การดำเนินงานของสหกรณ์ฯ ท่ายาง นับเป็นตัวอย่างหนึ่งของการรวมกลุ่มของเกษตรกรและมีวิธีการบริหารจัดการที่ดี ทำให้ผลผลิตที่ได้มีคุณภาพสม่ำเสมอและสามารถป้อนสินค้าให้กับคู่ค้าได้อย่างต่อเนื่อง

มาดูกันว่า สหกรณ์ฯ แห่งนี้มีวิธีบริหารจัดการอย่างไร ประเด็นนี้ คุณมานะ แจกแจงว่า ทางสหกรณ์มีการประกันราคาให้กับสมาชิก มีเงินกู้ให้ และให้คำแนะนำในการปลูกตั้งแต่เริ่มจนถึงเก็บเกี่ยว และมีเจ้าหน้าที่ไปตัด ระยะเวลาปลูก ตั้งแต่ 1-9 เดือน ต้องมีการวางแผน รวมถึงช่วงเวลาในการใช้ปุ๋ย โดยช่วง 4-5 เดือน จะมีเจ้าหน้าที่ไปดูว่าลำต้นแข็งแรงหรือไม่ พอ 7 เดือน กล้วยตกปลี จากนั้น 45 วัน สามารถตัดส่งขายได้ ต้องให้กล้วยแก่ประมาณ 80-95% ตามที่เซเว่นฯต้องการ เพราะจะได้ทั้งเรื่องรสชาติและสี และเมื่อตัดเสร็จแล้วจะนำมาเข้าขั้นตอน ล้าง เป่า และแพ็กเกจจิ้งที่สหกรณ์

ปัญหาอย่างหนึ่งของกล้วยหอมทองคือ หน้าฝนสมาชิกไม่สามารถปรับพื้นที่ได้ และพอปลายปีช่วงหน้าหนาวจะให้ผลผลิตน้อย

พูดได้ว่า สหกรณ์ฯ ท่ายาง ควบคุมดูแลทุกขั้นตอน เริ่มตั้งแต่การเลือกหน่อพันธุ์เลย ในส่วนของราคาประกันนั้น ต่ำสุดให้ลูกละ 1.50 บาท สูงสุดอยู่ที่ 3 บาท ถึง 3 บาทกว่า บางเครือได้ 65-70 ลูก ปัจจุบันสหกรณ์ฯ ส่งให้เซเว่นฯ วันละ 4,000-5,000 ตัน และส่งออกไปยังประเทศญี่ปุ่น เดือนละ 15 ตัน โดยขายในราคากิโลกรัม (ก.ก.) ละ 20 กว่าบาท ต่อลูก หนัก 110 กรัม ขณะที่ส่งขายเซเว่นฯ หนักลูกละ 120 กรัม

ทีนี้มาฟังผู้ปลูกกล้วยหอมทอง อย่าง “คุณพุฒิภูมิ ทองประเสริฐ” เกษตรกรวัย 49 ปี กันดูบ้าง หนุ่มใหญ่รายนี้ ปลูกส่งสหกรณ์ฯ มา 5-6 ปีแล้ว ในพื้นที่ 10 ไร่ ที่บ้านท่าทุ่งแฝก ต.ท่าคอย อ.ท่ายาง สมัยก่อนเขาปลูกมะนาวและพืชล้มลุกอย่างอื่นมา อาทิ แตง และถั่ว แต่เจอปัญหาเพลี้ยไฟ ไรแดง และเป็นพืชที่ต้องใช้สารเคมี ทำให้สุขภาพแย่ เมื่อสหกรณ์ฯมาแนะนำให้ปลูกกล้วย และเห็นว่าสหกรณ์เป็นผู้มารับซื้อในราคาประกัน จึงสนใจและปลูกเรื่อยมา โดยปลูกแบบไม่ใช้สารเคมี ทำให้เขามีรายได้หลังค่าใช้จ่ายปีละ 3 แสนกว่าบาท มากกว่าตอนปลูกมะนาวเสียอีก แถมสุขภาพยังดี ไม่เจ็บไม่ป่วยเหมือนที่ผ่านมา

คุณพุฒิภูมิ ซึ่งแม้จะเรียนจบแค่ ป.6 แต่ประสบการณ์ในอาชีพเกษตรกรรมอยู่ในระดับขั้นเทพ เล่าถึงการปลูกกล้วยหอมทองว่า ก่อนปลูกกล้วยทิ้งแปลงไว้ 1-2 เดือน เพื่อฆ่าเชื้อโรค มีการเตรียมดิน ขุดร่อง ตีหลุมให้กว้าง สัก 50 เซนติเมตร (ซม.) ลึก 30 ซม. ห่าง 2 คูณ 2 เมตร พร้อมกันนั้นคัดหน่อพันธุ์ที่สมบูรณ์ หน่อจะต้องหนักประมาณ 2-3 ก.ก. ตอนแรกซื้อมาหน่อละ 4 บาท ให้น้ำ 5-7 วัน ต่อครั้ง ไม่ได้ฉีดยาฆ่าหญ้า ดูแลด้วยการใส่ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมักจากมูลสัตว์ โดยให้ปุ๋ยเดือนละครั้ง

ต้องตัดแต่งใบ-หน่อ

ที่สำคัญต้องตกแต่งใบตลอดหลังจากออกเครือแล้ว แต่ละต้นควรเหลือใบไว้ 7-9 ใบ เพราะถ้ามีใบเยอะจะทำให้รกรุงรัง และใบจะไปสีกับลูกกล้วย ทำให้เกิดจุดด่างดำ ไม่สวย และทำให้สวนไม่โปร่ง อีกทั้งถ้าทิ้งให้ใบเหลืองแห้งจะทำให้เกิดโรคเชื้อราและเกิดปัญหาแมลง

“พอดีพี่ชายผมเลี้ยงวัวก็นำขี้วัวมาใส่ ปลูกกล้วยหอมทองต้องตัดแต่งใบ อาหารจะได้ไปเลี้ยงลูกได้สมบูรณ์ ปัญหาหนึ่งของกล้วยคือ เจอเพลี้ยแป้ง ถ้าระบาดมากต้องตัดใบทิ้ง ซึ่งมักจะเกิดปัญหาช่วงหมดฝน หน้าฝนไม่ค่อยระบาด และเมื่อกล้วยออกหน่อจะต้องตกแต่งหน่อให้เหลือเพียงหน่อเดียว เพื่อไม่ให้ไปแย่งอาหารของกล้วย บางต้นอาจจะเหลือสองหน่อกรณีที่สมบูรณ์จริงๆ ปกติจะเหลือแค่หน่อเดียว เพื่อใช้เป็นพันธุ์ต่อไป” คุณพุฒิภูมิ กล่าวและว่า จะต้องมีการพรวนดินและถากหญ้าพร้อมกันไปด้วย ปกติปุ๋ยซื้อเป็นลูก ลูกละ 50 ก.ก. ใช้ 10 ลูก ต่อ 2 ไร่ ไร่หนึ่งใช้ประมาณ 200 ก.ก. ราคาลูกละไม่เกิน 500 บาท

ในการปลูกกล้วยหอมทองนี้ คุณพุฒิภูมิ ระบุว่า กล้วยเครือหนึ่งหลักๆ มีประมาณ 7 หวี เฉลี่ยหวีละ 14 ลูก เครือหนึ่งๆ หนัก 12-15 ก.ก. ขายให้สหกรณ์ฯ ก.ก.ละ 13 บาท คิดต้นทุนตกไร่ละ 2-3 หมื่น ได้กำไรไร่ละ 3-5 หมื่นบาท โดยปีแรกเป็นการลงทุนที่มากหน่อย เพราะต้องซื้อหน่อ ซึ่งแม้การปลูกแบบไม่ใช้สารเคมีผลผลิตจะได้ไม่มาก แต่ถือว่าคุ้มค่า เพราะต้นทุนต่ำกว่า สุขภาพร่างกายแข็งแรง อย่างไรก็ตาม ช่วงที่กล้วยยังไม่ให้ผลผลิตก็ปลูกพืชอื่นเสริม อย่าง ถั่วพู เพื่อให้มีรายได้เสริมตลอด

สวนกล้วยของคุณพุฒิภูมิ มีพื้นที่ 6 ไร่ ส่วนอีก 4 ไร่ ของเขากระจายไปในหลายแปลง ใครไปเห็นต่างเอ่ยปากชมสวนที่เป็นระเบียบเรียบร้อยแห่งนี้ ซึ่งเจ้าตัวให้เหตุผลว่า สวนกล้วยที่ดีจะต้องโปร่งให้มีแสงแดดผ่าน

วันที่ไปนั้นเป็นวันเดียวกับที่ทางเจ้าหน้าที่สหกรณ์ฯ มาตัดกล้วยพอดี สังเกตเห็นชัดว่ากล้วยของสวนคุณพุฒิภูมิมีขนาดใหญ่ๆ ใกล้เคียงกัน และแต่ละลูกแต่ละหวีผิวสวยไม่มีรอยด่างดำ ทั้งๆที่ตอนออกเครือแล้วไม่ได้นำถุงหรือภาชนะใดๆ มาครอบ ส่วนหนึ่งเพราะเขาตัดแต่งใบอยู่ตลอด

นับว่า คุณพุฒิภูมิ เป็นเกษตรกรปลูกกล้วยหอมทองอีกรายที่ประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี สนใจอยากไปดูสวนของเขาหรือ ไปซื้อหน่อพันธุ์ ติดต่อสอบถามได้ที่ 083-806-7875