ม.มหิดล ส่งเสริมคุณภาพชีวิต เพิ่มผลผลิตเกษตรชุมชน ด้วยองค์ความรู้และเทคโนโลยีจัดการสิ่งแวดล้อม

รองศาสตราจารย์ ดร.สุระ พัฒนเกียรติ คณบดีคณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เปิดเผยถึงความคืบหน้าจากที่คณะ ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ สวก. ให้ดำเนินโครงการประเมินผลกระทบจากภัยแล้งต่อความมั่นคงด้านการเกษตรในพื้นที่ลุ่มน้ำแม่จาง จังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นกรณีศึกษาต้นแบบในการประเมินการใช้ที่ดิน และสภาพความสมดุลของน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำ เพื่อสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมทางการเกษตรของเกษตรกรให้สามารถปรับตัวให้สอดคล้องและเหมาะสม เพื่อเป็นการลดผลกระทบจากสถานการณ์ภัยแล้งที่เกิดขึ้นในพื้นที่

จากการติดตามปัญหาภัยแล้งในพื้นที่ โดยติดตามการเปลี่ยนแปลงของการใช้ที่ดิน โดยเฉพาะพื้นที่การเกษตรด้วยข้อมูลดาวเทียม และแบบจำลองเพื่อคาดการณ์การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รวมทั้งแบบจำลองการประเมินความสมดุลของน้ำจากกิจกรรมต่างๆ ในพื้นที่ พบว่าปริมาณน้ำฝนในพื้นที่ลุ่มน้ำแม่จางในช่วง พ.ศ. 2524-2563 โดยเฉลี่ย คือ 1,173 มิลลิเมตรต่อปี และมีแนวโน้มลดลงเหลือเพียง 952 มิลลิเมตรต่อปี และในช่วง พ.ศ. 2564-2580 มีแนวโน้มลดลงเหลือเพียง 952 มิลลิเมตรต่อปี ซึ่งสภาพสมดุลของน้ำที่ลดลงอย่างต่อเนื่อง จะทำให้ปัญหาภัยแล้งทวีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้น

ทั้งนี้ โครงการได้มีการประเมินพื้นที่เสี่ยง และช่วงเวลาของการเกิดภัยแล้ง และศักยภาพของพื้นที่ โดยเฉพาะในการปลูกพืชเกษตร เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการจัดการพื้นที่อย่างเหมาะสม อันจะเป็นการลดผลกระทบจากปัญหาภัยแล้งที่เกิดขึ้นในพื้นที่

มหาวิทยาลัยมหิดล โดยศูนย์การศึกษาวิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม เพื่อการจัดการลุ่มน้ำอย่างบูรณาการในทางภาคเหนือ คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล จังหวัดลำปาง ได้ดำเนินการประสานความร่วมมือกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และประชาชน โดยเฉพาะเกษตรกรในพื้นที่ เพื่อเผยแพร่และถ่ายทอดข้อมูลจากโครงการดังกล่าว ให้ชุมชนท้องถิ่นสามารถนำไปเตรียมการรับมือต่อความเสี่ยงของภัยแล้งที่มีแนวโน้มจะเกิดขึ้นต่อไปในอนาคต โดยได้มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการดำเนินกิจกรรมทางการเกษตร มุ่งเน้นการปลูกพืชที่มีความเหมาะสมตามศักยภาพของพื้นที่ และข้อเสนอแนะตามมาตรการการอนุรักษ์ดินและน้ำ

รองศาสตราจารย์ ดร.สุระ พัฒนเกียรติ กล่าวต่อไปว่า ระบบลุ่มน้ำที่สมบูรณ์ จะต้องมีลักษณะของการใช้ประโยชน์ที่สมบูรณ์ของสภาพแวดล้อมของลุ่มน้ำร่วมด้วย ซึ่ง “ต้นน้ำที่มีพืชปกคลุม” จะช่วยลดปัญหา “น้ำป่าไหลบ่า” อย่างรวดเร็วได้ จึงควรให้ความสำคัญ และร่วมมือกันตั้งแต่ชุมชนต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ในการจัดการพื้นที่ให้เกิดความสมดุลตามธรรมชาติให้ได้มากที่สุด

……………………………………….

สำหรับแฟนๆ นิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน หากต้องการนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านรายปักษ์ ส่งตรงถึงบ้าน รวดเร็วทันใจอ่านได้ในทุกๆ 15 วัน สามารถสมัครสมาชิกได้ที่ คลิกลิงก์ https://shorturl.asia/0zJwQ – Line: @matichonbook หรือ สำนักพิมพ์มติชน เลขที่ 12 ถนนเทศบาลนฤมาล หมู่บ้านประชานิเวศน์ 1 แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900 ติดต่อฝ่ายขาย 02-589-0020 ต่อ 3354

Advertisement