| ผู้เขียน | กัลยดา ชุ่มอินทรจักร |
|---|---|
| เผยแพร่ |
โกสนเป็นไม้ที่ทุกคนรู้จัก เป็นไม้ที่ใกล้ตัวที่สุด ปลูกทิ้งปลูกขว้างก็ไม่ตาย นั่นหมายถึงพันธุ์พื้นเมืองจริงๆ แต่ปัจจุบัน การพัฒนาพันธุ์ของโกสน ทำให้เกิดรูปลักษณ์และสีสันที่เด่นชัดสีจัดจ้าน ผสมผสานในต้นเดียวกัน เป็นไม้ที่กลับมานิยมในตลาด ที่ราคาไม่สูงนัก ทุกคนจับต้องได้ ราคาไม่โดดจนเกินไป ถือว่าเป็นไม้ประดับขายดี อาหารใจที่ทรงคุณค่าและราคาที่สร้างรายได้อย่างงามในยุคนี้
สวนโกสนบ้านบุญยงค์ โดย ครูบรรเทิง พังงา ประธานกลุ่มโกสนพฤกษาตะวันตก วัย 81 ปี อดีตข้าราชการครูเกษียณในวัย 81 ปี ที่ดูแข็งแรง ตัวเลขอายุทำอะไรกับคุณครูไม่ได้เลย อาจจะเป็นเพราะว่า อยู่กับสวน ต้นไม้ อากาศดี มีรายได้ต่อเนื่อง การทำสวนโกสนเป็นการออกกำลังกายอย่างหนึ่ง ทำให้ผ่อนคลายและทำให้ไม่เครียด ครูบรรเทิงที่อยู่กับต้นไม้ โดยเฉพาะเพาะพันธุ์ไม้ประดับโกสน ที่เป็นระดับตำนานคนหนึ่ง ที่เพาะพันธุ์และสร้างจำนวนต้นโกสนขาย จนถึงปัจจุบัน และเป็นเจ้าของสายพันธุ์ยอดฮิตชื่อว่า บุศรินทร์
“ผมเป็นเจ้าของโกสนพันธุ์บุศรินทร์ มาตั้งแต่ปี 2550 แต่ผมก็ดีใจที่นำสายพันธุ์นี้ไปต่อยอดจนเป็นที่รู้จัก แต่ที่สวนผมมีไม่มากนะครับ เพราะว่าผมผลิตไม่ทัน จนมีคนเข้าใจผิดคิดว่าผมหวงต้นไม้ แต่ผมถือคติว่า ไม้ไม่สวยไม่ให้ออกจากสวน แต่ก็ภูมิใจที่โกสนพันธุ์บุศรินทร์ได้รับความนิยมจนถึงเดี๋ยวนี้” ครูบรรเทิง กล่าว
โกสนได้มีการพัฒนาพันธุ์ขึ้นมาอีกหลายๆ พันธุ์ที่เป็นที่นิยม เช่น ถ้าคนชอบสีออกเหลืองๆ ก็นิยมเลี้ยงไม้ ปิ่นแก้ว จันทรบูร จันทร์เจ้า เป็นต้น ส่วนที่มีลักษณะใบเกลียวยาวนั้น เป็นไม้เก่าแก่แล้ว เช่น การะเกด สายธาร มณีนาคราช เป็นต้น โกสนบุศรินทร์ ยังคงนำด้านราคาอยู่ตอนนี้ ราคาเท่าไหร่ก็แล้วแต่ความสวยของแต่ละต้น เมื่อก่อนต่ำสุดก็หลัก 50-60 บาทขึ้นไป จนถึงหลักหลายๆ พันบาท
โกสนพันธุ์ที่ยอดนิยมตอนนี้
ปัจจุบันการเพาะเลี้ยงไม้ใบโกสน นิยมสายพันธุ์ที่เป็นไม้ร่มกึ่งแดด สีสันแฟนซี เช่น บุศรินทร์ เพชรมณี พระจันทร์ฉาย แสงอาทิตย์ นกกระจิบ รับทอง และมีอีกหลายอย่าง เป็นต้น ส่วนลักษณะสี สีแดง สีเหลือง สีชมพู หลากหลาย แล้วแต่ความชอบของแต่ละคน
การขยายพันธุ์ มีหลายวิธี เช่น วิธีเสียบยอด ตอนกิ่ง ชำกิ่ง ทาบกิ่ง และเพาะเมล็ด
การเพาะเมล็ด เป็นการขยายพันธุ์โดยเพิ่มพันธุ์ใหม่ขึ้นมา เช่น ในช่อดอกอาจจะติดมา 10-20 เมล็ด ใน 1 เมล็ดก็คือพันธุ์หนึ่ง แต่ถ้าพันธุ์ไม่สวยก็ทิ้งไป แต่ต้องใช้เวลา 1 ปีขึ้นไป เพาะเมล็ดกว่าจะรู้ว่าสวยไม่สวยต้องใช้เวลาปีกว่าขึ้นไป นี่ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่คนไม่นิยมเพาะจากเมล็ดนอกจากผู้ที่ต้องการทำไม้ประกวดหรือทำไม้สะสม แต่ถ้าเชิงพาณิชย์มักจะทำด้วยวิธีอื่นๆ เช่น ปักชำ ตอน เสียบยอด ทาบกิ่ง เป็นต้น
การขยายพันธุ์โดยการเสียบยอด มักนิยมนำโกสนพันธุ์พื้นเมืองมาเป็นต้นตอ เพื่อความแข็งแรง ต้านทานโรค เช่น พันธุ์ขุนช้างกินเลี้ยง เป็นต้น ส่วนการบำรุงนั้น ใช้ปุ๋ยสูตร 8-24-24 หรือออสโมโคส หรือปุ๋ยละลายช้าก็ได้ การปลูก ใช้ดิน 1 ส่วน ใบไม้อะไรก็ได้ ถ้ามีใบก้ามปูก็ใช้ได้ 1 ส่วน ขุยมะพร้าว 1 ส่วน เพราะโกสนชอบวัสดุปลูกแบบโปร่ง ไม่ชอบน้ำมาก
“ไม้ที่บ้านผมไม่ค่อยเหลือสวย เพราะผมตัดไปทำกิ่งพันธุ์ มีการสั่งซื้อมามากกิ่งพันธุ์ไม่พอขาย หลังจากกระแสไม้ด่างเริ่มลดลง ก็หันมาสะสมไม้โกสน ที่จริงระหว่างไม้ด่างกับโกสน ไม้ด่างเลี้ยงง่ายกว่าด้วยซ้ำไป โกสนต้องการดูแลมากกว่า ต้องรดน้ำทุกวัน โรคหนอน แมลง เพลี้ยแป้ง เชื้อรา ไรแดง หนู โกสนที่นิยมจะเป็นจำพวกไม้ในร่มรำไรหรือไม้ประดับกึ่งร่มกึ่งแดด
ความนิยมตลาดโกสนในปัจจุบันนอกจากจะเน้นเรื่องสีสันและลักษณะใบแล้ว ก็ขึ้นอยู่กับว่าไม้เราสวยแค่ไหน ขึ้นอยู่กับฟอร์มของไม้แต่ละต้น ถ้าฟอร์มสวยก็ทำเงินให้กับสวนได้ กระถาง 8 นิ้ว กับ 11 นิ้ว ความสูง 30-40 เซนติเมตร เช่น พันธุ์สีเหลืองชื่อปิ่นแก้วเมื่อก่อนขาย 50 บาท เดี๋ยวนี้ราคาตั้งแต่หลักหลายร้อยถึงหลักหลายพันบาทก็มี” ครูบรรเทิง กล่าว
การสร้างความสำเร็จและความประทับใจให้ลูกค้า
ครูบรรเทิง กล่าวว่า เวลาลูกค้ามาซื้อไม้ไป เราจะบอกวิธีการปลูกเลี้ยงทุกขั้นตอนเลยแบบไม่ปิดบัง จะคอยแนะนำทุกอย่าง จากประสบการณ์เลี้ยงไม้โกสนมานาน และเราปลูกเอง ทำเอง ขายเอง เรารู้ว่าต้องแก้ไขอย่างไรเมื่อต้นไม้มีปัญหา ยินดีที่จะให้คำแนะนำ
“โกสนชอบดินโปร่ง เวลารดน้ำจะผ่านลงที่ก้นกระถางไหลออกไปเลย แต่ไม่แฉะท่วมขัง เพราะถ้ารดแล้วไม่มีน้ำไหลออกกระถาง น้ำกักอยู่ช่วงล่างของกระถางมากก็ทำให้รากเน่าได้เหมือนกัน การเจริญเติบโตก็หยุดชะงัก
“แต่ถ้าดินกลับมาแห้ง แล้วต้นไม่เน่าตายไปเสียก่อน รากก็จะกลับมาเดินได้ แต่ต้นอาจจะโทรมไปบ้าง ถามว่าโกสนชอบน้ำไหม มันก็ชอบ ผมรดทุกวัน บางทีวันเว้นวัน แล้วแต่สภาพอากาศ ถ้ารู้ว่าแฉะต้องหยุดรดทันที
ผมอยากจะแนะนำให้คนที่ท้อแท้หรือคนสูงวัยมักจะมีความเหงา ให้หันมาทำกิจกรรมทำ เช่นอย่างผมไม่ยอมให้เสียเวลาโดยเปล่าประโยชน์ การปลูกต้นไม้หรือเพาะเลี้ยงต้นไม้เป็นการบำบัดอย่างหนึ่ง แล้วรายได้ก็จะตามมา สวนผมไม่เน้นขายออนไลน์ ผมได้มาจากความเชื่อถือ เราทำให้ดีและมีความรับผิดชอบสูง ส่วนใหญ่ลูกค้าจะโทร.มาสั่งล่วงหน้าหรือไม่ก็ตามมาซื้อถึงที่สวน” ครูบรรเทิง ให้คำแนะนำ
ปัญหาที่พบบ่อย ต้นเหี่ยวเฉามีวิธีแก้อย่างไร
มี 2 สาเหตุ คือ เหี่ยวเพราะขาดน้ำ หรือเหี่ยวเพราะน้ำขัง ถ้าเหี่ยวเพราะขาดน้ำ อากาศร้อนมากน้ำไม่ได้รด เมื่อรดน้ำต้นจะกลับมาเหมือนเดิม แต่ถ้าต้นยังเหี่ยวอยู่ แสดงว่ามีปัญหาที่รากเน่าแล้วนั่นเอง วิธีแก้คือต้องเปลี่ยนดินก่อน สาเหตุเกิดจากดินแฉะมาก มองผิวเผินหน้าดินอาจดูแห้ง เมื่อยกกระถางดูพบว่ากระถางมีน้ำหนักมาก อันนี้ก็ต้องเปลี่ยนดิน หลังจากเปลี่ยนดินปลูกและดูเรื่องการให้น้ำอย่าบ่อยเกินไป ถ้าแล้งก็ให้น้ำวันละครั้งได้
เนื้อที่ 1 ไร่ ทำเงินได้ทั้งปี
สวนผมปลูกโกสน ในเนื้อที่ 1 ไร่กว่าๆ ผมเป็นเจ้าของพันธุ์บุศรินทร์ แต่พออายุมากขึ้น ก็จะขยายพันธุ์น้อยลงตามกำลังเท่าที่มี ตอนนี้ผมอายุ 81 ปี ส่วนใหญ่ลูกค้าจะมาติดต่อขอซื้อที่สวนโดยตรง แต่ถ้าจะซื้อมากก็ต้องบอกล่วงหน้า จะได้ทำจำนวนตามที่สั่ง การตลาดปัจจุบันจะเน้นพุ่มสวย เน้นการตัดแต่งทรงพุ่มให้ดี ราคาอาจจะสูงหน่อยแต่ลูกค้ารับได้
โกสน ชื่อภาษาอังกฤษว่า โคร-ออน (Croton) เป็นไม้ประดับชนิดหนึ่ง ที่มีรูปทรงลักษณะของใบเป็นจุดเด่นคือ มีทรงและสีที่สวยงามแตกต่างไปกับพรรณไม้อื่นๆ จัดเป็นไม้พุ่ม มักนิยมนำมาปลูกในกระถางเพื่อให้มีลักษณะทรงพุ่มเล็กๆ แต่ถ้าหากต้องการให้เป็นทรงพุ่มใหญ่ นำมาปลูกลงดิน ใช้ระยะเวลาหลายปีก็จะเป็นไม้พุ่มใหญ่ โกสนมีลายของใบที่สวยงามสลับเฉดสีต่างๆ เช่น เฉดสีชมพูก็จะมีสีเขียวเข้มมีชมพูเข้ม เส้น ลายใบชัดเจน เฉดสีเหลืองก็จะออกสีไล่เลี่ยกันในโทนเหลือง ความมีเสน่ห์ของโกสนที่กำลังมาแรงแซงโค้งอยู่ในตอนนี้ก็ว่าได้
โกสนจัดเป็นไม้มงคล ชื่อโกสน คนไทยเชื่อกันว่า คำว่าโกสนคล้ายคำว่า กุศล เป็นคำพ้องเสียง คือการสร้างบุญ สร้างความดี และเป็นไม้คุ้มครองให้อยู่เย็นเป็นสุข คนไทยโบราณจึงนิยมปลูกโกสนไว้หน้าบ้าน นอกจากนี้ ยังเป็นไม้ที่ถือเคล็ดในการปลูก คนสมัยก่อนที่บอกต่อกันมาว่า ต้องปลูกโกสนในวันอังคารจึงจะเป็นการเพิ่มพลังและสิริมงคลให้แก่ครอบครัว ควรปลูกไว้ทางทิศตะวันออกของบ้าน เพื่อจะให้ได้แสงแดดตอนอาทิตย์ขึ้น จะได้เจริญงอกงามดี
ความนิยมโกสนในปัจจุบัน
ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจโกสนก่อน โกสนที่เพาะเลี้ยงที่มีสีสันสวยงามนั้น การเลี้ยงจะแตกต่างจากโกสนพันธุ์พื้นเมือง แต่มักจะนำพันธุ์พื้นเมืองมาทำเป็นต้นตอ เพื่อให้การคงทน ต้านทานโรคได้ดี ลำต้นแข็งแรง
โกสนพันธุ์พื้นเมืองจะเป็นไม้แดดร้อยเปอร์เซ็นต์ได้ แต่โกสนสายพันธุ์ใหม่จะเป็นไม้ร่มรำไร ไม่ต้องการแสงมาก เป็นไม้ประดับกึ่งร่ม จะถูกแดดร้อยเปอร์เซ็นต์ไม่ได้ ไม้ใบโกสนที่นิยมจะเป็นสายพันธุ์ที่เป็นไม้ร่มกึ่งแดด สีสันแฟนซี เช่น ไม้ลักษณะ ใบกลม ใบใหญ่ สีแดง ได้ราคา เช่น รูปทรงกุหลาบ ใบซ้อน บางพันธุ์เป็นเหมือนรูปฉัตร เป็นต้น นี่คือเสน่ห์ของโกสนที่ไม่มีวันจาง
ต้นโกสนเป็นไม้พุ่มที่มีขนาดตั้งแต่ พุ่มเล็ก จนถึงพุ่มใหญ่ ลักษณะเด่นของพันธุ์ไม้นี้คือ ทรงของใบมีหลายลักษณะผันแปรตามธรรมชาติ และมีเด่นที่ใบมีหลายสี เช่น เหลือง ส้ม ม่วง ขาว ชมพู ดำ และยังมีลักษณะใบอีกหลายประเภทจากนักพัฒนาสายพันธุ์ใหม่ๆ ขึ้นมา
โกสนที่ใช้เป็นไม้ประดับงดงามนั้นมีชนิด (species) เดียวคือ โคเดียมหรือโคดิเอี้ยม วาริเกตั้ม Codiaeum variegatum แต่มีหลายพันธุ์ ดังต่อไปนี้
1. พวกใบเล็ก ลักษณะใบแคบ (Narrow Leaved) ใบแคบยาวลักษณะใบกลาง ใบแคบยาวลักษณะใบยาว ลักษณะใบแคบขอด ลักษณะใบแคบบิดเป็นเกลียว ใบแคบสะโพกใหญ่ ใบแคบมีสายระยาง ใบแคบปลายบิด มีพันธุ์ เช่น ใบเล็กแคบยาว สีแดงปนเหลือง สีทองแดงเข้ม มีจุดหรือประสีเหลือง สีเขียวอ่อนปนเหลืองสลับแดง เป็นต้น
2.พวกใบใหญ่ หรือ ใบกว้างใบกว้างแบบใบไม้ธรรมดา ใบกว้างมีสายระยาง ใบกว้างกลม ใบกว้างมีแฉกลักษณะใบสาเก สีม่วงเหลือง และชมพู สีเขียวสดปนเหลือง สีเหลืองแดงปนเขียว
ถ้าต้องการสอบถามเพิ่มเติมติดต่อได้ที่ สวนโกสนบ้านบุญยงค์ โดย ครูบรรเทิง พังงา โทร. 089-761-1816 เลขที่ 45/4 หมู่ที่ 6 ตำบลนาดี อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร 74000
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อวันพฤหัสที่ 24 มีนาคม พ.ศ.2565
