พริกไทยครับ (Trang pepper) ราชันย์ที่ถูกลืม

พริกไทย เป็นพืชเมืองร้อน ถิ่นกำเนิดเดิมคืออินเดีย จัดเป็นประเภทเครื่องเทศและสมุนไพร มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Piper nigrum Linn. วงศ์ Piperaceae

พริกไทยเป็นเครื่องเทศที่ใช้กันแพร่หลายทั่วโลก ถือเป็นเครื่องเทศที่มีมูลค่าทางการตลาดมากที่สุดในบรรดาเครื่องเทศทั้งหมด คือมีมูลค่าประมาณร้อยละ 25-30 ของมูลค่าเครื่องเทศรวมทั้งโลก

ในอดีต จังหวัดตรังได้ชื่อว่าปลูกพริกไทยได้มากจนเป็นสินค้าส่งออกที่ทำรายได้สูงและเป็นที่ยอมรับในกลุ่มชาวต่างประเทศว่า พริกไทยตรังมีคุณภาพดีเยี่ยม ชื่อ Trang pepper เป็นที่รู้จักกันทั่วไปในตลาดยุโรป เมื่อสมัยรัชกาลที่ 5 เสด็จฯ เมืองตรัง ร.ศ. 109 หลวงภิรมย์สมบัติปลัดจีน กราบทูลว่า

คุณกมล คงอินแก้ว หรือ พี่แม็ก กับค้างพริก

“มาอยู่เมืองตรัง 50 ปีเศษแล้ว แต่ก่อนมีสวนพริกไทยน้อย ตัวมาคิดทำการใหญ่โตขึ้นจึงได้มีภาษีสวน สวนของตัวเองพริกออกปีหนึ่ง 300 หาบเศษ” และจีนปานเจ้าภาษีกราบทูลว่า “พริกไทยเมืองนี้ถ้ามากอยู่ใน 18,000 หาบ อย่างน้อยอยู่ใน 7,000 หาบ”

คุณกมล คงอินแก้ว หรือที่ผมเรียกแกว่า “พี่แม็ก” อยู่บ้านเลขที่ 129 หมู่ที่ 9 ตำบลเขาวิเศษ อำเภอวังวิเศษ จังหวัดตรัง หนึ่งในเกษตรกรตำบลเขาวิเศษที่หันมาปลูกพริกไทยตรังพันธุ์ปะเหลียนเป็นอาชีพเสริม เล่าที่มาที่ไปของการเริ่มต้นปลูกพริกไทยตรังว่า เริ่มจากโครงการ 9101 แล้วต่อยอดรวมกลุ่มกันจนตั้งขึ้นเป็นกลุ่มพริกไทยแปลงใหญ่ตำบลวังวิเศษ ซึ่งพี่แม็กก็ได้รับเลือกเป็นประธานกลุ่มพริกไทยแปลงใหญ่กลุ่มนี้ด้วย

พี่แม็ก เล่าว่า ความรู้เกี่ยวกับการปลูกพริกไทยได้มาจากการฝึกอบรมบ้าง แอบไปดูของเขามาบ้าง เอามาทดลองทำดูบ้าง บางอย่างก็ใช้ได้ บางอย่างก็ใช้ไม่ได้ ต้องมาปรับเปลี่ยนถือว่าประสบผลสำเร็จในการปลูกพริกไทยในระดับหนึ่ง

กิ่งพันธุ์พริกไทยพันธุ์ปะเหลียน

“ผมมันเด็กบ้านๆ พูดอะไรไม่มีใครเชื่อ เขาเชื่อนักวิชาการ เขาไม่เชื่อนักประสบการณ์อย่างผม” เป็นประโยคหนึ่งจากปากแกที่ทำให้ผมสะอึก

ทำไมปลูกพริกไทยแล้วมันตาย? พี่แม็กบอกว่า เทคนิคการปลูกพริกไทย มีง่ายๆ อยู่แค่นิดเดียวคือ ทำยังไงก็ได้อย่าให้น้ำขังบริเวณโคนต้นหรือบริเวณราก พริกไทยมันไม่ชอบน้ำขัง ถ้าน้ำขังมันจะตาย ที่สวนนี้ทำต้นพริกไทยตรังพันธุ์ปะเหลียนจำหน่ายด้วย ซึ่งมี 2 ขนาด คือ ไซซ์ใหญ่ ต้นละ 80 บาท และไซซ์เล็ก ต้นละ 40 บาท ต้นพริกไทยของพี่แม็กจะใช้วิธีการตัดลำต้นมาปักชำ โดยให้เหตุผลว่าวิธีนี้จะทำให้พริกไทยแตกกิ่งขึ้นมาตั้งแต่บริเวณโคนต้น ซึ่งจะผิดกับการนำไหลมาปักชำ วิธีนั้นจะทำให้ต้นพริกสูงขึ้นไปโดยที่จะแตกกิ่งเอาตอนใกล้ถึงยอดค้าง นอกจากนี้ ยังมีผลิตภัณฑ์จากเมล็ดพริกไทย ซึ่งขายอยู่กิโลกรัมละ 400 บาท

ตรวจแปลงพริกไทย GAP

ขั้นตอนการปลูกพริกไทยของสวนพี่แม็ก ทำการปักเสาทำค้างพริก ที่นี่ใช้เสาปูน ความสูง 3 เมตร ฝังลึกประมาณ 50 เซนติเมตร ใช้ระยะปลูกที่ 2.5×2.5 เมตร พื้นที่ 1 ไร่ ปลูกได้ประมาณ 320 หลัก ปักเสาแล้วเตรียมดินให้มีความโปร่งร่วนซุย เน้นให้ระบายน้ำได้ดี โดยการใส่ปุ๋ยหมักปุ๋ยคอกที่ย่อยสลายตัวดีผสมคลุกเคล้ากับดินให้เข้ากัน

ปล่อยให้ดินยุบตัวให้ดีก่อนถึงค่อยปลูก เพราะหากปลูกเลยดินที่เราผสมไว้จะเกิดการยุบตัวทำให้เวลารดน้ำจะเกิดน้ำขังบริเวณโคนต้นทำให้ต้นพริกไทยตายได้ การดูแลพริกไทยก็ไม่ยาก รดน้ำแต่อย่าให้ดินแฉะ ใส่ปุ๋ยคอกปุ๋ยหมักทุก 15 วัน ไม่เกิน 1 ปีต้นพริกจะสูงถึงปลายค้าง

พริกไทยที่กำลังสุก

วิธีการเก็บเกี่ยวพริกไทย พริกไทยที่ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำลำต้น จะเริ่มให้ผลผลิตออกมาตั้งแต่เริ่มปลูกได้ 3-4 เดือนแรก แต่จะให้ผลผลิตสูงเมื่ออายุ 2 ปีไปแล้ว พริกไทยจะทยอยออกผลผลิตให้เก็บเกี่ยวได้ทุก 3 เดือนครั้ง ซึ่งในการผลิตพริกไทยดำ 1 กิโลกรัม ต้องใช้พริกไทยสดประมาณ 3 กิโลกรัม เมื่อถามพี่แม็กว่า ผลผลิตพริกไทยต่อไร่นั้นมีปริมาณเท่าไหร่ พี่แม็ก บอกว่า เราจะวัดแบบนั้นไม่ได้ เพราะค้างพริกไทยของแต่ละแปลงสูงไม่เท่ากัน แต่เราพอจะประมาณเอาได้คร่าวๆ คือ ความสูงค้าง 1 เมตร จะผลิตพริกไทยแห้งออกมาได้ประมาณ 1.5 กิโลกรัมต่อปี สวนหลังบ้านของพี่แม็ก มีค้างพริกไทยอยู่ 18 ค้างเท่านั้น สามารถให้ผลผลิตในปีที่ผ่านๆ มา อยู่ที่ประมาณ 50-60 กิโลกรัม ถ้าคิดเป็นตัวเงิน ก็คงจะอยู่ประมาณ 20,000-24,000 บาท แต่เอาเข้าจริงรายได้มันไม่ถึงขนาดนั้นหรอก เพราะมันไม่ได้ขายทั้งเพ ขายบ้างแถมบ้าง ใครไปใครมาก็ให้เขาไปบ้าง พี่แม็กพูดพลางหัวเราะพลาง

การเก็บรักษาพริกไทย ในพริกไทยดำที่ตากจนแห้งดีมีความชื้นต่ำสามารถเก็บรักษาไว้ได้นานหลายปี จะทราบได้อย่างไรว่าพริกไทยที่เราซื้อมานั้นแห้งดี พี่แม็ก บอกว่า ให้เอาพริกไทยใส่ถุงพลาสติกใสปิดปากถุงให้แน่นแล้วนำไปตากแดด ถ้ามันไม่แห้งพอตากแดดมันจะมีไอน้ำเป็นฝ้าขึ้นมาติดกับถุงพลาสติก

พี่แม็กกับต้นพริกไทยพันธุ์ปะเหลียน

พี่แม็ก เล่าถึงความแตกต่างของพริกไทยพันธุ์ปะเหลียนกับพริกไทยพันธุ์อื่นให้ฟังว่า พริกไทยปะเหลียนรสชาติจะเผ็ดหอม พริกไทยซีลอน ซึ่งปกติจะนิยมทำเป็นพริกไทยอ่อน รสชาติจะเผ็ด แต่ไม่หอม ส่วนพริกไทยซาราวัก รสจะออกไปทางเผ็ดมัน ส่วนด้านตลาดพริกไทยตรังพันธุ์ปะเหลียนนั้น ปัจจุบันพี่แม็กและกลุ่มพริกไทยแปลงใหญ่ ส่วนใหญ่จำหน่ายให้กับคนในท้องถิ่น ซึ่งในอนาคตคิดว่าจะขยายตลาดออกไปภายนอกให้มากขึ้น ขณะนี้ทางกลุ่มกำลังดำเนินการขอมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีและเหมาะสม หรือ GAP ให้กับพริกไทยของกลุ่มโดยได้รับความช่วยเหลือจากสำนักงานเกษตรอำเภอวังวิเศษ เข้ามาให้คำแนะนำและตรวจประเมินแปลงเบื้องต้น

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมเรื่องพริกไทย ต้นพันธุ์ หรือเมล็ดพริกไทยปะเหลียน ติดต่อ คุณกมล คงอินแก้ว หรือ พี่แม็ก ได้ที่เบอร์โทร. 094-319-8448

 

เผยแพร่ในระบบออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันจันทร์ที่ 6 ธันวาคม พ.ศ.2564