3 เทคนิคเพาะต้นกล้า “มะละกอ” ให้มีอัตรางอกสูง

การเริ่มต้นการปลูก “มะละกอ” นั้น ก็จะต้องเริ่มจากการเพาะกล้ามะละกอเสียก่อน ดังนั้น ผู้เขียนจึงนำประสบการณ์ ที่นักวิชาการแนะนำหรือจากที่นำไปปฏิบัติเองในการเพาะเมล็ดมะละกอมานำเสนอให้ผู้ที่สนใจนำไปใช้เป็นแนวทางในเรื่องของการเพาะกล้า เนื่องจากมะละกอทุกสายพันธุ์ใช้วิธีการเพาะกล้าเหมือนกัน

สำหรับเคล็ดลับการเพาะเมล็ดมะละกอให้งอกดีและสม่ำเสมอ รศ.ดร. กวิศร์ วานิชกุล ได้ให้ข้อมูลไว้ว่า “การเพาะเมล็ดมะละกอให้งอกดีสม่ำเสมอนั้น ให้นำเมล็ดมะละกอแช่น้ำ 1-2 วัน โดยในช่วงวันแรกให้เปลี่ยนน้ำอย่างน้อย วันละ 1 ครั้ง หลังจากนั้นให้เปลี่ยนน้ำถี่ขึ้น เนื่องจากเมล็ดมะละกอมีการหายใจมากขึ้น ทำให้ออกซิเจนในน้ำเหลือน้อยลง หากแช่น้ำแล้วไม่เปลี่ยนน้ำเลย ก็จะเหลือออกซิเจนในน้ำน้อย เมล็ดมะละกอนั้นก็จะเกิดการหมักจนเน่าได้

และวันที่ 3 อาจนำเมล็ดมะละกอนั้นห่อด้วยผ้าเปียกน้ำและมีการพรมน้ำอยู่เรื่อยๆ ก็ได้ หากแช่เมล็ดมะละกอในน้ำดังกล่าวแล้ว จะทำให้ได้ต้นกล้ามะละกอที่งอกได้ดีและโตสม่ำเสมอกัน”

เมล็ดมะละกอที่บ่มในผ้าชื้นจะเริ่มทยอยงอก
ใช้ไม้แทงวัสดุปลูกให้เป็นหลุม
ใช้คีมหนีบเมล็ดมะละกอที่รากงอกลงหลุม ระวังอย่าให้รากหัก

หรือหากจะลดความยุ่งยากและยังไม่มีความชำนาญในการเพาะกล้า บางท่านก็อาจจะเลือกใช้วิธีของศูนย์พันธุ์พืชเพาะเลี้ยง จังหวัดสุพรรณบุรี แนะนำว่า ให้แช่เมล็ดพันธุ์มะละกอในน้ำอุ่น (น้ำเย็น 1 ส่วน ผสมกับ น้ำร้อน 1 ส่วน = น้ำอุ่น) ทิ้งไว้ 1 คืน เช้าขึ้นมานำเมล็ดมะละกอ หยอดลงถุงดำขนาดเล็กที่เตรียมไว้ โดยอาจจะใช้วัสดุ เช่น ขี้เถ้าแกลบดำ 1 ส่วน ผสมกับปุ๋ยหมัก หรือ ดิน 1 ส่วน หยอดเมล็ดมะละกอ ถุงละ 3-5 เมล็ด

จากนั้นรดน้ำที่ผสมยาป้องกันกำจัดเชื้อรา เช่น เมทาแลคซิล รดให้เพื่อช่วยป้องกันกำจัดโรครากเน่าโคนเน่า วางถุงดำไว้ใต้ซาแรนพรางแสง 60% รดน้ำทุกเช้า วันละ 1 ครั้ง จากนั้น 7-10 วัน เมล็ดมะละกอจะเริ่มงอก เมื่อมีใบจริงได้ 2 ใบ ให้เอาซาแรนออก ให้ต้นกล้าได้รับแสงแดดเต็มที่ เพื่อเป็นการปรับตัว จากนั้นประมาณ 2 สัปดาห์ ต้นกล้ามะละกอก็สามารถย้ายปลูกลงแปลงไว้ได้

นำเมล็ดแช่น้ำอุ่น 1 คืน ก่อนนำไปหยอดเพาะลงถุงดำ

การเพาะเมล็ดแบบอบในกระติก เมื่อนำเมล็ดที่ต้องการจะเพาะเมล็ดมาแช่น้ำ ราว 24 ชั่วโมง โดยให้เปลี่ยนน้ำทุกๆ 2 ชั่วโมง เปลี่ยนในช่วง 8 ชั่วโมงแรก และทุกครั้งที่เปลี่ยนน้ำ ให้ช้อนเมล็ดมะละกอที่ลอยน้ำทิ้งไปด้วย เมื่อแช่เมล็ดครบ 24 ชั่วโมง ให้นำเมล็ดพันธุ์มะละกอห่อด้วยผ้าเปียกหมาดๆ จากนั้นเอาผ้าที่ห่อเมล็ดมะละกอใส่ใน “กระติกน้ำ” โดยอุณหภูมิในกระติกจะค่อนข้างร้อนและชื้น เหมาะอย่างยิ่งแก่การงอกของเมล็ดเป็นอย่างมาก

จากนั้นราว 5-7 วัน เมล็ดมะละกอจะเริ่มทยอยงอก เราก็ทยอยย้ายเมล็ดที่ออกรากปลูกลงถุงดำทุกๆ วันจนหมด

นำเมล็ดมาซาวล้าง 2-3 น้ำ ให้สะอาดก่อนแช่น้ำทิ้งไว้ในน้ำสุดท้าย
แช่เมล็ดมะละกอทิ้งไว้ให้ดูดน้ำ
หมั่นเปลี่ยนน้ำ ทุกๆ 2-3 ชั่วโมง
เมื่อแช่น้ำผ่านไปราว 24 ชั่วโมง ก็จะนำขึ้นมาห่อด้วยผ้าสะอาดที่เปียกบิดน้ำหมาดแล้ว
นำผ้าที่ห่อเมล็ดมะละกอใส่กระติกน้ำ
วางไว้ในห้องที่ร้อนอบอ้าว บ่มทิ้งไว้ในกระติกน้ำ

 

การเพาะเมล็ดมะละกอในตะกร้าแกลบดำ เมื่อนำเมล็ดที่ต้องการจะเพาะเมล็ดมาแช่น้ำ ราว 24 ชั่วโมง โดยให้เปลี่ยนน้ำทุกๆ 2 ชั่วโมง เปลี่ยนในช่วง 8 ชั่วโมงแรก และทุกครั้งที่เปลี่ยนน้ำ ให้ช้อนเมล็ดมะละกอที่ลอยน้ำทิ้งไปด้วย เมื่อแช่เมล็ดครบ 24 ชั่วโมง ก็ให้นำเมล็ดมะละกอไปเพาะในตะกร้าพลาสติกแบบสี่เหลี่ยม ที่มีรูขนาดเล็ก รองก้นตะกร้าด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์ ที่ใช้มีดหรือไม้แทงกระดาษหนังสือพิมพ์ให้เป็นรูสัก 10 รู เพื่อช่วยในการระบายน้ำ

จากนั้นใส่แกลบดำลงในตะกร้า ให้แกลบดำ มีความสูงประมาณ 4-5 เซนติเมตร จากนั้นให้นำเมล็ดพันธุ์มะละกอมาโรยให้ทั่วบนขี้เถ้าแกลบดำ โรยให้มีความหนาแน่นพอประมาณ จากนั้นให้กลบปิดเมล็ดพันธุ์ด้วยแกลบดำบางๆ หนาสัก 1-2 เซนติเมตร รดน้ำด้วยกระบอกฉีดน้ำจะดีกว่าการใช้สายยางรดน้ำ เพราะจะทำให้เมล็ดมะละกอกระเด็นหรือโผล่พ้นวัสดุปลูก เพราะแรงกระแทกของน้ำจากสายยาง จากนั้นราว 5-7 วัน เมล็ดมะละกอจะเริ่มทยอยงอก เราก็ทยอยย้ายเมล็ดที่ออกรากปลูกลงถุงดำทุกๆ วัน จนหมด หรือหากเมล็ดพันธุ์มะละกองอกพร้อมเพรียงกันดี ก็สามารถย้ายปลูกพร้อมๆ กันทั้งตะกร้าเลยก็ได้

.ปูรองพื้นตะกร้าด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์
ใส่วัสดุขี้เถ้าแกลบดำ หนาสัก 5 เซนติเมตร
โรยเมล็ดมะละกอให้ทั่วตะกร้า
กลบเมล็ดมะละกอด้วยขี้เถ้าแกลบบางๆ