ที่มา	รายงานพิเศษ ทุเรียนจีไอ ภูเขาไฟ ศรีสะเกษ
ผู้เขียน	ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา
เผยแพร่	วันอาทิตย์ที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ.2566

คุณพิสิตร์ ภูโท หรือ ผู้ใหญ่สิตร์ บ้านโนนสำเริง ตำบลน้ำอ้อม อำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ โทรศัพท์ 089-285-5962 เป็นเกษตรกรต้นแบบด้านการทำสวนทุเรียน โดยในปี 2564 ที่ผ่านมาได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดเกษตรกรดีเด่น สาขาทำสวน ระดับจังหวัด และยังเป็นคณะกรรมการกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่ทุเรียนตำบลน้ำอ้อม

ผู้ใหญ่พิสิตร์ ทำสวนทุเรียน เนื้อที่ 20 ไร่ นอกจากนั้นยังปลูกมันสำปะหลังอีกกว่า 10 ไร่ มีความรู้เกี่ยวกับการปลูก การดูแลรักษา การให้น้ำ การใส่ปุ๋ย การผสมเกสร และการเก็บเกี่ยวทุเรียน และที่สำคัญสวนทุเรียนของผู้ใหญ่พิสิตร์ ยังเป็นศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) เครือข่ายด้านการปลูกทุเรียน เป็นแหล่งเรียนรู้ของเกษตรกรในพื้นที่และผู้ที่สนใจการทำสวนทุเรียน

คุณพิสิตร์ เริ่มปลูกทุเรียนเมื่อ 25 ปีที่ผ่านมา โดยยังไม่มีความรู้และเข้าใจธรรมชาติของผลไม้ชนิดนี้ดีนัก กระทั่งเพื่อนที่ทำงานด้านเกษตรแนะนำให้รู้จักเจ้าหน้าที่เกษตรที่จันทบุรี เพื่อให้ทดลองปลูกก่อนสัก 1 ไร่ ผู้ใหญ่พิสิตร์เผยว่า แปลงทดลอง 1 ไร่ ปลูกโดยขาดความรู้และทักษะ ไม่รู้แม้กระทั่งช่วงเวลาการดูแลและใส่ปุ๋ยจึงไม่ได้ใส่มาก ทั้งในช่วงแตกใบอ่อน ช่วงมีดอก หรือการให้น้ำ แต่กลับพบว่าทุเรียนให้ผลผลิตดี แม้จะไม่สมบูรณ์นัก

หลังจากผ่านไป 5 ปี ทุเรียนเริ่มมีผลผลิตจึงนำไปขายมีรายได้ 4-5 หมื่นบาท เขามองว่าเป็นอาชีพที่น่าลงทุนจึงตัดสินใจปลูกเพิ่มอีกในปี 2553 จำนวน 10 ไร่ และปี 2561 อีกจำนวน 10 ไร่ พร้อมกับการสะสมความรู้และประสบการณ์ด้วยการไปดูงานและศึกษาเรียนรู้จากสวนทุเรียนคุณภาพหลายแห่ง

สวนคุณพิสิตร์ ปลูกทุเรียนแบบใส่ปุ๋ยอินทรีย์และวิทยาศาสตร์ อย่างละ 50 เปอร์เซ็นต์ สลับกันในทุกช่วงเวลา ปุ๋ยตัวแรกที่ใส่หลังเก็บผลผลิตแล้ว คือ 16-16-16 จำนวนต้นละ 1 กิโลกรัมครั้งเดียว พอเริ่มแตกยอดอ่อนจะใส่ปุ๋ยอินทรีย์สำเร็จจากมูลไก่และมูลวัว ให้ใส่ต้นละ 3 กิโลกรัม เพื่อบำรุงใบ ส่วนการให้น้ำ หากช่วงที่ใส่ปุ๋ยไม่มีฝนต้องรดน้ำช่วยเพื่อให้ปุ๋ยละลาย ขณะเดียวกันต้องดูแลตัดหญ้าและกำจัดวัชพืชทุกอย่างออกเพื่อให้บริเวณสวนโล่งเตียน แล้วยังต้องหมั่นนำดินไปตรวจสอบคุณภาพความเป็นกรด-ด่าง เพื่อปรับสูตรปุ๋ยซึ่งพบว่าอยู่ในเกณฑ์ดี

ก่อนแตกใบอ่อนที่สองใส่ปุ๋ยสูตร 8-24-24 ต้นละ 2-3 กิโลกรัม เพื่อให้มีการสะสมอาหารทางใบพร้อมกับทำความสะอาดรอบต้นเพื่อให้น้ำดูดซึมได้สะดวก แล้วใส่ปุ๋ยน้ำเพื่อบำรุงใบสูตร      21-7-7 ให้ผสมในปริมาณ 300 ซีซี ต่อน้ำ 200 ลิตร ฉีดพ่นทรงพุ่มสลับกับปุ๋ยอินทรีย์ อัตรา  20 ซีซี ต่อน้ำ 200 ลิตร จะทำให้ใบทุเรียนมีความสมบูรณ์ หนา มันเงา

ช่วงระยะดอก ควรดูแลระบบน้ำให้เหมาะสม ถ้าดอกเป็นไข่ปูตาปลาต้องให้น้ำครั้งละ 10-15 นาที เพราะช่วงนั้นในพื้นที่เป็นช่วงหน้าหนาว ลมแรง จะทำให้ดอกแห้ง อีกทั้งพบว่ามีเชื้อราด้วย จึงต้องใส่ยากันเชื้อรา รวมถึงฮอร์โมนเพื่อให้ช่วงเวลาพัฒนาการของดอกมีความสมบูรณ์

คุณพิสิตร์ บอกว่า ช่วงเวลาที่ดอกใกล้บานจะใช้วิธีกดยอดไว้เพื่อไม่ต้องการให้แตกใบอ่อน ต้องการสร้างดอกให้มีความสมบูรณ์และสะสมอาหาร หากปล่อยให้แตกยอดอ่อน จะสร้างปัญหาต่อการออกดอกไปจนถึงการติดผลในช่วงเวลาต่อไป โดยใส่ปุ๋ย สูตร 0-52-34 เพื่อช่วยสะสมอาหารก่อนออกดอก แล้วยังเตรียมพลังงานไว้ใช้ช่วงติดผลในอัตรา 1 กิโลกรัม ต่อน้ำ 200 ลิตร ให้ใส่ก่อนดอกบานสัก 1 สัปดาห์ แล้วใช้วิธีเดียวกันนี้ในช่วงหางแย้ด้วย ทั้งนี้ จะกดไว้จนผลทุเรียนมีขนาดประมาณ 2 กิโลกรัม แล้วจึงหยุด อย่างไรก็ตาม วิธีนี้เป็นแนวทางของคุณ     พิสิตร์ ซึ่งสวนอื่นอาจมีแนวทางปฏิบัติที่ต่างกัน

สวนทุเรียนคุณพิสิตร์ มีลักษณะพื้นที่ลาดเอียงเล็กน้อย เป็นข้อดี เพราะน้ำไม่ขังเวลาฝนตก  พันธุ์ทุเรียนที่ปลูกมีหมอนทอง 98 เปอร์เซ็นต์ ที่เหลือเป็นทุเรียนโบราณอย่างละเล็กน้อย

แนวทางการปลูกทุเรียนคุณภาพทำให้ทุเรียนทุกต้นและผลผลิตมีความสมบูรณ์ ยิ่งเป็นต้นที่มีอายุมากอัตราการให้ผลมีสูง อย่างถ้าต้นอายุ 25 ปี ที่เป็นรุ่นแรกให้ผลผลิตจำนวนต้นละ 130 ผล ส่วนต้นอายุน้อยลงมาก็ให้ผลผลิต 100 กว่าผล ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับลักษณะ ขนาดของกิ่ง ก้าน และใบ โดยมีน้ำหนักต่อผล เฉลี่ย 3.5-4 กิโลกรัม

ผู้ใหญ่พิสิตร์ บอกว่า คุณภาพทุเรียนที่ปลูกในดินภูเขาไฟจะมีลักษณะเด่นคือ 1.กลิ่นไม่ฉุน 2.เมล็ดลีบ 3.กรอบนอก นุ่มใน เนื้อแห้ง เนื่องจากที่ศรีสะเกษมีปริมาณฝนปานกลาง หน้าแล้งจะยาว ขณะเดียวกันในช่วงที่ออกผลผลิตน้ำฝนก็ไม่มาก ดังนั้น จึงเป็นข้อดีทำให้เนื้อทุเรียนแห้งไม่ฉ่ำน้ำ กรอบด้านนอก และเนื้อด้านในนุ่ม

ส่วนการตลาด ผลผลิตทุเรียนจะแบ่งขาย จำนวน 50 เปอร์เซ็นต์ เพื่อส่งไปขายประเทศจีน อีกส่วนสำหรับขายที่สวนและทางออนไลน์ ขณะเดียวกันทางจังหวัดได้ทำ MOU กับไปรษณีย์ไทย เพื่อจัดส่งทุเรียนทางออนไลน์ เพื่อช่วยเปิดตลาดให้กับชาวสวนทุเรียนศรีสะเกษอีกช่องทางหนึ่ง

คุณพิสิตร์ เป็นผู้ปลูกทุเรียนที่ทุ่มเท เอาใจใส่ และปฏิบัติตามขั้นตอนวิธี ปลูกตามหลักวิชาการกระทั่งประสบความสำเร็จสามารถปลูกทุเรียนจนได้มาตรฐาน ได้ผลผลิตที่มีความสมบูรณ์ มีคุณภาพ ถือเป็นสวนต้นแบบและเป็นตัวอย่างให้กับเพื่อนเกษตรกรตำบลน้ำอ้อม ทำให้ทางสำนักงานเกษตรจังหวัดศรีสะเกษ จัดทำเป็นแปลงใหญ่เพื่อยกระดับการปลูกทุเรียนให้มีมาตรฐาน สร้างคุณภาพ ส่งเสริมให้เป็นไม้ผลประจำจังหวัดที่โด่งดัง และคุณพิสิตร์ยังรับหน้าที่เป็นคณะกรรมการกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่ทุเรียนตำบลน้ำอ้อม เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้การผลิตทุเรียนคุณภาพให้กับสมาชิกและผู้สนใจ

กิจกรรมแปลงใหญ่ปลูกทุเรียนภูเขาไฟศรีสะเกษ ชักนำให้ผู้สนใจเข้าร่วมปลูกทุเรียนที่มีคุณภาพ สำหรับกิจกรรมแปลงใหญ่นั้นแม้จะมีเกษตรกรปลูกทุเรียนหลายรายสนใจ แต่ก่อนสมาชิกจะมาเข้าร่วมแปลงใหญ่จะต้องผ่านระบบการคัดเลือกเพื่อขึ้นทะเบียนให้เข้าเกณฑ์มาตรฐาน

“สมาชิกที่เข้าร่วมการจัดทำแปลงใหญ่จะได้รับข้อมูล ความรู้ ตลอดจนอุปกรณ์วัสดุปลูกที่เป็นปุ๋ยยาฮอร์โมน พร้อมกับการส่งเสริมทางการตลาด นอกจากนั้นการปลูกแปลงใหญ่จะต้องควบคุมคุณภาพทุเรียนให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ห้ามตัดทุเรียนอ่อนไปขาย แล้วยังได้รับความช่วยเหลือจากสถาบันการศึกษาเพื่อกำหนดจุดเช็คอินให้แต่ละสวน เพื่อสะดวกและรวดเร็ว ง่ายต่อการเดินทางมาโดยตรง เพราะแต่ละสวนมีทั้งทุเรียนและผลไม้นานาชนิดไว้บริการเหมือนกัน”

เชิญชวนผู้สนใจมาเที่ยวและเลือกซื้อทุเรียนภูเขาไฟของจังหวัดศรีสะเกษ ไม่เพียงท่านจะได้ลองลิ้มชิมรสความอร่อยของทุเรียนที่มีความต่างจากแหล่งอื่นแล้ว ท่านยังได้มาเที่ยวสถานที่หลายแห่งของจังหวัดอีก สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ คุณพิสิตร์ ภูโท โทรศัพท์ 089-285-5962

เผยแพร่ในระบบออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันอาทิตย์ที่ 19 มิถุนายน พ.ศ.2565