นางสาวอุษา โทณผลิน ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 3 อุดรธานี (สศท.3) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงการติดตามโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาดของกลุ่มแปลงใหญ่ผัก อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู ซึ่งเป็นกลุ่มต้นแบบที่ประสบความสำเร็จ เข้มแข็ง เกิดจากการร่วมมือกันของสมาชิกในการพัฒนาพื้นที่ เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการปลูกผักปลอดภัยโดยผ่านการรับรองมาตรฐาน GAP (Good Agricultural Practices) และมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ (Organic Thailand) จากกรมวิชาการเกษตร

สำหรับกลุ่มแปลงใหญ่ผัก อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู เริ่มดำเนินการเมื่อปี 2560 และได้เข้าร่วมโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด ปี 2564 โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการจัดซื้อเครื่องจักรกลการเกษตรและเทคโนโลยีในการผลิต อาทิ โรงคัดกรองแสง รถไถโรตารี่ เครื่องตัดหญ้า ปั๊มแรงดันสูงติดเครื่องยนต์เบนซิน ระบบน้ำแบบตั้งเวลาเปิด-ปิด อัตโนมัติ ปัจจุบันกลุ่มมีสมาชิกเกษตรกร 51 ราย มี นายอนิวรรตน์ พาน้อย เป็นประธานกลุ่มแปลงใหญ่ มีพื้นที่เพาะปลูกทั้งกลุ่มแปลงใหญ่รวม 42 ไร่ (ปลูกเฉลี่ย 0.82 ไร่ต่อครัวเรือน) ซึ่งเกษตรกรจะใช้วิธีการปลูกผักแบบปลอดภัย และสลับหมุนเวียนแต่ละชนิด โดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์ที่เหมาะสมในการเพาะปลูก ส่งผลให้ผลผลิตมีคุณภาพสูง โดยมีผักที่ปลูกรวมกว่า 22 ชนิด ได้แก่ ผักกาดหอม คะน้า ผักชี ผักบุ้ง กะหล่ำปลี บล็อกโคลี่ ขึ้นฉ่าย สลัดกรีนโอ๊ค สลัดเรดโอ๊ค กะเพรา โหระพา พริกขี้หนู มะเขือเทศราชินี กวางตุ้ง กระเทียม ต้นหอม ผักเคล ผักกาดขาว แคร์รอต บีทรูต และแรดิช หากจำแนกการผลิตผักที่สามารถสร้างรายได้ให้กลุ่มแปลงใหญ่ ในปี 2567 พบว่า ผักกาดหอม ใน 1 ปี ปลูกได้ 4 รอบการผลิต ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 40 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 280 กิโลกรัมต่อรอบการผลิต ผลผลิตรวม 1,120 กิโลกรัมต่อปี ราคาขาย 47.50 บาทต่อกิโลกรัม ผักคะน้า ใน 1 ปี ปลูกได้ 2 รอบการผลิต ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 40 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 440 กิโลกรัมต่อรอบการผลิต ผลผลิตรวม 880 กิโลกรัมต่อปี ราคาขาย 35 บาทต่อกิโลกรัม ผักบุ้งจีน ใน 1 ปี ปลูกได้ 8 รอบการผลิต ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 20 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 170 กิโลกรัมต่อรอบการผลิต ผลผลิตรวม 1,360 กิโลกรัมต่อปี ราคาขาย 22.50 บาทต่อกิโลกรัม ผักชี ใน 1 ปี ปลูกได้ 8 รอบการผลิต ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 20 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 68 กิโลกรัมต่อรอบการผลิต ผลผลิตรวม 136 กิโลกรัมต่อปี ราคาขาย 75 บาทต่อกิโลกรัม โดยสมาชิกจะมีรายได้จากการขายผักเฉลี่ย 124,800 บาทต่อปีต่อครัวเรือน หรือหากคิดเป็นรายได้เฉลี่ยของทั้งกลุ่มอยู่ที่ 6,364,800 ล้านบาทต่อปี ด้านสถานการณ์ตลาด ผลผลิตส่วนใหญ่ของสมาชิกแปลงใหญ่ ร้อยละ 30 ส่งจำหน่ายในตลาดชุมชน ร้อยละ 25 ขายให้กับพ่อค้าคนกลาง ร้อยละ 20 จำหน่ายในตลาดนัดในพื้นที่ ร้อยละ 15 จำหน่ายให้ลูกค้าทั่วไป และร้อยละ 10 จำหน่ายให้กับโรงพยาบาลประจำอำเภอ ซึ่งมีตลาดรองรับตลอดทั้งปี

ทั้งนี้ จากความสำเร็จนี้ทำให้สมาชิกกลุ่มแปลงใหญ่ผัก สามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเองและครอบครัวได้อย่างมั่นคง พร้อมทั้งยังมีส่วนช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจในพื้นที่ให้เติบโตอย่างยั่งยืน ซึ่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยสำนักงานเกษตรจังหวัดหนองบัวลำภู มีแผนที่จะส่งเสริมกลุ่มแปลงใหญ่ผักในการยื่นขอโรงคัดตัดแต่งพืชผักเพื่อให้มีผลผลิตตลอดทั้งปี มีจุดรวบรวมผลผลิตและโรงคัดบรรจุ เพื่อให้กลุ่มสามารถต่อยอดส่งไปจำหน่ายยัง Modern Trade และร้านอาหารในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียงได้ นอกจากนี้ กลุ่มแปลงใหญ่ผักยังมีหน่วยงานท้องถิ่นและกลุ่มผู้ปลูกผักอินทรีย์ เข้ามาศึกษาดูงานด้านองค์ความรู้การผลิตพืชผักปลอดภัย การใช้สารชีวภัณฑ์แทนการใช้สารเคมี และการบริหารจัดการกลุ่ม ซึ่งเป็นการแลกเปลี่ยนข้อมูลและองค์ความรู้ที่มีประโยชน์ร่วมกัน หากเกษตรกรหรือท่านใดสนใจข้อมูล หรือสนใจเข้าศึกษา ดูงานของกลุ่มแปลงใหญ่ผัก สามารถติดต่อได้ที่ นายอนิวรรตน์ พาน้อย ผู้จัดการแปลง โทร. 098-034-9812 และสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สศท.3 เบอร์โทร. 042-292-557 หรืออีเมล [email protected]