| ผู้เขียน | พัฒนา นรมาศ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
แหล่งผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวมีน้อย หาซื้อได้ยาก ราคาค่อนข้างแพง เป็นปัญหาหนึ่งในการทำนา แต่ที่จังหวัดสุรินทร์ยังไม่สิ้นคนดี เมื่อมีผู้นำสหกรณ์การเกษตรวัน วัน วัน จำกัด ได้ริเริ่มและนำแนวคิดมาให้สมาชิกปลูกข้าวในถุงพลาสติกดำเพื่อผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดี โดยการสนับสนุนด้านวิชาการและเสริมทักษะทุกขั้นตอนการผลิตจากภาครัฐและเอกชน ผลคือทำให้ได้เมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีปลูกและขาย และได้ก้าวเปลี่ยนสู่วิถียังชีพที่มั่นคง
คุณธนาบูลย์ สุขปัญญา อดีตผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุรินทร์ ที่ปรึกษากองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในจังหวัดสุรินทร์ (ด้านการเกษตร) เล่าให้ฟังว่า เมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีเป็นปัจจัยสำคัญในการทำนา แต่ละปีประเทศไทยใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวปลูก ในราว 670 ล้านกิโลกรัม แต่เมล็ดพันธุ์ข้าวที่ผลิตได้ก็ไม่เพียงพอ หาซื้อยาก ราคาค่อนข้างแพง จึงส่งเสริมให้สมาชิกสหกรณ์การเกษตรรวมกลุ่มปลูกข้าวในถุงพลาสติกดำเพื่อผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าว
การปลูกเพื่อผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าว สมาชิกสหกรณ์การเกษตรวัน วัน วัน จำกัด จะได้รับความรู้วิชาการและเสริมทักษะในทุกขั้นตอนจากนักวิชาการเกษตรศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุรินทร์ สำนักงานเกษตรอำเภอเมืองสุรินทร์ หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และมีฝ่ายวิชาการตรวจสอบว่าต้องไม่มีสิ่งเจือปน มีความงอกไม่ต่ำกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ หรือมีความชื้นไม่เกิน 14 เปอร์เซ็นต์ จึงให้การรับรองว่าเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดี พร้อมที่จะนำไปปลูกหรือขาย
คุณณชณฆ์ ตรงใจ ผู้ริเริ่มปลูกข้าวในถุงพลาสติกดำ เล่าให้ฟังว่า เป็นที่ปรึกษาสหกรณ์การเกษตรวัน วัน วัน จำกัด และเป็นประธานกรรมการ บริษัท ไซนี่อินเตอร์ คอปเรชั่น จำกัด ทำนา 50 ไร่ ปลูกข้าวพันธุ์หอมมะลิ 105 ใช้เมล็ดพันธุ์ข้าว 8-10 กิโลกรัม ต่อไร่ ได้ข้าวเปลือก 24 ตัน หรือเฉลี่ย 500 กิโลกรัม ต่อไร่ ใช้ต้นทุน 35,000 บาท ต่อไร่ รวมเป็นเงิน 170,000 บาท การปลูกและปฏิบัติดูแลบำรุงรักษาได้รับความรู้และเสริมทักษะจากนักวิชาการเกษตรภาครัฐ ได้ขายข้าวเปลือกให้กับสหกรณ์การเกษตร 20 บาท ต่อกิโลกรัม ทำให้มีรายได้เฉลี่ย 480,000 บาท ต่อฤดู
สหกรณ์การเกษตรวัน วัน วัน จำกัด มีสมาชิก 675 คน มีพื้นที่ทำนา 10,101 ไร่ สมาชิกส่วนใหญ่ทำนาอาศัยน้ำฝนปีละครั้ง ปัญหาที่สมาชิกพบบ่อยก็คือ ขาดแคลนเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดี ประสบกับภัยธรรมชาติ เช่น ฝนแล้งขาดน้ำ หรือมีศัตรูทำลาย จึงมักทำให้ได้ผลผลิตข้าวน้อย ขายก็ได้ราคาต่ำกว่าทุน จึงไม่มั่นคงในการยังชีพ
รวมกลุ่มสมาชิกสหกรณ์ปลูกข้าวในถุงพลาสติกดำผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าว หรือเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวอินทรีย์ สมาชิกได้จัดการพื้นที่ปลูกข้าวในถุงพลาสติกดำ 1 ไร่ ต่อราย หรือ 10% ของพื้นที่ทำนา และจะได้รับความรู้และเสริมทักษะในทุกขั้นตอนการปลูก ตรวจสอบและรับรองคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีจากนักวิชาการเกษตร
การเตรียมวัสดุอุปกรณ์ ได้แก่ เมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดี จอบ พลั่ว เสียม ถุงพลาสติกดำพับข้าง ขนาด 9×18 นิ้ว
ดินร่วนซุย ขุยมะพร้าว แกลบหรือฟางข้าวแห้ง ปุ๋ยอินทรีย์เม็ด ได้แก่ สูตรรองพื้น สูตรบำรุงต้นและใบ สูตรบำรุงเมล็ดข้าว อาหารเสริมพืช ปุ๋ยคอกแห้ง เช่น มูลวัว มูลควาย หรือจัดหาแหล่งน้ำให้พร้อม
การเตรียมเมล็ดพันธุ์ข้าว นำเมล็ดพันธุ์ข้าวไปแช่ในอาหารเสริมพืชที่มีส่วนผสมของน้ำ 1 ลิตร กับอาหารเสริมพืช 4 ซีซี แช่ไว้ 1 คืน แล้วนำมาบ่ม 2 คืน เพื่อช่วยให้เมล็ดพันธุ์ข้าวมีอัตราการงอกเพิ่มและต้านทานโรค
การเตรียมวัสดุปลูก นำดินร่วนซุย 98% ปุ๋ยคอก 1% ปุ๋ยอินทรีย์เม็ด 0.5% และขุยมะพร้าว 0.5% ใส่ภาชนะผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน นำอาหารเสริมพืชที่มีส่วนผสมของน้ำ 1 ลิตร กับอาหารเสริมพืช 1 ซีซี เทใส่ลงบนวัสดุปลูกแล้วคลุกเคล้าให้เข้ากัน จากนั้นตักวัสดุปลูกใส่ในถุงพลาสติกดำ 18 กิโลกรัม ต่อถุง ยกไปจัดวางในแปลงปลูก
การปลูก ได้รดน้ำบนวัสดุปลูกพอชุ่ม วางเมล็ดพันธุ์ข้าวปลูกเป็นรูปสามเหลี่ยม 3 มุม 3 เมล็ด เมล็ดพันธุ์ข้าวแต่ละจุดอยู่ห่างกัน 4-5 นิ้ว ใช้นิ้วมือกดให้ลึกลงไป 1-2 เซนติเมตร เกลี่ยวัสดุปลูกกลบเมล็ดพันธุ์ข้าว
การให้น้ำ หลังจากปลูกข้าว 15 วัน ได้ใส่น้ำลงในภาชนะปลูกแต่พอชุ่ม เพื่อเก็บรักษาความชื้นให้ต้นข้าวเจริญเติบโตไปกระทั่งอายุ 1 เดือน เมื่อต้นข้าวเข้าสู่เดือนที่ 2 ได้รักษาระดับน้ำให้สูง 5 เซนติเมตร เหนือระดับผิววัสดุปลูก เมื่อมีฝนตกลงมาก็ให้รักษาระดับน้ำนี้ไว้เช่นเดิม และเมื่อต้นข้าวแตกรวงข้าวแก่สุก ประมาณ 70% ของพื้นที่ได้ระบายน้ำออกจากถุงพลาสติกดำให้หมด
การให้อาหารเสริมพืช หลังปลูก 30 วัน ได้ฉีดพ่นอาหารเสริมพืชที่มีส่วนผสมของน้ำ 1 ลิตร กับอาหารเสริมพืช 50 ซีซี ฉีดพ่นทุก 7-10 วัน ต่อครั้ง ในช่วงที่ต้นข้าวออกดอกได้หยุดให้อาหารเสริมพืชเพราะจะทำให้เกสรร่วง เมื่อต้นข้าวออกรวง 30% ได้ฉีดพ่นอาหารเสริมพืชที่มีส่วนผสมของน้ำ 1 ลิตร กับอาหารเสริมพืช 100 ซีซี ฉีดพ่น 15 วัน ต่อครั้ง รวม 2 ครั้ง และก่อนเก็บเกี่ยวข้าว 7-10 วัน ได้ฉีดพ่นอาหารเสริมพืชที่มีส่วนผสมของน้ำ 1 ลิตร กับอาหารเสริมพืช 20 ซีซี เพื่อทำให้เมล็ดข้าวเต็มเมล็ดและลดอัตราการลีบของเมล็ดข้าว
การใส่ปุ๋ยอินทรีย์เม็ด เมื่อต้นข้าวอายุ 25-30 วัน ได้ใส่ปุ๋ยเม็ดสูตรบำรุงต้นและใบ ในอัตรา 0.5 ช้อนโต๊ะ ต่อถุง และก่อนต้นข้าวตั้งท้อง 30 วัน ได้ใส่ปุ๋ยอินทรีย์เม็ดสูตรบำรุงเมล็ดข้าว ในอัตรา 0.5 ช้อนโต๊ะ ต่อถุง
การตัดใบข้าว เมื่อต้นข้าวอายุ 45 วัน ได้ใช้กรรไกร หรือเคียว ตัดใบข้าวที่วัดจากเหนือระดับผิววัสดุปลูกสูงขึ้นมา 30 เซนติเมตร เพื่อช่วยเพิ่มการแตกกอ ไม่ให้ต้นข้าวสูงเกินไปหรือป้องกันศัตรูพืชไม่ให้เข้ามาทำลาย
คุณณชณฆ์ ตรงใจ เล่าให้ฟังในท้ายนี้ว่า ได้เก็บเกี่ยวข้าวเมื่อต้นข้าวระยะพลับพลึงซึ่งเป็นระยะเหมาะสมที่ทำให้ได้ผลผลิตข้าวคุณภาพสูง โดยสังเกตเมล็ดข้าวที่โคนรวงข้าวจะยังมีเมล็ดข้าวเป็นสีเขียว 2-4 เมล็ด พื้นที่ปลูกข้าวในถุงพลาสติกดำ 1 ไร่ จะได้ผลผลิตข้าวพันธุ์ดี 620-650 กิโลกรัม นำออกขายได้ 25-30 บาท ต่อกิโลกรัม
เป็นความสำเร็จที่สมาชิกสหกรณ์ได้ร่วมกันปลูกข้าวในถุงพลาสติกดำ ทำให้มีเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีไว้ปลูกและขาย ขอบคุณทุกคำแนะนำจากศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุรินทร์ อดีตอาจารย์คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ขอบคุณสหกรณ์การเกษตรวัน วัน วัน จำกัด ที่เสริมสร้างโอกาสให้สมาชิกมีรายได้และมีความมั่นคงในการยังชีพ
ท่านที่ต้องการซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีไปปลูก หรือสอบถามเพิ่มได้ที่ คุณณชณฆ์ ตรงใจ สหกรณ์การเกษตรวัน วัน วัน จำกัด หมู่ที่ 6 ตำบลนาบัว อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ 32000 โทร. (061) 636-8591 ก็ได้ครับ
เผยแพร่ทางออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันพุธที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564
