| ผู้เขียน | ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา |
|---|---|
| เผยแพร่ |
กล้วยหอมทอง เป็นผลไม้ที่นิยมปลูกกันแพร่หลาย จะปลูกจำนวนน้อยหรือจำนวนมาก ปลูกชนิดเดียวหรือปลูกแซมผสมผสานขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของแต่ละราย เพราะการพัฒนาคุณภาพกล้วยหอมทองจนเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวางของตลาดทั้งใน/ต่างประเทศ นับเป็นความสำเร็จอันดีเยี่ยม ถือเป็นบันไดอีกขั้นของวงการเกษตรไทย แล้วช่วยผลักดันให้ชาวบ้านตื่นตัวปลูกสร้างรายได้กัน
สำหรับ คุณโสฬส เดชมณี บ้านเลขที่ 38 หมู่ที่ 1 ตำบลศรีเวียงชัย อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี โทรศัพท์ 081-370-0105 ใช้กล้วยหอมทองพันธุ์พื้นเมืองที่ปลูกง่าย ทนทาน รสอร่อย สำหรับส่งขายตลาดนักท่องเที่ยว ทำให้มีรายได้เกือบ 20,000 บาท ต่อเดือน
ชาวศรีเวียงชัยคนนี้พกดีกรีปริญญาตรี คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง เมื่อปี 2528 แล้วทำงานอยู่กรุงเทพฯ ระยะหนึ่ง แต่พบว่ารายได้น้อยมากเมื่อเทียบกับค่าครองชีพ จึงตัดสินใจเดินทางกลับบ้านเกิดที่สุราษฎร์ธานีเพื่อยึดอาชีพใหม่ ได้ผ่านประสบการณ์อาชีพหลายอย่าง ไม่ว่าจะเลี้ยงเป็ด-ไก่ ผลิตหัวอาหารกุ้ง ปลูกชมพู่ ซึ่งล้วนประสบปัญหาหลายอย่าง จนกระทั่งมาจบที่การทำสวนปาล์มน้ำมันและทำสวนกล้วยหอมทอง
ปลูกกล้วยมีพื้นที่จำกัด
ทำไงให้ได้ผลผลิตคุณภาพและต่อเนื่อง
คุณโสฬส ปลูกกล้วยหอมทองมา 2 ปี ในพื้นที่ปลูกจำนวน 4 ไร่ ซื้อพันธุ์มาจากชาวบ้านในพื้นที่ราคาต้นละ 10 บาท เป็นกล้วยหอมพื้นเมือง มีชื่อว่า “หอมกาบดำ” มีคุณสมบัติต้นแข็งแรง ทนต่อโรค รสชาติอร่อย
ความจริงโดยหลักวิชาการเมื่อปลูกกล้วยไปหลายรุ่นแล้วต้องรื้อแปลงทิ้ง แล้วควรย้ายไปปลูกแปลงใหม่เพราะป้องกันการสะสมโรค แต่การมีพื้นที่จำกัดจึงทำให้คุณโสฬสจำเป็นต้องหาวิธีปลูกกล้วยในสวนเพื่อให้ได้ผลผลิตจำนวนมากที่มีคุณภาพ แล้วต้องมีผลผลิตตลอดทั้งปีเพื่อส่งลูกค้าอย่างต่อเนื่องด้วย
ขุดหลุมให้ลึกชะลอโคนโผล่เร็ว ปล่อยหน่อใหม่ขึ้นให้สมบูรณ์
ดังนั้น คุณโสฬส จึงใช้วิธีขุดหลุมขนาด 50 คูณ 50 เซนติเมตร แล้วนำหน่อพันธุ์ลงปลูก ซึ่งหลุมปลูกที่มีความลึกขนาดนี้ช่วยป้องกันไม่ให้โคนโผล่ขึ้นมาเร็ว ทำให้ได้หน่อกล้วยใหม่แตกขึ้นมาได้อีกจำนวนมาก แล้วคัดเลือกหน่อที่สมบูรณ์ไว้สัก 3 หน่อ ต่อหลุม สำหรับใช้ให้ผลผลิตเป็นรุ่นๆ ต่อไป ควรกำหนดให้แต่ละหน่ออยู่ห่างกัน จะช่วยให้มีความสมบูรณ์ดี โดยหน่อพันธุ์แต่ละรุ่นจะทยอยให้ผลผลิตไปจนกระทั่งถึงรุ่น 4 ซึ่งเป็นรุ่นสุดท้ายของชุดนี้ จากนั้นนำหน่อพันธุ์ใหม่ที่คัดเลือกไว้แล้วมาปลูกแทรกระหว่างต้นในสวนเดียวกัน เพื่อให้เจริญเติบโตเป็นชุดใหม่แล้วให้เลือกหน่อพันธุ์อีกชุดเพื่อจะให้ผลผลิตได้ต่อเนื่อง
ดูแลบริเวณรอบสวนให้สะอาด ทำให้โปร่ง ลดปัญหาโรค/แมลง
ระยะปลูกกำหนดไว้ 2 คูณ 2 เมตร ใน 1 ไร่ปลูกได้ 400 ต้น ก่อนปลูกรองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกเล็กน้อยผสมปุ๋ยฟอสเฟต สูตร 0-3-0 เพื่อต้องการกระตุ้นราก แล้วช่วยทำให้ต้นโตเร็ว จากนั้นระหว่างดูแลใส่ปุ๋ยสูตรเสมอ 15-15-15 จำนวน 2 ขีด ต่อต้น ต่อเดือน โดยในช่วงต้นเล็กจะใส่ไว้ที่โคน พอต้นโตขึ้นจะหว่านไปทั่วแปลง
คุณโสฬส ชี้ว่า ในช่วงไว้ผลต้องดูแลตัดแต่งกิ่ง ก้าน ใบ แล้วดูแลบริเวณรอบสวนให้สะอาด ขณะเดียวกัน เมื่อเริ่มมีผลจะต้องตัดแต่งผลแล้วสังเกตโรค/แมลง ทั้งนี้ การไว้ผลผลิตจะดูจากความสมบูรณ์ของต้นและใบ เพราะหากต้นใดมีใบน้อยจะไม่เก็บไว้มาก เนื่องจากใบมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของผล นอกจากนั้น จะต้องทำให้สวนโปร่ง แดดส่องถึง เพื่อป้องกันโรคเชื้อราอย่างใบจุด อีกทั้งยังใช้ใบกล้วยเสียตัดออกแล้ววางเรียงไว้ในสวนช่วยป้องกันไม่ให้มีวัชพืชขึ้น
ลงทุนระบบน้ำครั้งเดียว ใช้ไปได้ยาว ทุ่นเงินค่าแรง เพิ่มความรวดเร็วได้มาก
เจ้าของสวนกล้วยหอมทองรายนี้มองว่าการทำสวนกล้วยหอมในพื้นที่ไม่มาก ไม่จำเป็นต้องใช้แรงงานประจำ หากจะจ้างคงเป็นในช่วงตัดผลผลิตเท่านั้น เหตุนี้ภารกิจในสวนจึงมีเพียงคนเดียวที่รับผิดชอบ ดังนั้น จึงคิดประดิษฐ์เครื่องสูบน้ำอัตโนมัติแล้วออกแบบวางระบบจ่ายน้ำตามจุดต่างๆ เองด้วยการเปิด-ปิดอัตโนมัติ โดยศึกษาการผลิตเครื่องสูบแบบแรงดันจากในยูทูปทั้งที่ตัวเองไม่มีความรู้ด้านช่างแต่อย่างใด เพื่อเป็นการลดภาระงานในสั้นลง รวดเร็ว สามารถทำงานอย่างอื่นได้พร้อมกัน
“ระบบการจ่ายน้ำจะเปิด-ปิดในแต่ละโซนไว้เองด้วยการตั้งเวลาไว้ 10-15 นาที ต่อครั้ง ในพื้นที่ปลูกจำนวน 4 ไร่ ใช้ทุนทำเครื่องสูบน้ำและระบบน้ำทั้งสวนประมาณ 80,000 บาท ถือเป็นการลงทุนระยะยาวที่คุ้มค่า เครื่องสูบน้ำที่คิดประดิษฐ์เองนี้มักใช้งานมากในยามจำเป็น อย่างในช่วงหน้าแล้งหรือฝนทิ้งช่วงเท่านั้น เนื่องจากโดยธรรมชาติทางภาคใต้มีปริมาณน้ำฝนมากกว่าที่อื่น จึงต้องการควบคุมความชื้นในดินไม่ให้มีปริมาณน้ำมากเกินไปจนเสี่ยงต่อการเกิดโรค”
นอกจากนั้นแล้ว ยังป้องกันความผิดพลาดจากการนับเวลาให้กล้วยมีความแก่พร้อมตัดเก็บได้พร้อมกัน ด้วยการผูกริบบิ้นสีไว้ที่แต่ละเครือเพื่อระบุถึงวันที่ครบกำหนดต้องตัด ซึ่งจะทำเครื่องหมายทุกสัปดาห์ละ 1 สี โดยคำนวณให้ผลกล้วยมีความสมบูรณ์ประมาณ 70-80 เปอร์เซ็นต์ แล้วสุกพอดีเมื่อนำไปส่งถึงมือลูกค้า
ส่งขายตามแหล่งท่องเที่ยวบนเกาะ รสชาติอร่อย ถูกใจลูกค้า
ผลผลิตจะทยอยตัดขายได้เรื่อยๆ ตลอดทั้งปี โดยตัดได้สัปดาห์ละ 30-50 เครือ การตัดผลผลิตจะรีบร้อนไม่ได้ ต้องรอให้ก้านเครือยาวก่อน เพราะมิเช่นนั้นจะมีเชื้อราเข้าไปที่ก้านเครือแล้วลุกลามไปยังผล แนวทางนี้ทำให้ลูกค้ามักชอบกล้วยหอมทองที่สวนคุณโสฬส เพราะผลสวย น้ำหนักดี และรสชาติอร่อย
“ตัดขายเป็นหวี ขายตามน้ำหนัก จะตัดขายทุกสัปดาห์ประมาณครั้งละ 30-50 เครือ ได้น้ำหนักประมาณ 300-400 กิโลกรัม ขายราคากิโลกรัมละ 12 บาท จึงมีรายได้อย่างต่ำประมาณ 4,000 บาท ต่อสัปดาห์ สมัยเริ่มแรกนำกล้วยไปขายให้กับสหกรณ์เพื่อส่งต่อไปขายที่ญี่ปุ่น และพบว่ามีขั้นตอนยุ่งยาก จึงมาขายให้กับพ่อค้าที่รับซื้อเพื่อส่งไปขายที่เกาะสมุย, เกาะพงัน ให้แก่รีสอร์ตและโรงแรม ทั้งนี้ คนรับซื้อต้องมารับเองที่สวน”
กล้วยหอมทองคุณโสฬสไม่ได้ห่อ โดยให้เหตุผลอย่างแรกว่าไม่ได้ส่งไปขายต่างประเทศจึงไม่จำเป็นต้องทำผลสวย อีกอย่างคือในพื้นที่ปลูกกล้วยมีลมแรงตลอดเวลา การห่อจะทำให้กระดาษไปสัมผัสเสียดสีกับผิวเปลือกทำให้เสียหายเป็นแผล อย่างไรก็ตาม กล้วยจะต้องห่อเฉพาะก่อนวันตัดเพื่อป้องกันไม่ให้ผิวเสียหายระหว่างการตัดเก็บและการขนย้าย
คุณโสฬสนับเป็นชาวสวนที่ประสบความสำเร็จจากการทำเกษตรเป็นอย่างดี สามารถบริหารจัดการสวนเกษตรได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วยแนวคิดที่มีความสร้างสรรค์ คิดค้นเทคโนโลยีการเกษตรเพื่อนำมาใช้ลดต้นทุน ลดเวลา ทำให้เกิดความรวดเร็ว ช่วยให้มีรายได้เพิ่ม สามารถผลิตกล้วยหอมทองได้อย่างมีคุณภาพ สิ่งเหล่านี้ทำให้ได้รับตำแหน่งรองชนะเลิศอันดับ 2 เกษตรกรดีเด่น สาขาอาชีพทำสวนระดับประเทศ ปี 2560
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก วันศุกร์ที่ 13 กันยายน พ.ศ.2562
สำหรับแฟนๆ นิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน หากต้องการนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านรายปักษ์ ส่งตรงถึงบ้าน รวดเร็วทันใจอ่านได้ในทุกๆ 15 วัน สามารถสมัครสมาชิกได้ที่ คลิกลิ้ง https://shorturl.asia/0zJwQ 📲- Line: @matichonbook หรือ สำนักพิมพ์มติชน เลขที่ 12 ถนนเทศบาลนฤมาล หมู่บ้านประชานิเวศน์ 1 แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900 ติดต่อฝ่ายขาย 02-589-0020 ต่อ 3354
