การส่งเสริมการผลิตอาหารผสมครบส่วน หรือเป็นที่รู้จักกันในชื่อของอาหาร TMR สำหรับใช้เลี้ยงโคนม เป็นหนึ่งในกิจกรรมการพัฒนาด้านอาชีพและความเป็นอยู่ของประชาชนในพื้นที่จังหวัดลพบุรี ภายใต้โครงการตามยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดลพบุรี ปี 2559 ตามนโยบายของผู้ว่าราชการจังหวัดลพบุรี นายภานุ แย้มศรี ที่เน้นการดำเนินงานในรูปแบบการบูรณาการร่วมกันของหน่วยงานราชการต่างๆ ในจังหวัดลพบุรี ประกอบด้วย จังหวัดลพบุรี สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดลพบุรี สำนักงานสหกรณ์จังหวัดลพบุรี และหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

โดยเมื่อเร็วๆ นี้ จังหวัดลพบุรีโดยสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดลพบุรีได้จัดให้มีพิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) การรับซื้อหญ้าอาหารสัตว์ โครงการตามยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดลพบุรี ปี 2559 กิจกรรมส่งเสริมการผลิตอาหาร TMR สำหรับใช้เลี้ยงโคนมสหกรณ์ กับสหกรณ์โคนมพัฒนานิคมจำกัด โดยมี นายภานุ แย้มศรี ผู้ว่าราชการจังหวัดลพบุรี เป็นประธาน

พิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อดำเนินงานตามโครงการ เป็นการสนับสนุนให้เกิดการเชื่อมโยงเครือข่ายระบบการผลิตและการตลาดที่มีประสิทธิภาพ สมาชิกสหกรณ์ได้รับการอบรมให้ความรู้ การเตรียมแปลงพืชอาหารสัตว์

ทั้งนี้ จังหวัดลพบุรีได้สนับสนุนโดยการให้สหกรณ์โคนมพัฒนานิคม จำกัด ยืมชุดอุปกรณ์ผลิตอาหารสัตว์ TMR และอุปกรณ์เครื่องมือที่เกี่ยวข้องที่มีคุณภาพเพื่อผลิตอาหารสำหรับเลี้ยงโคนมที่สหกรณ์รับซื้อหญ้าจากสมาชิกผู้ปลูกหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและอาหารสัตว์ที่ผลิตได้มีคุณภาพ

กิจกรรมส่งเสริมการผลิตอาหาร TMR หรืออาหารผสมครบส่วน สำหรับใช้เลี้ยงโคนมที่ดำเนินการในครั้งนี้ จะส่งผลให้สมาชิกผู้เลี้ยงโคนมที่ซื้ออาหารสัตว์ TMR จากสหกรณ์สามารถลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มคุณภาพน้ำนมได้  

ในการดำเนินการครั้งนี้ จังหวัดลพบุรีได้มีการคัดเลือกกลุ่มเกษตรกรที่มีความพร้อมและมีศักยภาพในการผลิตอาหาร TMR มาเข้าร่วมกิจกรรมภายใต้เงื่อนไขข้อตกลง คือทางราชการสนับสนุนวัสดุ อุปกรณ์ ที่จำเป็นให้กลุ่มยืมใช้ในการผลิต เช่น ชุดอุปกรณ์ผลิตอาหาร TMR ที่มีกำลังผลิตไม่น้อยกว่า 1,000 กิโลกรัม ต่อชั่วโมง พร้อมระบบสายพานลำเลียง เครื่องตัดหญ้าและหั่นพืชอาหารสัตว์แบบดับเบิ้ลช็อปชนิดติดท้ายรถแทรกเตอร์พร้อมเทลเลอร์พ่วงท้าย เครื่องชั่งน้ำหนัก สำหรับใช้ชั่งอาหาร TMR และวัตถุดิบอาหารสัตว์ เครื่องสับย่อยอเนกประสงค์สำหรับใช้สนับสนุนกลุ่มผู้เลี้ยงสัตว์เพื่อผลิตหญ้าหมัก เครื่องอัดหญ้าระบบไฮโดรลิกส์

โดยในส่วนกลุ่มเกษตรกรจะรับผิดชอบการบริหารจัดการในเรื่องต่างๆ เช่น การคัดเลือกเกษตรกรที่ประสงค์จะใช้อาหาร TMR ในการเลี้ยงโคนม การผลิตอาหาร TMR เพื่อจำหน่ายให้กับสมาชิก รวมถึงการจัดหาเครื่องจักรต้นกำลังที่ใช้ในการผลิต การเตรียมแปลงพืชอาหารสัตว์ การตลาดเงินทุนหมุนเวียนและอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

สำหรับสหกรณ์โคนมพัฒนานิคม จำกัด ซึ่งเป็นสหกรณ์แห่งแรกที่ได้รับการคัดเลือกให้เข้าร่วมกิจกรรมการพัฒนาในครั้งนี้ จดทะเบียนตามพระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2511 เมื่อวันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2528 ประเภทการเกษตร โดยตั้งอยู่เลขที่ 8 หมู่ที่ 13 ตำบลพัฒนานิคม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี โทรศัพท์ (036) 491-367 ธุรกิจหลักของสหกรณ์คือ การรวบรวมน้ำนมดิบส่งให้กับบริษัทเอกชนเพื่อนำไปแปรรูปจำหน่าย 

นายพิบูล โพธิ์ศรี ประธานกรรมการสหกรณ์โคนมพัฒนานิคม จำกัด กล่าวว่า กิจกรรมดังกล่าวของจังหวัดลพบุรีนับว่าช่วยสร้างผลประโยชน์ให้กับเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม โดยนอกจากการทำให้มีอาหารหยาบคุณภาพดีเพื่อใช้เลี้ยงโคนมแล้ว ยังช่วยในด้านการลดต้นทุนการผลิตในการเลี้ยงโคนมอันจะส่งผลให้เกษตรกรสมาชิกของสหกรณ์มีรายได้ที่เพิ่มมากขึ้น

โดยภายใต้กิจกรรมดังกล่าว ทางสหกรณ์ได้มีการส่งเสริมให้กับเกษตรกรที่สนใจและได้รับการคัดเลือก มีทั้งเกษตรกรที่เป็นสมาชิกสหกรณ์และเกษตรกรที่มีความสนใจเข้ามาปลูกหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 เพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตอาหาร ส่งจำหน่ายให้กับทางสหกรณ์ จำนวน 30 ราย พื้นที่รวม 590 ไร่

“โดยทางสหกรณ์ได้มีการทำสัญญาซื้อหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 จากเกษตรกรเพื่อมาผลิตเป็นอาหาร TMR ซึ่งอาหารที่ผลิตขึ้นจะมีทั้งเพื่อใช้เป็นอาหารหยาบสำหรับโคนมของสหกรณ์ และจำหน่ายให้กับเกษตรกรและสหกรณ์ต่างๆ ที่สนใจ โดยมีกำลังการผลิตจากชุดอุปกรณ์ผลิตอาหาร TMR ที่ได้รับการสนับสนุนจากจังหวัดลพบุรี ประมาณ 4.5 ตัน ต่อวัน”

“ขณะนี้สมาชิกสหกรณ์ รวมสหกรณ์โคนมอื่นๆ ต่างให้ความสนใจอาหารTMR เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะเมื่อนำไปเลี้ยงโคนมแล้วทำให้คุณภาพของน้ำนมดีขึ้น โดยเฉพาะมีเปอร์เซ็นต์ของแข็ง เช่น โปรตีน ไขมัน และอื่นๆ ในน้ำนมสูงขึ้นจนได้มาตรฐานตามที่กรมปศุสัตว์กำหนดและค่อนข้างคงที่ และการให้น้ำนมของแม่โคนมมีปริมาณที่เพิ่มขึ้น และที่สำคัญช่วยให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนได้มากขึ้นจากเดิมอย่างเห็นได้ชัด ถึงร้อยละ 40-50 รวมถึงมีผลทำให้สุขภาพโคนมดีขึ้น” นายพิบูล กล่าว

ขณะนี้การจำหน่ายอาหารTMR ที่สหกรณ์ดำเนินการอยู่นั้น ราคาจำหน่ายไม่รวมค่าขนส่งอยู่ที่ราคา 4 บาท ต่อกิโลกรัม โดยบรรจุกระสอบละ 30 กิโลกรัม โดยสูตรอาหาร TMR ที่ผลิตจำหน่ายนั้นจะประกอบด้วย 2 สูตร คือ สูตรสำหรับโครุ่น แม่โคพักท้อง และสูตรที่สอง สูตรสำหรับแม่โครีดนม 

นายพิบูล กล่าวอีกว่า อาหาร TMR เป็นการนำอาหารหยาบและอาหารข้นมาผสมกันในอัตราส่วนที่ครบส่วนตามความต้องการของโคนม สามารถนำไปใช้เลี้ยงโคนมได้ในทุกรุ่นทุกช่วงอายุ ไม่ว่า โครุ่น แม่โครีดนม อีกทั้งวิธีการให้ก็สะดวก เพียงนำไปเทลงในรางอาหารให้กับโคกิน อย่างการเลี้ยงแม่โครีดนม สหกรณ์จะให้อาหาร TMR ครั้งแรกให้ในตอนเช้า โดยจะเทอาหารลงในรางทิ้งไว้ให้โคกินทั้งวัน และหลังจากรีดนมเสร็จแล้วจะให้อาหารอีกครั้งเพื่อให้แม่โคได้กินในตอนกลางคืน

“การใช้อาหาร TMR นี้ เกษตรกรไม่ต้องมีการผลิตอาหารข้นและอาหารหยาบขึ้นใช้เองภายในฟาร์ม สามารถใช้อาหารTMR ทดแทนได้ทั้งหมด ซึ่งเมื่อคำนวณแล้วจะช่วยทำให้ต้นทุนการเลี้ยงลดลงได้มากกว่าการเลี้ยงโคนมแบบที่เคยทำกันมา” นายพิบูล กล่าวทิ้งท้าย

กิจกรรมส่งเสริมการผลิตอาหาร TMR สำหรับใช้เลี้ยงโคนมสหกรณ์ที่จังหวัดลพบุรีดำเนินการในครั้งนี้ จึงนับเป็นอีกก้าวของการพัฒนาอาชีพการเลี้ยงโคนมของจังหวัดลพบุรี อันจะส่งผลให้เกษตรกรสามารถประกอบอาชีพได้อย่าง “มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” ตามวิสัยทัศน์ของรัฐบาลชุดปัจจุบัน…