| เผยแพร่ |
|---|
การปลูกพืชไร้ดิน หรือ Soilless Culture คือ การปลูกพืชในสารละลายธาตุอาหารพืช ซึ่งเป็นการปลูกพืชชนิดต่างๆ โดยอาศัยการแช่รากในสารละลายแทนการใช้ดินเพื่อให้พืชได้สารอาหารจากสารละลายโดยตรง ซึ่งเหมาะกับการปลูกพืชในพื้นที่ที่มีข้อจำกัดเรื่องคุณภาพดินหรือภูมิอากาศที่ไม่เหมะสม โดยก่อนที่จะเริ่มปลูกพืชไร้ดิน วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านชวนมาดูข้อดีข้อเสียของการปลูกพืชไร้ดิน ก่อนเริ่มลงมือเพาะปลูก !
ข้อดีของการปลูกพืชไร้ดิน
- เพาะปลูกได้ตลอดปี
เนื่องจากการปลูกพืชไร้ดินนี้ มักจะเพาะปลูกในโรงเรือนจึงทำให้ฤดูกาลที่เปลี่ยนแปลงนั้นไม่ส่งผลกับผลผลิตนัก อีกทั้งเนื่องจากไม่ต้องใช้ดินในการเพาะปลูกและอาศัยธาตุอาหารในดิน จึงทำให้การปลูกพืชไร้ดินนี้ สามารถปลูกได้ในทุกพื้นที่และสภาพแวดล้อม
- ลดต้นทุน
ในการปลูกพืชในดินแบบปกติ จะมีค่าใช้จ่ายแฝงต่างๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นค่าแรงงาน ค่าใช้จ่ายในการเตรียมดิน หรือกระทั่งค่ากำจัดวัชพืช แต่เมื่อเปลี่ยนมาปลูกพืชแบบไร้ดินแทน ค่าใช้จ่ายต่างๆ เหล่านี้ก็จะหายไป อีกทั้งยังไม่ต้องใช้เวลาในการเตรียมดินในการเพาะปลูกอีกด้วย
- ลดปัญหาศัตรูพืชและโรคที่เกิดจากดิน
โดยปกติแล้วการปลูกในดินอาจพบปัญหาเรื่องศัตรูพืชหรือโรคที่เกิดจากดินได้ เช่น โรคเน่าคอดิน (damping off) โรครากปม (root knot) เชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย และไส้เดือนฝอย เป็นต้น โดยในการปลูกพืชแบบไร้ดินจะทำให้ไม่ประสบปัญหาดังกล่าว เนื่องจากเปลี่ยนจากการปลูกในดินมาปลูกในสารละลายแทน
- ควบคุมสภาพแวดล้อมได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ
ในการปลูกพืชแบบไร้ดินมักจะเป็นการปลูกพืชโดยอาศัยการปลูกในโรงเรือน ทำให้เมื่อสภาพแวดล้อมมีการเปลี่ยนแปลง พืชที่ปลูกจะไม่ได้รับผลกระทบมากนัก เนื่องจากเป็นการปลูกพืชในสารละลาย ซึ่งหากปลูกในดินแบบทั่วไป เมื่ออากาศหรือสภาพแวดล้อมมีการเปลี่ยนแปลงหรือดินไม่สมบูรณ์ก็อาจส่งผลกับผลผลิตได้ โดยนอกจากการหลีกเลี่ยงผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงทางสิ่งแวดล้อม การปลูกพืชแบบไร้ดินยังสามารถทำให้เรามีอำนาจในการควบคุมสิ่งต่างๆ ได้อย่างแม่นยำ เนื่องจากไม่จำเป็นต้องพึ่งพาปัจจัยทางธรรมชาติที่ควบคุมได้อย่าง เช่น ดิน ฟ้า อากาศ และความแปรปวนอื่นๆ
ข้อเสียของการปลูกพืชไร้ดิน
- มีราคาสูง
เนื่องจากการปลูกพืชไร้ดินนั้นจำเป็นที่จะต้องมีอุปกรณ์ต่างๆ อาทิ โต๊ะปลูก ปั๊มน้ำอากาศ หลังคาพลาสติก สารละลายธาตุอาหารพืชชนิดต่างๆ เมล็ดพันธุ์ และอุปกรณ์อื่นๆ อีกมากมายตามความเหมาะสมของพืชที่จะทำการเพาะปลูก จึงทำให้ในการปลูกพืชแบบไร้ดินนี่ค่อนข้างมีราคาในการเริ่มต้นที่ค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับการปลูกพืชในดินแบบทั่วไป
- ต้องมีความชำนาญ
ในการจะปลูกแบบไร้ดินนี้จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีความชำนาญเสียก่อน เนื่องจากเป็นการใช้สารละลายอาหารเป็นตัวการหลักในการหล่อเลี้ยงให้พืชเจริญเติบโต จะกระทำโดยขาดหลักการไม่ได้ เนื่องจากอาจก่อให้เกิดความเสียหายแก่พืชและผลผลิตได้
- อาศัยพลังงานไฟฟ้า
ในการปลูกพืชไร้ดินจำเป็นต้องอาศัยระบบไฟฟ้าและพลังไฟฟ้าอยู่ตลอดเวลา ทำให้มีต้นทุนการผลิตที่สูง อีกทั้งเมื่อไฟฟ้าเกิดขัดข้องก็อาจทำให้ผลผลิตเสียหายได้
ขอบคุณข้อมูลจาก
สถานีการเรียนรู้เพื่องานส่งเสริมการเกษตร
