กรมส่งเสริมการเกษตรเร่งติดตามและแก้ปัญหาการระบาดโรคไหม้ข้าวใน จ.สระแก้ว

นายสมชาย ชาญณรงค์กุล อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตรได้รับแจ้งรายงานสถานการณ์การระบาดโรคไหม้ของข้าว ในพื้นที่อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว โดยพบพื้นที่การระบาด จำนวน 201 ไร่ มีเกษตรกรได้รับผลกระทบ จำนวน 127 ราย ซึ่งสำนักงานเกษตรจังหวัดสระแก้วได้ออกสำรวจและติดตามการระบาดไปเมื่อวันที่ 8 และ 11 พฤศจิกายน 2559 ที่ผ่านมา ณ บ้านสองพี่น้อง ตำบลโคคลาน อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว ปรากฏว่า พื้นที่นามีพื้นที่ติดต่อกันเป็นบริเวณกว้าง สภาพดินเป็นดินร่วนทรายมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ซึ่งก่อนปลูกไม่ได้มีการปรับปรุงบำรุงดิน เกษตรกรปลูกข้าวขาวมะลิ 105 เป็นส่วนใหญ่และมีการเก็บพันธุ์ข้าวไว้ใช้เองอย่างต่อเนื่องทุกปี ก่อนปลูกข้าวไม่ได้มีการคัดเมล็ดพันธุ์ข้าวและแช่สารเคมีหรือสารชีวภัณฑ์เพื่อป้องกันและกำจัดโรคข้าว ช่วงแรกประสบปัญหาฝนทิ้งช่วงทำให้ข้าวชะงักการเจริญเติบโต เมื่อข้าวเริ่มจะอุ้มท้องช่วงต้นเดือนตุลาคม 2559 มีฝนตกเกษตรกรจึงได้นำปุ๋ยไปหว่านในข้าว สูตรปุ๋ยที่ใช้มีหลายสูตร เช่น สูตร 15-15-15+46-0-0, 16-8-8+46-0-0, 18-4-5, 16-20-0, 46-0-0 หลังจากข้าวเริ่มออกรวง ข้าวเริ่มมีอาการเป็นจุดสีน้ำตาลที่คอรวงทำให้เมล็ดลีบ บางรายมีการนำสารเคมีมาฉีดพ่นเพื่อกำจัดโรคและแมลงในนาข้าว แต่ส่วนใหญ่ไม่มีการกำจัด ขณะนี้มีการระบาดทำให้ข้าวเมล็ดลีบเสียหายประมาณ 50% แปลงที่พบการระบาดส่วนใหญ่เป็นแปลงที่ข้าวแคระแกร็นเจริญเติบโตไม่ดีและมีวัชพืชมาก ผลผลิตข้าวที่ยังไม่เสียหายคาดว่าจะสามารถเก็บเกี่ยวได้อีกประมาณ 2 สัปดาห์

จากการวิเคราะห์สถานการณ์ที่เกิดขึ้น ประเมินว่า พื้นที่ดินที่ปลูกข้าวขาดความอุดมสมบูรณ์ทำให้ต้นข้าวเจริญเติบโตไม่ดี และปีที่ผ่านมาอาจมีการระบาดของโรคนี้แต่ยังไม่ลุกลามสร้างความเสียหายมาก ซึ่งเกษตรกรไม่ได้ทำการกำจัดโรคข้าวในพื้นที่นาของตนเองให้หมดสิ้นจึงเป็นการสะสมเชื้อโรคข้าวข้ามฤดูกาลทำให้เกิดการระบาดในฤดูกาลนี้ นอกจากนี้ เกษตรกรส่วนใหญ่มีการเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้เองอย่างต่อเนื่อง และก่อนปลูกไม่ได้มีการคลุกเมล็ดพันธุ์ข้าวด้วยสารเคมีหรือสารชีวภัณฑ์ เนื่องจากเกษตรกรขาดความรู้ในการดำเนินการ รวมทั้งอัตราการหว่านข้าวไม่เป็นไปตามหลักวิชาการโดยเกษตรกรใช้อัตราการหว่านข้าวมากกว่าที่กำหนด ทำให้ข้าวขึ้นแน่นเกินไป การระบายอากาศไม่ดี จึงง่ายต่อการเกิดการระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืชได้ง่าย รวมทั้งเกษตรกรไม่ได้มีการสำรวจระบบนิเวศในนาข้าวอย่างต่อเนื่อง จึงไม่พบการระบาดในช่วงแรก แต่มาพบการระบาดเมื่อข้าวมีการระบาดอย่างรุนแรงแล้ว ส่วนการหว่านปุ๋ยเคมีช่วงเริ่มมีการระบาด ได้ส่งผลให้เกิดการระบาดเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว และเกษตรกรยังขาดความรู้องค์รวมในการป้องกันและกำจัดโรคไหม้ของข้าว

สำนักงานเกษตรจังหวัดสระแก้ว คาดว่า ผลผลิตข้าวจะได้รับความเสียหายประมาณ 50% และจะเก็บเกี่ยวข้าวในอีกประมาณ 2 สัปดาห์ ดังนั้น ไม่สามารถดำเนินการป้องกันกำจัดโรคได้ทันฤดูกาล จึงเห็นควรแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าโดยให้อำเภอประสานงานกับองค์กรท้องถิ่น เพื่อพิจารณาให้ความช่วยเหลือเกษตรกรตามความเหมาะสม ส่วนการขับเคลื่อนแก้ไขปัญหาระยะยาวให้ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลโคคลาน อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว เป็นแกนหลักในการแก้ไขปัญหาการระบาดศัตรูพืชในท้องถิ่น และควรจัดหางบประมาณสนับสนุนให้เกษตรกรมีการเปลี่ยนพันธุ์ข้าว รวมทั้งพิจารณาหาแนวทางการจัดงานรณรงค์การป้องกันและกำจัดโรคไหม้ข้าวก่อนฤดูการปลูกข้าวในปีต่อไปประมาณต้นเดือนพฤษภาคม 2560 และให้สำนักงานเกษตรอำเภอดำเนินการถ่ายทอดความรู้ตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกรข้าวตลอดฤดูการเพาะปลูกในปีถัดไป ทั้งนี้ ให้อำเภอรายงานสถานการณ์การระบาดของศัตรูพืชตามระบบการรายงานอย่างต่อเนื่องทุกสัปดาห์