ที่มา	ผลิตภัณฑ์น่าซื้อ
ผู้เขียน	ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 27 ตุลาคม พ.ศ.2561

ในยุคสมัยของความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาการและเทคโนโลยี จึงไม่ค่อยมั่นใจว่าอุปกรณ์ช่วยทำความสะอาดที่คุ้นเคยกันมาตั้งแต่ยุคบรรพบุรุษอย่าง “ไม้กวาด” จะยังคงมีเหลือใช้กันสักกี่ครัวเรือน แต่อย่างไรก็ตาม อาชีพผลิตไม้กวาดก็ยังพบเจอตามท้องถิ่นต่างๆ อยู่ เพียงแต่อาจต้องปรับวิธีและวัสดุให้เหมาะสมกับความเปลี่ยนแปลงไปของยุคสมัย

เช่นเดียวกับชาวบ้านที่เขาค้อ อย่าง คุณประมวล อินทร์มูล บ้านเลขที่ 18 หมู่ที่ 2 ตำบลริมสีม่วง อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์ เปิดร้านขายของชำ และอาหารตามสั่ง พร้อมกับใช้เวลาว่างผลิตไม้กวาดและงานจักสานต่างๆ วางขายหน้าร้าน

คุณประมวล บอกว่า ก้านไม้กวาดที่นำมาใช้ผลิตซื้อมาจากชาวบ้านที่ไปบนเขาค้อเก็บมาขาย โดยจะสั่งว่าต้องการขนาดความยาวเท่าไร อย่างเช่น 20-30 ฟุต ซื้อมาราคาฟุตละ 50 บาท ทั้งนี้ เหตุผลที่ขนาดความยาวของก้านไม้กวาดต่างกัน เนื่องจากเวลานำมามัดรวมกันเป็นตัวไม้กวาดแล้วส่วนที่เป็นปลายมีลักษณะโค้งมนจึงไม่ต้องตัดให้เสียเปล่า อีกทั้งเพื่อให้สะดวกต่อการใช้กวาดสิ่งสกปรก แล้วไม้กวาดแต่ละอันใช้จำนวนดอกไม้กวาดที่มัดรวมกัน 6-7 ลูก ต่อมัด

ด้วยประสบการณ์กว่า 20 ปี กับการคลุกคลีในอาชีพนี้ทำให้คุณประมวลเห็นถึงความเปลี่ยนแปลงในแต่ละยุคสมัย เธอบอกว่าในยุคเริ่มแรกการผลิตไม้กวาดใช้วัสดุจากธรรมชาติล้วน แต่เมื่อเวลาผ่านไปการผลิตไม้กวาดถูกจำกัดด้วยต้นทุน อีกทั้งวัสดุตามธรรมชาติลดน้อยลง จึงทำให้ผู้ผลิตจำต้องปรับวิธีด้วยการหาวัสดุอื่นมาใช้แทน

ดังนั้น ในปัจจุบันไม้กวาดที่ผลิตขายยังคงใช้ดอกหญ้าอยู่ แต่ที่ปรับเปลี่ยนคือด้ามไม้กวาดซึ่งมีอยู่ 3 แบบ คือเป็นด้ามที่เกิดจากไม้กวาด, เป็นด้ามที่นำไม้เพชร (เป็นต้นไม้ในป่าที่เจริญเติบโตตามโคกหิน มีลำต้นขนาดใหญ่กว่านิ้วโป้ง มีความแข็งแรง) มาทำ และสุดท้ายเป็นด้ามพลาสติกเพราะมีความสะดวก น้ำหนักเบา

ทั้งนี้ ด้ามพลาสติกคุณประมวลสั่งซื้อมาจากแหล่งผลิตที่อยู่แถวเขาคิชฌกูฏ จันทบุรี เพราะตรวจสอบราคาหลายแห่งแล้วพบว่าที่นี่มีราคาถูกที่สุด ใช้วิธีสั่งแล้วมาส่งถึงบ้าน สะดวก และง่าย โดยไม้กวาดราคาขายอันละ 45 บาท ซึ่งหักต้นทุนแล้วเหลือกำไรประมาณครึ่งหนึ่ง

นอกจากไม้กวาดแล้วคุณประมวลยังผลิตงานจักสานต่างๆ อีก ได้แก่ กระติ๊บข้าวเหนียว, หวดนึ่งข้าวเหนียวหรือกระจาด ซึ่งงานเหล่านี้ส่วนใหญ่ใช้วัตถุดิบจากไม้ไผ่บงที่ตัดมาจากในป่าแถวไม่ไกลบ้านซึ่งมีจำนวนมาก

สำหรับราคาจำหน่ายสินค้างานจักสาน ถ้าเป็นกระติ๊บราคาอันละ 250-300 บาท มีขนาดเล็ก/กลางและใหญ่ เป็นขนาดที่ได้มาตรฐานการใช้ทั่วไป แต่ถ้าลูกค้าต้องการให้ผลิตขนาดพิเศษสามารถสั่งได้ตามราคาที่ตกลง ส่วนราคากระจาดขายใบละตั้งแต่ 150-200 บาท

พร้อมกับเผยถึงราคาต้นทุนวัสดุที่นำมาใช้ผลิตงานทุกชิ้นว่า วัสดุส่วนใหญ่มาจากธรรมชาติอย่างดอกไม้กวาด หรือไผ่ราคาจึงไม่ขยับเท่าไร หรือขยับช้าๆ แต่ถ้าเป็นวัสดุอื่นที่ไม่ใช่ธรรมชาติราคาก็จะขยับเร็วกว่า แต่ในภาพรวมแล้ว ราคาต้นทุนผลิตยังสู้ได้ เพราะมีหน้าร้านขายไม่ต้องเช่า แล้วทำเอง ถือว่าใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ ทั้งนี้ สินค้าสามารถขายได้ตลอดเวลาทุกวัน เพียงแต่ในช่วงเทศกาลนักท่องเที่ยวมากก็อาจขายดีเป็นพิเศษ

คุณประมวลจะใช้เวลาว่างจากการขายของหน้าร้านมานั่งทำไม้กวาดและงานจักสาน ในลักษณะทยอยทำชิ้นส่วนแต่ละอย่างเตรียมไว้ก่อน จากนั้นจึงค่อยนำมาประกอบรวมกันจนออกมาเป็นไม้กวาดสำเร็จ พอเสร็จแล้วก็นำมาวางขายหน้าร้าน

ดังนั้น งานของเธอจึงไม่มีนายจ้างหรือลูกจ้าง ทำไปเรื่อยๆ ไม่ต้องเร่งรีบ สินค้าอย่างไหนที่กำลังจะหมดก็ค่อยผลิตเสริมเข้าไป ทั้งนี้ หากลงมือผลิตจริงจังจะได้วันละประมาณ 10 ด้ามเป็นอย่างน้อย อาชีพนี้จึงเป็นทั้งรายได้หลักและรายได้เสริม เพราะในบางคราวขายดีเหลือเกิน บางคราวก็ขายได้น้อย

ไม่เพียงผลิตไม้กวาดและงานจักสานคนเดียว แต่เธอยังมีชาวบ้านอีกจำนวน 7 คน ที่มีการผลิตร่วมด้วยในนามกลุ่มจักสานบ้านธนิตคำเที่ยง โดยมีคุณประมวลเป็นหัวหน้ากลุ่ม เนื่องจากผลดีของกิจกรรมกลุ่มจะช่วยในเรื่องการหาตลาด การแนะนำส่งเสริมความรู้ทางเทคโนโลยีการผลิตสมัยใหม่ การออกแบบ ฯลฯ

คุณประมวล เล่าว่า ตอนมาสร้างร้านค้าริมถนนคิดว่าควรจะหาอาชีพหลายอย่างมารวมกันไว้ที่นี่ เพราะไม่ต้องการปล่อยพื้นที่ให้ว่างเปล่า พร้อมกับชี้ว่าอาชีพขายไม้กวาดหรืองานจักสานควรจะมีหน้าร้านของตัวเอง ไม่ควรผลิตอย่างเดียว เพราะหน้าร้านจะช่วยดึงลูกค้าที่แวะมาเที่ยวให้มาซื้อสินค้าเรา ถ้าทำเช่นนี้ก็สามารถอยู่ได้ แล้วขอให้ทำจริงจัง มีความอดทนด้วย

ลูกค้าคุณประมวลมีทุกกลุ่ม ไม่เพียงนักท่องเที่ยวเขาค้ออย่างเดียว คนที่มีธุระเดินทางผ่านถนนเส้นนี้ก็แวะมาซื้อบ่อย ขายได้ทุกอย่าง บางรายซื้อไปใช้แล้วติดใจเพราะทนทานแข็งแรง ราคาไม่แพง แวะกลับมาซื้ออีก แถมยังซื้อติดมือไปฝากคนรู้จักอีก หรือบางรายรู้จักร้านเพราะมีคนแนะนำให้มาซื้อ นอกจากนั้น คนที่ในเมืองเพชรบูรณ์ยังเป็นลูกค้าหลายรายด้วย

สำหรับการเดินทางไปร้านคุณประมวล จะต้องใช้เส้นทางขึ้นเขาค้อทางด้านตำบลนางั่ว แล้วให้ขับมาตามถนนหลักจนถึงกิโลเมตรที่ 13 ทางซ้ายมือจะเห็นร้านคุณประมวลที่หน้าร้านมีไม้กวาดวางอยู่หรือมีอาหารตามสั่งขายด้วย สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่คุณประมวล โทรศัพท์ (098) 004-7716

ไม่ว่าการเปลี่ยนในอนาคตจะเป็นอย่างไร ไม้กวาดยังคงเป็นอุปกรณ์เคียงคู่กับความเป็นไทย แล้วหากท่านมีโอกาสเดินทางไปเขาค้อ อย่าลืมแวะเยี่ยมเยียนอุดหนุนไม้กวาดและงานจักสานอีกหลายชนิดที่มีคุณภาพเยี่ยม ราคาไม่แพง จากฝีมือชาวเขาค้ออย่างคุณประมวล อินทร์มูล