ยอ แก้ลมพัดขึ้น รักษากรดไหลย้อน

คอลัมน์ พืชใกล้ตัว โดย ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว ในอภัยภูเบศรสาร ปีที่ 10 ฉบับที่ 115 เดือนมกราคม พ.ศ. 2556 ระบุว่า อภัยภูเบศร มีสมุนไพรเด็ดๆ มาต่อกรกับโรคกรดไหลย้อน และกระดูกพรุน อย่างดีเยี่ยม ไม่น้อยหน้ายาแผนปัจจุบัน

โรคกรดไหลย้อน หรือที่ภาษาอังกฤษ เรียกว่า Gastroesophageal reflux disease, GERD เป็นโรคที่มีการไหลย้อนของน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อหลอดอาหาร และบริเวณลำคอ ทำให้มีอาการแสบลิ้นปี่ คล้ายเป็นโรคกระเพาะเรื้อรัง โรคนี้เกี่ยวข้องกับความผิดปกติของการทำหน้าที่ของกล้ามเนื้อหูรูดที่อยู่ตรงส่วนล่างของหลอดอาหาร ผู้ที่เป็นโรคกรดไหลย้อนนั้น กล้ามเนื้อหูรูดตรงส่วนล่างของหลอดอาหารนี้จะหย่อนสมรรถภาพ ทำให้มีน้ำย่อยไหลย้อนขึ้นไปที่หลอดอาหารมากกว่าปกติ

การรักษาผู้ป่วยโรคนี้มักจะเน้นการใช้ยาจำพวกที่ไปลดการสร้างกรด ร่วมกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม แต่ก็มักจะพบว่าการรักษาไม่ได้ผล ต้องมีการปรับเปลี่ยนยาที่ใช้ไปเรื่อยๆ จนมีคำถามว่า ยาสมุนไพรจะสามารถเป็นอีกทางเลือกของผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้หรือไม่ งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ พบว่า ยอนั้น สามารถลดการอักเสบของหลอดอาหารจากการไหลย้อนของกรดได้ผลดีพอๆ กับยามาตรฐานที่ใช้ในการรักษากรดไหลย้อนคือ รานิติดีน (ranitidine) และ แลนโซพราโซล (lansoprazole) เนื่องจากมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ต้านการหลั่งของกรด ต้านการเกิดแผล และทำให้การบีบตัวของระบบทางเดินอาหารดีขึ้น โดยมีผลต่อระบบประสาทที่เกี่ยวข้องโดยตรง และยังมีรายงานว่า สามารถเพิ่มการดูดซึมของรานิติดีนอีกด้วย นับเป็นครั้งแรกของประเทศไทยที่พบว่า ยอมีแนวโน้มจะรักษากรดไหลย้อนได้

ก่อนที่ผู้เขียนจะอ่านงานวิจัย พี่ต้อม ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร ได้เล่าให้ฟังอยู่เรื่อยๆ ว่า สมัยที่พี่ต้อมไปเดินป่ากับหมอยาเมื่อ 20 ปีที่แล้ว หมอยาบอกว่า ลูกยอ แก้ลมพัดขึ้น ตอนนั้นก็ไม่เข้าใจว่าลมพัดขึ้นคืออะไร แต่พอมาศึกษาทฤษฎีการแพทย์แผนไทยก็เข้าใจว่า ลมที่หมอยาบอกคือ การเคลื่อนไหว การที่กรดไหลย้อนขึ้นมาได้ ก็เพราะลมพัดขึ้นมา และได้ลองแนะนำผู้ป่วยหลายรายไปใช้ก็ได้ผลดี ทางโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรจึงมีแผนการจะทำวิจัยศึกษาประสิทธิภาพของยาจากลูกยอและขมิ้นชันในการรักษาโรคกรดไหลย้อน ขณะนี้ทางโรงพยาบาลกำลังดำเนินการในเรื่องการควบคุมคุณภาพลูกยอ โดยใช้ตัวบ่งชี้ (Marker) คือ สโคโปเลติน (scopoletin) หลังจากควบคุมคุณภาพแล้ว ก็มีแผนการวิจัยต่อในผู้ป่วยที่เป็นโรคกรดไหลย้อน โดยใช้สมุนไพรลูกยอร่วมกับขมิ้นชันต่อไป เนื่องจากงานวิจัยเบื้องต้นที่สนับสนุนว่ายอใช้รักษากรดไหลย้อนได้ ช่วยให้กระเพาะบีบเคลื่อนตัวได้ดีขึ้น ทำให้อาการเคลื่อนจากกระเพาะอาหารไปสู่ลำไส้เล็กได้ดีขึ้น และการที่ยอมีรสร้อนช่วยย่อยอาหาร ทำให้อาหารไม่ตกค้าง ไม่เกิดลมในกระเพาะอาหาร ลดการเกิดแรงดันที่ทำให้กรดไหลย้อน ส่วนขมิ้นชันนั้น ช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหาร ลดอาการท้องอืดและช่วยขับน้ำดีเพื่อย่อยไขมัน ทำให้อาหารไม่ตกค้างในกระเพาะอาหารและลำไล้เล็ก

ส่วนผู้ที่มีปัญหากรดไหลย้อนจะนำสูตรนี้ไปใช้ก็ได้นะคะ ไม่สงวนลิขสิทธิ์ค่ะ เพราะเราอยากให้คนไทยพึ่งตนเองได้

 

Advertisement