กระชังปลาระบบ GAP สองฝั่งเจ้าพระยา สร้างรายได้และยั่งยืน

การเพาะเลี้ยงปลาในกระชังมีกระจายอยู่ในหลายพื้นที่บริเวณสองฝั่งของแม่น้ำสายสำคัญๆ โดยเฉพาะแม่น้ำเจ้าพระยาที่พร้อมไปด้วยความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติมีความเหมาะสมที่จะใช้ประกอบอาชีพเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำหลายหลากชนิด

คุณกัลญา สุริยัน ผู้เพาะเลี้ยงปลาทับทิมในกระชังริ่มฝังแม่น้ำเจ้าพระยามานากว่า 20 ปี เล่าประสบการณ์การเลี้ยงให้กับทีมงานฟังว่า ก่อนจะหันมาประกอบอาชีพเพาะเลี้ยงปลาในกระชังตนเคยประกอบอาชีพรับจ้างมาก่อน แต่ด้วยเป็นอาชีพที่มีเวลาให้กับครอบครัวน้อย จึงคิดมองหาอาชีพที่สามารถทำอยู่ที่บ้านเพื่อจะมีเวลาให้กับครอบครัวมากขึ้น

สภาพแวดล้อมบริเวณบ้านที่ติดกับแม่น้ำเจ้าพระยาในพื้นที่จังหวัดอ่างทอง สามารถใช้เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำได้ คุณกัลญาจึงมีแนวคิดหันมาให้สนใจเพาะเลี้ยงปลาในกระชังริมแม่น้ำส่งจำหน่าย เพราะมองว่าอาชีพนี้เป็นหนึ่งอาชีพที่ตอบโจรย์ความต้องการของตนเองได้ จึงตัดสินใจเริ่มใช้ประโยชน์จากแหล่งน้ำที่ไหลผ่านพื้นที่บ้านเพาะเลี้ยงปลาทับทิมในกระชัง

คุณกัลญา เริ่มเพาะเลี้ยงปลาในกระชังอยู่ที่บ้านเลขที่ 13/1 หมู่ที่ 2 ตำบลโผงเผง อำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง โดยเริ่มต้นทดลองเลี้ยงครั้งแรกเพียง 2 กระชัง

“แรกๆที่เลี้ยงพี่ก็ยังไม่มีประสบการณ์ ไม่มีความรู้เกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงปลาในกระชังเลย แต่ด้วยความตั้งใจใช้เวลาศึกษา สอบถามจากผู้รู้ และขอคำปรึกษาเจ้าหน้าที่ภาครัฐและเอกชนที่คอยมาเป็นพี่เลี้ยงสอนเทคนิคขั้นตอนการเลี้ยงการดูแลจนประสบความสำเร็จได้

จาก 2 กระชัง ที่ใช้เวลาศึกษาและพัฒนาอย่างต่อเนื่องทำให้วันนี้เรากลายเป็นมืออาชีพจนสามารถขยายการผลิตเพิ่มกระชังปลาขึ้นทุกปี

กระชังปลา สองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา

ตอนนี้มีทั้งหมด 19 กระชัง โดยมีระบบการเลี้ยงที่ได้มาตราฐาน มีการควบคุมการผลิตที่คุณภาพสามารถผลิตปลาออกจำหน่ายได้ทุกเดือน จนได้รับมาตราฐาน GAP (Good Aquaculture Practice in Aquatic Animal producing)”

สร้างคุณภาพ สร้างมาตรฐาน

เอาใจใส่ทุกขั้นตอน

การเพาะเลี้ยงปลาในกระชัง คุณกัลญญา เล่าให้ฟังว่า จะให้ความสำคัญกับทุกขั้นตอน ตั้งแต่การเลือกพื้นที่เพาะเลี้ยง การเตรียมกระชัง การเลือกเนื้ออวน การเลือกอาหาร การอนุบาลปลาเล็กให้มีความสมบูรณ์ก่อนแยกเลี้ยงที่สำคัญ วิตามินและอาหารเสริมที่ให้ปลาจะต้องมีความเหมาะสมกับปลาแต่ละรุ่นที่เลี้ยงภายในฟาร์ม

กระชังอนุบาลลูกปลาขนาดเล็ก

สำหรับเทคนิคขั้นตอนของการเลี้ยงปลาให้ประสบความสำเร็จ คุณกัลญา บอกว่า อันดับแรก คือ ต้องเอาในใส่ปลาในช่วงอนุบาล ซึ่งจะใช้เวลาประมาณ 2 เดือน จากนั้นถึงจะทำการคัดแยกไปเลี้ยงในกระชังต่ออีกประมาณ4 เดือน

“ขั้นตอนที่ลำคัญมาก คือช่วงอนุบาลปลาเล็กจะติดมากติดน้อยจะอยู่ที่ขั้นตอนนี้  ในหนึ่งกระชังจะใส่ลูกปลาขนาด 0.3 กรัมลงไปกระชังละประมาณ 20,000 ตัว โดยจะให้อ๊อกซิเจนตลอดระยะเวลา 2 เดือนที่ทำการอนุบาล หลังจากเลี้ยงครบจะทำการคัดแยกมาเลี้ยงในกระชังใหม่ต่ออีก 4 เดือน โดยอัตราการปล่อยอยู่ที่ 2,000-2,300 ตัวต่อกระชัง”

การปล่อยปลาแต่ละครั้งไม่ว่าจะเป็นปลาเล็กหรือใหญ่ คุณกัลญาจะต้องเลือกฤดูกาล ในช่วงฤดูร้อนจะปล่อยในปริมาณน้อย ฤดูหนาวจะปล่อยปริมาณมาก

ดูแลให้อาหารตรงเวลา

สำหรับกระชังที่ใช้เลี้ยง คุณกัลญา บอกว่า จะเลือกวัสดุที่สามารถที่ใช้งานได้นาน โดยเฉพาะเหล็กจะเป็นเหล็กคุณภาพดีนำมาเชื่อมต่อเป็นรูปสีเหลี่ยมพื้นผ้า ความยาว 6 เมตร กว้าง 3 เมตร คึงด้วยตาข่ายทำเป็นอวนเลี้ยงโดยความลึกลงไปในน้ำประมาณ 2 เมตรครึ่ง ส่วนด้านล่างกระชังใช้ถังพลาสติกขนาด ใหญ่ผูกติดด้านล่างแพทำเป็นทุ่นติดกับกระชังพยุงให้ลอยขึ้นเหนือน้ำ

อาหารดี วิตามินถึง

ปลามีคุณภาพ ได้ขนาด ตลาดต้องการ

จะเลี้ยงปลาให้ได้ขนาดและได้ไซด์ตามแผนการผลิต คือ 6 เดือน คุณกัลญา บอกว่า อาหารเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งที่จะต้องเลือกให้ถูกกับช่วงอายุและปริมาณการให้ในแต่ละครั้ง

“สองเดือนแรกที่นำลูกปลามาอนุบาลในกระชังจะให้เป็นอาหารเม็ดขนาดเล็กสลับกับรำ พอปลาได้ขนาดจับแยกใส่กระชังใหม่แล้วจะเปลี่ยนมาให้อาหารเม็ดเบอร์ศูนย์ต่ออีกประมาณครึ่งเดือน พอครบก็เปลี่ยนมาให้อาหารเม็ดเบอร์หนึ่งจนปลาได้ขนาด”

คุณกัลญา สุริยัน

นอกเหนือจากอาหารที่ให้วันละ 3 ครั้ง คุณกัลญาจะให้วิตามินที่ทำขึ้นมาเอง โดยมีส่วนผสมของไข่ไก่ ลูกหมาก นมเปรี้ยว กากน้ำตาล สาร พด.2 หมักทิ้งไว้ประมาณ 7 วัน นำน้ำหมักที่ได้มาผสมกับอาหารเม็ดให้ทุกวัน วันละ 1 ครั้ง(รอบเช้า) ควบคู่กับเกลือไอโอดีนช่วยแก้ท้องอืด

“แต่วันการให้อาหารปลาในแต่ละกระชังจะดูปริมาณปลาในกระชังและการกินอาหารของปลาในแต่ละวันเป็นหลัก เพื่อป้องกันอาหารเหลือซึ่งเป็นต้นเหตุทำให้น้ำเน่า”

ล้างระบบเลี้ยงทุกครั้ง วางแผนการผลิต

มีปลาขายตลอดปี

ทุกครั้งหลังจับปลาจำหน่ายแล้ว คุณกัลญา จะทำความสะอาดกระชังเพาะเลี้ยงทุกครั้ง โดยนำอวนขึ้นมาทำความสะอาด ฉีดด้วยน้ำสะอาดแรงดันสูงเพื่อเอาตระไคร้ที่เกาะตามเนื้ออวนออก จากนั้นนำอวนไปตากแดดฆ่าเชื้อโรคประมาณ 2-3 วัน ฉีดพ่นด้วยด่างทับทิมละลายน้ำ ถึงจะนำไปใช้เพาะเลี้ยงต่อในรุ่นต่อไป

แยกกระชัง ขุนอาหาร

ในแต่ละเดือน คุณกลัญา มีผลผลิตปลาทับทิมออกจำหน่ายให้กับพ่อค้าแม่ค้าที่มารับซื้อที่บ้านประมาณ  5-6 กระชังทุกเดือนหมุ่นเวียนตอลดปี โดยน้ำหนักเฉลี่ยตัวประมาณ 8 ขีด 1 กระชังจะได้ประมาณ 2 ตัน สร้างรายได้เดือนละไม่ต่ำกว่า 1 แสนบาท

พันธุ์ปลาทับทิม

ตลาด คุณกัลญาส่งจำหน่ายหลักๆ จะเป็นบริษัทเอกชนที่เข้ามาทำข้อตกลงราคากันไว้ก่อนเบื้องต้น โดยราคาชื้อ-ขายอยู่ที่ 76-85 บาทต่อกิโลกรัม ทำให้แต่ละเดือนคุณกัลญาไม่ต้องวิ่งส่งปลาตามตลาดทั่วไป

ส่วนเรื่องปัญหาและอุรสรรค์นั้น พี่กัลญาบอกว่า ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นปัญหาเรื่องของน้ำ ซึ่งไม่สามารถควบคุมได้ ดังนั้นการเลี้ยงปลาแต่ละรุ่นจะดูฤดูกาลเป็นหลัก

อาชีพเพาะเลี้ยงปลาเป็นหนึ่งอาชีพที่สามารถสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรและผู้เพาะเลี้ยงได้ไม่น้อยไปกว่าอาชีพอื่นๆ แต่การั้จะประสบความสำเร็จได้ ต้องอาศัยทั้งความรู้และประสบการณ์ ซึ่งเราต้องสร้างขึ้นมาด้วยตัวเอง เหมือนดังเช่น คุณกัลญา สุริยัน ที่ได้พัฒนาขีดความสามารถของตนเองจนประสบความสำเร็จได้ในทุกวันนี้

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ คุณกัลญา สุริยัน โทรศัพท์ (081)994-9351