ผู้เขียน	ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา
เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 8 ธันวาคม พ.ศ.2565

ไปอยุธยาทั้งทีถ้าไม่ติดของฝากเล็กๆ น้อยๆ ถือว่าทริปนั้นเสียเที่ยว!!

ผลไม้แปรรูปอย่างมะม่วงดอง มะดันแช่อิ่ม มะยมหยี และพุทรากวน ล้วนเป็นของฝากยอดฮิตของบรรดานักชิมที่ไม่ค่อยพลาดเพราะต่างรู้ว่าจังหวัดนี้เป็นแหล่งผลิตผลไม้แปรรูปเก่าแก่ มีรสอร่อยแบบดั้งเดิม

การแปรรูปพุทรากวนที่อยุธยาได้รับความนิยมมาก คุณจะหาพุทรากวนอร่อยแบบชาวบ้านทำที่ไหนไม่ได้นอกจากอยุธยาเท่านั้น เพราะชาวบ้านกวนพุทรากันมาเป็นเวลาหลายสิบปี ส่งต่อภูมิปัญญากันมารุ่นต่อรุ่น เป็นพุทราไทยพันธุ์โบราณที่มีในพื้นที่ นำมาเคี่ยวกวนร่วมกับส่วนผสมทางธรรมชาติตามวิถีแบบโบราณ เพื่อจำหน่ายเป็นของฝากที่นิยมของนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

“หวานสมใจ ขนมไทยอยุธยา” เป็นอีกแบรนด์พุทรากวนที่การันตีคุณภาพความอร่อยแบบท้าพิสูจน์จากฝีมือกวนพุทราของชาวอยุธยาผู้มีประสบการณ์อย่าง คุณสมใจ อุบลวัตร ผู้คร่ำหวอดการทำขนมไทยที่อยุธยามานานกว่า 50 ปี ผลิตเพื่อขายให้กับผู้รับซื้อที่นำไปขายเป็นของฝากตามสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัด แล้วส่งต่อความอร่อยผ่านช่องทางขายทางออนไลน์ขายดีแบบปังมาก

คุณสมใจ เล่าว่า แต่เดิมครอบครัวบรรทุกผลไม้ใส่เรือวิ่งล่องมาขายที่ลพบุรีและจังหวัดใกล้เคียง จนครั้งหนึ่งเกิดภาวะแล้งมาก น้ำน้อยไม่สามารถใช้เรือได้ จึงหันมากวนพุทราขายในบริเวณชุมชน กับอีกส่วนนำไปขายที่แผงของครอบครัวที่อ่างทอง รวมถึงยังมีชาวบ้านมารับไปขายตามสถานที่หลายแห่งในจังหวัด

การกวนพุทราไม่ใช่เรื่องง่าย มีวิธีเทคนิคที่ยุ่งยากพอควร คนกวนพุทรามือใหม่หลายรายจะไม่ประสบความสำเร็จทันที เนื่องจากขั้นตอนและการปฏิบัติหลายอย่างที่ต้องควบคุม ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอุณหภูมิความร้อนระหว่างเคี่ยว อัตราส่วนผสม ฉะนั้นหลายรายต้องเททิ้งกว่าจะทำสำเร็จ ดังนั้น อาชีพนี้จึงไม่ค่อยพบเห็นมากนัก

ผลพุทราที่ใช้ปลูกหลายแห่งในอยุธยา มีทั้งแบบปลูกไว้ตามบ้าน กับทำเป็นสวน พุทราไม่ได้มีทั้งปี จะสิ้นสุดช่วงให้ผลผลิตตั้งแต่เดือน 7-12 ดังนั้น การผลิตพุทรากวนขายต้องวางแผนเตรียมวัตถุดิบเก็บไว้ด้วยการอบแห้งและบดให้ละเอียด ในแต่ละปีจะเก็บผลผลิตไว้ปริมาณกว่า 20 ตัน

ขั้นตอนการทำพุทรากวนเริ่มจากนำมาล้างตากแดดและอบให้แห้งก่อนนำไปบดทั้งผลด้วยเครื่องให้ละเอียด ต้องใช้พุทราใหม่เท่านั้น พอบดละเอียดแล้วมีสีขาว ทำให้เนื้อพุทราเมื่อกวนเสร็จแล้วมีคุณภาพ แต่ถ้าหากเจอพุทราค้างปีที่ไม่สด เมื่อนำมาบดมีสีดำจะสร้างปัญหาตอนเคี่ยวกวน อย่างไรก็ตาม การเลือกความสดใหม่ของผลพุทราเป็นทักษะความชำนาญของชาวบ้านจะรู้ว่าผลใดสดหรือไม่

หลังจากบดแล้วเข้าสู่กระบวนการกวนโดยใช้เครื่อง มีส่วนผสมในการกวน ได้แก่ น้ำอ้อย น้ำเปล่า เกลือ และผงพุทรา โดยแต่ละรอบของการกวนมีปริมาณ 20 กิโลกรัม ไม่มีการใช้สารปรุงแต่งชนิดใดเลย เป็นพุทรากวนแบบธรรมชาติอย่างแท้จริง

คุณสมใจ ชี้ว่า ความยาก-ง่ายของพุทรากวนอยู่ในขั้นตอนนี้ ผู้กวนพุทราต้องใช้ทักษะความชำนาญเพื่อปรับความร้อนให้เหมาะสม ต้องคอยสังเกตเนื้อพุทราระหว่างการเคี่ยวกวนว่ามีลักษณะแบบใด ควรปรับระดับความร้อนมาก-น้อยเท่าไรเพื่อให้เนื้อพุทรากวนมีความพอดี เพราะถ้ากวนไม่ถูกต้องเนื้อพุทราจะแข็งหรือเหลวเกินไป กระบวนการวิธีทั้งหมดล้วนเป็นเทคนิคที่ผู้กวนพุทราสะสมความชำนาญมาเป็นเวลานาน

หลังกวนได้ที่ ให้ตักพุทรากวนมาใส่ภาชนะไว้ ใช้เวลาข้ามคืน ปล่อยให้เย็นสนิท แล้วจึงบรรจุลงในถุงหรือภาชนะที่ขาย รสชาติพุทรากวนของผลิตภัณฑ์แบรนด์นี้จะมีรสหวานผสมเปรี้ยวเล็กน้อยอย่างลงตัว มีกลิ่นหอมหวานของน้ำอ้อย หากทานไม่หมดหรือยังไม่ทานก็สามารถเก็บไว้โดยไม่ต้องใส่ตู้เย็นได้นาน 4-6 เดือน

นอกจากพุทรากวนที่มีขายเป็นประจำแล้วครอบครัวคุณสมใจยังทำกระยาสารท กะละแม และข้าวเหนียวแดงขาย โดยเฉพาะในช่วงเทศกาลบุญสำคัญชาวบ้านจะรู้กันดีว่าชุมชนแห่งนี้ทำขนม มีชาวบ้านมาทำขนมที่บ้านจำนวนมาก พอทำเสร็จจะมีคนมารับไปขาย เป็นการสร้างรายได้ให้กับชุมชน

พุทรากวนแบรนด์ “หวานสมใจ ขนมไทยอยุธยา” มีขายตามสถานที่หลายแห่งในอยุธยาและจังหวัดใกล้เคียง นอกจากนั้น ยังส่งขายในอีกหลายจังหวัดทั่วประเทศ ล่าสุดเปิดตลาดขายทางออนไลน์อีกช่องทางมีลูกชายดูแลรับผิดชอบ ออกแบบโลโก้และจัดทำเป็นแพ็กเกจหีบห่อให้สวยงาม มีความทันสมัยน่าซื้อ ตลอดจนวางแผนการจำหน่าย

แนวทางนี้เป็นการเพิ่มมูลค่าพุทรากวนจากเดิมที่เป็นขนมไทยพื้นบ้านที่หาทานยาก อยากกระจายความอร่อยแบบดั้งเดิมด้วยฝีมือการผลิตจากคนเก่าแก่นี้ให้กับอีกหลายคนที่นิยมทานแนวนี้ไปสู่สังคมตลาดออนไลน์ได้อย่างน่าสนใจ ส่วนวิธีขายโดยตรงให้กับคนในจังหวัดยังเหมือนเดิมเพราะเป็นฐานลูกค้าเก่าแก่ที่ค้าขายกันมาหลายสิบปี

คุณสมใจ เผยว่า พุทรากวนที่ทำขายได้รับความนิยมมากขึ้น ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะเปิดตลาดขายออนไลน์ทำให้ลูกค้าได้รู้จัก โดยเฉพาะรสชาติที่ลูกค้าบอกว่าถูกปากมาก ขณะเดียวกัน ลูกชายยังวางแผนในอนาคตจะส่งขายต่างประเทศเนื่องจากมีผู้ประกอบการสนใจนำเนื้อพุทรากวนไปเป็นไส้ขนมอย่างแครกเกอร์หรือโดรายากิ หรือแม้แต่พุทรากวนอบแห้งส่งขายในแถบตะวันออกกลางในช่วงถือศีล

การกวนพุทราถือเป็นศาสตร์และศิลป์ชนิดหนึ่งที่ต้องอาศัยทักษะ ความชำนาญ สูตรความอร่อยของรสชาติและเนื้อพุทราเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของผู้ขายแต่ละรายจนมีความลงตัว พุทรากวนเป็นการแปรรูปผลไม้ที่มีรสอร่อย เด็กและผู้ใหญ่ทานได้ดีมีคุณค่าทางอาหาร

เมื่อใดที่ท่านอยากชิมพุทรากวน ขอให้นึกถึง “หวานสมใจ ขนมไทยอยุธยา” แบรนด์ขนมไทยที่ยึดเอกลักษณ์วิธีการทำและรสชาติแบบไทยไว้

สั่งซื้อพุทรากวน “หวานสมใจ ขนมไทยอยุธยา” ได้ที่โทรศัพท์ หรือช่องทางออนไลน์ที่ fb: หวานสมใจ ขนมไทยของฝากอยุธยา