เกษตรผสมผสาน ครึ่งไร่มีรายได้ทุกวัน

ผมติดตามผลงานของพี่ณรงค์ วิมา ปราชญ์ชาวบ้านและหมอดินอาสาแห่งจังหวัดสิงห์บุรีมานานแล้ว ผลงานเด่นๆ มีมากมาย ขึ้นบรรยายให้ความรู้มาหลายเวที และไม่ต้องถามเลยว่าที่บ้านมีคนมาหาไหม เพราะคิวรับแขกแต่ละวันยาวเหยียด ทั้งมาเรียนรู้ดูงาน มาซื้อผลผลิต กระทั่งมาหาแรงบันดาลใจในการเริ่มลงมือทำอาชีพเกษตร

พี่ณรงค์เป็นมนุษย์สารพัดช่าง สารพันความสามารถ หากลองไล่เรียงจากงานประจำที่ทำอยู่ก็จะได้ประมาณนี้

– ช่างไฟฟ้า ระบบไฟฟ้าในบ้าน ในสวน ทั้งไฟฟ้ากระแสตรงหรือกระทั่งไฟฟ้าจากพลังงานทางเลือกโซล่าร์เซลล์

– ช่างประปา ระบบน้ำใช้ ระบบน้ำในสวนเกษตร มีการออกแบบ ผลิต และพัฒนาวัสดุอุปกรณ์มากมาย

– ช่างเชื่อม งานหลายๆ อย่างทั้งที่บ้านและสวน ล้วนฝีมือพี่ณรงค์ทั้งนั้น

– ช่างก่อสร้าง ทั้งบ้าน กรงไก่แบบคอนโดฯ หรือกระทั่งโดมแปลงผักกางมุ้งในสวน

– นักออกแบบ หลายๆ อย่างในสวน ผ่านการวางแผนและออกแบบมาอย่างสวยงามและใช้งานง่าย

– หมอดิน ปุ๋ยในสวนล้วนผ่านการปรุงจากเชฟณรงค์ทั้งนั้น

– ประมง ด้วยเป็นคนแม่น้ำ การหาอยู่หากินทางน้ำถือว่าไม่เป็นรองใครเลย

– นักวิจัย พัฒนา จากขวดน้ำพลาสติก สามารถพัฒนามาเป็นวัสดุในงานสวนได้อย่างดี

– เกษตรกรหัวก้าวหน้า มีการเรียนรู้ พัฒนา ปรับปรุงจากเดิมๆ จนทำอาชีพเกษตรได้อย่างมั่นคง ผมเชื่อว่าหากนับไปนับมาอาจต้องมอบรางวัลสารพัดช่างให้อีกเป็นแน่

ผมนัดพี่ณรงค์ไว้วันเสาร์ เราจะไปถ่ายรายการโทรทัศน์ ทิดโสok กันด้วย พี่ณรงค์เตรียมการรอไว้ตั้งแต่เนิ่น ลงเบ็ดราวในแม่น้ำได้ปลาตะโกก ปลากด ปลาตะเพียน ไว้รอให้ปรุงอาหารกันแล้ว ในช่วงค่ำๆ จึงจะพาไปลงเรือไปถ่ายกันอีกครั้ง

ด้วยพื้นที่อันจำกัด ในสวนพี่ณรงค์จึงต้องวางแผนปลูกพืชผลอย่างดี พื้นที่ประมาณ 1 งาน ทำแปลงปลูกชะอมไว้ตัดยอด

“ปกติชะอมจะเก็บยอดยังไงครับพี่”

“ชะอมจะให้ยอดใหม่ได้ในทุก 4 วันครับ ผมให้น้ำให้ปุ๋ยไปพร้อมๆ กัน ทั้งปุ๋ยหมักและปุ๋ยไส้เดือน ทำให้ยอดชะอมอวบและแตกยอดได้ดี ผมจะเก็บเวียนกันในแต่ละแปลง ให้เก็บยอดได้ 3 วันพัก 1 วัน”

“อ้าว แล้วจะมีรายได้หรือพี่”

“เยอะแยะ วันที่ 4 ผมก็มีผักอื่น นั่นผักหวานบ้าน พริก ชะพลู ถั่วฝักยาว ถั่วพู ข่า ตะไคร้ สลิด สลับกันเก็บ เท่านี้เราก็หมุนเวียนผักไปขายได้ทุกวันแล้ว”

“รายได้พอไหมพี่”

“แต่ละวัน ผมแทบไม่ได้ซื้ออะไรมากนัก ชะอมได้ประมาณ 15-20 กำขายกำละ 10 บาท ผักอื่นๆ ผสมผสานกันอีก แต่ละเช้าได้เงินเข้าบ้าน 3-400 ก็พอแล้ว”

จากการเดินชมสวนของพี่ณรงค์ นอกจากแปลงชะอมประมาณ 1 งานแล้ว พื้นที่รอบรั้วก็ปลูกผักหวานบ้าน ตามเสารั้วก็มีถั่วฝักยาว ถั่วพู สลิดเลื้อยอยู่ทุกเสา ในพื้นที่ยังมีมะกรูด มะนาว ข่า ตะไคร้ พริก ชะพลู กะเพรา โหระพา แมงลัก ผักชีฝรั่ง ปลูกแซมกันอยู่ทั่ว ผลไม้ก็ยังมีฝรั่ง น้อยหน่า มะม่วง กระท้อน แถมยังปลูกทุเรียนต้นน้อยๆ ไว้อีก 4 ต้น ตามโคนต้นไม้ผลก็ปลูกผักกูด แถมตามกิ่งต้นไม้ผลก็ยังมีกล้วยไม้แทรกแซมอยู่เสมอ

“เราต้องมีทั้งอาหารท้อง อาหารตา และอาหารใจ เดินในสวนเก็บผัก ก็มองดอกไม้ได้ด้วย”

“พี่ให้น้ำแบบไหนครับ”

“พื้นที่ไม่มาก ทำให้เราจัดระบบน้ำได้อย่างปราณีตครับ อย่างมะม่วงต้นนี้เป็นแฟนซี ต้นเดียวมี 7 สายพันธุ์ ผมก็ต่อท่อสูงให้น้ำถึงยอดมะม่วง พอน้ำตกลงมาก็รดให้กล้วยไม้ตามคบได้ด้วย พอน้ำตกถึงพื้นก็ทำให้ดินชุ่มแถมรดผักกูดได้อีกต่อหนึ่ง เรียกว่าเปิดให้น้ำครั้งเดียวต้นไม้ได้ทั่วถึงเลย”

“เปลืองไฟไหมพี่”

“ผมใช้โซล่าร์เซลล์ครับ แดดมาก็เปิดปั๊มได้เลย ไม่เสียค่าไฟซักบาท”

อีกหนึ่งกิจกรรมในพื้นที่น้อยๆ ที่ทำเอาต้องทึ่งก็คือ คอนโดฯ ไก่ไข่ พี่ณรงค์สร้างกรงไก่ยกสูงจากพื้น 1 เมตร มีเสาคู่กันทั้ง 4 เสา หลังคามุงหญ้า ไม้ไผ่ตีเป็นไม้ระแนง มีตะแกรงรองพื้นให้ไก่เหยียบและขี้ไก่ร่วงลงพื้นได้ง่าย ไก่ 7 ตัว ในคอนโดฯ ดูมีความสุขดี พัดลมจากพลังงานโซล่าร์เซลล์เปิดให้ลมพัดเย็นสบาย

“ไก่ 7 ตัว ให้ไข่วันละกี่ฟองครับพี่”

“อย่างน้อยก็ 5 ฟองครับ กินไม่ไหวหรอก ได้เก็บไข่ขายทุกวันแหละ บางวันอยากกินค่อยเก็บมากิน เรามีของกินเยอะแยะ จะให้กินแต่ไข่ก็เบื่อแย่”

“ให้อาหารยังไงพี่”

“ก็ไม่มีอะไรมาก ข้าวเปลือกบ้าง ให้จิกกินหญ้ากินแมลงบ้าง”

“อยู่บนคอนโดฯ แบบนี้อ่ะนะ”

“ห้าโมงเย็นผมก็ปล่อยลงไปหากินหญ้ากินแมลง พอใกล้มืดเขาก็จะพากันบินมาขึ้นบันไดเดินเข้ากรงกันเอง”

“ฮ้า! จริงอ่ะ ขนาดนั้นเลย”

พี่ณรงค์ยังมีเตาเผาถ่านเล็กๆ ไว้เผาวัตถุดิบที่เสียหายทางการเกษตร เรียกว่ามีผลอะไรก็เผาให้คงรูปทรงแบบเดิมได้ ได้ทั้งน้ำส้มควันไม้ ได้ควันไล่แมลงในสวน และได้ถ่านผลไม้ไว้ขายให้นำไปดูดกลิ่นในตู้เย็นกันได้ทั้งสวยและแปลกตา

“แพงไหมพี่”

“ไม่แพงครับ มีงบฯ 3,000 ก็ทำได้แล้ว อยู่ที่เราว่าจะทำเตาเล็กใหญ่ขนาดไหน เพราะอิฐทนไฟจะราคาสูงหน่อย”

“ทำขายไหมพี่”

“ไม่ทำครับ แต่ใครอยากได้ก็มา เดี๋ยวจะพาทำ ไม่ยากหรอกครับ ทำแล้วใช้งานได้จริง”

“นอกจากงานในสวนแล้ว รายได้อีกทางของพี่ยังมาจากแม่น้ำใช่ไหมครับ”

“ใช่ครับ ผมก็ลงเบ็ดหาปลาทั้งไว้กินเองและขายไปบ้างพออยู่ได้”

“ส่วนมากปลาอะไรครับพี่”

“ก็ที่เห็นนี่แหละครับ ปลาตะเพียน ตะโกก ปลากด ปลาหมู ปลาสายยู ที่นี่ยังอุดมสมบูรณ์ครับ พอหาอยู่หากินได้ไม่เดือดร้อนนัก”

“แล้วผลผลิตทั้งจากในสวนและที่หาได้ในแม่น้ำ พี่ขายที่ไหนครับ”

“ที่ตลาดครับ ตอนแรกก็ขนไปขายตลาดอย่างเดียว เพราะบ้านผมห่างจากตลาด 2 กิโล แต่ตอนหลังๆ คนเริ่มรู้ มาซื้อที่บ้านบ้าง รอซื้อตามรายทางบ้าง เหลือไปขายตลาดแค่ไม่ถึงครึ่งหรอกครับ บางทีก็สั่งซื้อล่วงหน้ากันเลยเชียวแหละ”

“เคยเหนื่อย เคยท้อไหมพี่”

“เราท้อไม่ได้ ต้องทำงานทั้งเลี้ยงครอบครัวและต้องส่งต่อความรู้ให้คนอื่นๆ หากเราหมดแรงแล้วใครจะมาทำต่อ ที่สำคัญ เป็นงานที่ผมทำแล้วสนุก มีความสุขทุกงาน ก็เลยไม่เหนื่อย ไม่ท้อ แถมยังทำต่อเนื่องไม่ได้หยุดอีกต่างหาก”

“เห็นพี่คัดสายพันธุ์ผักไว้ด้วย”

“ตรงนี้สำคัญมากครับ เราต้องคัดและเก็บเมล็ดพันธุ์ ของเราพันธุ์เปิด เอาไปปลูกต่อได้ไม่สิ้นสุด ต้องช่วยกันครับ หากวันหนึ่งเราไม่มีเมล็ดพันธุ์แล้ว ก็จะตกเป็นทาสนายทุนที่เขามีเมล็ดพันธุ์ ที่สำคัญเมล็ดพันธุ์ของผมตอบสนองกับปุ๋ยหมักปุ๋ยอินทรีย์แบบนี้ ใครเอาไปปลูกแล้วทำแบบผม ยังไงก็งามแน่นอน”

“สักนิดพี่ หากมีคนสนใจอยากมาขอความรู้หรือแบ่งซื้อเมล็ดพันธุ์ จะติดต่อพี่ได้อย่างไรครับ”

“ผมอยู่บ้านท่างาม อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี โทร.หาได้ครับ (084) 012-7306 หากไม่ติดธุระที่ไหนก็นัดมาเจอกันได้เลย”

“ขอบคุณครับพี่”