| เผยแพร่ |
|---|
ในปีงบประมาณ 2562 ที่ผ่านมา กรมส่งเสริมการเกษตรได้ดำเนินการโครงการ พัฒนางานส่งเสริมการเกษตรเชิงพื้นที่ โดยนำร่องในพื้นที่ 6 จุด ทั่งประเทศ เป็นการคัดเลือกพื้นที่นำร่อง จาก เขต ละ 1 จุด โดยมุ่งเน้นการต่อยอด แก้ไขปัญหาด้านการเกษตร ในลักษณะการยึดพื้นที่สินค้า และต่อยอดจากกลุ่มเกษตรกรที่มีความเข้มแข็ง มีการขับเคลื่อนกิจกรรมการดำเนินงานมาอย่างต่อเนื่อง ในการนี้สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 5 จังหวัดสงขลา โดย นายสุพิท จิตภักดี ผู้อำนวยการส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 5 จังหวัดสงขลา ประธานคณะทำงานโครงการฯ คณะที่ 5 ได้พิจารณาคัดเลือก แปลงใหญ่มังคุดอำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นพื้นที่ดำเนินการโครงการดังกล่าว
นายสมโชค ณ นคร เกษตรจังหวัดนครศรีธรรมราช รองประธานคณะทำงานโครงการฯ ได้ให้ข้อมูลว่ากลุ่มแปลงใหญ่มังคุดอำเภอลานสกา มีสมาชิก 102 ราย พื้นที่เพาะปลูกมังคุด 737 ไร่ ดำเนินการพัฒนาคุณภาพและรวบรวมผลผลิตมังคุดให้แก่สมาชิก เพื่อจำหน่ายผลผลิตในรูปแบบการประมูลราคา และอื่นๆ
และจากการจัดทำเวทีชุมชนเพื่อวิเคราะห์ประเด็นปัญหา และความต้องการในการพัฒนาเพื่อจัดทำแผนพัฒนาตามโครงการและกิจกรรมของชุมชน พบว่าในฤดูกาลเก็บเกี่ยวผลผลิต ปี 2562 สัดส่วนทางการผลิตและการตลาด เกษตรกรโดยเฉลี่ยสามารถผลิตมังคุดคุณภาพเพื่อการส่งออก ได้ร้อยละ 54 อีกร้อยละ 46 เป็นมังคุดด้อยคุณภาพ เพื่อการบริโภคภายในประเทศ ซึ่งมังคุดคุณภาพส่งออกในฤดูกาลปกติ สามารถจำหน่ายได้ในราคา 35-65 บาท/กก. และผลผลิตด้อยคุณภาพ สามารถจำหน่ายได้ในราคา 8-30 บาท/กก. จะเห็นได้ว่าเกษตรกรสูญเสียรายได้จากการที่มีปริมาณผลผลิตด้อยคุณภาพในแต่ละฤดูกาลในสัดส่วนที่สูงมาก
จากการวิเคราะสถานการณ์ข้างต้น คณะทำงานฯโครงการ จึงเล็งเห็นความสำคัญในการแก้ไขปัญหาเร่งด่วนในการเพิ่มมูลค่าผลผลิตมังคุดโดยมุ่งเน้นไปที่การจัดการผลผลิตมังคุดด้อยคุณภาพ และมังคุดที่ตกหล่นซึ่งเป็นของเสียในกระบวนการผลิต ให้เข้าสู่กระบวนการแปรรูป เพิ่มมูลค่า สร้างรายได้เพิ่มให้แก่เกษตรกร อันจะส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจฐานรากของอำเภอลานสกาในวงกว้าง โดยผ่านกระบวนการกิจกรรมต่างๆ โดยมีการแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารโครงการระดับพื้นที่ ประกอบด้วย ผู้แทนเกษตรกรแปลงใหญ่มังคุดอำเภอลานสกา ผู้แทนจากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่ ที่มีส่วนได้เสีย และ เกษตรกรรุ่นใหม่ young smart farmer เป็นกลไกหลักในการขับเคลื่อนกิจกรรมต่างๆ ดังนี้
กิจกรรมต้นน้ำ ดำเนินกิจกรรมเพาะกล้ามังคุด เป้าหมายการผลิต 30,000 ต้น โดยมุ่งเน้นให้สมาชิกตามกิจกรรม นำมังคุดที่ตกหล่น เป็นของเสียในกระบวนการผลิต นำมาเพิ่มมูลค่าโดย แกะเอาเมล็ดมังคุดมาเพาะเป็นต้นกล้า เพื่อการจำหน่าย อีกทั้งยังนำส่วนของเปลือกตากแห้ง เพื่อจำหน่ายเป็นเลือกมังคุดตากแห้ง ซึ่งมีผู้รวบรวมเข้าสู่อุคตสาหกรรมแปรรูปเป็น สบู่ แชมพู ครีมบำรุงพิว จากมังคุด เป็นต้น
กิจกรรมกลางน้ำ ดำเนินกิจกรรมการแปรรูป โดยมีกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ที่เป็นเครือข่ายของกลุ่มแปลงใหญ่ เข้ามาดำเนินการ แปรรูปมังคุด เป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ประกอบด้วย ไวน์มังคุด มังคุดกวน มังคุดลอยแก้ว และถ่านมังคุด (การผลิตถ่านมังคุดยังได้ผลผลิตพลอยได้เป็นน้ำส้มควันไม้ ให้เกษตรกรสามารถนำกลับไปใช้ในการลดการระบาดของแมลงศัตรูพืชในสวนได้อีกด้วย และเป็นการลดการใช้สารเคมี)
กิจกรรมปลายน้ำ ดำเนินกิจกรรมเชื่อมโยงการท่องเที่ยวเชิงเกษตร โดยพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร จำนวน 6 จุด ประกอบด้วย 1. สวนมังคุดโบราณ ณ ลานสกา 2. สวนปู่ย่า โฮมสเตย์ 3. สวนผลไม้ลุงชัย 4. บ้านสวนครูวันดี 5. สวนบ้านพ่อบ้านแม่ และ 6. สวนสร้างบุญ โดยเข้าไปพัฒนาปรับปรุงภูมิทัศน์ของแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรทั้ง 6 จุด เชื่อมโยงกับแหล่งท่องเที่ยวหลักของอำเภอลานสกา อาทิ หมู่บ้านคีรีวง, น้ำตกกะโรม, น้ำตกวังไทร, วังโบราณ ลานสกา เป็นต้น และประชาสัมพันธ์เส้นทางการท่องเที่ยวดังกล่าว เพื่อให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มจากการให้บริการ และจำหน่ายผลผลิตทั้งสดและแปรรูปแก่นักท่องเที่ยว
นายไชยพงค์ ทะนันชัย นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ สำนักงานเกษตรอำเภอลานสกา เกษตรตำบลเจ้าของพื้นที่ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า จากการดำเนินการตามโครงการ สามารถกระจายผลประโยชน์แก่ชุมชน ผ่านวิสาหกิจชุมชน จำนวน 6 กลุ่ม แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร จำนวน 6 จุด ครอบคุลม 4 ตำบล ของอำเภอลานสกา มีเกษตรกรร่วมกิจกรรมตามโครงการ กว่า 145 ราย เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ มีช่องทางการในการบริหารจัดการมังคุดของตนเองได้อย่างหลากหลาย สามารถสร้างรายได้เพิ่มจากมังคุดที่ด้อยคุณภาพ และเป็นของเสียในกระบวนการผลิต และสามารถพัฒนาเป็นต้นแบบให้แก่ชุมชนอื่นๆ ด้านการเพิ่มมูลค่าผลผลิตอย่างครบวงจร ได้ต่อไปในอนาคต
