สศก. Kick off เปิดตัว ระบบติดตามภาวะเศรษฐกิจการเกษตรระดับจังหวัด ยกระดับระบบคาดการณ์ผลผลิต ด้วย Big data

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) โดยศูนย์ข้อมูลเกษตรแห่งชาติ (NABC) ได้เปิดตัวระบบและการอบรม เรื่อง “ระบบติดตามภาวะเศรษฐกิจการเกษตรระดับจังหวัดและระบบคาดการณ์ผลผลิต” พร้อมทั้งสร้างความรับรู้และความเข้าใจ รวมทั้งหารือถึงแนวทางต่อยอดความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ในอนาคต เพื่อนำข้อเสนอแนะที่ได้มาปรับปรุงการใช้งานระบบติดตามภาวะเศรษฐกิจการเกษตรต่อไป

ดร.ทองเปลว กองจันทร์ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กล่าวว่า ภาคเกษตรไทย มีความสำคัญ ต่อเศรษฐกิจและสังคมของประเทศอย่างมาก เนื่องจากมีจำนวนแรงงานในภาคเกษตรมากถึง 12 ล้านคน หรือร้อยละ 32 ของผู้มีงานทำ นับว่าเป็นแหล่งรองรับแรงงานขนาดใหญ่ของประเทศและเป็นแหล่งรายได้สำคัญของประชากร รวมทั้งมีเนื้อที่ใช้ประโยชน์ทางการเกษตรครอบคลุมถึงร้อยละ 46 ของพื้นที่ประเทศไทย และด้วยเหตุที่เกษตรกรไทยยังมีอยู่จำนวนมากและมีความเปราะบางสูง ภาครัฐจึงจำเป็นต้องให้ความสำคัญในการพัฒนาภาคเกษตรอย่างต่อเนื่อง การพัฒนาระบบฐานข้อมูลเศรษฐกิจการเกษตรแบบลงลึกถึงระดับจังหวัดจึงเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของระบบงาน Big Data ภาคเกษตร

ระบบติดตามภาวะเศรษฐกิจการเกษตรระดับจังหวัด นับเป็นความร่วมมือกันระหว่าง สศก. และ ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) รวมถึงสถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (สสน.) และสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (GISTDA) ซึ่งจะเป็นเครื่องชี้เศรษฐกิจภาคการเกษตรไทยที่สำคัญ ในการบูรณาการข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) มาใช้วิเคราะห์เชิงลึกเพื่อคาดการณ์และติดตามผลผลิต แบบ near real time ซึ่งสามารถติดตามสถานการณ์การเพาะปลูกสินค้าเกษตรทั้งภาพรวมระดับประเทศและระดับจังหวัด สามารถระบุพื้นที่ที่เกิดสถานการณ์หรือการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่กระทบต่อการผลิตสินค้าเกษตร อาทิ ภัยธรรมชาติ และยังสามารถคาดการณ์แนวโน้มการผลิตรายพื้นที่ได้อีกด้วย

นอกจากนี้ ทาง สศก. และ ธปท. ยังได้ร่วมกันยกระดับเทคนิคการพยากรณ์ โดยพัฒนาแบบจำลองพยากรณ์ผลผลิตข้าวนาปรังในระดับจังหวัด โดยใช้ Machine Learning ซึ่งวิเคราะห์ข้อมูลผลผลิตจาก สศก. ภาพถ่ายดาวเทียมพื้นที่เพาะปลูกและความสมบูรณ์ของพืชจาก GISTDA และการพยากรณ์อากาศระยะกลางของ สสน. เพื่อเพิ่มความแม่นยำของการพยากรณ์ผลผลิต และนำผลที่ได้จากแบบจำลองมาใช้ในฐานข้อมูลภาคเกษตรระดับจังหวัด ก่อนที่จะประมวลผลขึ้น เป็นข้อมูลภาคเกษตรระดับประเทศ

ด้าน นายฉันทานนท์ วรรณเขจร เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กล่าวว่า สศก. ในฐานะหน่วยงานที่มีภารกิจในการจัดทำระบบข้อมูลภาคเกษตรได้ให้ความสำคัญกับการปฏิบัติงานในระดับพื้นที่เพื่อสนับสนุนการทำงานของเกษตรกรให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น จึงประสานความร่วมมือกับหน่วยงานทุกภาคส่วนที่มีศักยภาพ เพื่อร่วมกันพัฒนาระบบข้อมูลภาคเกษตรในระดับพื้นที่ เชื่อมโยง และพัฒนาจนเกิด “ระบบติดตามภาวะเศรษฐกิจการเกษตรระดับจังหวัดและระบบคาดการณ์ผลผลิต” โดยนำจุดแข็งและความชำนาญของแต่ละหน่วยงาน ได้แก่ การคาดการณ์และติดตามสถานการณ์น้ำและสภาพอากาศของ สสน. การประมวลผลภาพถ่ายดาวเทียมในการติดตามภาวะการผลิตสินค้าเกษตรของ GISTDA การจัดทำสถิติและติดตามภาวการณ์ผลิตภาคเกษตรในระดับพื้นที่ของ สศก. และการประมวลผลวิเคราะห์ข้อมูลเศรษฐกิจของ ธปท. มาใช้ในการพัฒนาระบบติดตามภาวะเศรษฐกิจการเกษตรระดับจังหวัดและระบบคาดการณ์ผลผลิตให้มีความรวดเร็ว แม่นยำ และครอบคลุมพื้นที่ในระดับจังหวัด

สำหรับกระบวนการทำงานของระบบติดตามฯ สศก. โดย ศูนย์ข้อมูลเกษตรแห่งชาติ และ สศท. 1-12 จะนำเข้าข้อมูล ตรวจสอบ ประมวลผล และเผยแพร่ข้อมูล โดยทาง ธปท. จะสนับสนุนการพัฒนาระบบ และแนะนำการปรับปรุงดัชนีโดยมีการประมวลผลและจัดเก็บในฐานข้อมูล (Database) พร้อมกับคำนวณดัชนีเศรษฐกิจการเกษตรด้วยวิธีการจัดทำดัชนีแบบลูกโซ่ (Chain Index) และแสดงผลในรูปแบบของ Data Visualization โดยการแสดงผล Dashboard ในระบบติดตามฯ ให้สามารถแสดงผลได้ทั้งในระดับประเทศ ระดับภูมิภาค และระดับจังหวัด ซึ่งข้อมูลจากดัชนีเศรษฐกิจการเกษตรจะเป็นข้อมูลสำคัญในการวางแผนเศรษฐกิจการเกษตรระดับจังหวัด รวมถึงการเตือนภัยเศรษฐกิจในพื้นที่อย่างทันท่วงที