หมอดินปราจีน คิดสูตรสารชีวภาพ แทนปุ๋ย-สารเคมี จนกลายเป็นอาชีพสร้างรายได้หลัก

คุณวันเพ็ญ สนลอย

หลังจากสัมผัสสารเคมีในสวนไม้ผลของตนเองมานาน ร่างกายอ่อนแอลงอย่างเห็นได้ชัด และช่วงปี 2540 เศรษฐกิจไม่ดีหากซื้อปุ๋ยใช้อย่างเดียว ต้นทุนการผลิตคงจะต้องสูง ไม่คุ้มกับผลผลิตที่ได้ จึงคิดเริ่มต้นสู่การคิดค้นผลิตสารชีวภาพไว้ใช้เอง

คุณวันเพ็ญ สนลอย หมอดินอาสาประจำจังหวัดปราจีนบุรี เล่าให้ฟังถึงจุดเริ่มต้นของการทดลองผลิตสารชีวภาพว่า เมื่อเริ่มผลิตสารชีวภาพ พื้นที่ทำสวนไม้ผลเพียง 3 ไร่ ของตน จึงกลายเป็นแปลงทดลองผิดทดลองถูกในการใช้สารชีวภาพที่ตนเองผลิตขึ้น ผ่านไป 4-5 ปี ก็ประสบความสำเร็จ

“สูตรสารชีวภาพทั้งหมด นำความรู้ที่ได้ศึกษาจากหน่วยงานต่างๆ มาประยุกต์ปรับสูตรให้ใช้ได้ในสวนของเรา เมื่อใช้แล้วดีก็แจกจ่ายให้เกษตรกรเอาไปทดลองใช้ แล้วประเมินผลว่าดีหรือไม่ เพื่อนำมาปรับปรุงอีกครั้ง” เจ้าตัวบอก

ปัจจุบันการผลิตสารชีวภาพกลายมาเป็นอาชีพหลักสร้างรายได้ให้แก่คุณวันเพ็ญ จากสวนเพียง 3 ไร่ เพิ่มขึ้นเป็น 18 ไร่ และสร้างรายได้ปีละเกือบ 2 ล้านบาท โดยมีสารชีวภาพที่คิดค้นไว้ทั้งหมด 14 สูตร เช่น เร่งโตผลขั้วเหนียว เร่งโตยอดใบ ฮอร์โมนไข่ ฮอร์โมนเร่งหวาน-สี เตรียมต้นสะสมอาหาร ป้องกันเชื้อรา น็อคหนอนและแมลง เป็นต้น และความภาคภูมิใจที่สุดของหมอดินอาสาหญิงคือ การได้เข้าเฝ้าฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งพระองค์ทรงสนพระทัยนำสารชีวภาพสูตรสมุนไพรผงไปทดลองใช้

ความรู้จากการคิดค้นด้วยตนเองที่ไม่อยากเก็บไว้คนเดียว คุณวันเพ็ญ ได้เผยแพร่ความรู้ให้แก่เกษตรกรผู้สนใจทั่วไป และนักเรียน โดยเป็นวิทยากรให้กับหน่วยงานของรัฐ สถาบันการศึกษา และภาคเอกชน เป็นที่ปรึกษาให้กับโรงเรียน เป็นคณะร่างหลักสูตรภูมิปัญญาท้องถิ่น และยังเปิดบ้านให้ผู้สนใจได้เข้ามาเรียนรู้การผลิตสารชีวภาพโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น

สูตรน้ำหมักชีวภาพตักไปผสมน้ำปล่อยรดต้นทุเรียน

ในช่วงที่ราคาปุ๋ยเคมีสูงขึ้นในขณะนี้ คุณวันเพ็ญ แนะนำว่า “ตอนนี้ปุ๋ยแพง ถ้าเกษตรกรรู้จักทำปุ๋ยน้ำชีวภาพ พด.2 ใช้เองก็สามารถอยู่ได้ ลดการใช้ปุ๋ยเคมี”?

สูตรปุ๋ยอินทรีย์น้ำ ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 สามารถทำใช้ได้เอง เป็นสูตรที่คุณวันเพ็ญ เรียกว่าสูตรรวมมิตร ซึ่งได้แนะนำให้เกษตรกรส่วนใหญ่ใช้และได้รับความนิยม

ส่วนผสมสำหรับผลิตปุ๋ยอินทรีย์น้ำ 200 ลิตร ประกอบด้วย
– กุ้ง หอย ปู ปลา 30 กิโลกรัม
– กากน้ำตาล 30 กิโลกรัม
– พืช ผัก ผลไม้ 20 กิโลกรัม
– หน่อกล้วย 1-2 หน่อ
– น้ำมะพร้าว น้ำซาวข้าว น้ำล้างหมู หรือปลา ใส่พอประมาณเกือบเต็มถัง สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 จำนวน 1 ซอง ขอรับได้จากสถานีพัฒนาที่ดินทุกจังหวัด

นำสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 ผสมน้ำคนให้เข้ากัน นำหน่อกล้วยมาสับให้ละเอียด นำกากน้ำตาล หรือใช้น้ำตาลทรายแดง หรือน้ำอ้อยใส่ลงในถัง 200 ลิตร เทสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 ลงในถัง นำกุ้ง หอย ปู ปลา และพืชผัก ผลไม้ สับใส่ลงไป คนให้เข้ากัน ปิดฝาหลวมๆ ตั้งไว้ในที่ร่ม หมักไว้ 3 เดือน จะได้ธาตุอาหารหลัก หมัก 6-9 เดือน จะได้ธาตุอาหารรอง และหมักไว้ 12 เดือน จะได้ธาตุอาหารเสริม หากเกิดกลิ่นเน่าเหม็นให้เติมกากน้ำตาล ประมาณ 5-10 กิโลกรัม ประมาณ 1 สัปดาห์ กลิ่นจะหอมขึ้น

การนำไปใช้ เมื่อเริ่มเตรียมดินปลูกให้ตัดหญ้าทิ้งไว้แล้วหมักด้วยปุ๋ยอินทรีย์น้ำอัตราส่วนผสม 20 ลิตร ต่อน้ำ 20 ลิตร หมักไว้ 3 เดือน หลังปลูกพืชแล้วฉีดทางดิน ในอัตรา 2 ลิตร ต่อน้ำ 200 ลิตร ทุกเดือน ช่วยเร่งการเจริญเติบโตของรากพืช ชักนำให้เกิดการงอกของเมล็ด เพิ่มการเจริญเติบโตและขยายตัวของใบและยืดตัวของลำต้น

นอกจากสูตรรวมมิตรแล้ว ยังมีการทำซุปเปอร์ พด.2 สูตรเปิดตาดอก และการทำยาไล่แมลงจากสมุนไพร ซึ่งสูตรเหล่านี้สามารถทำได้ง่าย และได้ถ่ายทอดให้แก่เกษตรกรตลอด ได้รับการยอมรับที่ดีหลังจากทดลองใช้ คุณวันเพ็ญบอกว่า “ไม่ได้ต้องการทำเพื่อขายเท่านั้น ใครไม่มีเงินหากสนใจจริงให้นำไปทดลองใช้ ถ้าได้ผลดีก็มาเรียนรู้ที่นี่ไม่ต้องเสียเงิน คิดว่าการได้ช่วยเหลือผู้ที่กำลังเดือดร้อนให้ลืมตาอ้าปากได้ เป็นความสุขของเรา”?

ในยุคที่ปัจจัยการผลิตทางการเกษตรกำลังปรับราคาสูงขึ้น ถึงเวลาแล้วหรือยังที่เกษตรกรต้องร่วมมือช่วยเหลือซึ่งกันและกัน คนมีความรู้ความสามารถต้องแสดงออกมาอย่างนี้…

หากสนใจเรียนรู้ การผลิตสารชีวภาพสูตรต่างๆ ติดต่อ คุณวันเพ็ญ สนลอย หมอดินอาสาประจำจังหวัดปราจีนบุรี บ้านเลขที่ 62/1 หมู่ที่ 5 ตำบลไม้เค็ด อำเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี โทร. (037) 405-026, (081) 803-4930