สวนปรง ที่ใหญ่สุดในโลก

ปรง (Cycad) เป็นพืชโบราณที่ยังหลงเหลืออยู่ โดยเป็นพันธุ์พืชโบราณที่เกิดก่อนยุคไดโนเสาร์ มีมานานมากกว่า 300 ล้านปี พบได้ทั่วทุกมุมโลก แต่พบต้นปรงตามธรรมชาติได้มากสุดแถบเส้นศูนย์สูตร ปรงเป็นพืชที่มีขนาดเล็ก คล้ายกับใบของปาล์ม แต่การเรียงตัวของใบนั้นคล้ายกับเฟิร์นข้าหลวง คือมีการเรียงตัวอยู่รอบๆ ศูนย์กลางของลำต้น ต้นปรงมีเมล็ดแต่ไม่มีดอก

ต้นปรง จัดแสดงร่วมกับไดโนเสาร์

นักพฤกษาศาสตร์ได้แบ่งสายพันธุ์ปรงไว้ 3 วงศ์ ได้แก่

  1. Cycadaceae
  2. Stangeriaceae
  3. Zamiaceae

ปรง ส่วนใหญ่อยู่ในตระกูล Cycadaceae เป็นพืชเมล็ดเปลือย (gymnosperm) ปรงเป็นพืชที่เลี้ยงง่าย เจริญเติบโตช้ามาก คือ 1 ปี จะเกิดใบเพียงแค่ใบเดียวเท่านั้น ปรงสามารถทนต่อการขาดน้ำได้เป็นอย่างดี และถ้าขาดน้ำนานๆ ใบของปรงจะแห้งเหี่ยวตายไป แต่พอได้รับน้ำอีกครั้งใบก็จะเกิดขึ้นมาใหม่อีกครั้งหนึ่ง

พันธุ์ไม้หายาก ปรง Cycas edentata

ต้นปรง king of garden 

ต้นปรงเป็นพันธุ์ไม้ที่มีความสวยงามเมื่อปลูกอยู่ในสวน บางประเทศเรียกต้นปรงว่า king of garden ต้นปรงมีลักษณะเด่นสำคัญคือ ความสวยของใบ (form) รูปแบบการบิดของใบ (twisted) ความสมบูรณ์ (healthy) สีอันโดดเด่นของใบ(colour) นักจัดสวนทั่วโลกจึงนิยมปลูกต้นปรงกันอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะต้นปรง วงศ์ Encephalartos hirsutus ที่ถูกยกย่องว่าเป็น King of Blue Leaf

ปรงสกุล Encephalartos มีประมาณ 60 ชนิด ส่วนใหญ่พบทางฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปแอฟริกา ในแวดวงคนรักต้นปรงต่างยอมรับว่า ตระกูลปรง Encephalartos จากแอฟริกาใต้ มีความสวยงามโดดเด่นที่สุด เป็นที่ต้องการของนักสะสมพันธุ์ไม้ทั่วโลก พันธุ์ปรงยอดนิยมที่ขายดี ได้แก่ ปรงใบสีฟ้า และปรงใบสีเขียวที่หายาก โดยประเมินราคาซื้อขายกันเป็นเซนติเมตร ที่มีเป็นมูลค่ากว่า 2,000 บาทขึ้นไป

คุณโต้ง และ Anders J Lindstrom นักพฤกษศาสตร์สวนนงนุชพัทยา

แนะจัดสวนด้วยต้นปรง

โดยธรรมชาติแล้ว ต้นปรง เป็นพันธุ์ไม้ที่ดูแลรักษาง่าย ชอบแสงแดดจัด เป็นพืชที่ทนต่อการขาดน้ำ ต้องการน้ำพอประมาณ สามารถปลูกได้ในดินแทบทุกชนิด แต่จะเจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนทราย ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักบริเวณโคนต้น ปีละ 2 ครั้ง สามารถขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดและการแยกหน่อ ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรคและแมลงมารบกวน จะมีก็แต่แมลงจำพวกไรแดงและเพลี้ยหอย ซึ่งสามารถดูแลป้องกันกำจัดได้ โดยใช้สารเคมีประเภทดูดซึมเพราะปรงมีใบเล็กและลื่น

คุณโต้ง หรือ คุณกัมพล ตันสัจจา ประธานสวนนงนุชพัทยา แนะนำให้คนไทยใช้ปรงในการจัดสวนสวย เพราะต้นปรงเป็นไม้ประดับที่ดีที่สุด เติบโตช้า แถมเป็นพันธุ์ไม้ที่อยู่ในประวัติศาสตร์โลกตั้งแต่ยุคไดโนเสาร์ จึงอยากให้คนไทยปลูกต้นปรงประดับในบ้านเรือน

คุณโต้ง กับปรงต้นสวย ที่เหมาะกับการจัดสวน
คุณโต้ง พาเยี่ยมชมอาณาจักรต้นปรงในสวนนงนุชพัทยา

คุณโต้ง พาไปชมปรงสกุล Cycas วงศ์ Cycadaceae เป็นพืชดึกดำบรรพ์สายพันธุ์ที่เคยครอบครองโลกในยุค 280 ล้านปีก่อน ปัจจุบันพบมากในแถบเส้นศูนย์สูตร พืชในสกุลนี้มีลำต้นเตี้ยๆ เป็นรูปทรงกระบอก ที่ล้อมรอบด้วยฐานก้านใบ ใบออกเป็นกระจุกที่ยอดของลำต้น มีดอกหรืออวัยวะสืบพันธุ์แยกเพศอยู่กันคนละต้น เรียกว่า โคน (Cone) ดอกเพศผู้เป็นช่อแน่น ทรงกระบอกยาว ปลายยอดเป็นทรงกรวย ส่วนดอกเพศเมียแผ่ออกเป็นแผ่นคล้ายกาบ

ปรงสกุล Cycas ทั่วโลกมีประมาณ 90 ชนิด กระจายพันธุ์กว้างขวางในเขตโลกเก่า ตั้งแต่ฝั่งตะวันออกของทวีปแอฟริกา มาจนถึงเอเชีย ออสเตรเลีย และตามหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก สำหรับสกุลปรงในไทย ปัจจุบันจำแนกได้ 12 ชนิด ล้วนอยู่ในสกุล Cycas ทั้งสิ้น ได้แก่ ปรงเขา ปรงเขาชะเมา ปรงตากฟ้า ปรงทะเล ปรงเท้าช้าง ปรงปราณบุรี ปรงป่า ปรงผา ปรงสระบุรี ปรงหนู ปรงหิน และปรงเหลี่ยม

คุณโต้ง กับปรงสกุล Microcycas calocoma มีเพียง 1 ชนิด พบในคิวบา

โชว์ต้นปรงพันธุ์หายาก มูลค่ากว่า 2 ล้าน

ต้นปรง เป็นพันธุ์ไม้ที่มีอายุยืนยาวถึงพันปี ทุกวันนี้ต้นปรงบางพันธุ์ก็หายาก เหลือเพียงไม่กี่ชนิด ทีมงานเทคโนโลยีชาวบ้านเดินชมสวนปรงด้วยความตื่นตาตื่นใจ เพราะสวนนงนุชพัทยาได้รวบรวมต้นปรงพันธุ์หายากไว้มากมาย หนึ่งในนั้นคือ ต้นปรงสายพันธุ์ทวีปแอฟริกา ชื่อ Encephalartos brevifolilatus มูลค่ากว่า 2 ล้านบาท ปัจจุบันทั่วโลกมีปรงสายพันธุ์นี้เหลืออยู่เพียง 20 ต้น ซึ่ง 1 ในนั้นอยู่ที่สวนนงนุชพัทยาแห่งนี้นี่เอง ใครเป็นแฟนพันธุ์แท้ที่รักและชอบต้นปรงเป็นพิเศษ ต้องห้ามพลาด ควรหาโอกาสเข้ามาถ่ายรูปกับ 1 ใน 20 ต้นปรงพันธุ์หายากที่สุดในโลกให้ได้สักครั้งในชีวิต

ปรงพันธุ์หายาก Encephalartos brevifolilatus ทั่วโลกมีแค่ 20 ต้น

สวนนงนุชพัทยา มีพันธุ์ปรงมากที่สุดในโลก

คุณโต้ง เล่าให้ฟังว่า ปัจจุบัน ทั่วโลกมีปรง 352 ชนิด สวนนงนุชพัทยา ได้เก็บรวบรวมพันธุ์ปรงได้ 348 ชนิด นับได้ว่า สวนปรง (Cycad Garden) ของสวนนงนุชพัทยาเป็นแปลงรวบรวมพันธุ์ปรงที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและหลากหลายที่สุดในโลก

ปัจจุบัน สวนนงนุชพัทยา เก็บรวบรวมสายพันธุ์ปรงที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและหลากหลายที่สุดในโลก ยังขาดต้นปรงอีกแค่ 4 ชนิด สวนนงนุชพัทยาก็จะมีสายพันธุ์ปรงครบทุกชนิดที่ในโลกนี้มี ที่ตรวจสอบได้ คุณโต้ง ตั้งเป้าหมายพัฒนาสวนนงนุชพัทยาให้เป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องพันธุ์ปรงอย่างแท้จริง ที่ผ่านมา สวนนงนุชพัทยา เคยใช้เป็นสถานที่ต้อนรับนักพฤกษศาสตร์จากทั่วโลกที่เข้าร่วมประชุมเชิงปฏิบัติการปรงนานาชาติ เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้เรื่องสายพันธุ์ปรงและนำไปพัฒนาต่อยอดในอนาคต

ต้นปรงปลูกร่วมกับพันธุ์ปาล์มลำต้นสูง

เดิมทีนักพฤกษศาสตร์ต้องตระเวนไปศึกษาพันธุ์ปรงในหลายประเทศ แต่วันนี้ แวะมาที่สวนนงนุชพัทยาแค่แห่งเดียว ก็มีโอกาสศึกษาสายพันธุ์ปรงได้ครบแทบทุกสายพันธุ์ ช่วยประหยัดต้นทุนค่าใช้จ่ายและประหยัดเวลาในการเดินทางได้อย่างมาก หลังจาก สวนนงนุชพัทยา ประสบความสำเร็จในการรวบรวมสายพันธุ์ปรงได้มากที่สุดในโลกนั้น สร้างประโยชน์ต่อการศึกษาวิจัยเรื่องพันธุ์ปรงอย่างมากทีเดียว

ทุกวันนี้ สวนนงนุชพัทยา ใส่ใจดูแลรักษาสายพันธุ์ปรงที่มีอยู่ด้วยความรอบคอบและตั้งใจ ขยายพันธุ์ต้นปรงให้ได้มากที่สุด โดยส่งต้นไปปลูกบนดอยที่ภาคเหนือเพื่อทำเมล็ด และใช้จังหวัดกาญจนบุรีเป็นเนิร์สเซอรี่ปลูกอนุรักษ์และรวบรวมสายพันธุ์ต้นปรงให้ได้นับแสนต้น ไม่ได้ตั้งใจจะทำเพื่อค้าขายหรือจัดสวนอย่างเดียว คุณโต้งต้องการปลูกขยายพันธุ์ต้นปรงให้ได้มากที่สุด เพื่อสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศไทยในฐานะแหล่งปลูกรวบรวมสายพันธุ์ปรงที่มากที่สุดในโลก ในวันนี้หากใครเปิด Google Maps เช็กหาแหล่งปลูกต้นปรง Google Maps จะชี้เป้ามาที่ประเทศไทยว่าเป็นแหล่งปลูกรวบรวมพันธุ์ปรงมากที่สุดในโลก ที่นี่เป็นความภาคภูมิใจของสวนนงนุชพัทยาว่า เราคือ เบอร์ 1 ของโลกอย่างแท้จริง

สวนปรง ถ่ายภาพมุมสูงด้วยโดรน (drone)

ขอขอบคุณ ข้อมูลและภาพประกอบ จาก เฟซบุ๊กสวนนงนุชพัทยา และ http.//www.suansavarose. com