| ผู้เขียน | ธาวิดา ศิริสัมพันธ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
กุหลาบ ไม้ประดับที่ได้รับความนิยมปลูกมากที่สุดชนิดหนึ่งของโลก ส่วนใหญ่นิยมปลูกเพื่อความสวยงาม ประดับตกแต่งสวน ประดับสถานที่ หรือปลูกเพื่อการพาณิชย์ ในการนำไปสกัดน้ำหอม ซึ่งนอกเหนือจากการเป็นไม้ดอกไม้ประดับสวยงามแล้ว ปัจจุบันได้มีการพัฒนานำกุหลาบมาเป็นของประดับตกแต่งบนจานอาหาร เครื่องดื่ม รวมถึงการนำมาดัดแปลงทำเป็นชากุหลาบเพื่อสร้างรายได้ และกำลังได้รับกระแสนิยมกันทั่วบ้านทั่วเมือง ในด้านของสรรพคุณเด่นของชากุหลาบที่มีส่วนช่วยกระตุ้นระบบขับถ่าย และช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง นำไปสู่การต่อยอดสร้างมูลค่าให้กับเกษตรกร และธุรกิจสตาร์ตอัพไม่น้อย สำหรับการต่อยอดทำผลิตภัณฑ์ชากุหลาบออกมาในรูปแบบเฉพาะของแบรนด์ตัวเอง
คุณธีรวัฒน์ เสื้อมา หรือ คุณปุ้ย เกษตรกรรุ่นใหม่ อาศัยอยู่บ้านเลขที่ 182 หมู่ที่ 5 ตำบลเมืองงาย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ เกษตรกรหนุ่มไฟแรง ดีกรีปริญญาตรี รัฐศาสตร์บัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โบกมือลาชีวิตในเมืองหลวง กลับบ้านเกิดมาสานต่อและพัฒนางานสวนของที่บ้านจังหวัดเชียงใหม่ เน้นการปลูกพืชผสมผสานระบบอินทรีย์ และการต่อยอดแปรรูปผลิตภัณฑ์ชาสมุนไพร สร้างรายได้ดีตลอดปี
คุณปุ้ย เล่าให้ฟังว่า ก่อนหน้านี้ตนเองเคยทำงานบริษัทมาก่อน ทำเกี่ยวกับการบริหารทรัพยากรบุคคล จนมาถึงจุดเปลี่ยนที่ต้องกลับมาดูแลครอบครัวที่ต่างจังหวัด ประกอบกับการมองอนาคตในภาคการเกษตรว่า “ต่อไปภาคการเกษตรอาจจะห่างหายไป เพราะคนที่ทำปัจจุบันอายุเริ่มมากขึ้นเรื่อยๆ และส่วนใหญ่ไม่มีลูกหลานมาสืบทอดอาชีพต่อ ซึ่งเราก็ถือเป็นลูกหลานเกษตรกรคนหนึ่ง เพราะที่บ้านพ่อกับแม่ก็เป็นเกษตรกร จึงใช้โอกาสที่ได้กลับมาดูแลพ่อแม่ เป็นการเริ่มต้นชีวิตการเป็นเกษตรกร ด้วยความคิดที่ว่า ยิ่งถ้าเราได้เข้ามาสู่ภาคการเกษตรได้เร็ว มาลองผิดลองถูกได้สำเร็จ ก็มีโอกาสสร้างเนื้อสร้างตัวกับอาชีพนี้ได้ เพราะส่วนตัวคิดว่าหากมาเริ่มทำตอนเกษียณอายุแล้วน่าจะทำให้พลาดอะไรหลายๆ อย่างที่อยากทำไป”
ทำเกษตรผสมผสานระบบอินทรีย์
พื้นที่ 12 ไร่ จัดการดีมีรายได้ตลอดปี
ถึงแม้จะเป็นลูกหลานเกษตรกร แต่คุณปุ้ยบอกว่า ตนเองนั้นไม่มีความรู้ด้านการทำสวนมาก่อนเลย หลังจากลาออกจากงานกลับมาอยู่บ้านก็ต้องอาศัยการไปเรียนรู้ศึกษาดูงานจากหลายๆ ที่เพื่อให้ทราบแนวทางการทำเกษตรที่เหมาะสมกับตนเอง และเลือกที่จะทำเกษตรอินทรีย์เพราะคิดว่าเป็นรูปแบบที่น่าจะเหมาะกับตนเองมากที่สุด
โดยเน้นปลูกพืชผสมผสานบนพื้นที่ 12 ไร่ เพื่อให้มีรายได้ตลอดทั้งปี แบ่งปลูกทั้งพืชไร่ คือ ข้าว ไม้ผล เช่น ลำไย อะโวกาโด มะม่วง พืชล้มลุกสำหรับนำมาแปรรูปทำชา ได้แก่ เก๊กฮวย ดาวเรือง กุหลาบ และพืชสมุนไพร ได้แก่ อัญชัน ใบเตย และพืชสมุนไพรชนิดอื่นๆ ตามความเหมาะสม
ซึ่งที่สวนจะมีการพัฒนารูปแบบการปลูก และการสร้างรายได้ให้คุ้มค่าที่สุด คือการเลือกขายผลผลิตตามความเหมาะสม หากผลไม้ชนิดไหนขายแบบผลสดแล้วได้ราคาดีอยู่แล้ว ก็จะไม่นำมาแปรรูป เพราะการแปรรูปถือเป็นการเพิ่มขั้นตอนและเพิ่มต้นทุน ถือว่าไม่คุ้มค่า แต่ถ้าหากผลผลิตส่วนไหนที่นำมาแปรรูปแล้วคุ้มค่ามากกว่าการขายผลสด ซึ่งนอกเหนือจากการคุ้มค่าแล้ว กับอีกส่วนคือช่วยยืดอายุผลผลิต สามารถกำหนดช่วงเวลาในการขายได้ การแปรรูปยังถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกไว้สำหรับสินค้าที่อยากยืดอายุการเก็บรักษา หรือถ้ามองในการตลาด การแปรรูปสินค้าถือเป็นการเพิ่มช่องทางการสร้างรายได้ และเพิ่มช่องทางเลือกที่หลากหลายให้กับลูกค้าได้ด้วย
“การแปรรูปผลิตภัณฑ์ของที่สวนมีจุดเริ่มต้นมาจากที่เมื่อก่อนการขนส่งยังไม่สะดวกรวดเร็วแบบปัจจุบัน บวกกับค่าขนส่งที่ค่อนข้างมีราคาสูง ปัญหาตรงนี้จึงทำให้เราได้กลับมาคิดว่าจะทำยังไงให้ผลผลิตที่สวนสามารถยืดอายุในการขายได้นานกว่าเดิม จึงเป็นที่มาของการคิดในเรื่องของการแปรรูปขึ้นมา และมีการต่อยอดมาเรื่อยๆ จนมาถึงผลิตภัณฑ์ชาดอกไม้และชาสมุนไพร”
“ไซรัปกุหลาบ” ปลูกในระบบอินทรีย์
ผลิตภัณฑ์แปรรูปสร้างรายได้ที่ภูมิใจ
สำหรับผลิตภัณฑ์ไซรัปกุหลาบ คุณปุ้ย บอกว่า ถือเป็นงานต่อยอดมาจากการทำเป็นชา โดยเริ่มต้นจากที่สวนปลูกกุหลาบก่อน แล้วใช้กุหลาบมาทำชา และทำเป็นผงกุหลาบเป็นหลัก สู่การพัฒนาต่อยอดจากความต้องการของลูกค้าอีกกลุ่มที่ชอบดื่มชากุหลาบ ที่ไม่ได้ต้องการเพียงแค่ความหอมจากกุหลาบที่ต้องการชาที่ให้ความรู้สึกสดชื่นของมะนาวและน้ำผึ้ง และอยากให้ทางสวนทำออกมาในรูปแบบที่พร้อมรับประทาน ลูกค้าไม่ต้องมาต้มน้ำร้อนชงชาผสมชาเอง ทางสวนจึงนำเอาคำแนะนำจากลูกค้ามาเป็นไอเดียในการต่อยอดทำ “ไซรัปกุหลาบ” ขึ้นมาเพื่อตอบโจทย์และสร้างความหลากหลายให้กับลูกค้าทุกกลุ่ม
ชาที่มีคุณภาพต้องเริ่มต้นตั้งแต่ขั้นตอนการปลูก การดูแล ปัจจุบันที่สวนมีพื้นที่ปลูกกุหลาบอยู่ประมาณ 1 ไร่กว่า เน้นปลูกแบบระยะประชิด เลือกปลูกกุหลาบมอญและกุหลาบอังกฤษ เป็น 2 สายพันธุ์หลักในการแปรรูป โดยกุหลาบทั้ง 2 สายพันธุ์นี้จะมีความแตกต่างกันในเรื่องของสีและกลิ่น เมื่อนำมาผสมทำเป็นไซรัปทำให้เกิดการผสมผสานอย่างลงตัว
กุหลาบมอญ จะมีกลิ่นหอม แบบไทย สีของดอกเป็นสีแดงสด สามารถเกาะกลุ่มลูกค้าได้ทุกกลุ่มตั้งแต่เด็กถึงผู้ใหญ่
กุหลาบอังกฤษ จะมีกลิ่นหอมละมุน สีของดอกเป็นสีชมพู จะเป็นที่ถูกอกถูกใจของผู้ที่มีความชำนาญหรือผู้ที่ชื่นชอบกุหลาบเป็นชีวิตจิตใจ
การปลูก การดูแล การปลูกกุหลาบถ้าดินดีแล้วกุหลาบแข็งแรง แมลงศัตรูพืชแทบจะไม่มีเลย หรือถ้ามีที่สวนจะใช้วิธีการให้ธรรมชาติกำจัดธรรมชาติ คือใช้ตัวห้ำ ตัวเบียนในการจัดการแมลง จะไม่ใช้วิธีพ่นยาสมุนไพรเพื่อให้แมลงหนี
การรดน้ำ-ใส่ปุ๋ย รดน้ำวันเว้นวัน หรือถ้าช่วงไหนฝนตกจะงดการให้น้ำ เพราะจริงๆ แล้วกุหลาบถือเป็นพืชที่ทนแล้งได้พอสมควร ส่วนปุ๋ยใส่ปุ๋ยหมักสลับกับปุ๋ยคอก
การตัดดอก แนะนำให้ตัดดอกทุกวันช่วงเช้า ยกเว้นช่วงที่มีฝนตก เพื่อให้กลิ่นของกุหลาบหอมได้นาน กลิ่นยังมีความสดชื่น แต่ถ้าเก็บในช่วงสายๆ แดดเริ่มออกจะทำให้กลิ่นของดอกกุหลาบหอมน้อยลง
ปริมาณผลผลิต ของที่สวนเก็บได้ทุกวัน วันละ 5 กิโลกรัม แต่ถ้าช่วงไหนที่ดอกออกเยอะๆ ผลผลิตจะอยู่ที่ประมาณ 10-15 กิโลกรัม ขึ้นอยู่กับการตัดแต่งกิ่งในแต่ละช่วงด้วย
ขั้นตอนการแปรรูป
ความสะอาดเป็นเรื่องสำคัญ
คุณปุ้ยอธิบายขั้นตอนการแปรรูปไซรัปกุหลาบ ดังนี้
- เริ่มต้นตั้งแต่การตัดดอก ต้องเลือกตัดดอกที่สมบูรณ์ เป็นดอกที่บานในเช้าวันนั้น และเกสรยังเป็นเกสรสีเหลืองอยู่
- หลังจากได้ดอกกุหลาบตรงกับความต้องการแล้วให้นำมาล้างทำความสะอาดอย่างเบามือ
- จากนั้นนำไปเข้าสู่กระบวนการสกัดเย็น ใช้เวลาประมาณ 12 ชั่วโมง แล้วจะได้ออกมาเป็นน้ำกุหลาบที่สีและกลิ่นคงเดิม
- นำน้ำกุหลาบที่สกัดออกมาได้ มาเคี่ยวกับน้ำตาล น้ำผึ้ง และผสมเลม่อนลงไป เพื่อเพิ่มรสชาติ
- แล้วทำการสเตอริไลซ์ (Sterilization) เป็นการใช้ความร้อนที่อุณหภูมิสูงกว่า 100 องศาเซลเซียส ภายใต้ความดัน ในกรณีของเครื่องฆ่าเชื้อภายใต้ความดันที่ใช้ไอน้ำเป็นตัวกลางในการให้ความร้อน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อทำลายจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดโรคและจุลินทรีย์ที่ทำให้อาหารเสื่อมเสีย เสร็จแล้วทำการน็อกน้ำแข็ง นำไปแช่ไว้ในช่องฟรีซ (สามารถเก็บรักษาไว้ในห้องอุณหภูมิปกติได้ประมาณ 2-3 เดือน หรือถ้าเก็บในตู้เย็นสามารถเก็บรักษาได้นานถึง 6 เดือน)
สรรพคุณ ไซรัปกุหลาบเป็นเครื่องดื่มช่วยคลายร้อน ดับกระหาย มีรสชาติและกลิ่นเป็นกุหลาบ นำมาชงผสมกับโซดาใส่น้ำแข็งสามารถรับประทานได้เลย มีสรรพคุณช่วยในเรื่องของการบำรุงผิวพรรณ และทำให้เลือดไหลเวียนได้ดี
ราคาขาย ขวดละ 150 บาท บรรจุ 180 มิลลิลิตร ยอดขายเฉลี่ยต่อเดือนอยู่ที่ 100-200 ขวด ถือเป็นรายได้เสริมที่ดีมากๆ โดยมีลูกค้าหลักเป็นกลุ่มลูกค้าร้านอาหาร ร้านกาแฟ และลูกค้ารายย่อยที่กลับมาซื้อซ้ำ และเป็นลูกค้าที่บอกกันปากต่อปาก
การวางแผนถือเป็นเรื่องสำคัญ
เพราะทุกอาชีพมีราคาที่ต้องจ่าย
“อันดับแรกอยากให้มองถึงเรื่องของต้นทุน ที่ไม่ได้หมายถึงเงิน แต่เป็นเรื่องของที่ดิน ทรัพยากร และความรู้ก่อน และถัดมาคือเรื่องของการคิดและการวางแผนธุรกิจ เพราะถ้ามองว่าเกษตรจะไปได้ก็ต้องสร้างเงินให้เราด้วย คือต้องมีเงินไว้ใช้จ่ายประจำวันในครอบครัว และต้องมีเงินเก็บในกรณีที่คนในครอบครัวเจ็บป่วย หรือลูกต้องเรียนหนังสือ มันคือรายได้จากการเกษตร เพราะฉะนั้นต้องวางแผนทางธุรกิจมาอย่างดีว่าเราจะสร้างรายได้ตรงนี้มาอย่างไร เพราะช่วงแรกต้องลงทุนเยอะ ที่เราไม่รู้ว่าตลาดอยู่ไหนบ้าง และบางครั้งเราศึกษามาดี วางแผนมาดีแล้ว แต่ก็ยังต้องมีช่องว่างให้เราได้เรียนรู้จากความผิดพลาด เพราะว่าต่อให้วางแผนมาดีแค่ไหน ก็ต้องจ่ายให้ราคาของความผิดพลาดอยู่ เพื่อเก็บเกี่ยวประสบการณ์และนำไปสู่การพัฒนาที่ดียิ่งขึ้น” คุณปุ้ย กล่าวทิ้งท้าย
สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เบอร์โทร. 095-496-2556 หรือติดต่อได้ที่ช่องทางเฟซบุ๊ก : Komenoki Natural Farm by Thee•Garden
