลูกกล้วยน้ำว้า ขุดหลุม ลึกxกว้าง 50×50 เซนติเมตร สำหรับที่จะใส่วัสดุรองก้นหลุม แต่ถ้าไม่ใส่ ให้ขุดตื้นขึ้นมาเหลือ 30 เซนติเมตร แต่ต้องดูขนาดเหง้าด้วย ถ้าเหง้ามีขนาดใหญ่ก็ขุดลึกหน่อย

การดูแล… เมื่อขุดหลุมลงปลูกเสร็จที่สำคัญคือ ต้องเหยียบดินให้แน่นแล้วรดน้ำ เพราะถ้าไม่เหยียบดินให้แน่นจะเกิดช่องว่างในดินเวลารดน้ำ น้ำจะขังเยอะทำให้รากเน่า เพราะกล้วยเป็นพืชที่ชอบชุ่ม แต่ไม่ชอบแฉะ ช่วงเดือนแรกต้องดูต้นดีๆ เพื่อให้ต้นสร้างราก เมื่อสร้างรากออกมาแล้วเริ่มแตกใบที่ยอดประมาณเดือนครึ่งก็ถือว่ารอดแล้ว

ผลผลิต… ถ้าปลูกเพื่อตัดหน่อขาย ระยะเพียง 6-7 เดือน ก็สามารถขุดขายได้แล้ว 1 ต้น ให้ผลผลิตประมาณ 5-8 หน่อ ขึ้นอยู่ที่ความสมบูรณ์ของหน่อและสายพันธุ์ด้วย เช่น กล้วยงาช้าง จะมีหน่อออกมาเยอะมาก ออกรอบต้น 2 รอบ ประมาณ 20 กว่าหน่อ แต่ก็ไม่ได้สมบูรณ์ทุกหน่อ ถ้าดูแล้วหน่อไหนไม่สมบูรณ์ก็ปาดทิ้ง เพื่อจะได้เก็บหน่อที่สมบูรณ์แข็งแรงไว้

ข้อดีของการปลูกเพื่อขายต้นพันธุ์ …

  1. 1. ดูแลง่ายกว่า แต่ต้องรดน้ำใส่ปุ๋ยคล้ายกัน แต่ถ้าปลูกเพื่อขายหน่อจะต้องการน้ำมากหน่อย
  2. 2. ได้จำนวนผลผลิตมากกว่า ถ้าขายผล 1 ต้น ได้ 1 เครือ แต่ถ้าขายหน่อ 1 ต้นแม่ สามารถขายได้ 5-7 หน่อ
  3. 3. มีความเสี่ยงน้อยกว่า ถ้าต้นแม่พันธุ์หักก็ยังสามารถขายหน่อได้
  4. 4. ขายผลผลิตได้เร็วกว่า
กล้วยร้อยหวี

ราคาขาย …ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์หายากง่าย ตอนนี้ที่สวนมีต้นพันธุ์ราคาตั้งแต่ 50-2,000 บาท ต้นพันธุ์ที่ราคาแพงที่สุดคือ กล้วยร้อยปลี ราคา 2,000 บาท มีลักษณะเป็นดอกห้อยลงมายาวประมาณ 60-130 เซนติเมตร ซึ่งเรียกว่า หัวปลี ส่วนสายพันธุ์ที่ราคารองลงมาคือ สายพันธุ์ฮัวเมา ราคาต้นละ 1,500 บาท มาจากฮาวาย ลักษณะผลจะกลมๆ ใหญ่ๆ เกือบเท่ากระป๋องเบียร์และเป็นเหลี่ยม 10-20 เหลี่ยม

รายได้ …การขุดต้นพันธุ์ขายเหมาะกับการทำเป็นรายได้เสริม เพราะมีรายได้ที่ไม่แน่นอน บางเดือนขายได้หลักร้อยถึงหลักพัน บางเดือนขายได้หลักหลายหมื่น ขึ้นอยู่กับความต้องการของลูกค้าในช่วงนั้น หรือถ้าลูกค้าต้องการมาก แต่เรามีไม่พอกับที่ลูกค้าต้องการก็ขายไม่ได้ เพราะบางครั้งลูกค้าต้องการสายพันธุ์ซ้ำๆ กัน ก็ผลิตให้ไม่ทัน ถือว่าเป็นอาชีพเสริมที่พอสร้างรายได้ ซึ่งในอนาคตมองว่าอยากที่จะพัฒนาและสร้างรายได้จากกล้วยสายพันธุ์แปลกที่มีอยู่ให้เกิดมูลค่ามากกว่านี้ แต่อาจจะต้องร่วมกับผู้รู้เข้ามาทำการวิจัยหาจุดเด่นของกล้วยแต่ละสายพันธุ์ว่าสามารถนำไปแปรรูปหรือสร้างประโยชน์อะไรได้บ้าง คุณตั้ม กล่าวทิ้งท้าย

สำหรับท่านที่สนใจ กล้วยสายพันธุ์แปลก สามารถติดต่อได้ที่ เบอร์โทร.086-336-7599

กล้วยฮัวเมา ลูกใหญ่มีหลายเหลี่ยม ราคาหน่อละ 1,500 บาท
กล้วยบัวม่วง
กล้วยรัตกัทลี เป็นกล้วยประดับอีกสายพันธุ์หนึ่งของสวนลุงทด
กล้วยผาปลีม่วง (แดง)
เอาใจสายด่าง กล้วยฟลอริด้า ทั้งสวยงามและกินได้
ลูกค้าสั่งกล้วย จำนวน 80 หน่อ ไปปลูกที่สิงห์บุรี

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อวันอาทิตย์ที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ.2563