ขายข้าวข้างถนน… เราถึงจุดนี้ได้ยังไง

ตั้งแต่สื่อโซเชี่ยลมีบทบาททำให้เห็นโลกละเอียดหลากหลายแง่มุมอย่างไม่น่าเชื่อ อย่างไม่กี่วันก่อนมี “ดราม่า” กรณีชาวนา “ขายข้าวข้างถนน” ขายตรงแบบชั้นเดียวเชิงเดียว หลังราคาข้าวร่วงหนักสุดในรอบ 10 ปี

ราคาข้าวตกต่ำกำลังจะกลายเป็นหอกข้างแคร่ทิ่มใส่รัฐบาลถึงขั้นสะเทือนได้ เป็นประเด็นฝ่ายตรงข้ามรัฐหยิบมาโจมตีทั้งที่มีสาเหตุจากหลายปัจจัย

ปัจจัยแรก เรื่องเดิมๆ ข้าวในสต๊อกเหลือตั้งแต่จำนำข้าว “ล้นสต๊อก” ระบายได้น้อย พ่อค้าก็เก็งตลาดถูก หากระบายออกราคาข้าวร่วงแน่ๆ จึงชะลอซื้อ ชาวนาเองก็ไม่มียุ้งฉาง ข้าวใหม่ออกมาไม่มีที่เก็บต้องระบายออกสู่ตลาดก็ยิ่งไปฉุดราคาตกต่ำลงไปอีก

ปัจจัยที่สอง รัฐบาลเองก็คาดไม่ถึง เป็นผลมาจากโครงการช่วยเหลือชาวนาที่ต้องให้สำรวจตัวเลขพื้นที่ปลูกข้าวเพื่อจะจ่ายเงินอุดหนุน เป็นที่รู้ๆ ว่ามีการ “ปั้นตัวเลข” พื้นที่ทำนาจริงๆ บางรายแค่ 3 ไร่ก็แจ้งว่า 10 ไร่ มีทั้งชาวนาโกงตัวเลขเอง นักการเมืองท้องถิ่นปั้นตัวเลขโกงเงินอุดหนุน

ทำให้ตัวเลขพื้นที่ทำนาที่เป็นทางการสูงเกินจริง ส่งผลให้ผู้ซื้อข้าวจากต่างประเทศคาดการณ์ผลผลิตจากตัวเลข หลอกๆ (คิดว่าเป็นเลขจริง) จึงประเมินว่าผลผลิตล้นแน่ๆ ก็เลยชะลอการซื้อ ทำให้ไปดึงราคาข้าวในตลาดตกต่ำ

ประเด็นสุดท้าย “ทีมเศรษฐกิจ” ของ “ดร.สมคิด” ที่ดูแลกระทรวงพาณิชย์ไม่มีใครรู้เรื่องข้าวจริงๆ แถมยัง “กินเกาเหลา” กับกระทรวงเกษตรฯ การแก้ปัญหาราคาสินค้าเกษตรต้อง “ชักตื้นติดกึก ชักลึกติดกัก” ทำให้แก้ปัญหาไม่ได้

ทั้งหมดนี้คือ ต้นตอที่ทำให้ข้าวชาวนาราคาตกต่ำอย่างที่เห็น

ข้าว “อาหารหลัก” ของคนไทยวิกฤต แต่ในแวดวง “อาหารสมอง” ก็มีเรื่องไม่ชอบมาพากล เรื่องนี้เกิดขึ้นที่ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน “กศน.” แห่งหนึ่งในกทม. ได้จัดซื้อตำราเรียนและตำราที่อ่านในห้องสมุดราคาสูงเกินจริงและเนื้อหาไม่ได้คุณภาพ

เห็นมากับตาแต่ละเล่มทั้งตำราทำขนม ขายอาหาร ปลูกต้นไม้ รัฐศาสตร์ อื่นๆ อีกหลายเล่ม “เนื้อหา” ล้วนไม่ได้มาตรฐาน วิชาการ ผู้แต่งก็ “โนเนม” ไม่บอกคุณวุฒิการศึกษาหรือประสบการณ์ ยิ่งรูปเล่มบางเฉียบ เหมือนหนังสือแจกงานศพราคาเล่มละ 100-200 บาท

งานนี้กรรมการบางคนไม่ยอมเซ็นรับรองก็ถูก “บิ๊ก” ในศูนย์นั้นสั่งสอบ กลั่นแกล้งสารพัด

น่าสังเวช ประเทศไทยราคาข้าววิกฤตไม่พอ ต้องสะเทือนใจกับทุจริตในแวดวงการศึกษาอีก