ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านโคกห้วย ฐานการเรียนรู้อยู่อย่างพอเพียง กรุงเก่า

ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านโคกห้วย (บ้าน คุณสำอางค์ เผือกหอม) ตั้งอยู่ หมู่ที่ 7 บ้านโคกห้วย ตำบลเทพมงคล อำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้รับการพัฒนาให้เป็นแหล่งเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ตามโครงการพัฒนาคุณภาพการบริหารศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โทร. (035) 375-918 ปีงบประมาณ 2556 จนถึงปัจจุบัน ใช้เป็นสถานที่จัดกิจกรรมบูรณาการฐานการเรียนรู้อยู่อย่างพอเพียง 7 ฐาน ให้นักเรียน นักศึกษา ประชาชน และผู้สนใจเข้าศึกษาเรียนรู้ มีสาระสำคัญในแต่ละฐาน ดังนี้

 

ฐานการเรียนรู้ที่ 1 ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

เศรษฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้ทรงมีพระราชดำรัสชี้แนะแนวทางการปฏิบัติตนแก่พสกนิกรชาวไทย ได้แก่ ความพอเพียง คือ ความพอประมาณ  ความมีเหตุผล และการสร้างภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี ใช้ในการตัดสินใจให้อยู่ระดับพอเพียง ต้องอาศัยทั้งความรู้และคุณธรรมเป็นพื้นฐานในการวางแผนการดำเนินชีวิต เพื่อนำไปสู่การพัฒนาที่สมดุลและยั่งยืน พร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลง ผู้เรียนได้ศึกษาเรียนรู้กระบวนการคิดการปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 9 ขั้น 1. การกำหนดจุดมุ่งหมาย 2. สำรวจความรอบรู้ในงานที่คิด/ทำ 3. ประเมินความเป็นไปได้ของงานที่คิด/ทำ 4. คิดวางแผนอย่างรอบคอบ 5. คิดประมาณตนเอง เดินทางสายกลาง 6. คิดคาดคะเนความเสี่ยง พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง 7. ลงมือปฏิบัติงานตามที่คิดหรือวางแผนไว้ 8. ประเมินและปรับปรุงการคิดการปฏิบัติงานให้ก้าวหน้า และ 9. คิดสะท้อนผล และสรุปการเรียนรู้ เพื่อนำไปปรับประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้         

 

ฐานการเรียนรู้ที่ 2  การทำบัญชีครัวเรือนวิถีธรรม

ฝึกการทำบัญชีครัวเรือนวิถีธรรม คือการจัดสรรทรัพย์ประจำวัน แบ่งเป็น 4 ส่วน ได้แก่ 1. การดำเนินชีวิต 2. การลงทุน 3. การบำรุงสงเคราะห์ และ 4. การเก็บออม การทำบัญชีครัวเรือนวิถีธรรม จะช่วยให้ผู้ทำมีความสุขในการครองเรือน       

 

ฐานการเรียนรู้ที่ 3  การปลูกผักปลอดสารพิษ

ฝึกปลูกผักปลอดสารพิษ หรือผักอินทรีย์ การปลูกควรเลือกสถานที่ที่มีแสงแดดส่องถึง การทำแปลงผักตามความชอบ เช่น ปลูกในภาชนะ ยกร่อง กระบะ ขุดหลุม หรือยกร่องปลูก ก่อนปลูกควรขุดดินตากไว้ 7 วัน เพื่อฆ่าเชื้อโรค ขนาดแปลงเพาะ กว้าง 1 เมตร ยาว 1.5-2 เมตร ปรับสภาพดินด้วยปูนขาว ใช้ปุ๋ยหมักผสมดิน แล้วนำเมล็ดหยอดหลุม หลุมละ 2-3 เมล็ด ใช้ฟางข้าวคลุมแปลงปลูก ใช้น้ำหมักชีวภาพ พ่นทุกๆ 7 วัน และกำจัดวัชพืชใช้วิธีการถอน จะได้พืชผักที่มีคุณภาพ ไม่มีสารพิษตกค้าง ปลอดภัยแก่ผู้บริโภค             

 

 

ฐานการเรียนรู้ที่ 4 การจัดการขยะมูลฝอย

ผู้เรียนได้ศึกษาเรียนรู้ เรื่องการจัดการขยะมูลฝอย (Solid Waste) เศษสิ่งเหลือใช้และสิ่งปฏิกูลต่างๆ ที่เกิดจากกิจกรรมของมนุษย์และสัตว์ มีทั้งขยะเปียก ขยะแห้ง และขยะอันตราย ซึ่งมีแหล่งกำเนิดมาจากชุมชนที่พักอาศัย ตลาด ร้านค้า โรงพยาบาล ฯลฯ การกำจัดขยะโดยใช้หลัก 5 R คือ 1. Reduce-การลดการใช้ผลิตภัณฑ์ที่สิ้นเปลือง 2. Reuse-การนำมาใช้ซ้ำ 3. Repair-การซ่อมแซมแก้ไขใช้งานต่อได้ 4. Recycle-การแปรสภาพหมุนเวียนนำกลับมาใช้ได้ใหม่ 5. Reject-การหลีกเลี่ยงใช้สิ่งที่ก่อให้เกิดมลพิษ ถังขยะ มี 4 สี ได้แก่ สีเขียว-ใส่ขยะย่อยสลายได้ สีเหลือง-ใส่ขยะที่นำกลับมาใช้ใหม่ได้ สีน้ำเงิน-ขยะที่ไม่สามารถนำกลับมาใช้ได้ และสีแดง-ใส่ขยะอันตราย

         

ฐานการเรียนรู้ที่ 5  การทำน้ำหมักชีวภาพ

ฝึกทำน้ำหมักชีวภาพ เป็นของเหลวเข้มข้นที่ได้จากการหมักอินทรียวัตถุ มีจุลินทรีย์ช่วยย่อยให้มีการเน่าเปื่อยผุพังได้เร็วกว่าปกติ ทำได้โดยนำผลไม้ พืชผัก เศษอาหาร มาหมักกับน้ำตาลทรายแดง น้ำตาลอ้อย หรือกากน้ำตาล หมัก 15 วัน ถึง 3 เดือน คนบ่อยๆ จะได้ผลเร็ว ใช้บำบัดน้ำเสีย ชำระล้าง ทำความสะอาดในห้องน้ำ ทำฮอร์โมน ดับกลิ่น รดน้ำต้นไม้ ทำปุ๋ยหมัก และการปศุสัตว์ ถ้าหมักผลไม้รสเปรี้ยว มะเฟืองจะได้น้ำหมักสำหรับใช้ทำความสะอาด วิธีการหมัก ใช้ผลไม้ 3 กิโลกรัม (หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ) ผสมน้ำตาลอ้อย 1 กิโลกรัม และน้ำสะอาด 8-10 ลิตร คลุกเคล้าให้เข้ากัน โรยน้ำตาลอ้อยปิดหน้า เหลือไว้ประมาณ 1 ส่วน ปิดฝาให้สนิท ใช้เวลาหมัก 3 เดือน ใช้ได้        

ฐานการเรียนรู้ที่ 6  การทำซุปเปอร์ฮอร์โมนไข่

ซุปเปอร์ฮอร์โมนไข่ เป็นฮอร์โมนประเภทหนึ่งที่สร้างจุลินทรีย์สิ่งมีชีวิต ช่วยทำให้พืชเจริญเติบโตทางลำต้น ใบ ดอก และผลได้อย่างมีคุณภาพ ใช้ได้ทั้งนาข้าว พืชไร่ สวนผัก ผลไม้ เพิ่มผลผลิตมีกำไรต่อไร่ สามารถทำได้เอง ใช้วัตถุดิบ ได้แก่ ไข่ไก่สด สาหร่ายทะเล แมกนีเซียม สังกะสี (ผง) จิบเบอเรลลิน (ฮอร์โมนพืช ผงกันบูด หัวไชเท้า แป้งข้าวหมาก น้ำตาลทรายแดง แคลเซียม (ผง) นมจืด N.A.A (สารเร่งราก) ปุ๋ยเกล็ดสูตร 13-0-14 และน้ำมะพร้าว การผลิต นำไข่ใส่เครื่องปั่นพร้อมเปลือกปั่นให้ละเอียดแล้วเทลงถังหมักคนให้เข้ากัน ปิดฝาให้สนิท หมักทิ้งไว้ 2 สัปดาห์ เก็บถังหมักไว้ที่ร่มอากาศถ่ายเทได้สะดวก เมื่อครบนำซุปเปอร์ฮอร์โมนไข่มาใช้ได้ วิธีใช้ น้ำซุปเปอร์ฮอร์โมนไข่ 2 ช้อนโต๊ะ ผสมกับน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นตามใบได้ทุกวันตอนเช้าและตอนเย็น จะให้ได้ผลดีควรพ่นช่วงแสงแดดอ่อน

         

ฐานการเรียนรู้ที่ 7  การเผาถ่านด้วยเตาเศรษฐกิจ

เตาเผาถ่านเศรษฐกิจ เป็นเตาแบบประหยัดพลังงาน มีปล่องข้างเตา ประดิษฐ์ขึ้นจากวัสดุที่หาง่ายในท้องถิ่นคือ ถังน้ำมันขนาด 200 ลิตร ประกอบง่าย ราคาถูก ได้น้ำส้มควันไม้เป็นยาฆ่าแมลงกำจัดศัตรูพืช วิธีการเผา 1. นำกิ่งไม้เศษวัชพืชเรียงใส่ถังจนเต็มในแนวตั้ง เอาเศษเล็กลงล่าง 2. ปิดฝาให้สนิท 3. จุดไฟในช่องไฟ 4. หลังจากไฟติดประมาณ 40-60 นาที สังเกตปล่องควัน 5. ระยะแรกควันจะเป็นสีขาวเข้ม ต่อมาจะเป็นสีฟ้า และค่อยๆ ใสขึ้น จนกลายเป็นไอร้อน ใช้เวลาเผาประมาณ 2 ชั่วโมง 6. หลังจากนั้น ชั่วโมงที่ 5 ให้สังเกตควันที่ปล่องด้านข้าง เมื่อควันเริ่มใสให้ปิดปล่องควันด้านข้างถังและลดไฟจนเหลือครึ่ง สังเกตปล่องควันที่เหลือ หากควันใสก็พัก และปิดช่องจุดไฟให้สนิท มีน้ำส้มควันไม้หยดออกตามรูเล็กๆ ท่อข้างเตา 7. รวมระยะเวลาจุดไฟประมาณ 6 ชั่วโมง ปล่อยทิ้งไว้ให้เย็น นำถ่านออกไปใช้