ที่มา	แปรรูปได้ขายดี
ผู้เขียน	อภิวัฒน์ คำสิงห์
เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2566

มะนาว เป็นไม้ผลชนิดหนึ่งที่ใครหลายๆ คนรู้จักกันดี ด้วยรสเปรี้ยว ที่มีความโดดเด่นจนกลายเป็นเครื่องปรุงที่มีความหลากหลาย เพราะนอกจากจะทำให้รสชาติอาหารไทย อย่างต้มยำกุ้ง ต้มแซ่บ ยำ นึ่ง ส้มตำ ลาบ มีรสชาติที่อร่อยติดปากคนไทยและชาวต่างชาติแล้ว มะนาวยังมีคุณสมบัติเป็นสมุนไพรที่สามารถช่วยป้องกันโรคลักปิดลักเปิดได้ เพราะเนื่องจากในมะนาวนั้นมีวิตามินซีเป็นปริมาณมาก

ในบรรดาเครื่องปรุงรส มะนาวถือว่ามีความสำคัญทางเศรษฐกิจชนิดหนึ่งที่ตลาดมีความต้องการสูงตลอดทั้งปี แต่อย่างไรก็ตาม ในบางช่วงมะนาวมีปริมาณมากเกินความต้องการของผู้บริโภคจนล้นตลาด ส่งผลทำให้ราคามะนาวถูก เกษตรกรผู้ปลูกตลอดจนแม่ค้าพ่อค้า กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรในชุมชนจึงได้นำมะนาวมาผ่านกระบวนการถนอมอาหาร โดยการนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เก็บรักษาให้ได้นานที่สุด

มะนาวสามารถนำไปแปรรูปได้หลากหลายรูปแบบ อาทิ น้ำมะนาวเข้มข้น มะนาวแช่อิ่มตากแห้ง มะนาวดอง แยมมะนาว มะนาวกวนปรุงรส เปลือกมะนาวสามรส เปลือกมะนาวแช่อิ่ม เปลือกมะนาวเชื่อม และนอกจากนี้ มะนาวยังสามารถนำมาแปรรูปเป็นมะนาวผงปรุงรสและมะนาวผงพร้อมดื่ม โดยศูนย์เรียนรู้ชุมชนต้นแบบ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรโพธิ์ทองพัฒนาฯ ซึ่งดำเนินกิจกรรมแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรที่มีในชุมชนจำหน่ายเป็นรายได้เสริม

ศูนย์เรียนรู้ชุมชนต้นแบบ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรโพธิ์ทองพัฒนาฯ ตั้งอยู่ที่ตำบลท่าคอย อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี เริ่มดำเนินการก่อตั้งและแปรรูป ถนอมอาหารเมื่อปี 29 ด้วยสมาชิกทั้งหมด 80 คน

คุณชำเลียง เพชรสอน สมาชิกกลุ่ม เล่าให้ทีมงานฟังว่า กลุ่มเริ่มแปรรูปขิงดองเป็นชนิดแรก โดยจะใช้เวลาว่างจากอาชีพหลักที่ทำ โดยมีเจ้าหน้าที่เข้ามาส่งเสริมและให้การสนับสนุน ทั้งเงินทุนและความรู้ในการแปรรูปที่ได้มาตรฐานและถูกสุขลักษณะ

“หลายหน่วยงานเข้าให้การสนับสนุนสร้างโรงเรือนแปรรูปอาหารที่ถูกหลัก สอนการแปรรูปพืชผลทางการเกษตรที่มีปริมาณมากในชุมชนเป็นอาชีพเสริมที่สร้างรายได้ ซึ่งในช่วงปี 41 ที่มีการเข้ามาส่งเสริมอาชีพให้กับคนในชุมชน มะนาวเริ่มมีราคาที่ถูก ซึ่งสาเหตุเนื่องจากในพื้นที่อำเภอท่ายาง แทบจะทุกครัวเรือนปลูกมะนาวไว้บริโภคและจำหน่ายเป็นจำนวนมาก ทำให้ในช่วงที่มะนาวให้ผลผลิต ปริมาณจึงมีมากกว่าความต้องการของคนในพื้นที่และตลาด กลุ่มจึงได้นำมะนาวมาแปรรูปยืดอายุและจำหน่ายเพิ่มขึ้นอีก 1 ชนิด”

กลุ่มเริ่มนำมะนาวมาแปรรูปเป็นมะนาวดอง จำหน่ายเป็นสินค้าโอท็อปของชุมชน จากนั้นจึงเริ่มพัฒนามาเป็นมะนาวผงปรุงรสและมะนาวผงพร้อมดื่ม โดยขั้นตอนและกระบวนการทำได้รับการส่งเสริมจากเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรอำเภอท่ายาง

คุณชำเลียง เล่าว่า ทั้งตนเองและสมาชิกกลุ่ม ได้รับการสนับสนุนด้านการแปรรูปพืชผลทางการเกษตรที่มีในชุมชนตลอดเวลา พืชและผลไม้ชนิดไหนที่ออกในฤดูและมีปริมาณมาก นำไปจำหน่ายแล้วได้ราคาถูก จะถูกนำมาแปรรูปเพิ่มมูลค่าสร้างรายได้ให้กับตนเองและสมาชิกแทน ซึ่งมะนาวก็เป็นไม้ผลที่กลุ่มได้หยิบขึ้นมาแปรรูปเป็นมะนาวผงปรุงรสและมะนาวผงพร้อมดื่มเพิ่มอีกหนึ่งชนิด

สำหรับกระบวนและขั้นตอนการแปรรูปมะนาวผง คุณชำเลียง บอกว่า ต้องใช้ระยะเวลาและขั้นตอนการทำพอสมควร เนื่องจากต้องใช้เวลาในการทำให้น้ำมะนาวแห้ง (กวน) ซึ่งต้องใช้ระยะเวลานานถึง 4 ชั่วโมง

“ขั้นตอนแรก ให้นำผลมะนาวไปล้างน้ำเปล่า ผ่าคั้นน้ำ จากนั้นนำเอาน้ำมะนาวที่คั้นไปตุ๋นด้วยไอน้ำ ประมาณ 4 ชั่วโมง ซึ่งในช่วงที่ตุ๋นไอน้ำอยู่จะต้องมีคนคอยคนจนกว่าน้ำมะนาวจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลดำ ซึ่งเราเรียกว่า น้ำมะนาวเข้มข้น”

หลังจากได้น้ำมะนาวเข้มข้นแล้ว จะนำไปผสมกับน้ำตาลไอซิ่ง ร่อนผ่านตะแกรง และนำเข้าไปอบในตู้อบ อุณหภูมิ 60 องศา นานถึง 3-4 ชั่วโมง

สัดส่วนสูตรการทำมะนาวผงปรุงรส เพื่อนำไปปรุงอาหาร เช่น ต้มยำ ลาบ ยำ ฯลฯ จะใช้น้ำมะนาวเข้มข้น 2 ขีดต่อน้ำตาลไอซิ่ง 1 กิโลกรัม

ส่วนสูตรมะนาวผงพร้อมดื่ม จะใช้น้ำมะนาว 1 ขีดต่อน้ำตาลไอซิ่ง 1 กิโลกรัม

สำหรับมะนาวผงทั้งสองสูตรนี้ สามารถใช้มะนาวอะไรก็ได้มาทำการแปรรูป แต่ที่เหมาะสมที่สุดคือ มะนาวแป้น เพราะมีปริมาณน้ำมาก เหมาะสำหรับที่จะนำมาแปรรูปมากที่สุด

มะนาวผงเมื่อเปิดใช้แล้ว หากบริโภคไม่หมดสามารถเก็บใส่ตู้เย็นได้นาน 5-6 เดือน

ด้านราคาจำหน่าย คุณชำเลียง บอกว่า มีราคาเดียวคือ 50 บาท พร้อมดื่ม 1 ถุง บรรจุ 3 ขีด ปรุงรส 1 ถุง 2 ขีด โดยส่วนใหญ่จะออกร้านจำหน่ายตามงานโอท็อปและงานที่หน่วยงานราชการเชิญชวนให้ไป

ท่านใดที่สนใจสอบถามข้อมูล ซื้อผลิตภัณฑ์ สามารถติดต่อได้ที่ ศูนย์เรียนรู้ชุมชนต้นแบบ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรโพธิ์ทองพัฒนาฯ ตำบลท่าคอย อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี โทรศัพท์ คุณชำเลียง เพชรสอน 089-0812524

…………………

เผยแพร่ในระบบออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันอังคารที่ 10 สิงหาคม พ.ศ.2564