| ผู้เขียน | “เมย์วิสาข์” |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ชื่อวิทยาศาสตร์ Jatropha podagrica Hook.
ชื่อวงศ์ Euphorbiaceae (the Spurge Family)
ชื่อสามัญ Gout Plant, Guatemala Rhubarb.
ชื่ออื่นๆ หัวละมานนั่งแท่น (ประจวบคีรีขันธ์) ว่านหนุมาน, ว่านหนูมานนั่งแท่น, ว่านเลือด (ภาคกลาง)
คนส่วนใหญ่ที่ได้ยินชื่อฉัน คิดแต่เพียงว่าฉันเป็นทหารเอกขององค์พระราม ตอนที่ฉันไปเผากรุงลงกา ตามหานางสีดาที่เมืองท้าวทศกัณฐ์ นั่นมันนานมาแล้ว สำหรับตอนนี้ฉันลงมานั่งแท่นอยู่กับแปลงเกษตรกรรม ออกดอก ออกใบ ลงหัวใต้ดินอยู่กับกลุ่มสมุนไพร สรรพคุณโด่งดัง แต่ฉันก็ไม่ทิ้งลาย ออกฤทธิ์ ทั้งดีทั้งร้าย เพราะผู้คนใช้น้ำยางและเมล็ดเป็นยา ส่วนหัวใต้ดินเขายังขุดไปแกะสลักทำ “คุณไสย” เสกคาถากลายเป็น “ว่านมงคล” ซึ่งฉันก็ชอบใจ
แม้ว่าตัวฉันจะเป็นไม้พุ่มเตี้ย แต่ถ้าปลูกไว้นานปี ฉันอาจจะสูงขึ้นได้ถึง 2 เมตรกว่า ลำต้นอวบน้ำ สีน้ำตาลอมเขียว ถ้ามาสะกิดเป็นแผลก็จะมีน้ำยางไหลออกมา สีขาวขุ่นไม่เหนียว ที่โคนต้นจะอวบพอง ลงไปใต้ดินกลายเป็นหัว หรือ เหง้า ฉันชอบชุ่มน้ำแต่ก็ทนแล้งได้ดี ใบฉันสีเขียวเข้ม ก้านใบยาว โคนใบเป็นรูปหัวใจ ออกเป็นใบเดี่ยว แยกออก 5 แฉก ใต้ใบสีขาวนวล ก้านใบกลวงยาวเกือบฟุต ลองนึกถึงก้านใบมะละกอนะ
ฉันภูมิใจกับดอกสีแดงสดสวย ออกเป็นช่อ แกนช่อยาว กลีบดอกมีถึง 5 กลีบ บางพุ่มก็มีสีส้มแดง มีดอกย่อยจำนวนมาก บางช่อก็มีขนาดใหญ่เพียงแต่ตัวดอกมีขนาดเล็กอัดกันแน่นมากชูเด่น เพราะจะออกที่ปลายยอด พอดอกแก่ก็พัฒนาเป็นผล รูปทรงกระสวย ผิวเรียบแต่แบ่งเป็น 3 พู เส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5 เซนติเตร ผลอ่อนสีเขียว ถ้าสุกจะเป็นสีเหลืองออกดำ ผลแห้งไม่แตก แต่มีเมล็ดเป็นรูปกระสวยและมีเยื่อสีขาวที่ขั้ว ถ้านำไปเพาะขยายพันธุ์ได้ดี
เหง้า หรือ หัว ของฉันกินได้นะ เขาใช้เป็นยาบำรุงกำลังสำหรับผู้ที่ใช้แรงงานแบกหาม แล้วยังมีสรรพคุณเป็นยาฟอกโลหิตด้วย จึงเรียกกันว่า “ว่านเลือด” บางคนนำมาโขลก ตำ พอกแก้เคล็ดขัดยอก สำหรับน้ำยางถ้าถูกผิวหนังก็ระคายเคืองบวมแสบร้อนได้ แต่ถ้ารู้จักใช้ก็ทารักษาแผลมีดบาด แผลถลอก หรือห้ามเลือด คือใช้จากก้านกลางใบให้น้ำยางไหลออกมาแล้วทาป้าย บริเวณแผล วันละ 2-3 ครั้ง ทารักษาฝีก็ได้ แต่เมล็ดจะมีสารพิษเหมือนสบู่ดำ กินเข้าไปจะปวดหัว คลื่นไส้ เข้าตาก็จะอันตรายมาก แก้พิษด้วยถ่านกัมมันต์ ล้างท้องหรือให้อาเจียน
ที่ฉันคุยว่าเป็นว่านมงคลเพราะเขาเอาหัวว่านมาแกะเป็นรูปพญาวานร, พญานาคราช, พระพรหมแผลงศร หรือ แกะเป็นรูปภควัมบดีปิดหูปิดตา แล้วสวดอิติปิโส-ภควะโต 3-7 จบ ก็จะเป็นว่านมงคล หรือ ตอนปลูกสวด “นโมพุทธายะ” 3 จบ ขุดหัวมาใช้เสกคาถา “สัพพาสี – ภาณมเห” ตามด้วย “หนุมานะโสธาระ” 3-7 จบ ปิดด้วย “นโม พุทธายะ” 3 จบ เชื่อกันว่าจะมีอานุภาพอยู่ยงคงกระพันชาตรี กลับไปตี เผากรุงลงกาได้อีก
