งานมหัศจรรย์ข้าวไทย 2024 Special Talk ชิมข้าวอย่างไรให้ได้รสชาติ เปิดประสบการณ์ชิมข้าวไทยโดยใช้ประสาทสัมผัส  “ดู ดม เคี้ยว อม กลืน” โดย คุณนพ ธรรมวานิช ผู้ออกแบบวิธีชิมข้าวไทย

คุณนพ กล่าวว่า ข้าวมักถูกมองว่าเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ คือสินค้าที่มีลักษณะเหมือนกัน หรือแตกต่างกันเพียงเล็กน้อย ไม่ว่าจะผลิตมาจากแหล่งไหนก็ตาม เพราะฉะนั้นเราจึงอยากเป็นอีกหนึ่งเสียงเล็กๆ ที่จะทำให้รู้ว่า จริงๆ แล้วข้าวไทยมีความน่าสนใจ น่าค้นหา และมีเสน่ห์มากกว่าที่เราคิด จึงเกิดสิ่งที่เราเรียกว่านามเด็กเล่น หรือเป็นพื้นที่ของคนที่ชอบข้าวขึ้นมา

“เราชอบใช้คำนี้ครับว่า ข้าวไทยคุ้นเคยแต่ไม่รู้จัก สมมุติว่าเราอยากจะกินข้าวหรือจะไปสั่งอาหารเราก็ไม่เคยสนใจว่าข้าวที่เราได้มาคือข้าวอะไร หรือเราอยากจะไปซื้อข้าวมาหุงเราก็ไปซื้อมาแล้วเจอข้าวหอมมะลิเต็มไปหมด ซึ่งเราก็ไม่รู้หรอกว่าข้าวที่เห็นต่างกันยังไง เพราะที่ผ่านมาเรากินข้าว แต่เราไม่เคยยกย่องให้ข้าวเป็นพระเอก แต่เราให้ข้าวเป็นเพียงทางผ่านของอาหาร ทั้งที่จริงๆ แล้วประเทศเราบริโภคข้าวเป็นหลัก เราควรจะรู้จักข้าวให้ได้มากกว่านี้หรือเปล่า นี่เป็นคำถาม ที่เราตั้งมาตั้งแต่แรก และนำไปสู่ที่มาของการคิดค้นวิธีการชิมข้าว เพื่อสร้างคุณค่า เพิ่มมูลค่าข้าวไทย”

กินข้าวให้อร่อย กินข้าวให้สนุกขึ้น ผ่านวิธี “ดู ดม เคี้ยว อม กลืน”

หลายคนถามคุณนพว่า มีเทคนิคกินข้าวอย่างไงให้อร่อยมากขึ้น คำตอบคือ กินข้าวผ่านกระบวนการ ที่เราเรียกว่า “ดู ดม เคี้ยว อม กลืน” คือ 1. ดู และสังเกตรูปลักษณะภายนอกของข้าว ขนาดเมล็ด และการจับตัวของข้าว 2. ดม ดมกลิ่นข้าวก่อนกิน 3. เคี้ยว ในขั้นตอนการเคี้ยว ผู้ชิมจะสังเกต รสชาติ รสสัมผัส และกลิ่นของข้าวไปพร้อมกัน 4. อม ข้าวที่ใช้เวลาอยู่นานจะมีการเปลี่ยนแปลง และสร้างรสหวานขึ้นมา ดังนั้น ควรให้เวลาในการชิมข้าว ด้วยการอมหรือเคี้ยวอย่างช้าๆ จนแน่ใจว่ารสชาติที่เกิดขึ้นไม่มีการเปลี่ยนแปลง และ 5. กลืน หลังกลืนข้าว จะเกิดรสชาติที่ค้างอยู่ในปาก หรือ Aftertaste อาจให้ทิ้งความหวาน และกลิ่นที่เพิ่มเติมจากเดิมได้ หรือถ้าจะพูดให้เข้าใจง่ายคือการกินข้าวให้ช้าลง กินข้าวให้เป็นพระเอก แล้วเราจะได้สัมผัสรสชาติของข้าวอย่างแท้จริง”

ซึ่งนอกจากการชิมข้าวอย่างไรให้อร่อยแล้ว คุณนพ บอกว่า การเลือกข้าวให้เหมาะกับอาหารก็เป็นสิ่งสำคัญ และช่วยชูรสชาติอาหารให้อร่อยขึ้นได้อย่างไม่น่าเชื่อ

“เมื่อเราชิมข้าวกัน สิ่งแรกที่พวกเรามักจะนึกก็คือ ข้าวชนิดนี้ เอาไปกินกับอะไรดีนะ จะเกิดอะไรขึ้น ถ้าคนที่ถามคำถามนั้นไม่ใช่แค่ผู้บริโภค แต่เป็นเชฟผู้มากประสบการณ์จากร้านอาหารชั้นนำ ทั้งจากภาคอีสาน และกรุงเทพฯ ที่ได้นำเอาข้าวที่พวกเขาชื่อชอบไปแปลงเป็นอาหารที่เราคาดไม่ถึง การจับคู่ข้าวกับจานโปรดที่ไม่ว่าจะเป็นต้ม ผัด แกง ทอด ปิ้ง ย่าง หรือน้ำพริก เป็นเรื่องที่สนุกสนาน และเป็นความเป็นไปได้ที่ไม่สิ้นสุด ทำให้เราจินตนาการไปว่า จะดีแค่ไหน หากทุกวันเราสามารถเลือกข้าวที่เข้ากับกับข้าวที่เราชอบได้ ทุกคำคงอร่อยขึ้นอีกมากมาย”