| ผู้เขียน | ธาวิดา ศิริสัมพันธ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“มะนาว” พืชเศรษฐกิจสำคัญคู่ครัวไทยมานาน นอกจากรสชาติเปรี้ยว ที่ใช้ในการปรุงรสเพื่อเพิ่มรสชาติของอาหารให้มีความจัดจ้านมากขึ้นแล้ว ยังมีสรรพคุณทางยา เพราะฉะนั้นจะปฏิเสธไม่ได้เลยว่าทำไม มะนาว จึงกลายเป็นพืชในกระแสที่เกษตรกรไทยให้ความสนใจที่จะปลูกเป็นพืชสร้างรายได้มาตลอดกาล
คุณพนัชกร ทรงวัฒนา หรือ คุณมุก อยู่บ้านเลขที่ 88 หมู่ที่ 1 ตำบลยกกระบัตร อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร ทายาทรุ่นที่ 3 ของ สวนวัฒนาการเกษตร ดีกรีปริญญาตรี จากมหาวิทยาลัยศิลปากร อดีตพนักงานออฟฟิศเมืองกรุง ผันตัวเป็นเกษตรกรสานต่องานสวนมะพร้าวน้ำหอม และสวนมะนาวแป้น บ้านแพ้ว ของที่บ้าน โดยมีคุณพ่อเป็นพี่เลี้ยงสอนงานในสวนจนเริ่มเกิดความชำนาญ มาผสมผสานกับความคิดของคนรุ่นใหม่เข้ามาเป็นเสาหลักในการทำตลาด การแปรรูป รวมถึงการสร้างมาตรฐาน GAP และ GI ให้กับผลไม้ภายในสวน เกิดเป็นรายได้ให้ครอบครัวและคนในชุมชน
“มะนาวแป้น บ้านแพ้ว” เปลือกบาง
น้ำเยอะ มีความหอมพิเศษ
คุณมุก บอกว่า ที่สวนวัฒนาการเกษตรแห่งนี้ เป็นสวนที่คุณพ่อได้รับมรดกสืบทอดมาตั้งแต่รุ่นก๋ง ตนเป็นรุ่นที่ 3 เข้ามาเรียนรู้งานตั้งแต่การปลูก การดูแลผลผลิตในสวน รวมถึงการเข้ามาเป็นตัวหลักในการพัฒนาด้านการตลาด การแปรรูป รวมไปถึงด้านการสร้างมาตรฐาน GAP, GI เพื่อรองรับและให้สอดคล้องกับพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปในแนวทางที่รักสุขภาพมากขึ้น ผู้คนหันมาใส่ใจกับความปลอดภัยทางอาหาร เพราะฉะนั้นมาตรฐานเหล่านี้จะทำให้ผลผลิตของสวนได้เปรียบสวนที่ไม่มี และถือเป็นเรื่องดีในการที่สามารถทำตลาดได้กว้างมากขึ้น
โดยที่สวนมีพื้นที่ทำการเกษตรอยู่ประมาณ 20 ไร่ แบ่งพื้นที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอม และมะนาวแป้น บ้านแพ้ว อย่างละ 10 ไร่ เท่าๆ กัน ซึ่งหากนับเวลาที่ตนเข้ามาคลุกคลีทำสวนก็เป็นเวลาเกือบ 4 ปีแล้ว โชคดีที่มีคุณพ่อคอยให้คำปรึกษาในทุกด้าน โดยเฉพาะเรื่องการปรับปรุงบำรุงดินก่อนปลูกพืช ควรที่จะต้องปรุงดินอย่างไร คุณพ่อจะคอยให้คำแนะนำอยู่ตลอด เนื่องด้วยคุณพ่อเป็นหมอดิน และทำเกษตรชีวภาพไว้อยู่แล้ว ตนก็ได้ซึมซับจากคุณพ่อมาเรื่อยๆ จนมีประสบการณ์ด้านการดูแลปรับปรุงดินขึ้นมาอีกระดับที่นอกเหนือจากการปลูกดูแลอย่างไรให้ได้ผลผลิต ซึ่งดินถือเป็นสิ่งสำคัญในการทำเกษตร หากดินไม่ดี ไม่มีความอุดมสมบูรณ์ ปลูกอะไรไปก็ไม่งาม เพราะฉะนั้นก่อนจะปลูกพืชอะไรก็แล้วแต่เกษตรกรทุกท่านควรให้ความสำคัญกับดินด้วย และนี่ก็เป็นอีกหนึ่งเทคนิคของการผลิตผัก ผลไม้ ให้มีคุณภาพ
รวมถึงข้อได้เปรียบในส่วนของพื้นที่ เนื่องจากพื้นที่แถบอำเภอบ้านแพ้ว ค่อนข้างมีดินและแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ สามารถปลูกไม้ผลได้หลากหลาย แต่ส่วนมากจะปลูกมะพร้าวเป็นหลัก เพราะมะพร้าวเป็นพืชที่ปลูกง่าย และได้รสชาติออกมาดีกว่าหลายๆ พื้นที่ ส่วนการปลูกมะนาวนั้นมีจุดเริ่มต้นมาจากที่คุณพ่ออยากมองหาพืชอย่างอื่นเสริม จึงเลือกปลูกมะนาวแป้นรำไพ ที่เป็นสายพันธุ์ดั้งเดิมของที่นี่ แต่พอมาขยายพันธุ์แล้วได้ผลดีจนเป็นที่นิยมปลูก จึงมีการเปลี่ยนชื่อเป็น “แป้นบ้านแพ้ว” ปลูกแล้วเห็นอนาคต ด้วยจุดเด่นตรงที่เปลือกบาง น้ำเยอะ กลิ่นหอมพิเศษ โดยนำสายพันธุ์มาจากสวนที่เชื่อถือได้ มีการสังเกตต้นพ่อพันธุ์มาแล้วก่อนปลูก
เทคนิคปลูกมะนาวแป้น บ้านแพ้ว
ให้ผลผลิตดก เก็บขายได้ตลอดทั้งปี
เจ้าของบอกว่า ที่สวนได้รับรองมาตรฐาน GAP โดยกรมวิชาการเกษตรเป็นที่เรียบร้อย โดยที่สวนมีเทคนิคการปลูกแบบชีวภาพ มีการหมักปุ๋ยไว้ใช้เอง เพื่อลดต้นทุนการผลิต
การเตรียมดิน สำหรับเกษตรกรมือใหม่ก่อนลงมือปลูกควรต้องนำดินไปวิเคราห์วัดค่า pH ในดินก่อน เพื่อให้การปลูกเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและได้ผลดี ซึ่งค่า pH ของดินที่เหมาะสมในการปลูกมะนาวควรอยู่ที่ 7 ก็แสดงว่ามีความเป็นกรด-ด่าง เป็นกลาง แต่ถ้าหากดินของท่านค่า pH ต่ำกว่า 7 ก็แสดงว่าดินมีความเป็นกรดมาก ให้ฟื้นฟูโดยการใส่โดโลไมท์ช่วยปรับสภาพดินที่เป็นกรดให้มีความเป็นด่างมากขึ้น และหลังจากที่ตรวจค่า pH ดินเรียบร้อยแล้ว ให้ไถพรวน แล้วตากดินไว้ แล้วจึงค่อยลงมือปลูก และมีข้อแนะนำอยู่ว่าหากดินที่ปลูกไม่ค่อยสมบูรณ์สามารถใส่อินทรียวัตถุได้ แต่ของที่สวนเนื่องจากเป็นการปลูกแบบยกร่อง เพราะฉะนั้นดินที่ขุดขึ้นมาจะมีความอุดมสมบูรณ์อยู่แล้ว จึงไม่ต้องทำอะไรเพิ่ม
การปลูก ปลูกในระยะห่างระหว่างต้น 2 เมตร เป็นแถวยาว ขุดหลุมกว้าง 30 เซนติเมตร ลึก 20 เซนติเมตร
การดูแล จะไม่รดน้ำบ่อย 2-3 วัน ให้น้ำ 1 ครั้ง ใส่ปุ๋ยเดือนละครั้ง ใส่น้อยๆ แต่ใส่บ่อยๆ โดยช่วงที่ปลูก 2-3 เดือนแรก จะใส่ปุ๋ยสูตร 46-0-0 ปริมาณ 1-2 ช้อนชา หลังจากนั้นเมื่อเริ่มเข้าสู่เดือนที่ 4 เริ่มเปลี่ยนมาใส่ปุ๋ยสูตรเสมอ 16-16-16 ปริมาณ 1-2 ช้อนชา เช่นเดียวกัน โดยใส่สลับกับปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงตามสูตรของกรมพัฒนาที่ดิน เพื่อลดต้นทุนค่าปุ๋ยเคมี โดยวัตถุดิบหลักในการทำปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงไว้ใช้เองมีดังนี้
วัตถุดิบ
- 1. กากถั่วเหลือง
- 2. รำละเอียด
- มูลสัตว์
- หินฟอสเฟต
- กระดูกป่น
- มูลค้างคาว
- สารเร่งซุปเปอร์ พด.1, สารเร่งซุปเปอร์ พด.3 สารเร่งพด.9 และสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 ที่ขยายเชื้อในกากน้ำตาล
เตรียมใส่ปุ๋ย
ขั้นตอนการทำ
- ผสมวัตถุดิบให้เข้ากัน
- นำสารเร่งพด.1 ใส่ในสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 ที่ขยายเชื้อแล้ว คนให้เข้ากัน เทลงในวัตถุดิบคลุกเคล้าให้ทั่ว
- ตั้งกองปุ๋ยหมักเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า และใช้วัสดุคลุมเพื่อรักษาความชื้น
- ระหว่างหมักจะสังเกตเห็นเชื้อจุลินทรีย์ในกองปุ๋ย และอุณหภูมิจะเริ่มสูงขึ้น 45-55 องศาเซลเซียส หลังจากหมักประมาณ 3 วัน
- กองปุ๋ยไว้จนอุณหภูมิลดลงให้เท่ากับภายนอกกอง ใช้เวลาประมาณ 9-12 วัน
ใส่สารซุปเปอร์พด.3 และสารเร่งพด.9 คลุกเคล้าให้ทั่วกองและหมัก เป็นเวลา 3 วัน
วิธีใช้ 3 เดือน ใส่ 1 ครั้ง ปริมาณเพียง 1 กำมือ ต่อต้น
ปริมาณผลผลิต มะนาว 10 ไร่ สามารถเก็บผลผลิตได้ทุกเดือน ไม่ต่ำกว่า 2,000 กิโลกรัม ต่อเดือน ขนาดผลได้ไซซ์มาตรฐาน ถือเป็นจุดเด่นอีกข้อของสวน ซึ่งเทคนิคอยู่ที่ดิน จำเป็นต้องปรับปรุงบำรุงดินให้ดีก่อนปลูก รวมถึงการใส่ปุ๋ยบำรุงเสริมเข้าไป
ราคา ขึ้นลงตามฤดูกาล โดยฤดูที่มะนาวมีราคาแพงคือช่วงฤดูร้อน หรือในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน จะขายได้ในราคากิโลกรัมละประมาณ 100 บาท แต่ถ้าหากเป็นฤดูทั่วไปเฉลี่ยแล้วจะประมาณกิโลกรัมละ 50 บาท หรือถ้าเป็นช่วงที่มะนาวล้นตลาดมากๆ ราคาอาจจะลดลงมาเหลือกิโลกรัมละ 20-30 บาท หากชาวสวนมีวิธีการปลูกแบบลดต้นทุนเรื่องปุ๋ยเคมี ก็จะสามารถผ่านพ้นช่วงนี้ไปได้อย่างสบาย เฉลี่ยต่อเดือนจากการขายมะนาวที่สวนจะมีรายได้ประมาณ 30,000-40,000 บาท ต่อเดือน
ใช้ความรู้ของคนรุ่นใหม่
ขยายตลาดทุกช่องทาง
คุณมุก บอกว่า ก่อนหน้าที่ตนจะเข้ามาทำสวน พ่อและแม่มีตลาดใหญ่ไว้รองรับอยู่แล้วคือตลาดไท และตลาดสี่มุมเมือง ตนเข้ามาพัฒนาในส่วนของตลาดออนไลน์ และตลาดแปรรูป เช่น การแปรรูปผงมะนาวน้ำผึ้ง มะนาวดอง น้ำมะพร้าวน้ำหอม เป็นต้น และในส่วนของตลาดออนไลน์ เริ่มต้นจากการสร้างตัวตนในเพจเฟซบุ๊ก สร้างสตอรี่ว่า มะนาวของสวนมีการผลิตอย่างไร และมีมาตรฐาน GAP รองรับเพราะมองเห็นแล้วว่าในอนาคตข้างหน้ามาตรฐานการผลิตถือเป็นเรื่องสำคัญ เพราะแนวทางการบริโภคสินค้าจะเปลี่ยนไป ผู้บริโภคต้องการความปลอดภัยที่มากขึ้น ต้องการอาหารและเครื่องดื่มที่ดีต่อสุขภาพ เพราะฉะนั้นมาตรฐานเหล่านี้จะช่วยการันตีสินค้าให้สอดคล้องกับความต้องการตลาดที่เปลี่ยนไป รวมถึงราคาที่ไม่แพง ทำให้เป็นที่ถูกอกถูกใจของทั้งแม่ค้าและผู้บริโภคทุกระดับชั้น และที่สำคัญที่สวนสามารถผลิตมะนาวตามความต้องการของตลาดได้ คือเปลือกบาง น้ำเยอะ มีความพิเศษซึ่งในอนาคตได้มีการวางแผนไว้ว่าจะขยายพื้นที่ปลูกเพิ่ม เนื่องจากตอนนี้ที่สวนกำลังทำผลิตภัณฑ์แปรรูปจากมะนาวตัวใหม่ที่กรมส่งเสริมอุตสาหกรรมเข้ามาช่วย
ฝากแง่คิดถึงเกษตรกรรุ่นใหม่
หวนคืนถิ่นทุกท่าน ให้อดทน
แล้วทุกอย่างจะดีขึ้นเอง
“ฝากถึงเกษตรกรรุ่นใหม่อย่างแรกคือต้องมีความอดทนก่อน ช่วงแรกจะหนักพอสมควร กว่าจะผ่านจุดนั้นมาได้ต้องอดทน และใจเย็น ค่อยๆ คิด ค่อยๆ ทำไปเรื่อยๆ แล้วสักวันนึงจะต้องประสบผลสำเร็จ อย่างตัวมุกเองปีนี้เข้าปีที่ 4 แล้ว ที่เข้ามาช่วยที่บ้านเต็มตัว ทุกอย่างเริ่มอยู่ตัวมากขึ้น ก็ได้เรียนรู้ประสบการณ์มากมายจากการทำเกษตร ได้เรียนรู้กระบวนการคิด มีระบบการวางแผนที่ดีขึ้น มีเงินเก็บมากขึ้น เพราะรายได้ที่มีมากขึ้น แต่มีรายจ่ายที่ลดลง ซึ่งมุกพอใจและภูมิใจกับอาชีพเกษตรกรที่ตัวเองได้เลือกเดินมากๆ” คุณมุก กล่าวทิ้งท้าย
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม หรือสนใจติดต่อซื้อต้นพันธุ์มะพร้าวน้ำหอม หรือกิ่งพันธุ์มะนาว บ้านแพ้ว ได้ที่เบอร์โทร. 062-921-4992
ขอบคุณรูปภาพจากเพจสวนวัฒนาการเกษตร พันธุ์มะพร้าว
สำหรับแฟนๆ นิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน หากต้องการนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านรายปักษ์ ส่งตรงถึงบ้าน รวดเร็วทันใจอ่านได้ในทุกๆ 15 วัน สามารถสมัครสมาชิกได้ที่ คลิกลิ้ง https://shorturl.asia/0zJwQ 📲- Line: @matichonbook หรือ สำนักพิมพ์มติชน เลขที่ 12 ถนนเทศบาลนฤมาล หมู่บ้านประชานิเวศน์ 1 แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900 ติดต่อฝ่ายขาย 02-589-0020 ต่อ 3354
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อวันพุธที่ 1 กันยายน พ.ศ.2564
