มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง (มฟล.) ได้รับการสถาปนาเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับรัฐ เมื่อวันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2541 ที่จังหวัดเชียงราย ตามความต้องการของประชาชน และเป็นอนุสรณ์รำลึกถึงสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

ตลอดระยะเวลา 19 ปี ที่ผ่านมา มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ได้ตามรอยพระราชปณิธานสมเด็จย่า “ปลูกป่าสร้างคน” พลิกฟื้นพื้นที่ดั้งเดิมที่เป็นป่าเสื่อมโทรมให้กลายเป็นสวนพฤษศาสตร์ในมหาวิทยาลัย และทำโครงการรักษ์ป่าน่าน ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำ ที่มีบทบาทสำคัญต่อความมั่นคงทางนิเวศของลุ่มน้ำในภาคเหนือและภาคกลาง

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ได้ทำหน้าที่ “ผลิตบัณฑิต” ซึ่งเป็นอนาคตสำคัญของประเทศชาติไปแล้ว กว่า 20,000 คน ทำงานอยู่ในทุกภาคส่วนของสังคม และสร้างมหาวิทยาลัยให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางปัญญา พัฒนาผลงานทางวิชาการมากมายที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติมาอย่างต่อเนื่อง ยกตัวอย่าง เช่น การแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่มสมุนไพรไทย

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ตระหนักถึงคุณประโยชน์สมุนไพรไทย จึงศึกษาวิจัยสมุนไพรไทยอย่างครบวงจร ตั้งแต่การรวบรวมพันธุ์พืชสมุนไพร และนำมาแปรรูปจนได้ผลิตภัณฑ์ต้นแบบ ภายใต้แนวคิด “The Power of Nature” ในชื่อแบรนด์ “เจ้าคุณวัน” จำนวน 11 ชนิด ได้แก่ เจลกากเมล็ดชา ขี้ผึ้งเสลดพังพอน ขมิ้นชัน ยาเขียวหอม ฟ้าทลายโจร เม็ดอมอดบุหรี่โปร่งฟ้า ยาธาตุบรรจบ และยาหอมเนาวโกฐ โดยสินค้าที่เป็นไฮไลต์คือ ผลิตภัณฑ์สมุนไพรมะแขว่น ซึ่งเป็นเครื่องเทศที่มีรสเผ็ดร้อนและมีกลิ่นหอม พบมากในแถบพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย

ผลมะแขว่น มีฤทธิ์ยับยั้งกระบวนการอักเสบของร่างกาย และบรรเทาอาการปวดได้ การสูดดมน้ำมันมะแขว่นมีผลต่อการเพิ่มค่าความดันโลหิต และช่วยกระตุ้นระบบประสาทให้ตื่นตัว ทำให้รู้สึกสดชื่นและกระปรี้กระเปร่ามากขึ้น มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงได้นำมะแขว่นมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพรในรูปขี้ผึ้งมะแขว่น น้ำมันมะแขว่น และสเปรย์มะแขว่นไล่ยุง ผลิตโดยโรงงานผลิตยาสมุนไพร มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ตามมาตรฐาน GMP/PICs

ผลงานของมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงสอดคล้องกับนโยบายรัฐบาล ที่มุ่งส่งเสริมให้จังหวัดเชียงราย พะเยา แพร่ น่าน เป็นแหล่งผลิตวัตถุดิบสมุนไพรที่สำคัญของประเทศ เพื่อยกระดับรายได้เกษตรกรผู้ปลูกพืชสมุนไพร กระตุ้นการใช้สมุนไพรในระบบสุขภาพเพิ่มขึ้น พัฒนาศักยภาพการผลิตและการตลาด ผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทยในเวทีแข่งขันทางการค้าทั้งในประเทศและส่งออก โกยรายได้เข้าสู่ท้องถิ่นและประเทศเพิ่มขึ้นอย่างน้อย 1 เท่าตัว

ในโอกาสที่มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ก้าวเข้าสู่ปีที่ 20 รศ.ดร. วันชัย ศิริชนะ อธิการบดี มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง (มฟล.) เร่งก่อสร้างศูนย์บริการสุขภาพแบบครบวงจร มูลค่า 6,000 ล้านบาท ให้แล้วเสร็จภายในปี 2561 และเตรียมเปิดโรงพยาบาล ขนาด 400 เตียง ให้บริการดูแลสุขภาพแก่ประชาชน นักท่องเที่ยว นักธุรกิจ นักลงทุน และผู้สูงอายุ ในปี 2562 ซึ่งโครงการนี้จะกลายเป็นศูนย์บริการดูแลสุขภาพที่ทันสมัยและครบวงจรสำหรับประชาชนในเขตภาคเหนือตอนบนและอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงในระยะยาว

ขณะเดียวกัน มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ได้พัฒนานวัตกรรมสำหรับสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตทางการเกษตร เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรไทย เช่น นำรวงข้าวขาวดอกมะลิ 105 มาแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่มในลักษณะผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพผิว “ครีมรวงข้าว : ลานาดีน” ช่วยเพิ่มศักยภาพทางการค้าของข้าวไทยให้กว้างขวางมากขึ้น และนำเศษวัสดุเหลือใช้จากภาคเกษตรมาแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่มในลักษณะพลาสติกชีวภาพ ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม