สาเก ของอร่อยจากหมู่เกาะทะเลใต้ ช่วยลดคอเลสเตอรอลได้

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Artrocarpus altilis

Common name : Bread fruit

Family : MORACEAE

สาเก ไม้วงศ์เดียวกับขนุนที่มีทรงพุ่มสง่างามร่มรื่น ใบใหญ่ ขอบใบเป็นจักสวยงาม เดิมมีถิ่นกำเนิดอยู่แถบโปลีนีเซียน ทะเลใต้ มหาสมุทรแปซิฟิก เป็นไม้โตเร็ว ไม่เลือกดินปลูก สามารถเติบโตได้ง่ายทุกที่ สาเกมีทั้งดอกตัวผู้และดอกตัวเมียอยู่บนต้นเดียวกัน แต่แยกคนละดอก

ผลสีเขียวทรงกลมรี ขนาดน้องๆ มะพร้าว ออกดอกออกผลโดยทั่วไปปีละ 2 ครั้ง ในบ้านเราปัจจุบันมีปลูกกันอยู่ สองสามชนิด ชนิดแรกคือ สาเกพันธุ์ข้าวเหนียว ผลจะใหญ่ เนื้อแน่น เวลาฝานเป็นชิ้นนำไปเชื่อมแล้วไม่ร่วนซุย แตกง่าย ไม่เหมือนสาเกอีกชนิดหนึ่งคือ สาเกพันธุ์ข้าวเจ้า ซึ่งผลขนาดเล็กกว่า เนื้อหยาบ ร่วนซุยกว่าชนิดแรกดังกล่าว ส่วนอีกชนิดที่หาดูยากคือ จำปาดะ มีแต่เม็ด เนื้อไม่ค่อยมี จะไม่พูดถึงในที่นี้แล้วกันนะครับ

อนึ่ง สาเกนั้น เมื่อร้อยกว่าปีที่ผ่านมาเป็นที่ตื่นตาต้องใจแก่ชาวยุโรปมาก โดยเฉพาะประเทศอังกฤษ ถือว่าเป็นไม้ผลพิเศษ ที่มีรสชาติสุดยอด ขนาดมีเรื่องเล่าว่า ผู้ที่ไปพบ และนำสาเกออกจากถิ่นเดิมไปปลูกยังต้องผจญภัยเอาชีวิตแทบไม่รอดมาแล้ว จนถึงกับมีการไปถ่ายทำเป็นภาพยนตร์เข้ามาฉายยังประเทศไทยเรา เมื่อปี 2508

เรื่องมีอยู่ว่า สาเกนั้นเดิมเขาอยู่เป็นสุขดีในหมู่เกาะทะเลใต้ทางอินเดียตะวันออก และชาวโปลีนีเซียนนำไปปลูกในฮาวาย อยู่มาวันหนึ่งมีกัปตันเรืออังกฤษ ชื่อ Captain Bligh เดินเรือไปพบต้นสาเกเข้าที่ฮาวาย และคงได้เห็นชาวพื้นเมืองที่นั่นใช้ประโยชน์จากต้นสาเกได้สารพัด จึงติดใจ และคิดหาทางขยายพันธุ์ จึงได้ยอมลงทุนนำหน่อสาเกถึง 1,000 หน่อ บรรทุกใส่เรือ Bounty ของตน เพื่อจะเอาไปปลูกที่จาไมกา โดยได้ใช้ผ้าใบคลุมมิดชิดอย่างทะนุถนอม แล้วจึงออกเดินทาง ซึ่งต้องประหยัดน้ำกินน้ำใช้ที่เป็นน้ำจืดเพื่อมารดหน่อสาเกที่นำมาด้วยถึงพันหน่อ เป็นเหตุให้ลูกเรือต้องอดน้ำ พวกกะลาสีเรือทั้งหลายอดรนทนไม่ไหว จึงพากันประท้วง ยึดอำนาจ ไล่กัปตันไบลท์กับคนสนิทอีกสองสามคนลงเรือเล็ก แล้วปล่อยทิ้งไว้กลางทะเล แล้วทุ่มหน่อสาเกทิ้งไปทั้งหมด ส่วนกัปตันคนดี ดวงยังไม่ถึงฆาต ฟ้าดินเห็นใจในความตั้งใจอุตสาหะของเขา จึงช่วยให้รอดปลอดภัยถึงฝั่ง แถมตอนหลังยังนำเรือลำใหม่กลับไปบรรทุกหน่อสาเกมาจนได้ถึง 1,200 หน่อ เมื่อปี ค.ศ. 1792 นับจากนั้นเป็นต้นมา สาเกจึงได้มีโอกาสขยายเผ่าพันธุ์มายังยุโรป จนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้รวมถึงบ้านเราด้วย

ในอินเดียใช้ผลดิบฝานเป็นชิ้น ปิ้งกินสดๆ หรือใส่แกง ทำแป้งสำหรับปรุงอาหารสารพัด ศรีลังกาใช้ทำขนมพุดดิ้ง บางทีใช้ยางจากต้นตากแห้งทำชันยาเรือ เปลือกทุบยัดที่นอนได้อีก ดอกใช้จุดไฟไล่ยุง แมลงต่างๆ ต้นแก่ใช้ทำงานก่อสร้าง เฟอร์นิเจอร์เครื่องเรือน ฯลฯ

สาเก มีคาร์โบไฮเดรต แคลเซียมสูง บ้านเรานิยมนำมาเชื่อมน้ำตาล เป็นขนมที่หนุ่มๆ นักเที่ยวกลางคืนสมัยก่อนไม่กล้ากิน นัยว่าแสลงกับกามโรคอย่างแรง ใครเป็นหนองใน ซิฟิลิส ไม่กล้าแตะแน่ๆ สาวๆ ก็ลองเอาไปใช้ดูนะ ถ้าซื้อมาให้แล้วแฟนไม่กล้ากินสาเกเชื่อม ก็แปลว่า…หุๆๆ เอามาให้ผมกินแทนละกัน สาเกยังมีทีเด็ดนอกเหนือกว่านี้อีกนะ คือช่วยลดคอเลสเตอรอล ไตรกลีเซอไรด์ โดยการไปเพิ่ม HDL ลด LDL ช่วยระบบลำไส้ ช่วยระบบขับถ่าย ช่วยกำจัดของเสียตกค้างในลำไส้ ยางสดใช้ทำยาทารักษากลาก เกลื้อน หิด ฯลฯ หรือสกัดทำสารฟอกผิวขาวของสาวๆ ได้อีกด้วยนะ น่าปลูกสักต้นไหมละครับสาเกเนี่ย

เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์ เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2562