| ผู้เขียน | สุรเดช สดคมขำ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
แพะนม เป็นอีกหนึ่งสัตว์เลี้ยงทางด้านปศุสัตว์ที่ได้รับความนิยม เพราะนอกจากนำตัวผู้ส่งขายได้แล้ว ตัวเมียยังสามารถผลิตลูกและรีดน้ำนมได้ทุกวันเพื่อสร้างรายได้อีกหนึ่งช่องทาง นอกจากนี้ น้ำนมแพะยังสามารถนำมาแปรรูปเพิ่มมูลค่าทำเป็นสบู่นมแพะ ซึ่งสายพันธุ์ของแพะนมที่เลือกเลี้ยงก็จะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับความชอบของเกษตรกรว่าจะเลี้ยงสายพันธุ์แบบไหนในพื้นที่และสภาพแวดล้อมที่ต้องการ
คุณธนา กนกธัญธนัง เกษตรกรเลี้ยงแพะนม ตั้งอยู่หมู่ที่ 3 ตำบลทาเหนือ อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่ โดยเขาได้เลือกเลี้ยงแพะนมพันธุ์ซาแนนเลือดสูงเป็นหลัก เพราะแพะสายพันธุ์นี้ให้น้ำนมในปริมาณมาก สามารถรีดได้ทุกวันจนมีการกล่าวขานว่าเป็น “ราชินีแห่งนม” ลักษณะประจำพันธุ์คือ มีสีขาว มองแล้วสะอาดตา บางตัวอาจเป็นสีครีม ใบหน้าแบน ใบหูสั้น ตั้งตรงชี้ไปข้างหน้า
สนใจทำปศุสัตว์ เพื่อสร้างรายได้
คุณธนา เล่าจุดเริ่มต้นของการเลี้ยงแพะนมให้ฟังว่า เมื่อเขาได้กลับมาอยู่บ้านและต้องการหาอาชีพที่มั่นคงให้กับครอบครัว โดยเขาสนใจในเรื่องของการเลี้ยงแพะนม เพราะได้ศึกษาในเรื่องของตลาดมาแล้วว่ามีแหล่งรับซื้อที่แน่นอน สามารถรีดน้ำนมจำหน่ายได้ทุกวัน และในพื้นที่ที่เขาอยู่นั้นยังมีการเลี้ยงอยู่จำนวนไม่มาก จึงเกิดความสนใจและนำแพะนมมาเลี้ยงในเวลาต่อมา
“ช่วงแรกที่บ้านก็ยังไม่สนับสนุนมากนัก เพราะเขากลัวว่านมแพะจะมีปัญหาในเรื่องกลิ่น แต่ผมอยากทดลองเพราะมองว่าตลาดน่าจะไปได้ดี เพราะมีแหล่งรับซื้อน้ำนมไปแปรรูปทำเป็นชีส พอปลงใจว่าจะเลี้ยง ประมาณปี 2559 ผมก็ซื้อมา 4 ตัว มาทดลองเลี้ยงก่อน แรกๆ ก็ยังไม่ประสบผลสำเร็จมากนัก เพราะเรายังไม่ได้ศึกษาข้อมูลจริงจัง แต่พอได้เรียนรู้ไปเรื่อยๆ ก็เกิดความชำนาญและเข้าใจนิสัยของแพะมากขึ้น แพะเหล่านั้นก็ค่อยๆ ออกลูก และมีจำนวนมากขึ้น ปัจจุบันมีจำนวน 30 แม่ รีดนมสร้างรายได้ทุกวัน”
แพะให้น้ำนมได้ทุกวัน เฉลี่ย 3 กิโลกรัมต่อตัว
การจัดพื้นที่ 3 งาน สำหรับเลี้ยงแพะนมนั้น คุณธนา บอกว่า จะแบ่งพื้นที่อย่างชัดเจน ประกอบไปด้วย โรงเรือนนอน พื้นที่เดินเล่น พื้นที่สำหรับรีดนม และโรงเรือนเก็บอาหารข้น โดยจะแบ่งอย่างชัดเจนให้เป็นระเบียบ ส่วนพื้นที่ปลูกหญ้าและอาหารสดอื่นๆ จะหาจากพื้นที่ในชุมชนเป็นหลักก็จะช่วยลดต้นทุนการเลี้ยงได้เป็นอย่างดี โดยแพะนมภายในฟาร์มจะกินอาหารข้นต่อตัวต่อวันอยู่ที่ 800 กรัม
การผสมพันธุ์แพะนมภายในฟาร์มจะให้ผสมพันธุ์เองตามธรรมชาติ โดยพ่อแม่พันธุ์ต้องมีอายุมากกว่า 1 ปี หลังจากผสมติดแล้ว รอตั้งท้องประมาณ 5 เดือน เมื่อลูกแพะคลอดออกมาในช่วงแรกจะให้กินน้ำนมเหลืองทันที เพื่อสร้างภูมิต้านทานให้กับลูกแพะแรกเกิด เมื่อลูกแพะมีอายุประมาณ 2 อาทิตย์ เมื่อเห็นว่ามีความแข็งแรงดีแล้ว จะจับลูกแพะแยกออกจากแม่มาป้อนนมเอง ส่วนแม่แพะนำไปรีดนมได้ในทุกๆ วัน
“แม่แพะหลังออกลูกมาแล้ว เราสามารถนำมารีดนมได้ทุกวัน จะรีดในช่วงเช้า ตั้งแต่ 6 โมงเช้าถึง 8 โมงเช้า และช่วงเย็นรีดตั้งแต่เวลาบ่าย 3 ครึ่งถึง 5 โมงเย็น จะรีดนมทุกวันแบบนี้ไปประมาณ 4-5 เดือน หลังจากนั้นก็จะผสมพันธุ์ใหม่ทันที และช่วงที่แม่แพะตั้งท้องอยู่ใน 1-2 เดือนแรก เราก็รีดนมได้ปกติ โดย 1 ปีจะรีดนมอยู่ที่ 10-11 เดือน พัก 1 เดือน ทำแบบนี้วนไปในแต่ละปี ซึ่งเฉลี่ยแล้ว 1 ตัว จะให้น้ำนมอยู่ที่ 3 กิโลกรัม”
สำหรับการป้องกันโรคให้กับแพะนมภายในฟาร์ม คุณธนา บอกว่า มีเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ในพื้นที่เข้ามาทำวัคซีนให้ตามแผนที่กำหนด ให้การดูแลเป็นอย่างดี ทำให้แพะนมภายในฟาร์มทั้งหมดไม่เจ็บป่วยและเกิดโรคต่างๆ โดยเฉพาะโรคแท้งติดต่อ โรคปากและเท้าเปื่อย จะมีการทำวัคซีนอย่างต่อเนื่องทุกๆ 6 เดือน
นมแพะ ราคารับซื้ออยู่ที่ 45-50 บาทต่อกิโลกรัม
ในเรื่องของการทำตลาดเพื่อจำหน่ายนั้น คุณธนา เล่าว่า แพะนมไม่ได้จำหน่ายเพียงแต่น้ำนมเท่านั้น ตัวแพะเองก็สามารถทำราคาได้ด้วยเช่นกัน มีลูกค้าเข้ามาซื้อเพื่อนำไปเป็นแพะป้อนนมโชว์ตามงานต่างๆ จึงทำให้รายได้ที่เข้ามามีหลากหลายช่องทาง ซึ่งน้ำนมแพะที่รีดในแต่ละวัน ในพื้นที่มีแหล่งรับซื้อที่แน่นอน ทำให้น้ำนมแพะในฟาร์มไม่มีตกค้าง หรือเรียกง่ายๆ ว่า มีไม่พอต่อความต้องการของตลาดกันเลยทีเดียว
“น้ำนมแพะที่ส่งขาย แหล่งรับซื้อมีราคาอยู่ที่ 45-50 บาทต่อกิโลกรัม ราคาก็มีขึ้นลงได้ตามค่าของน้ำนมที่มีเกณฑ์วัดอยู่ ในทุกวันผมรีดได้จำนวนเท่าไรก็จะส่งขายทั้งหมด เท่ากับว่ารายได้จากการขายนมแพะผมจะมีรายได้เป็นประจำ ส่วนลูกแพะตัวผู้ที่มีอายุ 3 เดือนขึ้นไป น้ำหนัก 10-20 กิโลกรัมต่อตัว ราคารับซื้ออยู่ที่กิโลกรัมละ 100 บาท ส่วนลูกแพะตัวเมียอายุ 4 เดือน ราคาขายอยู่ที่ 3,500-4,000 บาท”
สำหรับอนาคตแพะนมหากท่านใดสนใจอยากเลี้ยงและมองทิศทางตลาดว่าจะเป็นอย่างไรนั้น คุณธนา แนะว่า อนาคตแพะนมยังสามารถไปต่อได้เรื่อยๆ โดยตลาดมีความต้องการสูงทั้งการแปรรูปและนำไปให้สัตว์เลี้ยงกิน เพราะฉะนั้นหากมีใจรักและสนใจอยากที่จะเลี้ยงจริงๆ ให้ศึกษาอุปนิสัยแพะก่อน จากนั้นจัดสรรในเรื่องของเวลาที่จะมาเลี้ยงให้ดี การเลี้ยงแพะก็จะเป็นทั้งอาชีพเสริมที่สามารถทำควบคู่ไปกับงานประจำได้ด้วยเช่นกัน หรือหากต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสามารถติดต่อสอบถามได้ที่ คุณธนา กนกธัญธนัง หมายเลขโทรศัพท์ 065-556-2028
