เมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายวิรุฬห์ สิทธิวงศ์ นายอำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา เป็นประธานในการประชุมคณะกรรมการที่ปรึกษา (PAC) อุทยานแห่งชาติ (อช.) ภูซาง จ.พะเยา ครั้งที่ 2/2561 ณ ห้องประชุมศูนย์บริการนักท่องเที่ยว อช. ภูซาง ได้มีการหารือเรื่องประกาศขอความร่วมมือห้ามซื้อ-ขาย นำเข้า-ส่งออก ไม้สน (เกี๊ยะ) ทุกหมู่บ้าน รอบ อช. ภูซาง ทั้งนี้ ทาง อช. ภูซาง ได้มีประกาศขอความร่วมมือไปยังผู้นำทุกหมู่บ้านแจ้งเตือนประชาชนในหมู่บ้านของตนเองทราบและถือปฏิบัติ เพื่อป้องกันการใช้ไม้สน (เกี๊ยะ) เป็นเชื้อไฟในครัวเรือนต่างๆ รวมทั้งป้องกันการลักลอบตัดไม้สน (เกี๊ยะ) ในเขตป่าอนุรักษ์ของ อช. ภูซาง

นายวิรุฬห์ กล่าวว่า ประกาศดังกล่าวสืบเนื่องจากการประชุมของ PAC ครั้งที่ผ่านมา ในที่ประชุมได้หารือกันถึงการเฝ้าระวังและป้องกันการลักลอบตัดไม้สน (เกี๊ยะ) ในเขตพื้นที่ป่าอนุรักษ์ของ อช. ภูซาง ซึ่งเจ้าหน้าที่รายงานว่า พบไม้สน (เกี๊ยะ) ที่มีวางขายตามตลาดชายแดน หรือในตลาดสดภายในพื้นที่ อ.ภูซาง ส่วนหนึ่งมีการนำเข้ามาจากประเทศเพื่อนบ้าน คือสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชน (สปป.) ลาว ประเด็นดังกล่าวเป็นความกังวลของเจ้าหน้าที่ อช. ภูซาง เนื่องจากปัจจุบัน ไม้สน (เกี๊ยะ) บนดอยมีจำนวนไม่มาก และพบมีการลักลอบเจาะลำต้นหรือตัดฟันเพื่อนำเนื้อไม้ส่วนที่มีน้ำมันสนไปขายตามตลาดสด ดังนั้น เพื่อป้องกันไม่ให้มีการลักลอบตัดไม้สน (เกี๊ยะ) ดังกล่าวเกิดขึ้นอีก ทาง อช. จึงได้มีประกาศห้ามการซื้อ-ขาย หรือนำเข้า-ส่งออก ไม้สน (เกี๊ยะ) อย่างเด็ดขาด และแจ้งผ่านผู้นำทุกหมู่บ้านให้แจ้งเตือนแก่ประชาชนทุกพื้นที่ หากพบเบาะแสต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ทันที

ด้าน นายบันทม สมสุวรรณ หน.อช. ภูซาง กล่าวว่า ประกาศขอความร่วมมือประชาสัมพันธ์ ห้ามมิให้ ซื้อ-ขาย ไม้สนเขา (เกี๊ยะ) ของ อช. ภูซาง เพื่อป้องกันและรักษาต้นไม้สนเขาที่มีอยู่อย่างจำกัดไม่ให้ถูกตัดทำลาย เนื่องด้วยสถานการณ์ปัจจุบันมีการจำหน่ายไม้สนเขา (เกี๊ยะ) เพื่อทำเชื้อเพลิงตามตลาดนัดชายแดน ไทย-ลาว และตลาดชุมชนทั่วไป ไม้สนเขามีแหล่งที่มาจากการลักลอบนำออกมาจากป่าธรรมชาติเกือบทั้งหมด จากการตรวจสอบป่าสนเขาในเขต อช. ภูซาง มีอยู่เพียง ร้อยละ 2 ของพื้นที่ทั้งหมด พบมีการลักลอบตัดฟันและขุดเจาะไม้สนเขาเป็นจำนวนมาก ทาง PAC ได้ตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว จึงได้มีมติมอบหมายให้ อช. ภูซาง ขอความร่วมมือผู้นำชุมชนรอบแนวเขต อช. ภูซาง แจ้งประชาชนห้ามมิให้มีการเก็บหาและจำหน่ายไม้สนเขาตามตลาดนัดหรือตลาดชุมชน

“เพื่อให้การอนุรักษ์ป่าสนเขาที่มีอยู่อย่างจำกัดให้คงอยู่กับป่าธรรมชาติตลอดไป ทาง อช. ภูซาง จึงขอความร่วมมือกับผู้นำชุมชนได้ประชาสัมพันธ์ให้แก่ประชาชนในพื้นที่ห้ามมิให้มีการเก็บหา หรือจำหน่ายไม้สนเขา (เกี๊ยะ) ซึ่งเป็นการกระทำผิดตามพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ป่าไม้ พ.ศ. 2454 พ.ร.บ. อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 พ.ร.บ. ป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 โดยขอให้ใช้วัสดุอื่นทำเชื้อเพลิงแทนไม้สนเขา เพื่อมิให้เกิดความเสียหายต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม” นายบันทม กล่าว

ด้าน นายอนุศาสตร์ สุริยา กำนัน ต.ภูซาง อ.ภูซาง กล่าวว่า ภายหลังแจ้งเตือนประชาชนในพื้นที่ชุมชนบ้านฮวก ซึ่งเป็นชุมชนชายแดนไปตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2561 ที่ผ่านมา พบว่า ประชาชนเริ่มมีการปรับเปลี่ยนวัตถุที่นำมาเป็นเชื้อเพลิงแล้ว โดยไม่นิยมใช้ไม้สนเขา (เกี๊ยะ) หันมาใช้เปลือกของผลปาล์มน้ำมันมาเป็นเชื้อเพลิงแทน ในตลาดนัดชายแดนทุกวันที่ 10 และ 30 ทุกเดือนจะมีพ่อค้าแม่ค้านำผลปาล์มมาขาย และมีประชาชนซื้อไปใช้เป็นเชื้อเพลิงแทนไม้สนเขา (เกี๊ยะ) เช่นกัน