“จำปูลิ่ง” ผลไม้พื้นบ้านหากินยาก ให้ผลผลิต 2 ครั้งต่อปี ของดีจากแดนใต้

“จำปูลิ่ง” ภาษามลายูเรียก อินเต๊ะ เป็นผลไม้ที่พบเห็นได้ในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ บางพื้นที่จะรู้จักกันในชื่อ จำปูรี จำไหร หรือ มะไฟลิง ตามแต่ละถิ่นที่จะเรียก โดยแต่ละปีจะให้ผลผลิตเพียง 1-2 ครั้งเท่านั้น ตามฤดูกาลผลสุกจะเริ่มมีทยอยออกมาให้เห็นมากในเดือนกรกฎาคม สิงหาคม ของทุกปี

จำปูลิ่ง
จำปูลิ่ง

ผลไม้ป่าพื้นบ้านภาคใต้ พบได้ตามพื้นที่ป่าเชิงเขา ที่ราบริมเขา ที่มีดินร่วมปนทราย ลักษณะคล้ายมะไฟหรือละไม แต่ผลมีขนาดผลเล็กกว่า เป็นเหลี่ยมเล็กน้อย เปลือกผลแข็งกรอบ ผลและยอดใช้แกงเลียง แกงส้มได้ ผลสุกสีเหลืองส้มกินได้รสชาติหวานอมเปรี้ยว

ต้นจำปูลิ่งสูง 20 เมตร ปลูกมานานเกิน 50 ปี บนพื้นที่ 9 ไร่บ้านวังประจัน หมู่ที่ 2 ต.วังประจัน อ.ควนโดน จ.สตูล ผลไม้ป่าที่บรรพบุรุษเก็บไว้ให้หลังเข้ามาทำกินในบริเวณนี้ มี 2 ต้น ให้ผลผลิตทุกปี ให้ผลผลิตมากสุด 600 กิโลกรัม ขายกิโลกรัมละ 60 บาท

นายรอศักดิ์ นาปาเลน อายุ 54 ปี บอกว่า ทันทีที่ผลจำปูลิ่งสุก จะต้องมีอุปกรณ์เซฟตี้ในการขึ้นไปเพราะมันสูงมาก จะเก็บผลที่สุกเหลืองเข้มเท่านั้น

นางกาญจนา นาปาเลน อายุ 53 ปี บอกว่า จำปูลิ่งให้ผลผลิตปีละครั้ง เป็นผลไม้ป่าไม่เหมาะส่งไปขายต่างจังหวัด เพราะรสชาติจะเสีย เป็นผลไม้ป่าพื้นถิ่นที่อยู่คู่สตูลมานาน ขายในตลาดศาลากลางและตลาด ธกส.จ.สตูลเท่านั้น

Advertisement

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง

  • ลำต้น สูง 10-15 เมตร เปลือกไม้ ไม่เรียบ สีน้ำตาลแกมเทา                                              
  • ใบ ใบเดี่ยว เรียงตัวเวียนสลับ แผ่นใบเรียบรูปรีหรือรูปไข่ ผิวใบเรียบ ทั้งสองด้าน ขอบใบเรียบ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมน ใบกว้าง 7-10 เซนติเมตร ยาว 15-18 เซนติเมตร เส้นใบแตกแบบขนนก  เส้นกลางใบเห็นชัดเจน ใบอ่อนสีเขียวอ่อน ใบแก่สีเขียวเข้ม ก้านใบยาว 1-1.5 เซนติเมตร               
  • ดอก เป็นช่อกระจะ ขนาดเล็ก ออกบริเวณกิ่งก้านขนาดใหญ่และบริเวณตอนบน สีขาวเหลือง                 
  • ผล ผลเดี่ยว เป็นช่อยาว รูปผลกลม ปลายผลมีติ่งแหลมสั้นๆ เส้นผ่าศูนย์กลาง 1.0-2.0 เซนติเมตร ผลอ่อนสีเขียว ผลสุกสีเหลือง เปลือกแข็ง เมื่อบีบจะแตกออกกลางพู เยื่อหุ้มเมล็ดสีแดงส้ม

วิธีรับประทาน

Advertisement

แนะนำให้แกะเปลือกอย่างเบามือ ห้ามมือถูกเม็ดในผลจำปูลิ่งเพราะคนโบราณบอกว่า จะทำให้มีรสชาติเปรี้ยวได้ เวลาทานให้อมใช้ลิ้นดันให้เม็ดแตกในปากแล้วกลืน

ที่สวนเป็นสวนออร์แกนิก ผลไม้หลายชนิดได้รับการรับรอง ไม่ว่าจะเป็นเงาะ มะพร้าว กระท้อนและจำปูลิ่ง ที่นี่ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ในชุมชนด้วย สำหรับพันธุ์จำปูลิ่งจะเพาะพันธุ์ได้ยากกว่าผลไม้ชนิดอื่น สามารถแปรรูปเป็นไอศกรีมได้ แต่ทานสดจะได้รับความนิยมกว่า ในกลุ่มคนที่เคยทาน