| ผู้เขียน | พิชญาดา เจริญจิต |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ขนุน ผลไม้ในหลากหลายชื่อ ภาษาเหนือเรียกขนุนว่า บะหนุน ส่วนภาษาอีสานก็เอิ้นกันว่า บักมี่ พอลงมาทางใต้ ภาษาใต้เรียก หนุน หรือ ลูกหนุน
ขนุน เมื่อสุกจัดเป็นผลไม้รสหวาน ใช้ใส่ในขนมไทยหลากหลาย ส่วนขนุนที่ยังอ่อนอยู่นั้นจัดเป็นผักเครื่องเคียงชนิดหนึ่ง คนทางใต้กินสดๆ หรือนำมาลวกกินกับน้ำพริก ขนมจีน หรือแกงกะทิใส่ขนุนอ่อน สำหรับคนอีสานจะนำมาดัดแปลงให้กลายเป็นยำ (ซุบ) เพื่อเพิ่มรสชาติให้ถูกปากเป็น ซุบบักมี่ ส่วนคนเหนือส่วนมากจะเป็นเมนู ตำบ่าหนุน กับแกงบ่าหนุน
สารพัดประโยชน์ ขนุน
ขนุน เป็นผลไม้ที่กินได้ทั้งผลดิบและผลสุก ขนุนเมื่อสุกจะมีกลิ่นแรงที่หลายคนไม่ค่อยจะชอบสักเท่าไร แต่หารู้ไม่ว่า ถ้ามองข้ามกลิ่นขนุนไป เราจะพบกับประโยชน์ของขนุนอีกมากมายจนคาดไม่ถึง
ขนุนเป็นผลไม้พื้นบ้านที่รู้จักกันว่าเป็นไม้มงคล จึงมีผู้คนนิยมปลูกหลังบ้าน ด้วยชื่อของขนุน จะหนุนนำความเจริญสู่เจ้าของบ้านนั่นเอง ในส่วนของแก่นไม้หรือเนื้อไม้ของขนุนจะมีสีเหลืองเข้มออกน้ำตาล เมื่อนำมาใช้เป็นสีย้อมผ้าจะให้สีเหลืองน้ำตาล (สมัยก่อนเปลือกนำมาต้มย้อมผ้าจีวรพระ) และนอกจากนั้นไม้ขนุนยังใช้ทำอุปกรณ์เครื่องเรือน และเครื่องดนตรีได้อีกด้วย
สรรพคุณทางยาของ ขนุน
เนื้อขนุนเมื่อสุกจะมีกลิ่นหอม หวาน กรอบ กินอร่อย เป็นผลไม้ที่ได้ฉายาว่าเจ้าแห่งผลไม้ที่อุดมไปด้วยวิตามิน แร่ธาตุ สารอาหาร คาร์โบไฮเดรต กากใย ไขมัน โปรตีน คอเลสเตอรอล ส่วนไขมันอิ่มตัวไม่มี
– ใบขนุนอ่อนๆ จะแบบสดกินเคียงกับลาบ ส้มตำ หรือจะเอามาต้มกินกับน้ำพริกก็ได้ และรสฝาดนั้นยังใช้บดโรยแผลมีหนองเรื้อรังได้
– ราก บำรุงโลหิต แก้กามโรค ขับพยาธิ ระงับประสาท แก้โรคลมชัก
– ยาง มีรสฝาด แก้แผลอักเสบ บวม แผลมีหนองเรื้อรัง แก้ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ
– เนื้อหุ้มเมล็ดสุก บำรุงกำลัง บำรุงการทำงานของหัวใจ เป็นยาระบายอ่อนๆ อีกทั้งยังนำไปหมักเหล้าได้
– เนื้อในเมล็ด (จากเมล็ดขนุนต้ม) มีรสมัน บำรุงน้ำนม บำรุงกำลัง
– เนื้อขนุนสุก เป็นยาระบายอ่อนๆ
มีคำถามมากมาย เรื่องของขนุน
กินขนุนหวานๆ จะอ้วนไหม
ขนุน เมื่อสุกจะมีรสชาติ หอม หวาน ซึ่งรสชาติความหวานของขนุนสุกอาจทำให้คนรักษาหุ่นไม่ค่อยกล้ากิน เพราะกลัวจะอ้วน แต่จริงๆ แล้วไม่ว่าผลไม้ชนิดไหน หากกินในปริมาณมากเกินไปก็สามารถทำให้อ้วนได้ทั้งนั้น และแม้ขนุนจะเป็นผลไม้ที่มีคาร์โบไฮเดรตเยอะ แต่ก็เป็นคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนที่ร่างกายจะใช้เวลาย่อยนาน ทำให้อิ่มอยู่ท้องนาน อีกทั้งไฟเบอร์ในขนุนก็เยอะพอสมควร ส่วนแคลอรีก็ต่ำมาก แต่หากกลัวกินขนุนแล้วอ้วน ก็เลือกทานแต่น้อยจะดีกว่าไหม
กินขนุนสุกแล้วปวดท้อง เป็นเพราะอะไร
อาจเป็นเพราะขนุนมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ จึงอาจทำให้รู้สึกปวดท้องได้
กินขนุนกับเหล้า จะเป็นอันตรายไหม?
ขนุน จัดเป็นผลไม้ที่มีฤทธิ์ร้อน ดังนั้น จึงไม่ควรกินกับเหล้าซึ่งก็มีฤทธิ์กระตุ้นความร้อนในร่างกาย โดยเฉพาะกับผู้ที่มีโรคความดันโลหิตสูง ต้องห้ามกินขนุนแกล้มกับเหล้าเด็ดขาด เนื่องจากเมื่ออุณหภูมิภายในร่างกายพุ่งสูง ความดันโลหิตก็จะพุ่งพล่านตามจนอาจตกอยู่ในสภาวะช็อกและหมดสติได้
กินขนุนแล้วท้องอืด เกิดจากอะไร
หากกินขนุนมากจนเกินไป อย่าลืมว่าขนุนมีคาร์โบไฮเดรตอยู่ ฉะนั้นค่อยๆ กินขนุนในปริมาณที่พอดี พออิ่มน่าจะดีกว่าไหม
กินขนุนตอนท้องว่าง จะเป็นอะไรไหม?
ถ้าไม่มีอาการท้องเสียหรือท้องร่วงมาก่อนหน้านี้ การกินขนุนตอนท้องว่างก็ถือว่าไม่เป็นปัญหาใดๆ แถมยังจะดีในกรณีที่ท้องผูกหรืออยากลดน้ำหนัก เพราะขนุนมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยให้ขับถ่ายสะดวกขึ้น
ส่วนน้ำตาลจากขนุนก็ยังเป็นน้ำตาลที่ร่างกายดูดซึมไปใช้เป็นพลังงานได้ทันที เนื่องจากเป็นน้ำตาลจากธรรมชาติ ทำให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่า ช่วยลดอาการอยากของหวานระหว่างวันได้อีกด้วย
ขอเสนอเมนูอาหารพื้นเมืองบ้านๆ
ลูกอีสานทุกคนต้องรู้จัก
แซ่บอีหลีเด้อ “ซุบขนุน” หรือ “ซุบบักมี่” อาหารสุดแซ่บจากแดนอีสานที่หลายคนโปรดปราน และมักสงสัยว่าทำกันอย่างไร วันนี้เรามีคำตอบมาฝากทุกท่าน พร้อมแล้วไปลองทำพร้อมกันเลย
เครื่องปรุง
- ขนุนอ่อนต้มสุก
- พริกป่น หรือพริกคั่ว (ใช้พริกสดคั่วก็ได้)
3. หัวหอมแดง กระเทียม (นำมาเผาก่อนจะหอมอร่อย) - งาขาวคั่ว
5. ต้นหอม ผักชี ใบสะระแหน่
6. ผักแพว (ถ้ามีจะอร่อยมาก)
7. น้ำปลาร้าต้มสุก
8. ปลาทูทอด ปิ้ง หรือปลาดุกย่างก็ได้
9. น้ำปลา
10. ผงชูรส (ไม่ใส่ไม่อร่อยจริงๆ เหมือนส้มตำปลาร้า ถ้าขาดผงชูรสก็ไม่แซ่บ)
วิธีทำ
- ล้างขนุนให้สะอาดแล้วเอาไปต้ม (หั่นเป็นแว่นๆ ต้มทั้งเปลือก) ต้มจนขนุนนิ่มและเปื่อย แล้วเอาออกจากหม้อใส่ตะแกรงพักให้สะเด็ดน้ำ
- คั่วงาขาวเตรียมไว้ ซอยต้นหอม ผักชี ผักชีฝรั่ง และเด็ดใบสะระแหน่เตรียมไว้
- ตำพริกคั่ว หัวหอมแดง กระเทียม งาขาวคั่ว ให้ละเอียดเข้ากันดี ตามด้วยเนื้อปลาทู และขนุนต้มสุกที่เตรียมไว้
- เมื่อส่วนผสมทุกอย่างเข้ากันดีแล้ว จากนั้นปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำปลาร้าต้มสุก ผงชูรส หรือปรุงรสตามใจชอบ (บางคนที่ใช้พริกป่น ก็ให้เติมในขั้นตอนนี้ได้)
5. หลังจากนั้นก็ใส่งาขาวคั่วคลุกเคล้าลงไปอีก ตามด้วยต้นหอม ผักชี ใบสะระแหน่โรยหน้าสักนิดหน่อย แค่นี้ก็อร่อยแล้ว จะกินคู่กับข้าวเหนียวนึ่งร้อนๆ หรือข้าวสวยไม่ว่ากัน แต่ที่สำคัญต้องมีผักสดๆ กินแกล้ม จึงจะแซ่บหลายๆ เด้อ
ตำขนุน หรือ ตำบ่าหนุน ล้านนา
เป็นเมนูอาหารที่มีวิธีการปรุงคล้ายๆ กับซุบบักมี่ของคนอีสาน แต่คนเหนือมักจะเรียกว่า ตำ ซึ่งกรรมวิธีขั้นตอนการปรุง เขาจะนำเอาส่วนผสมคือขนุนอ่อนมาต้มให้เปื่อย แล้วนำมาโขลกรวมกับเครื่องแกง แล้วนำไปผัดกับน้ำมันกระเทียมเจียว และใส่มะเขือเทศ ใบมะกรูด กินแกล้มกับกระเทียมเจียว ผักชี ต้นหอม และพริกแห้งทอด แถมด้วยแคบหมูกรอบๆ ลำๆ เจ้า
ตำขนุน ซุบบักมี่ ตำบ่าขนุน เป็นอาหารที่คนทั่วไปรู้จักกันดี ซึ่งจะมีทั้งตำแบบเมืองเหนือ (จะคล้ายๆ กับซุบขนุนผสมน้ำพริกอ่อง) ส่วนคนอีสานต้องใส่ปลาร้านัวๆ ถึงจะแซ่บ ซึ่งโดยปกติทั่วไปเมนูนี้เขาจะใช้ขนุนอ่อนเท่านั้น ท่านใดที่ยังไม่เคยลิ้มชิมรสต้องลองให้รู้ ขอบอกว่าอร่อยทั้งสูตรเหนือและสูตรอีสาน
ซุบบักมี่ เป็นสูตรอาหารพื้นเมืองที่คนอีสานหลายคนโปรดปราน สำหรับหน้าตาและวิธีทำแตกต่างกันไปตามแบบฉบับอาหารพื้นเมืองของแต่ละบ้าน ถ้าจะพูดกันแล้ว ซุบบักมี่ ก็คล้ายๆ ตำบ่าขนุนทางภาคเหนือ แต่รสชาติอาจจะไม่เหมือนกันนัก หรือแตกต่างกันก็ไม่มาก รสชาติของคนอีสานจะต้องนัวๆ น้ำปลาร้า ส่วนคนเหนือจะหอมเครื่องแกงและกระเทียมเจียว เรื่องความอร่อยก็ไม่แพ้กัน ขนุน ไม่ว่าจะเป็นสุกหรืออ่อนๆ นอกจากจะให้ความอร่อยแล้ว ขนุนยังมีประโยชน์ทั้งบำรุงร่างกาย ป้องกันและลดความเสี่ยงที่จะเกิดโรคต่างๆ ได้อีกด้วย แถมยังช่วยย่อยอาหารและเป็นยาระบายอ่อนๆ อย่างดี สมัยเด็กๆ มักได้ยินผู้เฒ่าผู้แก่ชาวอีสานท่านบอกว่า ถ้ากินซุบบักมี่แล้ว ถ่ายดีทั้งคืนเลย ลองพิสูจน์ว่าจริงอย่างที่โบราณท่านบอกไว้ไหม ทีนี้เราก็จะได้รู้สักทีว่า กินซุบบักมี่แล้วมันมีดีจริงๆ เด้อ
