ผู้เขียน	ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา
เผยแพร่	วันจันทร์ที่ 1 เมษายน พ.ศ.2567

กว่า 10 ปีมานี้ ตลาดส้มโอทับทิมสยาม ผลไม้เด่นอีกชนิดของชาวปากพนัง นครศรีธรรมราช ดูจะคึกคักและมาแรงมาก ส่งผลให้ชาวสวนหันมาทุ่มเทดูแลเอาใจใส่การปลูกอย่างเต็มที่ก็ยิ่งเพิ่มความอร่อย หวาน และกลิ่นหอมให้กับพันธุ์ส้มโอเนื้อแดงมากขึ้น

คุณชนะวัฒน์ มากลับ บ้านเลขที่ 105 หมู่ที่ 15 ตำบลคลองน้อย อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช โทรศัพท์ 099-330-0762 fb: ชนะวัฒน์ มากลับ มีพื้นที่ปลูกส้มโอทั้งหมด 9 ไร่ จำนวนประมาณ 220 ต้น ปลูกส้มโอทับทิมสยามอย่างมีคุณภาพ ดูแลเอาใจใส่อย่างใกล้ชิด บริหารจัดการสวนอย่างมีประสิทธิภาพภายใต้มาตรฐานของสำนักงานเกษตร เพื่อให้ได้ส้มโอทับทิมสยามที่มีรสอร่อย มีความปลอดภัยต่อผู้บริโภค จนได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดส้มโอทับทิมสยามในพื้นที่ภาคใต้ พร้อมส่งตรงถึงหน้าบ้าน

คุณชนะวัฒน์ปลูกส้มโอทับทิมสยามด้วยการใช้กิ่งพันธุ์ตอนมาจากสวนของชาวบ้านในพื้นที่ กับอีกส่วนหนึ่งซื้อมาเสริม ปลูกในพื้นที่แปลงใหม่ เนื่องจากปากพนังเป็นพื้นที่ลุ่ม มีน้ำท่วมขัง การปลูกส้มโอจึงต้องยกร่อง โดยขุดดินชั้นล่าง ความลึก 2-3 เมตร ขึ้นมาทำเป็นคันดินปลูก แล้วปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยคอก ปลูกพืชคลุมดินแล้วไถกลบ ลักษณะและขนาดร่องปลูกมีความกว้างประมาณ 10 เมตร และร่องคู 5 เมตร

วิธีปลูก จะทำดินขึ้นมาปิดรอบต้นกิ่งตอน ปักไม้ค้ำยันต้น แล้วใส่ปุ๋ยคอก หลังจากปลูกแล้ว 1 เดือน พรวนดินบริเวณพื้นที่ปลูกรอบต้นเพื่อให้ระบบรากเจริญเติบโตอย่างเต็มที่และรวดเร็ว อีกปีครึ่งจะใส่ปุ๋ย 25-7-7 เพื่อช่วยสร้างลำต้น พร้อมกับสูตร 15-15-15 เพื่อจัดทรงต้นให้มีความสมบูรณ์ทั้งระบบราก กิ่ง และใบ เมื่อเข้าปีที่ 2 ยังใส่ปุ๋ยสูตร 15-15-15 เนื่องจากระหว่างปีที่ 2.5-3 จะเริ่มมีดอกครั้งแรก ทั้งนี้ อาจริดบางกิ่งที่มีดอกติดกับพื้นดินเกินไปออก แล้วรอให้ออกดอกรุ่นต่อไปในอีก 6 เดือนข้างหน้าอีกครั้ง

ความจริงส้มโอทั่วไปมักจะมีผลผลิตในช่วง 3-4 ปี แม้ทับทิมสยามจะให้ผลผลิตเร็วกว่า แต่คุณชนะวัฒน์ ชี้ว่า ไม่ควรนำมาใช้ประโยชน์เพราะความสมบูรณ์ของผลยังไม่ดีพอ ควรปล่อยให้มีผลผลิตในช่วงปีที่ 4 เหมือนส้มโอทั่วไปดีกว่า ระยะเวลาปลูกปีที่ 2 อาจเก็บผลผลิตไว้ 2-3 ผลต่อต้น เพื่อวิเคราะห์ดูว่าการให้ผลผลิตของต้นส้มโอมีความสมบูรณ์เพียงใด ควรปรับปุ๋ยเพื่อให้เหมาะสมอย่างไร ในปีที่ 3 อาจเก็บไว้สัก 10 ผล เพื่อตรวจคุณภาพเตรียมความพร้อมอีกรอบ พอเข้าปีที่ 4 สามารถปล่อยให้ผลผลิตออกได้เต็มที่ ซึ่งมักได้กว่า 50 ผลต่อต้น ต้นส้มโอสวนคุณชนะวัฒน์ที่มีอายุ 8-9 ปี ให้ผลผลิตได้กว่า 200 ผลต่อต้น สมบูรณ์ทุกผล

การใส่ปุ๋ย ภายหลังเก็บผลผลิตแล้วจะตัดแต่งกิ่ง ใส่ปุ๋ย 15-15-15 อาจพ่นยาป้องกันแมลงศัตรูบ้างร่วมกับการฉีดฮอร์โมน ผ่านไป 1 เดือน ให้รดน้ำเต็มที่เพื่อกระตุ้นให้ดอกออก หลังจากกลีบดอกร่วง จึงมาใส่ปุ๋ย 15-15-15 เหมือนเดิม คุณชนะวัฒน์ ชี้ว่า ทับทิมสยามเป็นส้มโอที่ต้องใส่ปุ๋ยทุกเดือน โดยส้มอายุ 8 เดือน ต้องใส่ประมาณ 3 กิโลกรัม

ส้มโอทับทิมสยามสามารถเก็บผลผลิตได้ตั้งแต่กลีบดอกร่วงนับไป 6 เดือน ระหว่างช่วง 4 เดือน ให้ใส่ปุ๋ย 13-13-21 เพื่อขยายผลและสร้างเนื้อ สร้างสี และความหวาน จำนวน 2 ครั้ง ก่อนเก็บผลผลิตจะหยุดใส่ปุ๋ยประมาณ 20 วัน

ทั้งนี้ การดูแลใส่ปุ๋ยอย่างถูกต้องเหมาะสมจะยิ่งเพิ่มความหวานมากขึ้น มีเปลือกบาง ผิวนุ่ม ข้าวสารเรียงกันเป็นเม็ดสวยเกาะกันแน่น สีแดงเข้ม ซึ่งเป็นจุดเด่นของส้มโอพันธุ์นี้ อย่างไรก็ตาม เมื่ออายุผลมากขึ้นขนาดผลไม่ใหญ่มาก มีเนื้อแน่นมาก เปลือกบาง

“คุณภาพส้มโอทับทิมสยามเกิดจากสภาพพื้นที่ปลูกที่อำเภอปากพนังที่มีคุณภาพดินดีมาก เป็นดินที่เกิดจากการสะสมธาตุอาหารในทะเลทับถมกันเป็นพันปี คุณภาพน้ำกร่อย น้ำทะเลขึ้นถึง จึงทำให้รสชาติ สีเนื้อผล มีกลิ่นหอม เป็นจุดเด่นของความอร่อยเป็นที่ถูกใจของลูกค้า”

ส้มโอทับทิมสยามจากสวนคุณชนะวัฒน์ให้ความสำคัญในเรื่องสีเนื้อผลและรสชาติเป็นหลัก รสชาติหวานฉ่ำอมเปรี้ยวเล็กน้อย มีกลิ่นหอม ไม่ได้เน้นเรื่องผิวเพราะไม่ได้ส่งขายต่างประเทศ

โรคที่พบมากคือแคงเกอร์ สร้างความเสียหายให้กับผิวส้มโอ กระทบต่อการขาย ต่อมาเป็นโรครากเน่า โคนเน่า เพราะอย่างที่บอกตอนแรกว่าสภาพพื้นที่ปากพนังเป็นที่ลุ่มมีน้ำแช่ขัง ส่วนแมลงศัตรูที่พบเป็นแมลงวันทอง และหนอนเจาะผล ระยะหลังนี้จะพบมากและบ่อยเนื่องจากในพื้นที่มีการปลูกผลไม้ซ้ำไป-มา ส่วนอีกชนิดคือไรขาว ไรแดง

อย่างไรก็ตาม ทั้งโรคและแมลงศัตรูจัดการและควบคุมด้วยการฉีดสารป้องกันและกำจัดตามเวลาและปริมาณที่เหมาะสมและถูกต้องตามกฎเกณฑ์ที่ทางราชการกำหนดไว้ จึงไม่กระทบต่อสุขภาพหรือเป็นอันตรายต่อผู้บริโภค ส้มโอทับทิมสยามเป็นไม้ผลที่ให้ผลผลิตได้จำนวน 4 รุ่นในรอบปี แบ่งเป็น 2 รุ่นใหญ่ในช่วงเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ และเมษายน-พฤษภาคม กับ 2 รุ่นเล็ก ในช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน และพฤศจิกายน-ธันวาคม ดังนั้น ผลผลิตจึงครอบคลุมในช่วงเทศกาลสำคัญอย่างตรุษจีน สงกรานต์ ปีใหม่ ฯลฯ เป็นต้น

การตลาดและการขาย คุณชนะวัฒน์ บอกว่า ขายภายในประเทศและขายเฉพาะทางออนไลน์เป็นหลัก แม้ว่าก่อนหน้านี้ช่วงเกิดโควิด-19 จะมีขายต่างประเทศบ้าง แต่มองว่าตลาดในประเทศขายดีกว่ามาก ผลผลิตไม่เคยพอขาย โดยเฉพาะช่วง 3 ปีที่ผ่านมาขายดีมาก แต่ละรุ่นขายได้กว่า 7,000 ผล โดยรอบต่อไปผลผลิตจะเริ่มขายช่วงต้นปี 2566

ราคาขาย ถ้าผลน้ำหนัก 1.1-1.2 กิโลกรัม ขาย 100 บาท, น้ำหนัก 1.3-1.4 กิโลกรัม ขาย 150 บาท, 1.5-1.7 กิโลกรัม ขาย 200 บาท และ 1.8 กิโลกรัมขึ้นไป ขาย 250 บาท

เจ้าของสวนบอกว่าการเก็บผลผลิตต้องใช้ความระมัดระวัง พิถีพิถันระหว่างตัดผลจากต้น ห้ามหล่น เพราะเปลือกบาง ถ้าหล่นกระแทกจะช้ำเสียหายเมื่อถึงปลายทาง หากผลส้มโออยู่ที่สูงต้องมีคนตัดและคนรับผลช่วยกัน หลังจากตัดผลลงจากต้นแล้วส่งขายได้ทันทีสามารถรับประทานได้เลย เพราะตัดได้เวลาแก่จัด ผู้บริโภคได้ลิ้มรสหวาน หอม

หากยังไม่รับประทานสามารถเก็บผลไว้ที่อุณหภูมิห้องปกติ เก็บไว้ได้นาน 20-30 วัน ยังอร่อยเหมือนเดิม แนวทางการปลูกส้มโอทับทิมสยามจนมีคุณภาพเช่นนี้ จึงทำให้สวนคุณชนะวัฒน์ได้รับรางวัลชนะเลิศถ้วยพระราชทานส้มโอทับทิมสยามจากงานเกษตรภาคใต้

ไม่เพียงการทำให้ส้มโอมีรสชาติอร่อย แต่สวนส้มโอทับทิมสยามของคุณชนะวัฒน์ยังติดสติ๊กเกอร์ชื่อสวนไว้ทุกผล เพื่อการันตีความมั่นใจให้กับผู้บริโภค ทั้งยังห่อตาข่ายผลและบรรจุกล่องที่แข็งแรงเพื่อป้องกันความเสียหายระหว่างขนส่ง นอกจากนั้น ยังตอกย้ำการรับรองคุณภาพ หากลูกค้าพบว่าซื้อไปแล้วสินค้ามีปัญหาขอให้แจ้งมาจะดูแลรับผิดชอบเปลี่ยนสินค้าให้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ทั้งนี้ เพื่อเป็นการรับผิดชอบในกรณีที่สินค้าไม่ได้คุณภาพ

กว่าสิบปีที่ผ่านมาส้มโอทับทิมสยามที่ปลูกในคลองน้อย ปากพนัง มีพื้นที่เพียง 100 กว่าไร่ ทุกวันนี้ขยายพื้นที่ปลูกออกไปอีกหลายแห่งในจังหวัด รวมถึงจังหวัดใกล้เคียงด้วย จำนวนหลายพันไร่ ดังนั้น เพื่อให้การปลูกแต่ละสวนเป็นไปอย่างมีคุณภาพจึงมีการตั้งเป็นกลุ่มแปลงใหญ่ส้มโอทับทิมสยามขึ้นเมื่อปี 2560 มีสมาชิกจำนวน 146 สวน โดยคุณชนะวัฒน์มีตำแหน่งเป็นรองประธานแปลงใหญ่ส้มโอทับทิมสยามปากพนัง

จุดประสงค์เพื่อต้องการพัฒนาและปรับปรุงคุณภาพส้มโอทับทิมสยาม ดูแล ควบคุมประสิทธิภาพการจัดการผลผลิตให้มีมาตรฐานโดยได้รับคำแนะนำและช่วยเหลือประสานงานจากสำนักงานเกษตรอำเภอและจังหวัดเป็นอย่างดี ทั้งนี้ เพื่อต้องการให้ผลผลิตส้มโอทับทิมสยามของสมาชิกทุกสวนมีมาตรฐานเดียวกัน โดยที่ผ่านมา 5 ปี ถือว่าเป็นไปตามเป้าหมายที่กำหนดไว้โดยดูจากเกณฑ์การขายผลผลิตทั้งหมดในพื้นที่ 3.000 กว่าไร่ พบว่าทุกสวนขายส้มโอได้หมด

กลไกการขายส้มโอทับทิมสยามของกลุ่มแปลงใหญ่จะไม่นำมารวมขายด้วยกัน ตกลงให้แต่ละสวนสามารถขายและกำหนดราคาเองอย่างอิสระ เนื่องจากแต่ละสวนมีต้นทุนการผลิตต่างกัน เพียงแต่มีเงื่อนไขอย่างเดียวคือต้องมีระบบการปลูกและควบคุมคุณภาพผลผลิตตามที่กำหนดให้ไว้เท่านั้น

การขายของแปลงใหญ่มีทั้งแบบขายให้พ่อค้า ขายออนไลน์ หรือวางขายตามแหล่งสถานที่ รวมทั้งยังขายตลาดต่างประเทศขึ้นอยู่กับสมาชิกจะเลือกขายแบบใด หรือขายทุกรูปแบบก็ได้

“แม้ภาพรวมส้มโอทับทิมสยามที่ปากพนังจะมีแนวโน้มที่ดี แต่ถ้าสวนไหนขาดการดูแลเอาใจใส่ ไม่ผลิตตามมาตรฐานที่วางไว้จนขาดคุณภาพจะส่งผลเสียหายต่อสวนแห่งนั้นทันที” รองประธานแปลงใหญ่ส้มโอทับทิมสยามปากพนัง กล่าว

สอบถามรายละเอียดสั่งซื้อส้มโอทัมทิมสยามได้ที่ คุณชนะวัฒน์ มากลับ โทรศัพท์ 099-330-0762 fb: ชนะวัฒน์ มากลับ

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก วันพุธที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ.2565