| ผู้เขียน | ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา |
|---|---|
| เผยแพร่ |
การปฏิเสธเคมีที่นำมาใช้กับภาคเกษตรกรรมจนสร้างปัญหาและผลกระทบหลายด้าน ส่งผลให้หลายภาคส่วนหันมาตื่นตัวกับแนวทางอินทรีย์ ด้วยการจัดให้มีตลาดเกษตรอินทรีย์หรือตลาดสีเขียวจากทางภาคราชการ ซึ่งเป็นการนำผลผลิตจากชาวบ้านที่ทำอินทรีย์แบบไม่ใช้เคมีมาขายตรงให้กับผู้บริโภค และจากแนวทางนี้ค่อยๆ ได้รับความนิยมมากขึ้น จนเกิดตลาดอินทรีย์หรือตลาดสีเขียวขึ้นมาอีกหลายแห่ง
ในเวลาต่อมาการตอบรับผลผลิตอินทรีย์ยิ่งแรงขึ้น แล้วขยายวงกว้างไปสู่กลุ่มต่างๆ ซึ่งไม่เพียงการนำผลผลิตอินทรีย์จากแหล่งที่เชื่อถือมาจำหน่ายเอง แต่บางกลุ่มยังสร้างความน่าสนใจด้วยมิติที่หลากหลายมากขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มคนหนุ่มสาวรุ่นใหม่ที่มีแรงศรัทธาในเรื่องอินทรีย์จึงสร้างมุมมองทางด้านการตลาดด้วยการเชื่อมโยงผู้ผลิตสินค้าเกษตรอินทรีย์ตามท้องถิ่นต่างๆ แล้วนำสินค้ามาขายผ่านช่องทางออนไลน์เพื่อให้ลูกค้าจับจองสินค้าล่วงหน้า (Pre-Order)
ขณะที่บางรายเติมเต็มความสมบูรณ์ด้วยการสอดแทรกกิจกรรมสร้างความรู้ ความเข้าใจ เรื่องอินทรีย์ทั้งทฤษฎีและปฏิบัติอย่างลึกซึ้งถึงแก่น หวังให้ผู้บริโภคเข้าใจในทางลึกแล้วเปลี่ยนทัศนคติมากกว่าความเข้าใจแบบผิวเผิน
ออร์แกนิก “ปลูก-ปรุง-เปลี่ยน” เป็นอีกหนึ่งกลุ่มของการรวมตัวคนมีใจรักความเป็นอินทรีย์อย่างแท้ เป็นกลุ่มที่เพิ่งก่อตั้งได้ไม่นานแต่ได้รับความสนใจจากสมาชิกทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคจำนวนมาก เนื่องจากการออกแบบความคิดอย่างเป็นระบบแล้วตกผลึกความเป็นอินทรีย์ที่เป็นรูปธรรมต้องการให้ผู้บริโภคเข้าถึงผู้ปลูก เข้าใจวิธีปรุง จนปรับเปลี่ยนทัศนคติที่จับต้องได้จริง
คุณกุลพัทธ์ จรัลชวนะเพท ในฐานะผู้ร่วมก่อตั้งกลุ่ม เล่าว่า กลุ่มปลูก ปรุง เปลี่ยน เกิดขึ้นมาจากการต่อยอดของตลาดสีเขียวหรือตลาดอินทรีย์ที่ทางภาคราชการจัดขึ้น ซึ่งพบว่าสินค้าที่นำมาขายส่วนใหญ่ต้องนำกลับไปปรุงเป็นอาหารทำให้ผู้บริโภคส่วนหนึ่งไม่สะดวก สิ่งนี้จึงดูเหมือนขาดไปหรือไม่ครบถ้วน ดังนั้น หากมีสินค้าที่แปรรูปด้วยน่าจะเป็นตลาดที่สมบูรณ์
นอกจากนั้น ยังมองต่ออีกว่า เมื่อมีสินค้าแปรรูปแล้วแต่ถ้าผู้บริโภคไม่รู้ความเป็นมา หรือขาดความเข้าใจเพราะยังมองไม่เห็นประโยชน์จากความเป็นอินทรีย์อย่างแก่นแท้แล้ว ก็อาจไม่ทำให้เกิดความสนใจเพราะหาซื้อสินค้าอาหารอินทรีย์ไปตามกระแส
“ดังนั้น จึงควรทำให้ผู้บริโภคเกิดความเข้าใจความเป็นออร์แกนิกอย่างถ่องแท้ว่ามีความสำคัญ แล้วต้องตระหนักถึงความจำเป็นที่ต้องบริโภคอาหารออร์แกนิกอย่างจริงจัง เพราะเพียงรู้ว่าสิ่งเหล่านั้นผ่านกระบวนการผลิตมาแบบออร์แกนิกคงยังไม่พอ แต่ควรรู้ว่าต้องบริโภคอย่างไรให้เกิดความเหมาะสมและสอดคล้องเพื่อให้เกิดประโยชน์โดยตรงต่อร่างกายตัวเอง”
คุณกุลพัทธ์ บอกว่า ตอนที่คิดเรื่องการจัดตั้งกลุ่มได้ระดมผู้คนรอบข้างที่สนใจแล้วมีอุดมการณ์ของความเป็นอินทรีย์หรือมีหัวใจอินทรีย์ที่เหมือนกันมาทำงานด้วยกันเพื่อหารูปแบบ ทิศทาง พร้อมกับกำหนดแนวปฏิบัติให้มีความชัดเจน
จนกระทั่งตกผลึกความคิดเบื้องต้นร่วมกันว่าควรจะวางเป้าหมายออกเป็น 3 กลุ่ม คือ 1. กลุ่มผู้ปลูก (ต้นทางของผลผลิตอินทรีย์คือชาวสวน ชาวไร่ หรือชาวประมง) 2. กลุ่มปรุง หรือผู้ทำหน้าที่แปรรูปวัตถุดิบที่มาจากอินทรีย์ให้เป็นอาหารสำเร็จ และ 3. กลุ่มเปลี่ยน ที่ต้องทำหน้าที่ด้านประชาสัมพันธ์เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารและกิจกรรมต่างๆ อย่างละเอียด
“โดยมุ่งเป้าเพื่อเปลี่ยนทัศนคติมุมมองผู้บริโภคให้รับรู้ถึงความเป็นอินทรีย์หรือออร์แกนิกอย่างแท้จริง สร้างความเคยชินของพฤติกรรมการบริโภคอาหารออร์แกนิกให้เกิดความเหมาะสม จนที่สุดได้ข้อสรุปตั้งชื่อกลุ่มที่ครอบคลุมวัตถุประสงค์และเป้าหมายว่า “กลุ่มปลูก ปรุง เปลี่ยน” ในช่วงราวปลายปี 2559”
จากนั้นจึงประเดิมด้วยการจัดตลาดอินทรีย์ขนาดเล็กที่มีชื่อว่า “ตลาดคนปลูก” เป็นครั้งแรกภายในบริเวณร้านอาหารยามเย็นของคุณกุลพัทธ์ย่านถนนอุทยาน พุทธมณฑลสาย 4 โดยนำผัก ผลไม้ ตลอดจนอาหารแปรรูป ข้าวสาร เกลือ ที่ผลิตจากต้นทางในละแวกบางเลน และจังหวัดใกล้เคียงจากผู้ปลูกตัวจริง พร้อมกับแทรกกิจกรรมเวิร์กช็อปเพื่อต้องการให้ผู้มาร่วมงานได้รู้ถึงวิธีแปรรูปผลิตภัณฑ์หรือองค์ความรู้ของการผลิตแต่ละชนิด
ภายหลังการตอบรับอย่างดีจากผู้คนทั่วสารทิศที่กำลังมองหาอาหารอินทรีย์คุณภาพ จึงทำให้ทางกลุ่มเริ่มมีกำลังใจพร้อมกับต่อยอดช่องทางการรับรู้ข่าวสารด้วยการสร้างเพจขึ้นในชื่อ “กลุ่มออร์แกนิก ปลูก ปรุง เปลี่ยน” แล้วยังตั้งกลุ่มไลน์ขึ้นอีกเพื่อใช้เป็นช่องทางการสื่อสาร ร่วมพูดคุย แลกเปลี่ยนในเรื่องของเกษตรอินทรีย์
จากผลสำเร็จของตลาดคนปลูกที่จัดเพียงครั้งแรกได้สร้างความฮือฮาให้แก่สมาชิกกลุ่มและผู้สนใจ พร้อมไปกับกิจกรรมแสดงความคิดเห็น การลงมือปฏิบัติ การแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารความรู้กันอย่างคับคั่ง แถมยังเรียกร้องให้จัดอีก จนกระทั่งต้องนำไปสู่การจัดตลาดอินทรีย์ครั้งที่ 2 พร้อมกับการเปลี่ยนชื่อใหม่ว่า “ตลาดคนปลูก คนปรุง”
ทั้งนี้ เพื่อเป็นการสร้างทางเลือกให้แก่ผู้มาร่วมงาน ได้มีโอกาสเลือกรับประทานอาหารที่ถูกปรุงสำเร็จจากวัตถุดิบพืช ผัก และสัตว์อินทรีย์ที่นำมาร่วมขายในงาน แล้วถูกคัดสรรจากความเป็นอินทรีย์ที่มีคุณภาพได้มาตรฐาน และปลอดภัยอย่างแท้จริง เป็นการปรุงสำเร็จแบบสด ใหม่
แม้ผู้คนจะให้ความสนใจต่อการจัดตลาดอินทรีย์แนวทางนี้อย่างดีทุกครั้งเพราะตรงตามความต้องการ แต่ทางทีมงานกลับมองเห็นว่ายังตอบโจทย์ไม่ครบ ที่สำคัญควรมีกิจกรรมเวิร์กช็อปที่สร้างความสัมพันธ์อันดีในครอบครัวอันนำไปสู่การสร้างหรือเปลี่ยนทัศนคติที่ดีต่อการบริโภคอาหารออร์แกนิกอย่างเป็นประจำโดยไม่ไปตามกระแส
จึงนำไปสู่ตลาดออร์แกนิก ปลูก ปรุง เปลี่ยน ที่ปรับโฉมใหม่ โดยมุ่งไปที่เด็กๆ ซึ่งเป็นลูกหลานของผู้ปกครองที่มาร่วมงานเป็นหลัก โดยกำหนดให้น้องๆ หลานๆ เข้ามาเรียนรู้กิจกรรมต่างๆ ที่จัดขึ้นภายใต้หลักคิดการพัฒนาทักษะการเรียนรู้พื้นฐานอินทรีย์แบบง่ายๆ เข้าใจได้ไม่ยาก
จนเมื่อเด็กรับรู้ถึงความสนุกเพลิดเพลิน แล้วยังได้สาระประโยชน์มากมายแล้ว พวกเขาก็จะชักชวนผู้ปกครองให้เข้ามาร่วมกิจกรรมด้วย แล้วเมื่อจัดอีกในครั้งต่อไปผู้ปกครองเหล่านั้นก็จะเข้าร่วมในกิจกรรมที่มีความซับซ้อนมากขึ้น จนทำให้ท้ายที่สุดสามารถเปลี่ยนความเข้าใจเรื่องออร์แกนิกได้อย่างลึกซึ้งมากกว่าเพียงการรู้จักเท่านั้น
คุณกุลพันธ์ บอกว่า กลุ่มออร์แกนิก ปลูก ปรุง เปลี่ยน ตั้งอยู่บนรากฐานของกรอบ และแนวคิดการเป็นออร์แกนิกตามนิยามของกลุ่มที่ได้ยึดตามหลักสากลอย่าง IFORM เป็นแม่แบบ พร้อมกับการยึดมาตรฐานอินทรีย์ในแนวทางเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม หรือ PGS (Participation Good System) โดยสมาชิกทุกคนจะต้องมีส่วนร่วมรับผิดชอบ ภายใต้ข้อตกลงร่วมกันด้วยการ “ลด ละ เลิก เคมีที่มีพิษ ต้องไม่ปกปิดข้อมูล ร่วมกันพัฒนากลุ่ม” เพื่อให้ทุกคนยึดปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด
การจัดตลาดออร์แกนิกของกลุ่ม ปลูก ปรุง เปลี่ยน ในรอบปีจะหยุดพักเฉพาะในช่วงหน้าฝนเป็นเวลา 4 เดือน เริ่มตั้งแต่เดือนมิถุนายน-กันยายน ทั้งนี้ เพราะต้องการให้สมาชิกเกษตรกรผู้ทำหน้าที่ปลูกได้มีโอกาสพัฒนาดูแลสวนเกษตรของตัวเอง
“ขณะเดียวกัน กิจกรรมของกลุ่มมิได้หยุด แต่ได้ปรับรูปแบบไปจัดนอกสถานที่ในแบบโรดโชว์ด้วยการนำผลิตภัณฑ์ออร์แกนิกทุกรูปแบบไปแสดงและจำหน่ายตามงานของสถานที่สำคัญ ทั้งนี้ แต่ละงานที่ไปโรดโชว์จะต้องเป็นไปตามคอนเซ็ปต์ที่กลุ่มกำหนดไว้อย่างชัดเจน เพราะไม่มีเจตนานำของไปขายเพื่อหากำไรในเชิงพาณิชย์”
นอกจากนั้น ยังจัดกิจกรรมนอกสถานที่แบบคู่ขนานด้วยการชักชวนสมาชิกที่สนใจเดินทางไปเยี่ยมเยียนสวนหรือฟาร์มของสมาชิกในแบบที่เรียก Farm Visit ทั้งนี้ เพื่อต้องการให้สมาชิกได้สัมผัสและทำความรู้จักกับสวนหรือฟาร์มของสมาชิกที่นำสินค้าไปจำหน่ายกันอย่างดี เป็นการสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ผู้บริโภคอีกด้วย
คุณกุลพัทธ์ ชี้ให้เห็นถึงจุดเด่นของกลุ่มว่า เกิดขึ้นจากองค์ประกอบหลายด้าน ทั้งแนวคิด อุดมการณ์ แนวทางการจัดกิจกรรมที่เน้นการจับต้องได้จริงสอดคล้องกับสภาพสังคม การมุ่งเน้นให้ความรู้เรื่องอินทรีย์ที่เกิดจากการปฏิบัติมากกว่าความเข้าใจ โดยเฉพาะทางด้านการปรุงที่สามารถแปรรูปวัตถุดิบให้จับต้องได้ทันที
“แนวทางทั้งหมดนี้ได้รับความนิยมจากผู้บริโภคมากเพราะตรงกับไลฟ์สไตล์ของคนในยุคนี้ที่สามารถตอบสนองทุกอย่างได้รวดเร็ว และสะดวกสบาย ซึ่งสินค้าแปรรูปไม่เพียงแค่อาหาร แต่ยังมีสินค้าอุปโภคประเภทสินค้าของใช้ประจำวัน อย่างสบู่ ยาสีฟัน ครีม น้ำยาถูพื้น น้ำยาล้างจาน ฯลฯ เป็นต้น”
คุณกุลพัทธ์ ชี้ว่า จากการสังเกตกิจกรรมที่จัดหลายครั้ง พบว่าอัตราความสนใจของผู้มาร่วมงานเพิ่มขึ้นในอัตราช้าๆ ทั้งๆ ที่สอบถามจากผู้มาร่วมงาน ตลอดจนผู้ขายต่างชมว่ารูปแบบการจัดงานดีมาก ทุกกิจกรรมมีความเข้มข้นด้วยเนื้อหาและความน่าสนใจ
แต่เหตุผลที่เป็นเช่นนั้นเพราะมีผู้คนบางส่วนยังติดอยู่กับความสะดวกสบายชอบการสั่งซื้อสินค้าทางออนไลน์แทนการเดินให้เสียเวลา ซึ่งความคิดนี้สวนทางกับเจตนารมณ์อินทรีย์ เพราะความจริงแล้ว การจัดตลาดเกษตรอินทรีย์มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ทุกคนมาเจอกัน มาพบกัน พูดคุยแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกันเป็นการเปิดโลกทรรศน์เกษตรอินทรีย์ให้กว้างขึ้น มีความต้องการสร้างชุมชนของคนรักอินทรีย์ให้มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน
อย่างไรก็ตาม อาจมีการจัดตั้งตลาดเกษตรอินทรีย์ในรูปแบบเดียวกันนี้ในสถานที่อื่นๆ ตามจุดสำคัญต่างๆ รอบเมืองหลวง เพื่อเป็นการช่วยลดปัญหาการเดินทาง ตลอดจนอำนวยความสะดวกของผู้มีใจรักอินทรีย์แต่ไม่ต้องการเจอรถติด โดยแนวคิดนี้คาดว่าจะเกิดขึ้นในอีกไม่ช้า
“เป้าหมายของกลุ่มคือต้องการสร้างคุณภาพชีวิตคนในสังคมให้ดีกว่าเดิม สร้างทางเลือกให้แก่ผู้ประกอบการรายใหม่ให้ทำงานได้เร็วขึ้น มีรายได้ที่มั่นคง ยั่งยืน ตลอดจนเพื่อเป็นการสร้างทางเลือกใหม่ให้แก่ผู้บริโภค เพื่อประโยชน์สูงสุดต่อตัวเอง ครอบครัว และประเทศ”
“ออร์แกนิก ปลูก ปรุง เปลี่ยน” นับเป็นแหล่งรวบรวมความหลากหลายของสินค้าอินทรีย์ที่มีบริการให้แก่ผู้รักสุขภาพทุกรูปแบบ แล้วยังเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของผู้บริโภคที่กำลังมองหาความเป็นอินทรีย์ของแท้ในยุคที่ต้องตรวจสอบด้วยตัวเอง
สอบถามรายละเอียดหรือติดตามกิจกรรมของกลุ่มออร์แกนิก ปลูก ปรุง เปลี่ยน ได้ที่ fb: ออร์แกนิก กลุ่มปลูก ปรุง เปลี่ยน หรือติดต่อโดยตรงได้ที่ คุณกุลพัทธ์ โทรศัพท์ (084) 658-2699
เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อ วันอาทิตย์ที่ 28 ตุลาคม พ.ศ.2561
