ขนมบอกของโบราณเมืองสงขลา ถ่ายทอดจากบรรพบุรุษสู่ลูกหลาน

ที่จ.สงขลา มีขนมโบราณชนิดหนึ่ง ที่ใช่ว่าจะหารับประทานได้ง่ายๆ และขนมเช่นนี้ก็สืบทอดกันในครอบครัวมาตั้งแต่บรรพบุรุษมาปัจจุบันนี้ก็เป็นรุ่นที่ 9 แล้ว

ขนมที่ว่านี้คือ ขนมบอก ซึ่งคุณกัลญา อินเจริญ ทายาทรุ่นที่ 9 เล่าความเป็นมาให้ฟังว่า ขนมชนิดนี้มีมาก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 วัตถุดิบที่นำมาประกอบเป็นขนมบอก มาจากของที่มีอยู่บริเวณบ้าน ไม่ว่าจะเป็นมะพร้าว ข้าวเหนียว น้ำตาลโตนด เป็นขนมที่ทำกันในครอบครัว  จวบจนปัจจุบันที่นำมาสู่รายได้ ให้กับครอบครัวเป็นกอบเป็นกำ

เครื่องคลุกก่อนรับประทาน

คุณกัลญา เผยว่า สูตรขนมบอก ได้มาจากแม่ของตนเอง เพราะช่วยแม่ทำตั้งแต่อยู่ชั้นประถมปีที่ 3 จนปัจจุบันนี้อายุกว่า 40 ปีแล้ว มีความคลุกคลีกับขนมบอกมาตลอด เพราะแม่ทำขาย แต่ปัจจุบันมาทำขายเอง แต่ยังใช้สูตรดั้งเดิมของแม่ไม่เปลี่ยน โดยใช้แป้งข้าวเจ้า 1 กิโลกรัม แป้งข้าวเหนียว 1 กิโลกรัม น้ำผึ้งเหลว 1 ลิตร ผสมกันนวดแล้วหมักทิ้งไว้ 1 คืน

สูตรนี้สามารถทำขนมได้ 200 ชิ้น แต่เป็นสมัยโบราณจะใช้ข้าวเจ้าและข้าวเหนียว มาแช่ค้างคืน ก่อนทีจะโม่ ปัจจุบันรวดเร็วขึ้น ใช้แป้งข้าวเจ้าที่มีขายตามท้องตลาด คนโม่แป้งคนรุ่นเก่าล้มตายกันหมด จึงต้องหันมาใช้แป้งสำเร็จรูป แต่รสชาติยังเหมือนเดิมทุกอย่าง

วิธีทำขนมบอกโบราณ

1.ต้มน้ำให้เดือด

2.เอาแป้งที่เตรียมไว้ใส่กระบอกไม่ไผ่

3.วางแผ่นกระดานสำหรับนึ่งผิดฝากระบอก ใช้เวลานึ่งประมาณ 1 นาที

4.เมื่อขนมสุกใช้ไม้กระทุ้งขนมออกจากกระบอก

5.คลุกขนมกับมะพร้าวที่ขูดฝอยโรยด้วยเกลือที่ เตรียมไว้

คุณกัลญา บอกด้วยว่า ขนมบอกของครอบครัวยังคงยืนยันที่จะใช้กระบอกไม้ไผ่บาง เส้นผ่านศูนย์กลาง 1 นิ้ว ความยาวประมาณ 1 คืบ บรรจุแป้งสำหรับนึ่ง เพราะเป็นที่มาของขนมกระบอกไม้ไผ่  ผู้รับประทานก็จะได้ความหอมของผิวไม้ไผ่ มีการเปลี่ยนกระบอกทุก 3 เดือน เพราะกลิ่นไม้ไผ่จะหมดและแตกออก จะมีกระบอกไม้ไผ่สำหรับทำขนมประมาณ 3 ชุด สำหรับหมุนเวียนในการทำขนม นอกจากนี้มะพร้าวที่มานำคลุกโรยหน้าต้องขูดด้วยมือที่จะอร่อย อีกทั้งน้ำตาลโตนดจะต้องสดและใหม่เท่านั้นจำนวน 5 ชิ้น 20 บาท

ขนมบอกโบราณ หน้าตาอย่างนี้

คุณกัลญา ยืนยันว่าจะยังคงอนุรักษ์การทำขนมบอกตลอดไป ซึ่งได้ถ่ายทอดการทำขนมให้ลูกชาย เอาไว้สืบทอดให้ลูกหลาน ไว้ค้าขายเลี้ยงชีพ รายได้การขายขนมบอกโบราณอยู่ในระดับดีพอสมควร และที่อยู่ได้ส่วนหนึ่งมาจาก วัตถุดิบที่มีอยู่ในท้องถิ่น เริ่มจากมะพร้าวซึ่งปลูกบริเวณบ้าน อีกส่วนหนึ่งเป็นวัตถุดิบที่หาซื้อได้ในราคาไม่สูงนัก

“ชีวิตเราอยู่ชนบทดังนั้น ทำแค่ไหนเราก็อยู่กันได้ หากอยู่ในเมืองขายขนมอย่างเดียวคงจะอยู่ไม่ได้ เพราะค่าใช้จ่ายมันสูง”

ทุกวันนี้ อุปกรณ์ที่หายาก คือ ไม้ไผ่บาง ไม่มีเหมือนสมัยก่อนไม้ไผ่บาง หรือไม้ไผ่ป่า จะมีอยู่ทั่วไป ปัจจุบันคนตัดทิ้งเป็นส่วนใหญ่ ปัญหาที่ประสบขณะนี้ คือ หาไม้ไผ่บาง มาใช้เป็นกระบอกได้ยาก บางครั้งต้องไปถึงจังหวัดพัทลุง หรือจังหวัดนครศรีธรรมราช ตามป่าและภูเขา

และต้องใช้ไม้ไผ่แก่ หากไม้ไผ่อ่อนจะใช้ไม่ได้ เพราะไม้ไผ่จะแตก ซึ่งหากขนมบอกโบราณไม่มีขาย ส่วนหนึ่งเกิดจากการหากระบอกไม้ไผ่มาใช้ในการเผาไม่ได้

“ปัจจุบันนอกจะขายตามตลาดนัดแล้ว ยังรับออกงานด้วย เพราะมีหน่วยงานติดต่อให้ไปแสดงให้ชมและชิม ซึ่งถือว่าเป็นการเผยแพร่ให้รู้จักขนมบอกโบราณ ส่วนใหญ่นักท่องเที่ยวชาวมาเลเซียจะซื้อ เพราะขนมมีความคล้ายกับขนมพื้นบ้านของมาเลเซีย ที่ผ่านมาหน่วยราชการเคยให้ไปแสดงถึงกรุงเทพฯ เพื่อเผยแพร่ให้สังคมทั่วไปได้เห็นขนมโบราณของชาวสงขลา และมีบางเจ้าใช้ข้าวเหนียวทำ เรียกว่า ข้าวเหนียวบอก”

สถานที่ตั้งขายช่วงเช้าวันเสาร์ ที่ตลาดนัดเกาะหมี ต.คลองแห อ.หาดใหญ่ และที่ตลาดควนหิน