ผู้เขียน	กัลยดา ชุ่มอินทรจักร
เผยแพร่	วันศุกร์ที่ 4 สิงหาคม พ.ศ.2566

สจ๊วตหนุ่มจากสายการบินดัง ใช้เวลาในช่วงของการเว้นวรรคการทำงาน หันมาเพาะต้นไม้ด่างขาย คุณเบิร์ด หรือ คุณนิติพันธุ์ ลีละสุวัฒนากุล ผู้มีประสบการณ์การทำงานหลากหลายหลังจากจบปริญญาตรีและปริญญาโท เอกภาษาอังกฤษ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ทำงานเป็นสจ๊วตสายการบินดัง นอกจากอาชีพหลักแล้ว ก็ทำอาชีพเสริมเป็นสวนไม้ด่างชื่อว่า ลาดกระบังไม้ด่าง

ขายไม้ด่างเป็นอาชีพเสริม

“ผมสนใจเรื่องต้นไม้มานานแล้วครับ เดิมก็เพาะไม้กระถางทั่วไป แต่เห็นว่าตลาดไม้ด่างไปได้ดี และคิดว่า ถ้าในอนาคตถึงแม้ความนิยมลดลง แต่ราคาไม้ด่างก็คงไม่ลดลงไปมาก เพราะขึ้นอยู่กับความด่างแล้วยังคำนึงถึงความหายากและรูปทรงของต้นไม้นั้นๆ อีกด้วย และไม้ด่างมีราคาค่อนข้างแตกต่างจากไม้อื่นที่ใช้พื้นที่เท่ากันและตลาดต่างประเทศยังต้องการอีกมาก” คุณเบิร์ด บอก

ไม้ด่างเป็นไม้ประดับ นำไปจัดสวนหรือปลูกประดับเป็นไม้แจกันกระถางก็สวยงาม และมีคุณค่าอยู่ในตัว เป็นที่นิยมของต่างประเทศ เช่น ฮ่องกง จีน เป็นอย่างมาก ผู้คนส่วนใหญ่อยู่บนตึงสูง การที่จะปลูกไม้ใหญ่ก็ไม่สะดวก ไม้ประดับแจกันกระถางจึงเป็นที่ชื่นชอบ และชาวจีนที่อยู่ในเมืองใหญ่ส่วนใหญ่ก็ชอบเช่นกัน บางคนก็ถือว่าเป็นไม้นำโชคและไม้มงคล

คุณเบิร์ด ที่นอกจากงานหลักแล้ว ก็มีงานรองที่กลับสร้างรายได้ให้กับเจ้าตัวเท่ากับเงินเดือนหรือมากกว่าในบางเดือน เพราะไม้ประดับยิ่งถ้าได้ไม้ด่างกระถางที่หายาก ก็จะยิ่งเพิ่มคุณค่าของต้นไม้ขึ้นไปอีก

“ผมก็มีค่าใช้จ่ายที่ตายตัวในแต่ละเดือนอยู่แล้ว ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ก็พยายามมองหาอาชีพเสริม ผมทำมาหลายอย่าง แต่ด้วยความชอบส่วนตัวคือพวกต้นไม้ ทำต้นไม้ธรรมดาขายมาก่อน แต่หันมาสนใจไม้ด่างเพราะว่าผมได้หาข้อมูลว่าไม้ด่างราคามีโอกาสที่กระโดดไปสูงได้และตลาดต่างประเทศก็ยังไปได้ดี ก็เริ่มที่จะเรียนรู้มาได้เกือบ 2 ปี ตั้งแต่โควิด-19 เริ่มระบาด”

ทำไมไม้ด่างถึงราคาแพง

คุณเบิร์ด บอกว่า ในธรรมชาติต้นไม้ส่วนใหญ่จะมีใบสีเขียว ความด่างคือความแปลก การที่ต้นไม้มีใบด่างอาจจะเป็น สีขาว ครีม เหลือง ชมพู แดง แทรกตามใบ แต่ประเด็นหลักคือ ต้นไม้ด่างนั้นเกิดขึ้นยาก ส่วนใหญ่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แม้แต่การตัดแต่งพันธุกรรมก็ถือว่าทำได้ยาก เฉลี่ยได้พันธุ์ไม้ด่างที่สวยแค่ 5% เท่านั้น อีกทั้งยังโตช้าและขยายพันธุ์ยาก ส่วนต้นไม้ด่างบางต้นที่ขยายพันธุ์ง่ายและโตเร็วก็จะราคาไม่แพง จึงเป็นอีกทางเลือกให้คนรักสวนได้นำไปใช้ปลูกเพื่อสร้างสีสันได้

ไม้ด่างมีหลายสาเหตุ เช่น ความผิดปกติทางพันธุกรรม เกิดจากเชื้อไวรัสเข้าไปทำลายเนื้อเยื่อและสารคลอโรฟิล แต่ความด่างที่สร้างลวดลายที่สวยงามพร้อมทั้งทรงพุ่มของต้นไม้นั้นๆ ออกมาสวย ก็ทำให้มีราคากระโดดได้ แต่ถ้าฟอร์มไม่ค่อยสวยก็สามารถนำมาปรับแต่งทรงพุ่มได้ แต่ขอให้มีความด่างอยู่ด้วย

การเพาะเลี้ยงและการดูแลไม้ด่าง

ดินปลูก เรื่องของการใช้ดินสำคัญมาก ไม้ด่างบางชนิดต้องการดินไม่เหมือนอย่างอื่น บางอย่างก็เลี้ยงด้วยมอสส์เพื่อเก็บความชื้นก็เพียงพอแล้ว หรือใช้เจลที่มีสารอาหารพืชก็เพียงพอเช่นกัน ในเรื่องของดินนั้นควรเน้นดินที่โปร่งระบายน้ำดี ถ้าจะให้ปุ๋ยให้เลือกชนิดสลายตัวช้า เช่น ออสโมโคท สูตร 6 เดือน

การขยายพันธุ์ ไม้ด่างนิยมขยายพันธุ์โดยการเสียบยอด โดยใช้ยอดด่างเสียบต้นตอที่เป็นต้นไม้ชนิดเดียวกันแบบใบเขียวธรรมดา ต้นไม้จะแข็งแรงอยู่รอดได้ดีกว่าเติบโตด้วยตัวเอง

คุณเบิร์ด ยกตัวอย่าง ต้นพิ้งก์ปริ้นเซส ตระกูลฟิโลเดนดรอน ไม้เหล่านี้มีรากอากาศ ให้ตัดลงมาจากข้อที่มีรากอากาศประมาณ 1 นิ้ว จากนั้นทาปูนแดงปิดแผลไม่ให้เกิดเชื้อโรค นำมาชำในถุงพลาสติก รอ 2-4 สัปดาห์ แล้วคอยสังเกตดูว่ามีรากแทงออกมาที่ปลายกระถางหรือยัง หากรากแข็งแรงสามารถขายได้หรือนำไปทำแม่พันธุ์ต่อได้ ระหว่างนั้นไม่ต้องรดน้ำ เพราะต้นไม้จะคายน้ำและเก็บอุณหภูมิในถุงชำ

ไม้ด่างสร้างรายได้ เรียกว่าไม้ด่างกระแสและไม้ด่างมาตรฐาน

คุณเบิร์ด บอกว่า ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่าไม้ด่างเป็นไม้หายาก เป็นเสมือนของสะสม จึงเป็นที่นิยมของตลาด มักจะมีราคาเพิ่มขึ้น ยิ่งมีทรงต้นสวยงามยิ่งได้ราคากระโดดขึ้นไป แต่ก็ขึ้นอยู่กับการเลี้ยง การดูแล

ไม้กระแสก็คือไม้ที่นิยมอย่างรวดเร็วราคาขึ้นอย่างรวดเร็ว ก็มีข้อดีคือได้ราคาดี มีโอกาสฟลุคได้จากราคากระโดด แต่ก็มีความเสี่ยงต่อราคาตก ซึ่งทำให้ผมได้เงินแสนภายในวันเดียว

ส่วนไม้ด่างมาตรฐานก็คือไม้ที่มีราคาไม่สูงมาก ราคาไม่ถึงร้อยจนถึงหลักพัน ขายง่าย ขายได้จำนวนเยอะๆ แต่หาง่าย เพาะง่าย สามารถขยายพันธุ์ได้ หรือเพาะเนื้อเยื่อแล้วออกมาเหมือนต้นแม่

 

แนวทางของการตลาด

“เท่าที่ผมทำมา ก็มี 3 ทาง ขายออนไลน์ ขายส่ง ขายส่งออกต่างประเทศ การขายออนไลน์ เข้าทุกกลุ่ม อินสตาแกรม เฟซบุ๊ก ยูทูป พยายามเข้ากลุ่มไม้ด่าง ไม่ว่ากลุ่มไหน และขยันโพสต์บ่อยๆ เพื่อเป็นการศึกษาแนวทางของต้นไม้ไปด้วย…แนวทางการขายส่ง ก็ไปดูตามสวนใหญ่ๆ ที่เขาเพาะเลี้ยงไม้ด่างโดยตรง ในกรณีที่ไม้ชนิดนั้นเป็นพวกไม้มาตรฐาน ยังอยู่ในตลาดได้ตลอดกาล และสามารถเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อได้ และขยายพันธุ์ได้ ก็จะไปดูที่สวนเพื่อขายส่งให้ลูกค้า ส่วนใหญ่จะเป็นลูกค้าร้านขายต้นไม้ ส่วนการขายส่งออกต่างประเทศ ด้วยผมพอมีพื้นความรู้ภาษาอังกฤษบ้าง จากการทำงานเป็นสจ๊วตก็พยายามหาลูกค้าในตลาดต่างประเทศ ส่วนใหญ่จะเป็นฮ่องกงและจีน ยังไปได้ค่อนข้างดีครับ ทำให้รายได้ผมกระโดดได้ในแต่ละวัน  จะสั่งซื้อครั้งละแสนกว่าบาทขึ้นไปครับ”

คุณเบิร์ด บอกและเล่าอีกว่า “การขายส่วนใหญ่ที่บ้านเราก็จะเป็นขายส่ง เรียกว่าไม้มาตรฐานหรือไม้ด่างแสตนดาร์ด ราคาจะไม่สูงมากแต่ขายได้เรื่อยๆ และขายเป็นจำนวนมาก ต้นละ 50-60 บาทขึ้นไป แต่ถ้าได้ยอดขายจำนวนเยอะก็ทำให้ผมอยู่ได้เช่นกันครับ ไม้กระแสและไม้แสตนดาร์ด ต้องมีความรู้มาก่อนๆ ที่จะกระโดดมาซื้อเลย การเล่นไม้ต้องศึกษาแนวทางการตลาด ไม้ด่างทุกต้น ไม้กระแสก็จะเป็นไม้แพง ก็เลี้ยงไว้ แต่ถ้าจะสั่งเป็นจำนวนมากๆ ทำไม่ได้เพราะว่าหายาก เช่น กล้วยด่าง ฟิโลเดนดรอนด่าง เป็นต้น เพราะว่าไม้พวกนี้จะนับใบที่งอกออกมา อย่างเช่น ผมซื้อไม้สะสมตระกูลเงินไหลมาด่าง ซื้อมาหลักร้อย แต่กระแสกลับมานิยม ตอนนี้นับใบขาย ใบละหมื่น เพาะไม้ด่างกระแสก็เหมือนเล่นหุ้นนั่นแหละ ถือว่าเป็นการออมเงินอีกอย่างของผม ถ้ากระแสตก ผมก็ไม่มีปัญหาก็เลี้ยงต่อไปเรื่อยๆ ได้ทั้งความภูมิใจและความสุขใจเพราะเราชอบ และถ้ามีฟอร์มดี เราดูแลดียังไงก็ขายได้ครับ จะมากจะน้อยก็ไม่ขาดทุน”

แนวทางแนะนำการเริ่มต้นลงทุนสำหรับมือใหม่

ได้รับคำแนะนำว่า ควรจะซื้อไม้ด่างมาเพาะจำนวนน้อยๆ ก่อน เพื่อสังเกตดูว่า แนวทางการเพาะเลี้ยงเป็นอย่างไร เป็นการเรียนรู้ด้วยตัวของเราเอง วัสดุปลูกที่เหมาะสม เพราะว่าไม้แต่ละชนิดเติบโตในดินที่แตกต่างกัน การใช้ปุ๋ย เชื้อโรค และการใช้ยาที่เหมาะสม ศึกษาดูว่าแต่ละสวนเป็นอย่างไร เขาพัฒนาไปถึงไหนแล้ว ขยันอัพเดต รูปภาพถ้ายังไม่มีก็ไปขออนุญาตจากสวนอื่นมาโพสต์ดู ก็เสาะแสวงหาไปเรื่อยๆ ทั้งนี้ ต้องอยู่ที่ใจรักจริงๆ

ถ้าการตลาดชะลอตัวลง

สำหรับการขายไม้ด่าง คุณเบิร์ดมองว่าไม่น่ากลัว เพราะเขาไม่เน่าเสียเหมือนขายอาหารที่ต้องมีวันหมดอายุ แต่ไม้ด่างก็เพาะเลี้ยงเก็บไว้ต่อไปและเลี้ยงเขาให้ดีขึ้น อย่างน้อยต้นไม้ก็ทำให้สดชื่น ถ้าเราตัดแต่งดี ทำให้สวยก็ยังมีราคา เพียงแต่ราคาอาจจะลดลงไปบ้างแต่ยังเป็นเงินได้ เขาเชื่ออย่างนั้น

“ผมสร้างรายได้หลักหมื่นถึงหลักแสนต่อวันนี้ใช้เนื้อที่แค่หน้าบ้านก็เพียงพอแล้ว เพราะมูลค่าหรือค่านิยมของการปลูกต้นไม้ยังคงเป็นที่ต้องการเพราะเป็นการผ่อนคลายและพักสายตาอย่างหนึ่ง ปัญหาโรคระบาดโควิด-19 ทำให้ทุกอย่างเปลี่ยนไป จากมีงานก็ตกงาน แต่ผมยังโชคดีที่ยังมีบินบ้างแต่ก็เที่ยวบินลดลง แต่รายจ่ายยังเหมือนเดิม ต้องมีค่าบ้าน ค่ารถ ค่าใช้จ่ายประจำวัน ที่เป็นค่าใช้จ่ายที่ฟิกส์คอร์ส บอกได้เลยว่าไม้ด่างกู้ชีวิตผมเลย งานเพาะเลี้ยงไม้ด่างเสมือนหนึ่งเป็นการฝากเงินไว้กับต้นไม้ ซื้อมามีใบแค่สองใบ ถ้าอีก 3 เดือนข้างหน้ามีใบเพิ่มอีก 3 ใบ ราคาใบละหมื่นก็ได้เงินแล้ว 3 ใบ 30,000 บาท 5 ใบ ก็ 50,000 บาท” คุณเบิร์ด บอก

ตลาดต่างประเทศและการจัดส่ง

คุณเบิร์ดอาศัยประสบการณ์การเดินทางต่างประเทศและเคยทำชิปปิ้งมาก่อน โชคดีที่พูดภาษาต่างประเทศได้ ก็ได้ประสานงานกับลูกค้าที่เป็นผู้ซื้อไปขายต่อที่บ้านเขา ชาวจีนและชาวฮ่องกงชอบไม้ด่าง และชอบที่จะสั่งซื้อจากบ้านเราเพราะราคาถูกและทำไม้ได้สวยกว่าแหล่งอื่น ที่สวนเน้นไม้ด่าง ตระกูลเงินไหลมา (ซินโกเนียม syngonium) จากหลักร้อยอาจจะกระโดดมาเป็นหลักพัน มีหลายสายพันธุ์ที่ลูกค้าต้องการทั้งถูกและแพง

การจัดส่ง

การส่งออกต่างประเทศ ต้องล้างรากไม่ให้มีดินติด ใช้สแฟกนั่มมอสส์ (Sphagnum Moss) ห่อรากไว้ ส่วนใบใช้กระดาษห่อ หลังจากนั้น นำไปตรวจโรคที่กรมวิชาการเกษตรเพื่อให้ได้ใบปลอดโรค จัดส่งทางไปรษณีย์ ต้องดูว่าแต่ละประเทศให้จัดส่งได้กี่ต้น เช่น อเมริกาให้ 12 ต้น ข้างกล่องแปะชื่อผู้ส่ง ผู้รับ และใบปลอดโรคแนบไป หรือถ้าส่งแอร์คาร์โก หลักการคล้ายกัน แต่ผู้รับต้องมาเคลียร์ของเองที่สนามบิน ซึ่งลูกค้าจะจ้าง Custom Broker มาเคลียร์ของให้

การจัดส่งในไทย คุณเบิร์ดใช้วิธีแพ็กส่งทั้งกระถาง ต้องปิดหน้าดิน และนำถุงพลาสติกหุ้มกันดินหก หลังจากนั้น หุ้มด้วยกระดาษลูกฟูก มีนุ่นและใยสังเคราะห์เสริมไม่ให้เกิดความเสียหาย ห่อด้วยกระดาษ และผูกเชือกยึดไว้กับกระถาง หรืออีกวิธี แพ็กด้วยตะกร้าครอบล่างและบน จัดส่งไปรษณีย์ไทยอย่างเดียว เพราะระบบขนส่งอื่นไม่รับ

คุณเบิร์ดหวังว่าอาชีพเพาะไม้ด่างขายพอจะเป็นแนวทางให้ผู้ที่มองหาอาชีพใหม่ๆ ได้ไม่มากก็น้อย

หากสนใจที่จะสอบถามเพิ่มเติม คุณเบิร์ด บอกว่า ด้วยความยินดี สามารถติดตามได้ที่ อินสตาแกรม : cop.plants ช้อปปี้ATA_ATTA.SHOPS

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก วันเสาร์ที่ 4 กันยายน พ.ศ.2564